Στις τετρακόσιες χιλιάδες υπολογίζεται ο αριθμός των αγριογούρουνων στην Ελλάδα, σύμφωνα με στατιστικά μοντέλα που βασίζονται στον αριθμό των αγριογούρουνων που θηρεύονται σε μια συγκεκριμένη κυνηγετική περίοδο.
Ο δασολόγος, μηχανολόγος μηχανικός και επιστημονικός συνεργάτης της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας–Θράκης Θεοφάνης Καραμπατζάκης επισημαίνει στο ΑΠΕ–ΜΠΕ ότι την περίοδο 2021–2022 θηρεύτηκαν πανελλαδικά 100.000 αγριογούρουνα, αριθμός από τον οποίο προκύπτει η εκτίμηση για πληθυσμό αγριογούρουνων στην Ελλάδα που ξεπερνάει τα 400.000 άτομα. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, με βάση τα αντίστοιχα στοιχεία της περιόδου 2019–2020, ο πληθυσμός τους τότε, πριν δηλαδή από τρία χρόνια, είχε υπολογιστεί σε 100.000 άτομα.
Την ίδια στιγμή, κοινή υπουργική απόφαση που εκδόθηκε τον περασμένο Απρίλιο για την αντιμετώπιση της αφρικανικής πανώλης των χοίρων, προβλέπει την εντατική θήρα του αγριόχοιρου από συνεργεία δίωξης και ομάδες κυνηγών σε συγκεκριμένα σημεία των Περιφερειακών Ενοτήτων Σερρών και Κιλκίς γύρω από τις περιοχές όπου επιβεβαιώθηκε η παρουσία του ιού, με σκοπό την αποφυγή της διασποράς του μέσω της άγριας πανίδας. Σημειώνεται ότι η αφρικανική πανώλη των χοίρων δεν είναι ζωοανθρωπονόσος, συνεπώς δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, ωστόσο μέτρα λαμβάνονται για λόγους που αφορούν την αγροτική οικονομία καθώς αν το νόσημα εμφανιστεί σε μια εκτροφή, θα πρέπει να θανατωθούν όλα τα ζώα της.
Μεγάλη η αύξηση του πληθυσμού των αγριογούρουνων
«Η αφθονία του πληθυσμού των αγριογούρουνων εκτιμάται με δείκτες που προκύπτουν από τη διεθνή βιβλιογραφία και με βάση τα στοιχεία από την ηλεκτρονική βάση δεδομένων της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας που υλοποιεί το πρόγραμμα “Άρτεμις”» αναφέρει ο κ. Καραμπατζάκης.
Από την πλευρά του ο δασολόγος, γενικός διευθυντής της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας–Θράκης Κυριάκος Σκορδάς γνωστοποιεί, μέσω του ΑΠΕ–ΜΠΕ, ότι μόνο στη βόρεια Ελλάδα, με βάση τη συγκέντρωση δεδομένων από τη Διεύθυνση Επιστημονικής Τεκμηρίωσης της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας–Θράκης, στη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου 2021–2022, στη Μακεδονία και τη Θράκη θηρεύτηκαν συνολικά 28.853 αγριόχοιροι, ενώ για την κυνηγετική περίοδο 2020 -2021 δεν υπάρχουν στοιχεία καθώς, λόγω της πανδημίας, απαγορεύτηκε η μετακίνηση για άσκηση θήρας. Αντίστοιχα την περίοδο 2019 – 2020 θηρεύτηκαν 17.718 αγριόχοιροι.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι λόγοι της αύξησης του πληθυσμού του είδους την τελευταία δεκαετία είναι ο υβριδισμός του με ήμερους χοίρους καθώς ζώα από εκτροφές κινήθηκαν ελεύθερα στο φυσικό περιβάλλον και διασταυρώθηκαν με τους άγριους χοίρους, η απαγόρευση του κυνηγιού σε πάρα πολλές περιοχές, η αυξημένη θηροφύλαξη, ο περιορισμός των μετακινήσεων και της θήρευσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η δάσωση πολλών περιοχών και η εγκατάλειψη των καλλιεργειών σε ημιορεινές περιοχές με αποτέλεσμα να αυξηθεί σε αυτές η επάρκεια της προσφερόμενης τροφής για τα αγριογούρουνα.
Πρόβλημα τα τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα
Το πρόβλημα των τροχαίων ατυχημάτων και δυστυχημάτων με αγριογούρουνα έχει θέσει ο δήμαρχος Νεάπολης–Συκεών Σίμος Δανιηλίδης, ο οποίος επισημαίνει ότι αγέλες αγριογούρουνων που κατεβαίνουν από το δάσος του Σέιχ Σου, αναζητούν τροφή και κινούνται στον οικισμό των Πεύκων, σε κεντρικούς οδικούς άξονες αλλά και στο σύνολο του αστικού περιβάλλοντος της περιοχής, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης ατυχημάτων. Ζητά, παράλληλα, την αντιμετώπιση της κατάστασης η οποία, όπως τονίζει «σκορπά φόβο και τρόμο στους κατοίκους που ανυποψίαστοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τις αγέλες των αγριογούρουνων στις αυλές των κατοικιών τους και σε κοινόχρηστους χώρους όπου συχνάζουν πολίτες και μικρά παιδιά».
Καταγραφή των σημείων διέλευσης αγριόχοιρων από το οδικό δίκτυο
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Σκορδάς αναφέρει ότι μετά το θανατηφόρο τροχαίο που σημειώθηκε πέρσι στο δρόμο Σερρών–Κιλκίς, μετά τη Ροδόπολη, η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας–Θράκης, σε συνεργασία με τους επιστημονικούς της συνεργάτες, τους θηροφύλακες και τους κυνηγετικούς συλλόγους προχώρησε σε μια συνολική καταγραφή των σημείων διέλευσης των αγριόχοιρων από το εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο της Μακεδονίας και της Θράκης. Η καταγραφή βασίστηκε σε στοιχεία όπως το ανάγλυφο κάθε περιοχής, η ύπαρξη βιοτόπων και καλλιεργειών, η περίοδος αναπαραγωγής του είδους κ.ά. Αφού, άλλωστε, ολοκληρώθηκε, αποτυπώθηκε ψηφιακά σε χάρτες και εστάλη στις δασικές υπηρεσίες και τις κατά τόπους περιφέρειες, ώστε να τοποθετηθούν πινακίδες στα επικίνδυνα σημεία.
Συστάσεις για την αποφυγή της προσέλκυσης αγριόχοιρων σε αστικό περιβάλλον
Από την πλευρά του, ο καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δημήτρης Μπακαλούδης επισημαίνει στο ΑΠΕ–ΜΠΕ ότι υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν ώστε να μην εισέρχονται τα αγριογούρουνα στο αστικό περιβάλλον. Σε αυτά περιλαμβάνονται η καθημερινή αποκομιδή των σκουπιδιών, ώστε τα ζώα να μην αναζητούν τροφή σε κατοικημένες περιοχές, η μη τοποθέτηση τροφής για αδέσποτα στα κράσπεδα γύρω από τον αστικό ιστό και η τοποθέτηση φωτισμού (ο οποίος απωθεί τα αγριογούρουνα).
Τι ορίζει η ΚΥΑ για την αντιμετώπιση της αφρικανικής πανώλης των χοίρων
Το θέμα, όμως, της αύξησης του πληθυσμού των αγριόχοιρων σχετίζεται και με τον κίνδυνο εξάπλωσης μέσω αυτών, της αφρικανικής πανώλης των χοίρων. Η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/44809/1443/2023) που εκδόθηκε τον περασμένο Απρίλιο ορίζει τις απαγορευμένες ζώνες λόγω επιβεβαίωσης εστιών αφρικανικής πανώλης των χοίρων στην Ελλάδα στις Περιφερειακές Ενότητες Σερρών και Κιλκίς και εγκρίνει ειδικά μέτρα ελέγχου των πληθυσμών των αγριόχοιρων.
Τα βασικά μέτρα για τη ζώνη που βρίσκεται εγγύτερα στα σημεία όπου εντοπίστηκαν κρούσματα είναι η εντατική θήρα του αγριόχοιρου από τα συνεργεία δίωξης και τις ομάδες κυνηγών, με σκοπό την «καθολική απόληψη του υφιστάμενου πληθυσμού αγριόχοιρων» και η ενεργητική και παθητική επιτήρηση της αφρικανικής πανώλης των χοίρων. Η ενεργητική επιτήρηση αφορά τη συλλογή δειγμάτων αίματος και ιστών από θηρευμένους αγριόχοιρους και η παθητική τη συλλογή και εξέταση δειγμάτων αίματος και ιστών νεκρών αγριόχοιρων.
Μιλώντας στο ΑΠΕ–ΜΠΕ η κτηνίατρος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων Μήνα Μπόρη επισημαίνει ότι έχει εκπονηθεί σχέδιο για την αντιμετώπιση του θέματος, το οποίο διαχειρίζεται το κεντρικό συντονιστικό όργανο στην Αθήνα και προβλέπει διαφορετικά μέτρα για κάθε ζώνη – περιοχή. Σε ό,τι αφορά τη βόρεια Ελλάδα αναφέρει ότι κρούσματα της νόσου έχουν εντοπιστεί στους νομούς Σερρών, Κιλκίς και Φλώρινας και εκτιμά ότι η εντατική θήρα είναι το πιο κατάλληλο μέτρο αντιμετώπισης του προβλήματος.
Από την πλευρά του, ο κ. Σκορδάς τονίζει ότι «ο αγριόχοιρος είναι ένα είδος που δεν πρέπει να το δαιμονοποιούμε αλλά να το διαχειριζόμαστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» και υπογραμμίζει ότι «παρά τις πιέσεις της ΕΕ για τη μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων, ο κυνηγετικός κόσμος είναι επιφυλακτικός», γιατί, όπως λέει, «αύριο μεθαύριο μπορεί να μην υπάρχουν αγριόχοιροι να κυνηγηθούν…».
Π. Γιούλτση
ΑΠΕ–ΜΠΕ
