H πανδημία επιταχύνει την εξέλιξη του ψηφιακού μετασχηματισμού των οικονομιών παγκοσμίως. Η ούτως ή άλλως εξελισσόμενη αυτή διαδικασία, βρήκε έναν απρόσμενο καταλύτη – επιταχυντή και δρομολόγησε μια πορεία με αρκετούς παράγοντες εξαναγκασμού.
Η τεχνητή νοημοσύνη, οι διαδικτυακές υπηρεσίες και μια σειρά άλλες λειτουργίες, μπαίνουν επιθετικά στη ζωή μας και μάλιστα σε όλο το εύρος των ηλικιών. Το ζήτημα που αναδύεται σε αυτή τη μετάλλαξη, είναι το κατά πόσον η χώρα μας ακολουθεί αυτό το παγκόσμιο σπρίντ. Αναλύοντας περισσότερους από 100 επιμέρους δείκτες, που δημοσιεύονται από έγκριτους διεθνείς οργανισμούς, όπως είναι η ΕΕ, ο ΟΟΣΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ κ.ά., μια πρόσφατη έκθεση του ΣΕΒ αποτυπώνει το ψηφιακό μας στίγμα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό.
Ενα κατ’ αρχήν συμπέρασμα είναι ότι η Ελλάδα παρουσιάζει καλύτερη εικόνα σε σύγκριση με τη περσυνή της απόδοση. Βελτίωσε την κατάταξή της κατά μία θέση (από 28η κατατάσσεται 27η), λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες διαθέσιμες μετρήσεις (2019) και τις αμέσως προηγούμενες (2018). Επίσης, εμφανίζει καλύτερη επίδοση στη διάσταση της «ψηφιακής ωριμότητας του δημοσίου», όπου και βελτιώθηκε 4 θέσεις, ενώ βελτιώσεις επιδεικνύει και στην «ψηφιακή ωριμότητα επιχειρήσεων», στην «ψηφιακή ωριμότητα κοινωνίας» και στις «ψηφιακές δεξιότητες». Μπορούμε να θεωρήσουμε λοιπόν ότι οι αλλαγές κινούνται στη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, διαφαίνεται καθαρά πως από τη μια χρονιά στην άλλη δεν είναι δυνατή η κάλυψη των μεγάλων κενών. Σήμερα που η «ψηφιακή ανταγωνιστικότητα» αποτελεί το κλειδί για να ανοίξουμε την πόρτα και να περάσουμε γρήγορα και με ασφάλεια στην 4η βιομηχανική επανάσταση, κριτήριό μας δεν μπορεί να είναι μόνο οι βελτιώσεις μας σε σχέση με το παρελθόν. Ιδιαίτερα δε όταν η υπόλοιπη Ευρώπη προχωρά ταχύτερα σε ευρείες μεταρρυθμίσεις και παρεμβάσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της. Με άλλα λόγια, δεν αρκεί να πραγματοποιούμε τις σωστές μεταρρυθμίσεις, αλλά να τις πραγματοποιούμε με μεγαλύτερη ταχύτητα και εύρος από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, παρά τα ελλείματα, η Ελλάδα έχει αρχίσει και υποδέχεται επενδύσεις με ισχυρό τεχνολογικό και ψηφιακό χαρακτήρα (Microsoft, TeamViewers, Cisco, Pfizerκ.ά.), ενώ προηγμένες τεχνολογικές λύσεις σε σύγχρονα συστήματα αυτοματισμού και ρομποτικής εγκαθιστούν ελληνικές παραγωγικές επιχειρήσεις. Η διαδικασία εγκατάστασης των πρώτων δικτύων 5G στη χώρα μας είναι σε εξέλιξη, παρά κάποιες “ψεκασμένες” περιφερειακές αντιδράσεις.
Η κρίση της πανδημίας απετέλεσε μια ασύμμετρη ευκαιρία για να προχωρήσουν ταχύτερα δράσεις ψηφιοποίησης στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα, να διευρυνθεί η τηλεργασία και να αναζητηθούν νέοι τρόποι οργάνωσης της παραγωγής.
Η μετάβαση αυτή, ωστόσο, δεν πρέπει να αφήσει έξω από τις προτεραιότητές της, τους παράγοντες της ασφάλειας της εργασίας, της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων και της διαφύλαξης των προσωπικών δεδομένων. Επίσης είναι σημαντικό και κρίσιμο, η αλλαγή του μοντέλου λειτουργίας οικονομίας, κοινωνίας και παραγωγής, να μην γίνει ποτέ παράγοντας δημιουργίας νέων ανισοτήτων. Μόνο έτσι θα είναι βιώσιμη η νέα πορεία, μόνο έτσι θα γίνει παραγωγική και θα εισφέρει στην αειφόρα ανάπτυξη.
Χρήστος Παγώνης
