Δηλώσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, μετά από τη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου
Κυριάκος Μητσοτάκης: Υποδέχομαι και πάλι στην Αθήνα τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον καλό φίλο Charles Michel, που γιορτάζει μαζί μας τα 40 χρόνια παρουσίας της Ελλάδας στην Ευρώπη και, ταυτόχρονα, τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Είναι δύο ορόσημα με διαφορετικό ιστορικό βάθος που, όμως, σφραγίζουν την εθνική μας πορεία και κυρίως δίνουν νόημα και κατεύθυνση στο μέλλον της. Και καθώς η έξοδος από την πανδημία είναι πλέον ορατή, γίνονται ορατά και τα αποτελέσματα της ευρωπαϊκής συνεργασίας.
Χάρη σε αυτήν οργανώθηκε η κοινή μας άμυνα απέναντι στον κορονοϊό, εξασφαλίστηκε ένα ενιαίο σύστημα για την προμήθεια και τη διανομή των εμβολίων σε όλα τα κράτη-μέλη. Και βέβαια τώρα καθιερώνεται το ψηφιακό πιστοποιητικό που απελευθερώνει τις μετακινήσεις.
Είχαμε σήμερα την ευκαιρία μαζί με τον Charles να κάνουμε μία επίδειξη του πώς θα είναι αυτό το ψηφιακό πιστοποιητικό. Είναι μία σημαντική, πιστεύω, ευρωπαϊκή κατάκτηση που έγινε πράξη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα -τουλάχιστον για τα δεδομένα της Ευρώπης.
Είναι κατακτήσεις που δεν προέκυψαν ούτε εύκολα ούτε αυτονόητα και χαίρομαι διότι η Ελλάδα πρωτοστάτησε και στα τρία αυτά μέτωπα.
Έχουμε ξεπεράσει τα 5 εκατομμύρια εμβολιασμούς στην πατρίδα μας, έχουμε έναν από τους ταχύτερους ρυθμούς μεταξύ των κρατών-μελών της ηπείρου. Και βέβαια -όπως είπαμε- πρωταγωνιστήσαμε στην υλοποίηση του ψηφιακού πιστοποιητικού, ενός σημαντικού εργαλείου που θα επιτρέψει, επιτέλους, στους ευρωπαίους πολίτες να ανακτήσουν το δικαίωμα της ελεύθερης και απρόσκοπτης μετακίνησης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο ίδιο διάστημα η Ευρώπη απέδειξε και κάτι ακόμα εξαιρετικά σημαντικό: ότι έχει την εσωτερική δύναμη να αλλάζει, υπερβαίνοντας αγκυλώσεις όταν βρίσκεται μπροστά σε μεγάλα προβλήματα. Και σήμερα βαδίζει προς την επόμενη μέρα οπλισμένη με το Ταμείο Ανάκαμψης.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν βρεθήκαμε στις Βρυξέλλες στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου, πέντε μέρες εντατικών διαπραγματεύσεων, και δεν νομίζω ότι θα είχαμε πετύχει το αποτέλεσμα αυτό χωρίς την κατάλληλη καθοδήγηση και τη διαπραγματευτική δεινότητα του Προέδρου του Συμβουλίου.
Πετύχαμε όμως κάτι πάρα πολύ σημαντικό: το NextGenerationEU, το οποίο ξεκίνησε ως μία ιδέα την οποία είχαμε καταθέσει σε μία επιστολή μας μαζί με οκτώ αρχηγούς κρατών-μελών και κυβερνήσεων στον φίλο Charles τον Μάρτιο. Τότε φάνταζε σε πολλούς ένα όνειρο θερινής νυκτός.
Έγινε όμως πράξη πέντε μήνες μετά, για να διαθέτουμε σήμερα αυτό το σημαντικότατο κοινό χρηματοδοτικό εργαλείο, που θα στηρίξει την επόμενη μέρα μετά την πανδημία, αλλά και θα μας επιτρέψει να κάνουμε πράξη τις μεγάλες αλλαγές, τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις προς μία πιο ψηφιακή, μία πιο πράσινη, μία πιο κοινωνικά συνεκτική Ευρώπη.
Αποδείξαμε λοιπόν ότι η ευρωπαϊκή διαδρομή, ναι, μπορεί να έχει κάποιες δύσκολες στιγμές, όμως οι επιτυχίες της είναι πολύ-πολύ περισσότερες. Και κάθε νεότερος απολογισμός είναι καλύτερος από τον προηγούμενο και η δυναμική πορεία της είναι σταθερά προς το μέλλον.
Με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συζητήσαμε και για τις εξωτερικές μας σχέσεις. Ο ίδιος γνωρίζει πια καλά τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου και υπογράμμισα για ακόμα μία φορά την καθοριστική συμμετοχή της πατρίδας μας για τη σταθερότητα μιας περιοχής, ενός χώρου, ο οποίος είναι ζωτικός όχι μόνο για τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά είναι ζωτικός για τα συμφέροντα της Ένωσης συνολικά. Και ταυτόχρονα είναι κομβικός για τη διεθνή νομιμότητα και την ασφάλεια.
Όπως γνωρίζεις φίλε Charles, η χώρα μας υπήρξε η πρώτη από το Νότο της Ευρώπης και η πρώτη βαλκανική χώρα που έγινε δεκτή στην Κοινότητα. Και από τις προεδρίες που άσκησε οι δύο μάλιστα ταυτίστηκαν με διευρύνσεις. Συνεπώς, το άνοιγμα της Ένωσης προς νέα κράτη, και ιδίως αυτά των Δυτικών Βαλκανίων, δεν είναι μόνο μία συνειδητή πολιτική επιλογή μας αλλά θα έλεγα είναι και μία ιστορική αποστολή η οποία πρέπει να ξεκινήσει γρήγορα, συμβαδίζοντας πάντα ασφαλώς με την επέκταση του ευρωπαϊκού δημοκρατικού κεκτημένου.
Από τη συζήτησή μας φυσικά δεν έλειψαν και τα θέματα που αφορούν την Τουρκία. Εμείς εξακολουθούμε να εμμένουμε στη θέση μας, η οποία είναι κρυσταλλίνη. Ο μόνος τρόπος για να υπάρξει ουσιαστική προσέγγιση με την Άγκυρα, την οποία επιζητούμε και επιθυμούμε. είναι να τερματιστούν οι προκλήσεις, οι παράνομες κινήσεις και η επιθετική ρητορική. Για να το πω διαφορετικά, μόνο τα δικά της συνετά βήματα είναι εκείνα που θα επιταχύνουν και τα ευρωπαϊκά βήματα. Αυτό είναι και το κλίμα πού θα οδηγήσει σε έναν διάλογο για το ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών, πάντα με οδηγό το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.
Άλλωστε αυτή είναι και η λογική της διττής προσέγγισης, το dual track approach, το οποίο συναποφασίσαμε στα πρόσφατα Ευρωπαϊκά Συμβούλια και ειδικά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου.
Η κοινοτική συμπαράσταση, επομένως, προς την Ελλάδα και προς την Κύπρο δεν αποτελεί μόνο μία αυτονόητη έκφραση ευρωπαϊκής αλληλεγγύης αλλά και μία ρητή αναγνώριση ότι στο πεδίο αυτό δοκιμάζονται τα στρατηγικά και γεωπολιτικά συμφέροντα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κοινή είναι και η οπτική μας για τη Λιβύη, όπου με την ενεργοποίηση της Ένωσης θα πρέπει να εκλείψουν οι εξωτερικές παρεμβάσεις τρίτων που μετατρέπουν τις εσωτερικές αναδιατάξεις σε περιφερειακές ανακατατάξεις.
Ταυτόσημες είναι και οι θέσεις μας για τα δραματικά γεγονότα στη Λευκορωσία. Πιστεύω ότι καταφέραμε και πολύ γρήγορα πήραμε αποφάσεις που έστειλαν ένα σαφές μήνυμα ότι ο κρατικός αυταρχισμός δεν έχει τελικά θέση στην ήπειρό μας.
Είχαμε λοιπόν την ευκαιρία με τον φίλο Charles να συζητήσουμε όλο το πλέγμα των σχέσεων Ελλάδος – Ευρωπαϊκής Ένωσης και να θυμηθούμε βέβαια ότι την τελευταία φορά που που βρέθηκε στην Ελλάδα ήταν μια δύσκολη συγκυρία όταν μαζί επισκεφτήκαμε τον Έβρο, τα σύνορα Ελλάδας και Τουρκίας που ταυτόχρονα αποτελούν και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και τον ευχαρίστησα και πάλι για το πόσο σημαντικό ήταν τότε να έχουμε τη δική του παρουσία αλλά και των δύο άλλων Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η χώρα μας έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να προστατεύει τα σύνορα της, τα οποία ταυτόχρονα είναι και ευρωπαϊκά σύνορα, και να εκφράσουμε την απόρριψη μας απέναντι σε πολιτικές που εργαλειοποιούν πρόσφυγες, μετανάστες, άνδρες γυναίκες, παιδιά, και τους κάνουν στην ουσία πιόνια σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι. Αυτές οι πρακτικές δεν μπορούν και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνουν ανεκτές.
Καλώς ήρθες λοιπόν και πάλι φίλε Charles στην Ελλάδα και σε ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σου στους εορτασμούς μας για τα 40 χρόνια από την είσοδό μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Θέλω να γνωρίζεις ότι η Ελλάδα του 2021 είναι μία χώρα με αυτοπεποίθηση, μία χώρα που ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία, μία χώρα που από τις πρώτες κατέθεσε το Σχέδιο της για το Ταμείο Ανάκαμψης και εκτιμούμε ότι θα είναι και από τα πρώτα Σχέδια που θα εγκριθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μία χώρα η οποία φιλοδοξεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, όπως εξάλλου της αξίζει, όχι μόνο στα δρώμενα της περιοχής μας αλλά στις ευρωπαϊκές εξελίξεις συνολικά.
Καλώς ορίσατε και πάλι.
Charles Michel (ανεπίσημη μετάφραση από τα γαλλικά): Κύριε Πρωθυπουργέ, πολύ καλέ μου φίλε Κυριάκο,
Είναι τεράστια η χαρά μου που βρίσκομαι για τρίτη φορά στην Ελλάδα από την έναρξη της θητείας μου. Θα έχω για άλλη μια φορά την ευκαιρία να ανταλλάξω απόψεις μαζί σου για την ουσία της κοινής μας δέσμευσης στο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Χθες συμμετείχαμε μαζί σε μια πολύ όμορφη επετειακή εκδήλωση και παρά τις όποιες προκλήσεις που μας περιβάλλουν, νιώσαμε τη θετική ενέργεια, νιώσαμε την ελπίδα, νιώσαμε αυτή την ευρωπαϊκή αισιοδοξία.
Το ευρωπαϊκό εγχείρημα δεν είναι μόνο πολιτικής φύσης. Είναι επίσης μια ανθρώπινη περιπέτεια. Και μάλιστα πρόκειται για μια περιπέτεια στο πλαίσιο της οποίας η διαπροσωπική εμπιστοσύνη είναι ένα στοιχείο που ενισχύει την ικανότητά μας να υλοποιήσουμε αυτό το ευρωπαϊκό σχέδιο.
Γι’ αυτό και σε ευχαριστώ ειλικρινά για την εμπιστοσύνη ανάμεσά μας. Για την εμπιστοσύνη που προσδίδεις στη δυναμική των εργασιών μας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για να προωθήσουμε ιδέες και έργα, ώστε να ενισχύσουμε τη συνοχή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Το ανέφερες κι εσύ, το συζητήσαμε και σήμερα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια παγκόσμια πρόκληση: την πανδημία της Covid-19. Από το ξέσπασμα αυτής της κρίσης, που πλήττει την Ευρώπη και τον κόσμο, καταφέραμε να εργαστούμε από κοινού, καταρχάς για να επενδύσουμε στην έρευνα κι έπειτα για να μπορέσουμε να παραδώσουμε τα εμβόλια, να αυξήσουμε την παραγωγή των εμβολίων για να υποχωρήσει ο κίνδυνος της πανδημίας.
Και βλέπουμε ότι είναι σημαντικό σταδιακά να ανοίξουμε ξανά τις κοινωνίες, να ανοίξουμε ξανά τις οικονομίες και να φροντίσουμε ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταποκριθεί στο επίπεδο της πρόκλησης, τόσο από οικονομική όσο και από κοινωνική άποψη.
Ανέφερες και παρουσίασες νωρίτερα το πρώτο Πιστοποιητικό Covid, το οποίο αποτελεί μετουσίωση της βούλησης να εργαστούμε από κοινού.
Και πράγματι, είχα την δυνατότητα να είμαι ο ίδιος μάρτυρας, μαζί σου, όταν πρώτος γύρω από το τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εδώ και αρκετούς μήνες ήδη, συνέβαλες στη συσπείρωση ενός ορισμένου αριθμού συναδέλφων για να προωθηθεί η ιδέα ότι θα έπρεπε από τούδε και στο εξής να προετοιμαστεί η δυνατότητα επανεκκίνησης με ένα στοιχείο που αποτελεί θεμέλιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου: την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών, κάτι που θα έχει σημαντικό αποτύπωμα στην οικονομία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και σίγουρα στην Ελλάδα, στο πεδίο του τουρισμού.
Ήταν μεγάλη μου χαρά που βρέθηκαν μαζί σου στην παρουσίαση το πρωί, η οποία αποτελεί ένα σημάδι ελπίδας. Αυτό είναι το πρώτο θέμα.
Το δεύτερο ζήτημα, η κοινή μας δέσμευση στο ευρωπαϊκό εγχείρημα για να καταφέρουμε να καταστήσουμε την οικονομία μας πιο ισχυρή, για να εγγυηθούμε την βελτίωση των συνθηκών ζωής και την κοινωνική συνοχή.
Ανέφερες ένα σημαντικό σημείο. Μια σημαντική απόφαση που λάβαμε από κοινού τον προηγούμενο Ιούλιο, μια ιστορική απόφαση στην ιστορία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Κινητοποιήσαμε 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ συνολικά, εκ των οποίων τα 750 συνδέονται αποκλειστικά με την ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Χθες ήταν μια σημαντική μέρα γιατί ήμασταν μαζί στην εκδήλωση όπου έγινε η αναδρομή στα 40 χρόνια δέσμευσης και προσήλωσης (της Ελλάδας) στην ΕΕ. Αλλά ταυτόχρονα χθες ο συμβολισμός ήταν χαρακτηριστικός- τα 27 κράτη-μέλη ολοκλήρωσαν τις νομοθετικές διαδικασίες για την απόφαση για τους ίδιους πόρους που είναι μέρος της ευρύτερης συμφωνίας για το Ταμείο Ανάκαμψης, στο πλαίσιο της απόφασης να επενδύσουμε από κοινού, και να εφαρμόσουμε μαζί τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις προκειμένου να προωθήσουμε την ευημερία στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια.
Θα έχουμε την ευκαιρία τους επόμενους μήνες να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να υλοποιήσουμε τα εθνικά σχέδια μεταρρυθμίσεων με βάση θεμελιώδεις δεσμεύσεις σχετικά με το μοντέλο ευρωπαϊκής ευημερίας που θέλουμε: δεσμεύσεις για την κλιματική αλλαγή, ώστε να έχουμε τη δυνατότητα για περισσότερη καινοτομία, μεγαλύτερη ανάπτυξη, για να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής, αλλά και για την ψηφιακή ατζέντα.
Το είδαμε και στην περίπτωση του Covid. Είμαστε σε ένα κόσμο όπου οι ψηφιακές δυνατότητες μπορούν να μας προσφέρουν τις ευκαιρίες, διατηρώντας τις αξίες μας και τον σεβασμό στη χρήση των δεδομένων, όπως ήδη γίνεται στην περίπτωση του ψηφιακού πιστοποιητικού που παρουσιάστηκε εδώ στην Ελλάδα.
Και έπειτα υπάρχει ακόμα ένα ζήτημα που μας ενώνει. Θεωρούμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια δύναμη στο πεδίο των δημοκρατικών αξιών, του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών ελευθεριών. Η ΕΕ είναι μια δύναμη γιατί υπάρχει μια εσωτερική αγορά που μετουσιώνει τις οικονομικές μας δυνατότητες.
Είναι μια δύναμη γιατί ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να εμπνέεται από τα στάνταρ μας, για τα οποία αποφασίζουμε στο πλαίσιο της ΕΕ, όσον αφορά το περιβάλλον, ενδεχομένως επίσης και στο ψηφιακό πεδίο. Θα πρέπει να εργαστούμε ώστε να έχουμε μεγαλύτερη γεωπολιτική ισχύ, για να υπερασπιστούμε καλύτερα τις αξίες μας και να προστατέψουμε τα συμφέροντά μας.
Είχαμε για άλλη μια φορά την ευκαιρία να θίξουμε το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου, τη σχέση με την Τουρκία. Το ζήτημα αυτό θα συζητηθεί εκ νέου στο Συμβούλιο του Ιουνίου. Οι συζητήσεις μας μάς επιτρέπουν να προετοιμαστούμε για αυτό, ώστε να οικοδομήσουμε ενιαία ευρωπαϊκή γραμμή, προκειμένου να εκφράσουμε ισχυρές και σταθερές θέσεις, συμβατές με τις αξίες και τα συμφέροντά μας.
Θίξαμε και άλλα διεθνή ζητήματα, τις διατλαντικές σχέσεις, καθώς θα πραγματοποιηθεί σε λίγες μέρες στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ και μία πρώτη θεσμική σύνοδος ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Θίξαμε και μια νέα πρόκληση που αντιμετωπίζουμε, το βλέπουμε στα κράτη της Ανατολής αλλά και γενικότερα στον κόσμο: οι μεγάλες δημοκρατίες και η ΕΕ είναι αντιμέτωπες με απόπειρες αυταρχικών καθεστώτων να καταπιέσουν τις αξίες της ελευθερίας, το κράτος δικαίου, τις θεμελιώδεις αξίες. Θα πρέπει, ως ΕΕ, να αναλογιστούμε, να εργαστούμε και να δράσουμε από κοινού, όχι μόνο να αρκεστούμε στο να αντιδρούμε όταν κάποιος μας δοκιμάζει ή μας προκαλεί.
Θα πρέπει να σκεφτούμε πώς θα αναπτύξουμε στρατηγικές διορατικές που προετοιμάζουν τον κόσμο του αύριο, ο οποίος ελπίζουμε πως θα διακατέχεται περισσότερο από τις αξίες, τις ελευθερίες, το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία στα οποία τόσο πιστεύουμε. Αυτά ήταν κάποια στοιχεία που ήθελα να μοιραστώ μαζί σας.
Για άλλη μια φορά, Κυριάκο, από τα βάθη της καρδιάς μου, σε ευχαριστώ θερμά. Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι μαζί σου σήμερα εδώ, να μοιράζομαι αυτή τη στιγμή, να ανταλλάσουμε απόψεις σε θέματα και πνευματικής φύσεως αλλά και σε επίπεδο φιλίας.
Προερχόμενος από τις Βρυξέλλες όπου ο καιρός είναι πιο μουντός, αυτό το φως και ο γαλάζιος ουρανός στην Ελλάδα μου κάνουν πολύ καλό. Αυτό το φως και ο γαλάζιος ουρανός είναι επίσης φως για ολόκληρο το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Καθώς ξεκινά η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης δεν αμφιβάλλω ότι εδώ υπάρχει μια πηγή έμπνευσης που θα μας είναι πολύ χρήσιμη για τον διάλογο που θα συνεχίσουμε και τις δράσεις που θα συνεχίσουμε να αναλαμβάνουμε στην υπηρεσία των 450 εκατομμυρίων ευρωπαίων πολιτών.
Ευχαριστώ για άλλη μια φορά για την προσήλωση και την δέσμευσή σου, για τη φιλία μας και την καλή μας συνεργασία.
