Η μεταμόσχευση οργάνων από χοίρους σε ανθρώπους είναι πλέον μια πιο κοντινή προοπτική, καθώς Αμερικανοί και Κινέζοι επιστήμονες για πρώτη φορά δημιούργησαν γουρουνάκια που, χάρη στη γενετική τροποποίησή τους με τη μέθοδο ακριβείας CRISPR, είναι απαλλαγμένα από ιούς δυνητικά επικίνδυνους για έναν άνθρωπο.
Επειδή οι χοίροι έχουν ομοιότητες με τους ανθρώπους στο μέγεθος και στην ανατομία, υπάρχει εδώ και χρόνια η ελπίδα ότι είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν τα όργανά τους (ξενομεταμόσχευση). Η ύπαρξη όμως πανάρχαιων ιών, που έχουν μόνιμα ενσωματωθεί στο DNA των χοίρων εδώ και χιλιάδες γενιές, αποτελούσε ανέκαθεν ένα μεγάλο πονοκέφαλο και βασικό εμπόδιο για την μεταμόσχευση οργάνων των χοίρων (καρδιά, ήπαρ, νεφρά, πνεύμονες).
Οι προηγούμενες μελέτες κυττάρων στο εργαστήριο είχαν δείξει ότι αυτοί οι λεγόμενοι «ενδογενείς ρετροϊοί των χοίρων» (PERVs) μπορούν να διεισδύσουν στα ανθρώπινα κύτταρα. Αυτό δημιουργεί φόβους ότι κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί αν ένα όργανο χοίρου εισαχθεί σε έναν άνθρωπο, προκαλώντας πιθανώς αυτοάνοσες παθήσεις, νευροεκφυλιστικές ή καρκίνο (χωρίς πάντως κάτι τέτοιο να είναι σίγουρο).
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη γενετίστρια Λούχαν Γιανγκ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και της εταιρείας βιοτεχνολογίας eGenesis με έδρα τη Βοστώνη, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με το BBC, το πρακτορείο Ρόιτερς και το “New Scientist”, για πρώτη φορά καθάρισαν πειραματόζωα από 25 ιούς PERV. Μέχρι σήμερα έχουν γεννηθεί 37 τέτοια μεταλλαγμένα και στη συνέχεια κλωνοποιημένα γουρουνάκια, από τα οποία τα 15 ζουν ακόμη, με το μεγαλύτερο να είναι τεσσάρων μηνών.
Το επόμενο βήμα θα είναι η περαιτέρω γενετική τροποποίηση των χοίρων, ώστε ανοσολογικά να μοιάζουν περισσότερο στους ανθρώπους. Κάτι τέτοιο θα έκανε τα μεταμοσχευμένα όργανα του χοίρου λιγότερο επιρρεπή σε επιθέσεις από το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου λήπτη του μοσχεύματος.
Όμως, άλλοι επιστήμονες εξέφρασαν αμφιβολίες κατά πόσο το γονιδίωμα των χοίρων είναι δυνατό όντως να καθαρισθεί πλήρως από όλους τους ιούς του, έτσι ώστε να είναι πραγματικά αβλαβές για τους ανθρώπους. Επεσήμαναν επίσης ότι υπάρχουν διλήμματα βιοηθικής φύσης.
Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι πρόκειται μόνο για ένα πρώτο βήμα, αλλά δήλωσαν ότι το όραμά τους «είναι ένας κόσμος χωρίς έλλειψη οργάνων για μεταμόσχευση».
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: http://science.sciencemag.org/content/early/2017/08/09/science.aan4187
Παύλος Δρακόπουλος
