Εν όψει της προετοιμασίας των εθνικών προϋπολογισμών του 2024, το Eurogroup συνεδρίασε την προηγούμενη εβδομάδα και το μήνυμα που έστειλε προς όλα τα μέλη του ήταν ξεκάθαρο: Τέλος τα «λεφτά από το ελικόπτερο». Μετά από μία τριετία χαλαρότητας, οι χώρες της Ευρωζώνης καλούνται να εισέλθουν σε μία περίοδο σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής, ώστε το ερχόμενο έτος να αρχίσουν να τακτοποιούν τα χρέη που δημιούργησαν.
Πρόκειται για τα χρέη που προκλήθηκαν από τα πακέτα κρατικής στήριξης των ευρωπαϊκών οικονομιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των κρίσιμων πρώτων μηνών του πολέμου στην Ουκρανία και που δεν μπορούσαν να αφεθούν να μεγεθύνονται εσαεί, ειδικά από τη στιγμή που η ανάπτυξη του 2022 στην Ευρωζώνη ήταν υψηλότερη του αναμενομένου.
Πρέπει να έχουμε βέβαια υπόψη μας ότι όλα αυτά αφορούν άμεσα την Ελλάδα, ως ένα μέλος της Ευρωζώνης με σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία δύο χρόνια, και παράλληλα να μην ξεχνάμε τις προ δεκαετίας περιπέτειες στις οποίες μας έβαλε το υψηλό δημόσιο χρέος μας. Γιατί καλοί οι μετεκλογικοί πανηγυρισμοί και βάσιμη η αισιοδοξία για το ότι έχουμε μία σοβαρή κυβέρνηση με ισχυρή πλειοψηφία, αλλά είναι σκόπιμο να ξεκαθαριστεί ότι αισιοδοξία δεν σημαίνει και προσδοκία ότι όλα θα μας έρθουν εύκολα. Μάλλον το αντίθετο…
Αισιοδοξία στην προκειμένη περίπτωση σημαίνει ότι η κυβέρνησή μας θέλει και μπορεί να περάσει εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που θα απελευθερώσουν τις πιο υγιείς και παραγωγικές δυνάμεις τής κοινωνίας μας, ώστε να αναπτυχθούμε πολύπλευρα ως χώρα. Δεν πρέπει να λησμονούμε, εν προκειμένω, ότι παρά την εμφανή της πρόοδο τα τελευταία χρόνια, η ελληνική κοινωνία ακόμα βασίζεται εν πολλοίς στο εξής παθογενές τρίπτυχο: Σε ένα ασύμφορο ασφαλιστικό σύστημα, σε έναν υδροκέφαλο δημόσιο τομέα και σε στεγανοποιημένες επαγγελματικές συντεχνίες.
Συνεπώς, τίποτα το εύκολο δεν μας περιμένει εδώ. Εφόσον όλα πάνε καλά, μας περιμένει περισσότερη δουλειά, λιγότερα επιδόματα και αυστηρότεροι έλεγχοι στα οικονομικά μας. Στη θεωρία αυτά είναι γενικώς επιθυμητά και αυτονόητα, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Ωστόσο, άλλος τρόπος να μειώσουμε το χρέος μας σε συνθήκες αυστηρής δημοσιονομικής (και νομισματικής) πολιτικής δεν υπάρχει και, εδώ που τα λέμε, δεν υπάρχει και άλλος τρόπος για να δημιουργήσουμε ένα αξιοκρατικό περιβάλλον για εμάς και τα παιδιά μας.
Με άλλα λόγια, δεν μιλάμε για ζητούμενα που απλά θα τακτοποιήσουν τα δημόσια οικονομικά μας, αλλά που θα τακτοποιήσουν τη χώρα μας γενικώς. Με ή χωρίς συστάσεις από το Eurogroup, πρόκειται για κινήσεις που πρέπει να κάνουμε από μόνοι μας, ώστε να πάψουμε να είμαστε ο φτωχός Ευρωπαίος συγγενής. Η κοινωνία μας έχει κάνει σημαντικά βήματα ωρίμανσης τα τελευταία χρόνια και ήρθε η ώρα αυτή η ωρίμανση να μεταφραστεί σε ένα πιο ορθολογικό κράτος, με σύγχρονους και αποτελεσματικούς θεσμούς, και μία πιο προσαρμοστική αγορά, με ανταγωνισμό και ευελιξία. Αν όχι τώρα, πότε;
