Ο Ισαπόστολος Άγιος Κοσμάς Αιτωλός ο και Φιλοθεΐτης, γεννήθηκε στο Μέγα Δένδρο Αιτωλίας (σημ. Αιτωλοακαρνανίας) το έτος 1714 από γονείς που ” είχαν φόβο Θεού “.
Ξεκινώντας από την Ιερά Μονή Φιλοθέου Αγίου Όρους, όπου παρέμεινε για 17 έτη ( ως μοναχός στην αρχή και Ιερομόναχος στην συνέχεια ),περιόδευσε 3 φορές την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, αφυπνίζοντας Πνευματικά τους υπόδουλους Χριστιανούς.
Στις 24 Αυγούστου του 1779 ημέρα Σάββατο, με εντολή του του Κουρτ πασά του Βερατίου, μαρτύρησε δια απαγχονισμού, έξω από το χωριό Κολικόντασι της Β. Ηπείρου (σημ. Αλβανία) και οι δήμιοι, πέταξαν το Ιερό Λείψανό του στον ποταμό Άψο.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 20 Απριλίου 1961 τον ανακήρυξε Άγιο και η μνήμη του τιμάται στις 24 Αυγούστου εκάστου έτους. Στις 27 Αυγούστου 2009, με απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος ανακηρύχθηκε προστάτης των υπαλλήλων της Δασικής Υπηρεσίας, διότι σύμφωνα με τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Μπουκόμπας ( πατριαρχείο Αλεξανδρείας ) κ. Χρυσόστομο, ο Άγιος Κοσμάς είναι ο πρώτος που μίλησε, για την προστασία των δασών και προφήτευσε, ότι ” οι άνθρωποι θα δυστυχήσουν επειδή δεν αγαπούν τα δάση “.
Στον οικισμό Μέγα Δένδρο του Δήμου Θέρμου Αιτωλοακαρνανίας, τόπο γεννήσεως του Αγίου Διδασκάλου του Γένους βρίσκονται τα θεμέλια της πατρικής του οικίας.
Ο χώρος έχει διαμορφωθεί είναι επισκέψιμος υπάχει προσκυνητάρι και προτομή του Αγίου. Καλόν είναι, να τοποθετηθούν νέες επιγραφές κάτω από την προτομή του Αγίου, και στην είσοδο του χώρου, καθώς οι υπάρχουσες τρεις (22/08/2022), αναγράφουν ” ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ “.
Δεν είναι λαϊκός ή κοσμικός, είναι ο ΆΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ, που τόσο πρόσφερε στην Ορθοδοξία και στο Γένος μας.
Κείμενο - Φωτογραφίες : Σπύρος Θεοδ. Κουτσοχρήστος
