Ψυχολογία: Οι φανατικοί άνθρωποι ποτέ δεν θέλουν να κριτικάρουμε τις πράξεις τους…

Οι φανατικοί άνθρωποι ποτέ δεν θέλουν να κριτικάρουμε τις πράξεις τους…

• Μπαμπά, συχνά-πυκνά μου λες ότι πρέπει να είμαι πολύ σταθερή. Όμως, και οι φανατικοί δεν είναι πολύ σταθεροί;
• Ναι, κορίτσι μου, οι φανατικοί, οι άνθρωποι με έμμονες ιδέες είναι σταθεροί, έχεις δίκιο.
• Αυτό σημαίνει, δηλαδή, ότι η σταθερότητα είναι κάτι καλό και κακό;
• Ακριβώς, όπως όλα τα πράγματα στη ζωή. Όπως η φωτιά είναι καλή και κακή, το νερό είναι και καλό και κακό, η ατομική ενέργεια είναι καλή και κακή, ή το αλκοόλ είναι καλό, αλλά και κακό. Όλα εξαρτώνται από το πώς θα τα χρησιμοποιήσουμε. Το ίδιο ισχύει και για την επιμονή, το πείσμα και την σταθερότητα. Μπορεί κάποιος να επιμένει στο έγκλημα, το μίσος, το ψέμα, τη βία, την τεμπελιά!… Από την άλλη μπορεί να επιμένει στην αλληλεγγύη, την αγάπη, την ειρηνική αναζήτηση, τη δουλειά, την τιμιότητα, την αισιοδοξία…
• Και πώς μπορώ να ξεχωρίσω, για παράδειγμα, έναν φανατικό από έναν «καλό πεισματάρη»;
• Ο διαχωρισμός δεν είναι και τόσο απλός. Το καλό και το κακό εξαρτώνται από το πώς το αντιλαμβάνεται ο καθένας. Θα έπρεπε να μπούμε στην καρδιά κάθε ανθρώπου για να δούμε τις αληθινές του προθέσεις. Όπως και να έχει, υπάρχουν άτομα που, πέρα από τις προθέσεις τους, βλάπτουν τους άλλους και τους κάνουν δυστυχισμένους. Η κοινωνία, δηλαδή όλοι εμείς που συνυπάρχουμε, πρέπει να φροντίσουμε να ανοίξουν τα μάτια τους αυτοί οι «κακοί πεισματάρηδες» και να συμβάλουν στο κοινό καλό.
• Μπορώ κι’ εγώ να γίνω φανατική;
• Δυστυχώς, ναι. Εγώ μπορώ μόνο να σου δώσω τρεις συμβουλές για να μην γίνεις… Πρώτον, να ρωτάς πάντα τον εαυτό σου: γιατί το κάνω αυτό; Δεύτερον, να ακούς με προσοχή αυτούς που κρίνουν τις πράξεις σου και, τρίτον, να σκέφτεσαι και να πιστεύεις ότι δεν έχεις μόνο εσύ δίκιο.
• Είναι μαγικά ξόρκια αυτά;
• Δεν έχουν καμία σχέση με μαγεία! Μήπως τα εμβόλια είναι μαγικά; Απλώς, αυτές οι τρεις συμβουλές λειτουργούν σαν εμβόλιο ενάντια στον φανατισμό. Θα σου πω γιατί: οι φανατικοί ποτέ δεν θέλουν να κριτικάρουμε τις πράξεις τους. Ούτε και ακούν με ευχαρίστηση αυτούς που τους σχολιάζουν, ούτε και κοιτάζουν να ωφεληθούν από τις παρατηρήσεις τους. Και, πάνω απ’ όλα, πιστεύουν πως όλος ο υπόλοιπος κόσμος ζει μέσα σε μία πλάνη και ότι μόνο εκείνοι ξέρουν την αλήθεια. Αυτό το τελευταίο, μάλιστα, είναι και η ρίζα του φανατισμού, πίστεψέ με.

Απόσπασμα από το βιβλίο «20 αξίες της ζωής», των Εστέβε Πουχόλ Ι Πονς, Ινές Λουθ Γκονθάλεθ.

 Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι  Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. τ. συνεργ. στο Ευγενίδειο Νοσοκομείο Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.