Στην χώρα μας βιώνουμε τις τελευταίες δεκαετίες και κυρίως τα τελευταία χρόνια μια συνεχή και επιταχυνόμενη παρακμή του Ελληνισμού. Μια γενική παρακμή που επιμερίζεται σε πολυποίκιλους τομείς, όπως στον οικονομικό, εθνικό, κοινωνικό, ηθικό, θρησκευτικό, δημογραφικό, στρατιωτικό κλπ.
Το που θα οδηγηθούμε εάν δεν σταματήσει αυτή η διολίσθηση δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί. Μερικοί ειδικοί μιλούν ακόμα και για πιθανό διαμελισμό της χώρας ή τη δημιουργία ενός κράτους – προτεκτοράτου πλήρως ελεγχόμενου από τις ξένες δυνάμεις. Άλλοι υποστηρίζουν ότι θα πρέπει πλέον να αποδεχθούμε, ως φυσιολογική εξέλιξη των πραγμάτων, μια σχέση τουρκικής κηδεμονίας στην περιοχή, παραχωρώντας το ήμισυ των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας μας (πετρέλαιο-αέριο κλπ) στην Άγκυρα «δίκην φόρου υποτέλειας».
Δεν θα ασχοληθούμε όμως με τα διάφορα μελλοντολογικά σενάρια, άλλα αντίθετα με το ιστορικό παρελθόν μας. Ταξιδεύοντας αιώνες πριν και μελετώντας την ιστορία μπορεί να παρατηρήσει κανείς κάποιες «σατανικές συμπτώσεις» μεταξύ της σημερινής μας κατάστασης και των αιτίων που προκάλεσαν την παρακμή και τελικά τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ας δούμε επιγραμματικά τα κύρια αίτια που οδήγησαν το Βυζάντιο στο ιστορικό του τέλος:
- Οικονομική κρίση. Ήταν απόρροια λανθασμένων οικονομικών πολιτικών των αυτοκρατόρων, αποτέλεσε ίσως το βασικότερο αίτιο της Άλωσης της Πόλης. Το θησαυροφυλάκιο στην Βασιλεύουσα ήταν σχεδόν άδειο, λόγω της άφρονος πολιτικής των κυβερνόντων.
- Μεγάλη και άδικη φορολογία. Η δυσβάστακτη φορολογία στους οικονομικά αδύναμους, η καταχρηστική επέκταση του θεσμού των «προνοιαρίων» (κατόχων πρόνοιας) και η αύξηση των μοναστηριακών εδαφών, καταπόνησαν τους μικροκαλλιεργητές, εγκαθιδρύοντας μια οικονομική ολιγαρχία, που τελικά οδήγησε στην κρίση.
- Συρρίκνωση και διάλυση της μεσαίας τάξης. Η οικονομική κρίση και η υψηλή φορολογία συνετέλεσε στη βαθμιαία συρρίκνωση της μεσαίας τάξης, πάνω στην οποία στηριζόταν όλη η λειτουργία της αυτοκρατορίας την εποχή της ακμής της. Η τάξη αυτή αποτελούσε διαχρονικά και την κύρια πηγή επάνδρωσης του βυζαντινού στρατού (Στρατός των Θεμάτων κλπ)
- Έλεγχος του εμπορίου από τους ξένους (Γενουάτες και Ενετούς). Οι Λατίνοι (Φράγκοι-Δυτικοί) είχαν κατορθώσει με ειδικές συμφωνίες με το βυζαντινό κράτος να ελέγχουν σχεδόν πλήρως όλο το εμπόριο και κατ΄ επέκταση την οικονομία της αυτοκρατορίας. Έλεγχαν τα λιμάνια και μονοπωλούσαν την κίνηση των εμπορευμάτων.
- Εθνολογική αλλοίωση. Από το 13ο αιώνα, ο Ελληνισμός διασπάστηκε σε άλλες περιοχές υπό ξένους δυνάστες. Μεταναστευτικά κύματα μουσουλμάνων κατέκλυσαν την Μικρά Ασία και άρχισαν να διεισδύουν κατά χιλιάδες στις ευρωπαϊκές επαρχίες της αυτοκρατορίας. Το ελληνικό στοιχείο αποδυναμώθηκε, χαλαρώνοντας την ισχύ του και προκαλώντας μια καταλυτική εθνολογική αλλοίωση.
- Σύγχυση στο εσωτερικό του κράτους. Θρησκευτικές και ιδεολογικές αντιθέσεις έπλητταν το σώμα της αυτοκρατορίας. Οι επαναλαμβανόμενες υποχωρήσεις των πολιτικών στις παπικές απαιτήσεις, προκειμένου να κερδίσουν την πολύτιμη στρατιωτική βοήθεια και γενικότερα οι δυτικές επιρροές, προκάλεσαν σύγχυση στην πνευματική ταυτότητα του Βυζαντίου.
- Διαφθορά. Η φιλαργυρία, οι αδικίες και η διαφθορά οδήγησαν στην αποδυνάμωση του κράτους, προετοιμάζοντας το έδαφος για την Άλωση της Πόλης χρόνια πριν. Ο Γεννάδιος, πρώτος Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης μετά την Άλωση γράφει: «Γελοιοποιηθήκαμε όχι μόνο στα μάτια των γειτόνων μας αλλά και όλων των ανθρώπων. Μας κοροϊδεύουν και μας χλευάζουν όλοι γύρω μας. Είμαστε διεφθαρμένοι και σιχαμεροί σε ό,τι κάνουμε. Δανείζαμε χρήματα με τόκο και παίρναμε δωροδοκίες από αθώους ανθρώπους. Αποστραφήκαμε τη δικαιοσύνη και τον έλεγχο. Τα χρήματά μας ήταν παράνομα»
- Συνεχή πτώση της ισχύος στρατού και ναυτικού. Η συνεχής οικονομική κρίση είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία συγκέντρωσης πόρων για την ενίσχυση στρατού και ναυτικού. Τα Βυζάντιο στηριζόταν στην βοήθεια που θα ερχόταν από τους Δυτικούς με ανταλλάγματα και στην «από Θεού επέμβαση». Η επιλογή των μισθοφόρων αντί του εθνικού στρατού και η κατάργηση του θεσμού των Ακριτών είχε ολέθρια αποτελέσματα.
- Απουσία ουσιαστικής εξωτερικής βοήθειας. Η όποια ενίσχυση από τον Πάπα και τη Δύση ήταν αποσπασματική και ανεπαρκέστατη για την ουσιαστική αντιμετώπιση της οθωμανικής απειλής. Η βοήθεια από την χριστιανική Δύση ήταν περισσότερο λεκτική και απαιτούσε δυσανάλογα ανταλλάγματα από τους παραπαίοντες και αδύναμους Βυζαντινούς.
- Η μεγάλη διαφορά γεωπολιτικής δυναμικότητας μεταξύ Ελληνισμού και Τουρκισμού. Η Βυζαντινή αυτοκρατορία ήταν ήδη επιβαρυμένη από τις συνεχείς βαρβαρικές επιδρομές αλλά και τις λεηλασίες των Σταυροφόρων. Απεναντίας, το νέο κράτος των Μωαμεθανών υπερίσχυε σε δύναμη, αντοχή, αριθμό και ορμή.
Τις ίδιες περίπου δυσμενείς καταστάσεις βιώνουμε και σήμερα με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Δεν είναι μόνο η εμφανέστατη οικονομική κρίση αλλά και η δημογραφική μείωση και εθνολογική αλλοίωση, που προκαλείται από την ειρηνική εισβολή χιλιάδων μουσουλμάνων μεταναστών. Οι αξίες του Ελληνισμού υποχωρούν, ενώ η διαφθορά, η κυβερνητική ανικανότητα και οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της χώρας αυξάνουν. Η φορολογία είναι πλέον δυσβάστακτη οδηγώντας τους συμπατριώτες μας σε απόγνωση και τη μεσαία τάξη σε βαθμιαία εξαφάνιση. Οι υποδομές της χώρας έχουν ξεπουληθεί στους ξένους και το σχέδιο απώλειας της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας είναι σε πλήρη εφαρμογή. Η στρατιωτική ισχύς μας συνεχώς μειώνεται, λόγω της οικονομικής δυστοκίας και της χαμηλής έως ελάχιστης επάνδρωσης. Το ελληνικό κράτος και μαζί του ο ελληνικός λαός έχει εναποθέσει τις ελπίδες σωτηρίας του στους δυτικούς. Αναμένουμε «να έλθουν να μας σώσουν» οι Αμερικάνοι, οι Ευρωπαίοι και οι Ισραηλινοί, τώρα τελευταία και οι Αιγύπτιοι. Το όλο θέμα εάν δεν είχε την τραγικότητά του θα ήταν ασφαλώς ολίγον κωμικό. Κανείς δεν θα έλθει να μας σώσει. Το ίδιο συνέβη και στο Βυζάντιο πριν 565 χρόνια. Μόνο εμείς μπορούμε να σώσουμε ή να καταδικάσουμε τους εαυτούς μας. Όσο η διαφορά της γεωπολιτικής δυναμικότητας μεταξύ Ελληνισμού και Τουρκισμού αυξάνει προς όφελος της Άγκυρας, τόσο το μέλλον μας θα τίθεται «εν αμφιβόλω».
