Η χρήση του θερμαινόμενου τσιγάρου στην Ελλάδα αυξήθηκε από το 2016 (0.9%) στο 2018 (4%) και καταγράφηκε διπλή χρήση καπνικών προϊόντων και μειωμένη αντίληψη κινδύνου, επισήμανε σήμερα η Παρασκευή Κατσαούνου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α, κατά την ομιλία της σε ενημερωτική εκδήλωση της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (Ε.Π.Ε).
Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε εν όψει της αυριανής Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος (31η Μαΐου) η κ. Κατσαούνου αναφέρθηκε στα δεδομένα που προέκυψαν από το πρόσφατο σεμινάριο με θέμα «Λοιμώξεις και νεότερα καπνικά προϊόντα» και στοιχεία από το Horizon2020 EUREST-PLUS, τονίζοντας πως «στα καινούργια καπνικά προϊόντα χρησιμοποιείται, όπως και στο κλασσικό τσιγάρο, η εισπνευστική οδός και άρα η πνευμονική κυκλοφορία, που οδηγεί σε ανάλογα επίπεδα νικοτίνης στο αίμα και επομένως εξάρτησης. Οι νέοι ηλικίας 15-24 ετών είναι πιο πιθανό να αναφέρουν χρήση θερμαινόμενου τσιγάρου σε σχέση με τους άνω των 55 ετών. Επίσης οι νυν, αλλά και οι πρώην καπνιστές, έχουν υψηλότερη πιθανότητα να χρησιμοποιήσουν θερμαινόμενο τσιγάρο, σε σχέση με τους μη καπνιστές».
Επίσης ανέφερε πως η λήψη βάρους μετά τη διακοπή του καπνίσματος, φαίνεται ότι πλέον μπορεί να ελεγχθεί. Σημειώνεται πως η λήψη βάρους αποτελεί σημαντικό αντικίνητρο για τη διακοπή του καπνίσματος –παρά το ότι τα οφέλη της διακοπής υπερτερούν κατά πολύ αυτά της πρόσληψης βάρους για τους καπνιστές και κυρίως τις γυναίκες και τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
Παράλληλα, η κα Κατσαούνου αναφέρθηκε σε πρόσφατη μελέτη, που έδειξε ότι η πιθανότητα εμφάνισης του long COVID είναι αυξημένη σε καπνιστές, σε σχέση με τους μη καπνιστές. Κλείνοντας, τόνισε ότι «είναι καλή ευκαιρία τώρα, που η πανδημία είναι σε ύφεση και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού μειωμένες σε σχέση με τους χειμερινούς μήνες, να συνταγογραφήσουμε τα εμβόλια κατά του πνευμονιόκοκκου και του κοκκύτη, σύμφωνα με τις προσταγές του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού και να θυμηθούμε ότι και οι καπνιστές αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου».
Καρδιαγγειακό σύστημα και ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Τούτουζας, καθηγητής Καρδιολογίας Ε.Κ.Π.Α, αναφέρθηκε στην επίδραση σε παραμέτρους αγγειακής λειτουργίας, φλεγμονής, οξειδωτικούς στρες και θρόμβωσης, μετά από έκθεση σε ατμό από συσκευές με νικοτίνη. «Αν και η αλλαγή από κανονικό σε ηλεκτρονικό τσιγάρο αμβλύνει τις περισσότερες από τις δυσμενείς βιολογικές επιδράσεις του καπνίσματος, παραμένει άγνωστο μακροχρόνια, πόσο μπορεί να αποτελέσει ασφαλέστερο μέσο πρόσληψης νικοτίνης», τόνισε.
Κάπνισμα και κορονοϊός
«Η καπνοβιομηχανία με τις ενέργειές της κάνει το αναπνευστικό σύστημα πιο ευάλωτο στη λοίμωξη από τον κορονοϊό», τόνισε η Ιωάννα Μητρούσκα, πνευμονολόγος, διευθύντρια Ε.Σ.Υ. Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΑ.Γ.Ν.Η. Η κ. Μητρούσκα, με τη σειρά της ανέφερε πως «η όλη διαδικασία του καπνίσματος, ή της χρήσης οποιουδήποτε σκευάσματος καπνού, περιέχει όλα αυτά τα στοιχεία που χρήζουν προσοχής στον έλεγχο της πανδημίας. Δηλαδή, μεγάλη χρήση χεριών, συνεχή επαφή χεριών με το στόμα, ακάλυπτο στόμα και μύτη, χρήση προϊόντων που αγγίζουν πολλοί άνθρωποι κλπ..
Επιπλέον, η μέχρι τώρα έρευνα έδειξε ότι οι καπνιστές έχουν αυξημένη έκφραση των υποδοχέων, μέσω των οποίων ο κορονοϊός μπαίνει στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ παράλληλα οι καπνιστές που προσβάλλονται από τον κορονοϊό έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν σοβαρή νόσο, να έχουν χειρότερη εξέλιξη της νόσου, να χρειαστούν νοσηλεία στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και να διασωληνωθούν, καθώς και να έχουν πολύ κακή έκβαση λόγω COVID19».
Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία της η αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα, ενώ προβλήθηκε και βιντεοσκοπημένο μήνυμα του δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη. Χαιρετισμό απηύθυνε και ο Ιωάννης Κανακάκης, διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής, Γ.Ν.Α «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» και πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Ο Στυλιανός Λουκίδης, πρόεδρος της Ε.Π.Ε, καθηγητής Πνευμονολογίας Ε.Κ.Π.Α, καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους, αναφέρθηκε στην επιτακτική ανάγκη για συστράτευση όλων των φορέων με στόχο την καταπολέμηση του καπνίσματος. «Το κάπνισμα είναι εδώ και έναν αιώνα μια πανδημική κρίση που κοστίζει ζωές, επιβαρύνει τα συστήματα υγείας και τη δημόσια υγεία γενικότερα, αλλά και το περιβάλλον. Η κινητοποίηση όλων μας για τον περιορισμό της, λοιπόν, είναι καίριας σημασίας», ανέφερε.
Καπνός και περιβάλλον
Ο στόχος των φετινών ενημερωτικών δράσεων είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού για τις βλαβερές επιπτώσεις του καπνού στο περιβάλλον, όχι μόνο μέσω του καπνίσματος και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που αυτό προκαλεί, αλλά και ολόκληρου του κύκλου ζωής του – από την καλλιέργεια, την παραγωγή και τη διανομή του, έως τα τοξικά απόβλητα που παράγει, επισήμανε η Μάρθα Ανδρίτσου, πνευμονολόγος και συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος και Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε.
Η Άννα Καρακατσάνη, καθηγήτρια Πνευμονολογίας, επικεντρώθηκε στον αντίκτυπο του καπνίσματος στο περιβάλλον, αναφέροντας ότι «μέχρι σήμερα, έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία των ανθρώπων, χωρίς να δίνεται ανάλογη έμφαση στις δραματικές επιπτώσεις που έχει η συνήθεια αυτή στο περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή.
Εκτός από τη ρύπανση που προκαλείται στον ατμοσφαιρικό αέρα κατά τη καύση του τσιγάρου ή στο περιβάλλον από τα αποτσίγαρα, οι μεγάλες εκτάσεις γης που αποψιλώνονται παγκοσμίως και δεσμεύονται για την καλλιέργεια του καπνού, οι ρύποι που εκλύονται κατά τη διαδικασία επεξεργασίας των φύλλων του καπνού και της παραγωγής των καπνικών προϊόντων, αλλά και κατά τις μεταφορές των πρώτων υλών και του τελικού προϊόντος από τις καπνοβιομηχανίες, αποτελούν παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την κλιματική αλλαγή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2014 για να παραχθούν 6 τρισ. τσιγάρα από σχεδόν 500 βιομηχανίες, απαιτήθηκαν 32,4 μεγάτονοι φύλλων καπνού, προερχόμενοι από 125 κράτη, συμβάλλοντας τελικά στην κλιματική αλλαγή με 84 μεγάτονους εκπομπών ισοδύναμων με διοξείδιο του άνθρακα. Το πρόβλημα του καπνίσματος παύει πλέον να αφορά το άτομο και γίνεται ‘πρόβλημα υγείας’ του πλανήτη».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
