Στην Κεντρική Μακεδονία βρίσκεται η πλειονότητα των ενεργών ενεργειακών κοινοτήτων, ενός είδους τοπικών αστικών συνεταιρισμών που δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό τομέα, αξιοποιώντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η Σοφία-Ναταλία Μποέμη, Μηχανικός Περιβάλλοντος, Ερευνητικός Συνεργάτης του Εργαστηρίου Κατασκευών Συσκευών Διεργασιών (ΕΚΣΔ), στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, σε ημερίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας για τον εθνικό κλιματικό νόμο, «η πλειονότητα των ενεργών ενεργειακών κοινοτήτων βρίσκεται στην Κεντρική Μακεδονία (250) και ακολουθεί πολύ κοντά η Δυτική Μακεδονία (246), η οποία έχει ωστόσο πολύ μικρότερο πληθυσμό. Έπονται η Δυτική Ελλάδα (168), η Αττική (138) και η Θεσσαλία (125), ενώ πολύ μικρή αξιοποίηση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων παρατηρείται στα νησιά».
Η κ. Μποέμη επισήμανε ακόμη ότι «από τα αιτήματα έργων ΑΠΕ και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού – Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης στη χαμηλή και μέση τάση που διατηρεί ο ΔΕΔΔΗΕ, φαίνεται ότι η Κεντρική Μακεδονία παραμένει πρώτη στη σειρά με τη μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ έργων ΑΠΕ από ενεργειακές κοινότητες, με συνολική ισχύ 218.95 ΜW. Ακολουθεί η Θεσσαλία με 157,4 MW, η οποία είναι πέμπτη στο μέγεθος των ενεργειακών κοινοτήτων, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (66,82), η Δυτική Μακεδονία (40,54) και η Δυτική Ελλάδα (35,73), οι οποίες ήταν αντίστοιχα στην 6η, 2η και 3η θέση».
Σύμφωνα με την ίδια, στην Ευρώπη υπάρχουν 1.900 ευρωπαϊκοί ενεργειακοί συνεταιρισμοί με 1.250.000 πολίτες, που δραστηριοποιούνται στην ενεργειακή μετάβαση, ενώ στην Ελλάδα τον Μάιο του 2022 οι ενεργειακές κοινότητες που καταγράφονται για το σύνολο της χώρας στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) ως ενεργές είναι 1217, έχουν προεγγραφεί 733 ενεργειακές κοινότητες, ενώ έχουν διαγραφεί και εκκαθαριστεί 122. Ειδικότερα καταγράφηκε αύξηση από τον Νοέμβριο του 2021 ως τον Μάιο του 2022 κατά 21% ως προς το πλήθος των ενεργειακών κοινοτήτων στην επικράτεια, ενώ συνολικά από το 2018, που θεσμοθετήθηκαν οι ενεργειακές κοινότητες, μέχρι σήμερα οι ΑΠΕ συνολικά στη χαμηλή και μέση τάση ακολουθούν αυξητική πορεία.
Ιγν. Καϊτεζίδης: Ο εθνικός κλιματικός νόμος αλλάζει πολλά πράγματα στην Τ.Α.
Χαιρετίζοντας τις εργασίες της ημερίδας με θέμα: «Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Ο ρόλος που δύναται να διαδραματίσουν οι ΟΤΑ στην παραγωγή ενέργειας – Τα Εργαλεία Σχεδιασμού και Χρηματοδότησης», που διοργανώθηκε σε συνεργασία με την «Lever – Σύμβουλοι Ανάπτυξης AE», μέλος του Ομίλου «Σαμαράς & Συνεργάτες», ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, επισήμανε ότι το ενεργειακό ζήτημα απασχολεί πολύ τους δήμους, καθώς έχει ανατρέψει τους προϋπολογισμούς τους και πρόσθεσε ότι ο εθνικός κλιματικός νόμος αλλάζει πολλά πράγματα στην Τ.Α και δημιουργεί νέες υποχρεώσεις για τους δήμους από το 2023.
Ο ίδιος υπογράμμισε την ανάγκη ενημέρωσης των δήμων, ώστε να μπορέσουν να προετοιμαστούν για τον ρόλο που θα διαδραματίσουν στη συμπαραγωγή ενέργειας και χαρακτήρισε τις ενεργειακές κοινότητες ως ένα σημαντικό εργαλείο για τους ΟΤΑ, για το οποίο όμως, όπως τόνισε, θα πρέπει να βελτιωθεί και να απλοποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο. Αναφορά έκανε και στα χρηματοδοτικά εργαλεία «Ηλέκτρα» και «Έλενα», για τη μετάβαση των δήμων από τη χρήση του άνθρακα στη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Λεπτομέρειες, μάλιστα, για τη χρήση των εργαλείων αυτών παρουσιάστηκαν αναλυτικά στην ημερίδα.
Σε ό,τι αφορά τον εθνικό κλιματικό νόμο, ο Αλέξης Μπούλιας, Διευθυντής του Τομέα Συστημάτων Διαχείρισης & Πιστοποίησης Προϊόντων, της Σαμαράς & Συνεργάτες ΕΠΕ σημείωσε ότι σκοπός του νόμου είναι η διασφάλιση της σταδιακής μετάβασης της χώρας στην κλιματική ουδετερότητα και την απανθρακοποίηση έως το έτος 2050.
Για τα δημοτικά σχέδια μείωσης εκπομπών (ΔηΣΜΕ) ανέφερε ότι περιλαμβάνουν κτίρια, εξοπλισμό και υποδομές που καταναλώνουν ενέργεια και χρησιμοποιούνται από τους ίδιους τους Ο.Τ.Α. και τα νομικά πρόσωπα που εποπτεύονται από αυτούς και υπογράμμισε ότι θέτουν τον στόχο της μείωσης ρύπων κατ’ ελάχιστον κατά 10% για το έτος 2025 και κατά 30% για το 2030. Η προθεσμία για την αρχική σύνταξη και υποβολή ΔηΣΜΕ είναι η 31 Μαρτίου 2023 και η εκπόνηση τους και οι επικαιροποιήσεις τους, από 1η Ιανουαρίου 2024 αποτελούν προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των Ο.Τ.Α. α’ βαθμού για την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
