– Τι δείχνει μελέτη Ελλήνων επιστημόνων
– Τα μνημεία που κινδυνεύουν στη χώρα μας
Το Πράσινο Κίνημα φέρνει στο προσκήνιο την πρόσφατη Μελέτη Ελλήνων επιστημόνων από το «Κέντρο Έρευνας Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας» της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία αναφέρει πως αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουν σημαντικό κίνδυνο λόγω της κλιματικής αλλαγής, 244 πολιτιστικά και φυσικά μνημεία της UNESCO σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της χώρας μας.
Όπως επισημαίνει ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και εκπρόσωπος της Ελλάδας για την Κλιματική Αλλαγή κ. Χρήστος Ζερεφός «υπάρχουν 244 μνημεία που απειλούνται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, εκ των οποίων τα 35 εμπίπτουν στην κατηγορία του υψηλού κινδύνου και τα 14 στην κατηγορία του ακραίου κινδύνου».
Ο κατάλογος των κινδύνων περιλαμβάνει τα αλλεπάλληλα κύματα καύσωνα, τις δασικές πυρκαγιές (οι μνήμες από τη μεγάλη φωτιά στην Αρχαία Ολυμπία είναι ακόμη νωπές), τις έντονες βροχοπτώσεις (αρχαιολογικοί χώροι όπως η Αρχαία Μεσσήνη και το Δίον έχουν αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα εξαιτίας πλημμυρικών φαινομένων), την ξηρασία τις αλλαγές στη μέση στάθμη της θάλασσας και την συνέργειά τους με τον σεισμικό κίνδυνο.
Ειδικά όσον αφορά τη χώρα μας, υπάρχουν πέντε μνημεία ή ευρύτερες τοποθεσίες πολιτισμού που τις επόμενες δεκαετίες εάν δεν ληφθούν τα απαιτούμενα μέτρα, θα βρεθούν ενώπιον ακραίων κινδύνων που θα απειλήσει την υπόστασή τους.
Για το Πράσινο Κίνημα στους ιδιαίτερα δύσκολους καιρούς, τα μνημεία του πολιτισμού λειτουργούν ως ενισχυτές δύναμης και πίστης προσφέροντας ένα αίσθημα συνέχειας, αξιοπρέπειας και ελπίδας για το καλύτερο. Μάλιστα, το Πράσινο Κίνημα έχει αναδείξει τα προβλήματα που θα προκύψουν, όπως περιγράφονται στην παραπάνω έρευνα.
Την ίδια στιγμή ο Πρωθυπουργός μιλώντας για την κλιματική κρίση και τον υπέρ τουρισμό στο Συνέδριο στους Δελφούς είπε πως «από την στιγμή που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας η καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης είναι μία από τις βασικές μας προτεραιότητες», κάτι που φυσικά απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Τα μνημεία που κινδυνεύουν από την Κλιματική Αλλαγή
Μυκήνες
Στους αρχαιολογικούς χώρους των Μυκηνών και της Τίρυνθας, στην Αργολίδα, συρρέουν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο για να θαυμάσουν μεταξύ άλλων τα εντυπωσιακά μυκηναϊκά ανάκτορα που άρχισαν να οικοδομούνται περί το 1.350 π.Χ. (στην Υστεροελλαδική περίοδο) και την Πύλη των Λεόντων που αναπαριστά δύο λιοντάρια ως φύλακες της Ακρόπολης.
Οι συγκεκριμένες αρχαιότητες όμως αυτή στιγμή κινδυνεύουν πρωτίστως από την ερημοποίηση και τους σεισμούς και στη συνέχεια από τις ακραία υψηλές θερμοκρασίες, τις δασικές πυρκαγιές και τις ακραίες βροχοπτώσεις.
Βάσει της μελέτης, τα υπόλοιπα μνημεία που κινδυνεύουν στην Ελλάδα, εκτός από τα δύο της Αργολίδας είναι:
Τα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα η Θεσσαλονίκη υπήρξε σημαντικό οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής της Βαλκανικής χερσονήσου, κάτι που αντανακλάται στα πλείστα μνημεία που διασώζονται έως και σήμερα. Εδώ και τριάντα τέσσερα χρόνια έχουν ενταχθεί στον κατάλογο της UNESCO ως μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, δεκαπέντε αρχιτεκτονικά αριστουργήματα της συμπρωτεύουσας, που χρονολογούνται από τα Παλαιοχριστιανικά χρόνια (4ος αι. μ.Χ.) έως και την Υστεροβυζαντινή περίοδο (13ος – 14ος αι.).
Αυτά είναι:
Τα βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης (4ος – 5ος αι.)
Η Ροτόντα του Αγίου Γεωργίου (4ος αι.)
Η βασιλική της Παναγίας Αχειροποίητου (5ος αι.)
Ο ναός του Οσίου Δαυίδ (Μονή Λατόμου) (6ος αι.)
Η βασιλική του Αγίου Δημητρίου (7ος αι.)
Ο ναός της Αγίας Σοφίας (8ος αι.)
Ο ναός της Παναγίας των Χαλκέων (11ος αι.)
Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα (14ος αι.)
Ο ναός των Αγίων Αποστόλων (14ος αι.)
Ο ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού (14ος αι.)
Ο ναός της Αγίας Αικατερίνης (13ος αι.)
Ο ναός του Σωτήρος (14ος αι.)
Η Μονή Βλατάδων (14ος αι.)
Ο ναός του Προφήτη Ηλία (14ος αι.)
Τα βυζαντινά λουτρά (14ος αι.)
Όλα τα παραπάνω, κινδυνεύουν περισσότερο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ακολουθούμενη από τον σεισμικό κίνδυνο, τις ακραία υψηλές θερμοκρασίες, τις δασικές πυρκαγιές, τις ακραίες βροχοπτώσεις και την ερημοποίηση.
Το Πυθαγόρειο και το Ηραίο της Σάμου
Το Πυθαγόρειο είναι ο αρχαιολογικός χώρος, που βρίσκεται στην αρχαία πόλη της Σάμου. Περιλαμβάνει διάφορα μνημεία της αρχαίας ελληνικής και της ρωμαϊκής εποχής. Στο χώρο του Πυθαγορείου θα δει για παράδειγμα ο επισκέπτης τη σήραγγα του Ευπαλίνου, ένα κατασκευαστικό θαύμα της μηχανικής του 6ου αιώνα π.Χ. Στο Ηραίο από την άλλη πλευρά, βρίσκονται και τα ερείπια του ομώνυμου ναού της αρχαιότητας, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στη θεά Ήρα. Αμφότεροι οι δύο αυτοί χώροι σημαντικών εκθεμάτων. Κινδυνεύουν σύμφωνα με τους επιστήμονες κυρίως από τις σεισμικές δονήσεις. Ακολούθως μεγάλος είναι η κίνδυνος από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες, τις δασικές πυρκαγιές και τις ακραίες βροχοπτώσεις.
Η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου
Ολόκληρη η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, αποτελεί ένα τεράστιο μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η μεσαιωνική αισθητική είναι εμφανής στην αρχιτεκτονική των κτιρίων, των μνημείων και των ερειπίων, τα οποία συνδέονται με έναν λαβύρινθο από πλακόστρωτα δρομάκια. Η Παλαιά Πόλη είναι γνωστή ως το τελευταίο καταφύγιο των Ιωαννιτών Ιπποτών και χωρίζεται σε τρία μέρη: το βόρειο τμήμα που ονομάζεται Κολλάκιο και στο οποίο βρίσκεται ο πολύ γνωστός δρόμος των Ιπποτών, το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, το Νοσοκομείο που έχει μετατραπεί σε μουσείο και οι ναοί του Τάγματος και στο νότιο τμήμα που βρίσκεται η Χώρα με το τουρκικό παζάρι γύρω από το τζαμί του Σουλεϊμάν, η παλιά αγορά και άλλα κτίρια περιηγητικού ενδιαφέροντος. Όλα αυτά κινδυνεύουν περισσότερο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τον σεισμικό κίνδυνο και σε μικρότερο βαθμό από την ερημοποίηση, τις ακραίες βροχοπτώσεις και τις ακραία υψηλές θερμοκρασίες.
Δήλος
Σήμα κινδύνου όμως εκπέμπει και η Δήλος, το μικρό νησί των Κυκλάδων που είναι από μόνο του ένας μεγάλος αρχαιολογικός χώρος. Στην αρχαιότητα θεωρούνταν γενέτειρα της θεάς Αρτέμιδος και του θεού Απόλλωνος, εξ ου και η επωνυμία του Δήλιος και εκ τούτου σπουδαίο θρησκευτικό κέντρο που εξελίχθηκε ομοίως και σε εμπορικό. Κανένα άλλο νησί δεν φιλοξενεί τόσα πολλά και μνημειώδη κειμήλια αρχαϊκών, κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, δηλαδή των αιώνων της μεγάλης ελληνικής τέχνης. Στις μέρες μας κινδυνεύει περισσότερο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις ακραίες βροχοπτώσεις και σε μικρότερο βαθμό από την ερημοποίηση, τους σεισμούς και τις ακραία υψηλές θερμοκρασίες. Μάλιστα η Δήλος αναμένεται να είναι μεταξύ των εννέα πρώτων μνημείων από αντίστοιχες χώρες της Μεσογείου, όπου θα πραγματοποιηθούν εξειδικευμένες μελέτες για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η Συμπρόεδρος του Πράσινου Κινήματος Ρία Ακρίβου δήλωσε σχετικά: «Το Πράσινο Κίνημα είχε ήδη αναφερθεί σε αυτόν τον κίνδυνο, καθώς ούτε τα Πολιτιστικά Μνημεία θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαίρεση στις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής. Για αυτό το λόγο, πρέπει όλοι να χτίσουμε με βάση την εμπειρία του παρελθόντος και να υιοθετήσουμε καινοτόμα μέσα προστασίας και διασφάλισης της πλούσιας ελληνικής κληρονομιάς. Όλοι πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε και να δραστηριοποιηθούμε για την προστασία της παγκόσμιας κληρονομιάς χτίζοντας συμμαχίες για το σήμερα και το αύριο.»
