Παγκόσμιες ημέρες: μνημόσυνα ή αφετηρίες δράσης?
20 Μαρ-Διεθνής Ημέρα Ευτυχίας, 21 Μαρ-Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, 21 Μαρ-Διεθνής Ημέρα για Εξάλειψη Φυλετικών Διακρίσεων, 21 Μαρ-Παγκόσμια Ημέρα Σύνδρομου Down, 21 Μαρ-Διεθνής Ημέρα Δασών, 21 Μαρ-Διεθνής Ημέρα Παγετώνων, 22 Μαρ-Παγκόσμια Ημέρα Νερού, 23 Μαρ-Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας, 24 Μαρ-Διεθνής Ημέρα για την Αλήθεια για τις Παραβιάσεις των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και για την Αξιοπρέπεια των Θυμάτων, 24 Μαρυ-Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης, 25 Μαρ-Διεθνής Ημέρα Αλληλεγγύης προς Κρατούμενους & Αγνοούμενους Υπαλλήλους του ΟΗΕ, 25 Μαρ-Διεθνής Ημέρα Μνήμης Θυμάτων Δουλεμπορίου, 25 Μαρ-Ημέρα Εθνικής Παλιγγενεσίας Ελλάδος & 25 Μαρ-Ημέρα Ευαγγελισμού Χριστιανών.
Στις 21/3/2023, στην αίθουσα τελετών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω την εκδήλωση του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ με κεντρικό ομιλητή τον καθ Κων/τίνο Γώγο (Νομική Σχολή ΑΠΘ) με θέμα: Η προστασία του δάσους στο ελληνικό Σύνταγμα.
Μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι η υπερ-εξειδίκευση και εμβάθυνση σε σημειακά θέματα, με απομόνωση όσο περισσοτέρων παραγόντων μπορεί να γίνει, ώστε να προκύπτει ασφαλής σχέση αιτίου-αιτιατού στα «πειράματα» των εργαστηρίων, δημιουργεί μια «επιστήμη» μακριά από την πραγματική ζωή, που ίσως δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στο συνολικό (ολιστικό) φαινόμενο της ζωής πάνω στον πλανήτη «γη» …
Το ενδιαφέρον μας και η φροντίδα μας για τον χώρο ενδιαίτησης των ζώων και των φυτών (…=δάσος) στο εν ισχύει Ελληνικό Σύνταγμα (του 1975) είναι σχεδόν απόλυτο (κάθε τί το απόλυτο στην πραγματική ζωή, τείνει προς καταστροφικό σε ένα χώρο σχετικότητας και αλληλεξάρτησης). Αλλά δεν παρατηρείται ανάλογο ενδιαφέρον & φροντίδα για τον χώρο ενδιαίτησης των ανθρώπων (πρώτη κατοικία). Στους ανθρώπους τείνει να καταργηθεί η φυσική βασική ανάγκη ενδιαίτησης, αφήνοντάς την (πρώτη κατοικία) έρμαιο της κερδοσκοπικής ιδιωτικής οικονομικής.
Με πανικόβαλε η εκπρόσωπος του ΓΕΩΤΕΕ που ανέφερε ότι τα 2/3 του πληθυσμού της γης δεν θα έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό και καθαρό αέρα … ενώ το έδαφος συνεχώς υποβαθμίζεται εμποδίζοντας την ευεργετική ηλιοπρόσπτωση, διότι καλύπτεται το έδαφος με φωτοβολταϊκά πάνελ … Την ίδια στιγμή οι θεωρητικά πνευματικοί «ταγοί» μοιάζει να ενδιαφέρονται περισσότερο με το να κάνουν ιδιότυπες «business» με «ιδρύματα», «ινστιτούτα» και «εταιρείες διαχείρισης», από το να ανήκουν στα ανώτατα πνευματικά ιδρύματα, και από την ενημέρωση των πολιτών και της κοινωνίας για το τι γίνεται μέσα στα πανεπιστήμια. Και παρόλα αυτά στην ημέρα του δάσους ακούσαμε αμετροεπώς αιτήματα για αύξηση της μισθοδοσίας και αύξηση των υποδομών και αύξηση των διαθέσιμων πόρων, πάντα χωρίς άμεση σύνδεση με την ενημέρωση για το παραγόμενο έργο, και την συμβολή στην ευημερία των ανθρώπων, που τους μισθοδοτεί και τους εξασφαλίζει χώρους, εξοπλισμούς και αναλώσιμα.
Από όσα κατάλαβα οι νόμοι (και το Σύνταγμα είναι ένας νόμος με ιδιαίτερα σοβαρές δυσκολίες αλλαγής του) εκφράζουν την κοινωνική δυναμική σε ένα συγκεκριμένο χρόνο, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία που την διαμορφώνουν.
Το 1975, μερικά χρόνια μετά την Διεθνή Διάσκεψη του ΟΗΕ για το περιβάλλον (1972), η κοινωνία της Ελλάδας μοιάζει ότι αντιλήφθηκε την ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος και περιέλαβε ειδικές διατάξεις για τα δάση.
Μόνο που κατά την άποψη ενός σοβαρού εκτιμητή, αυτή η εστίαση μόνο στο φυσικό περιβάλλον και μάλιστα μόνο στα φυτά, είναι λανθασμένη, καθόσον περιβάλλον είναι κάθε τι που μας περιβάλλει, όπως το κοινωνικό περιβάλλον, το πολιτιστικό περιβάλλον, το οικονομικό περιβάλλον, το τεχνολογικό, περιβάλλον, το πολιτικό περιβάλλον κλπ. Το περιβάλλον περιλαμβάνει την ολιστική προσέγγιση.
Αλλά ακόμα και το φυσικό περιβάλλον ΔΕΝ είναι μόνο τα δένδρα, ούτε μόνο το «δάσος», ούτε μόνο το «πράσινο». Στο δάσος συνυπάρχουν, για την ακρίβεια αλληλοεπιδρούν και συμβιώνουν και αλληλεξαρτώνται, τόσο τα φυτά, όσο και τα ζώα. Η χλωρίδα και η πανίδα
είναι συμβιωτικές στο φυσικό οικοσύστημα «δάσος».
Σήμερα εκτιμάται ότι δεν θα ικανοποιούσε η μακροχρονίως επικρατούσα άποψη ότι δάσος είναι όπου υπάρχει δυνητικό οικονομικό (?) αποτέλεσμα, και ότι το Ελληνικό Σύνταγμα του 1975 δεν ανταποκρίνεται ακόμα επαρκώς στις ανάγκες αειφορίας (βιωσιμότητας) του «βράχου που είναι ριγμένος στην θάλασσα» και ονομάζουμε Ελλάδα. Δεν ξεχνάμε ότι το 76% της Ελλάδος είναι πάνω από 600μ υψόμετρο.
Όλα αυτά θα ήταν ιστορική αναδρομή εάν δεν είχε διαμορφωθεί η απόφαση του 1975 πάνω σε λανθασμένες εκτιμήσεις και πληροφορίες.
Σήμερα με την δικαιολογία των «Δασικών χαρτών» συνειδητοποιήσαμε ότι το 78% περίπου της Ελλάδος είναι «δάσος» που αφέθηκε να το διαχειρίζονται δημόσιοι υπάλληλοι με τον τίτλο «Δασάρχης». Το υψηλότατο αυτό ποσοστό δεν βρίσκεται σε ακολουθία με τα στοιχεία πάνω στα οποία βασίστηκε η ψήφιση του Συντάγματος το 1975. Ακόμα και η ΕΕ σήμερα δίνει στην Ελλάδα μόλις περίπου 50% δασοκάλυψη. Τί συμβαίνει τελικά?
Η κα Μάγδα Κοντογιάννη (6932094231), κτηνοτρόφος, Μενίδι, αναφερόμενη εμμέσως στα δάση, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις βοσκήσιμες γαίες (12/8/2022) στο κείμενο «Η «μεγάλη» αρπαγή των βοσκοτόπων» αναφέρει: Το 1958 το Ελληνικό κράτος κατέγραφε το 56% της επιφάνειας ως βοσκοτόπους. Τα έτη 1971, 1981, 1991 η ΕΣΥΕ δείχνει το 52% ως βοσκοτόπους στην Ελλάδα. Πως γίνεται σήμερα οι βοσκότοποι να λένε ότι είναι μόνο το 10-12% της Ελλάδος;
Και συνεχίζει η κα Μάγδα Κοντογιάννη: Σε φωτοερμηνείες χαρτών Ανατολικής Αττικής των ετών 1945, 1960, 1972 & 2009 που μας έδωσε ο κ Δ. Κοτσώνης (Ένωση Ιδιοκτητών Αγροτικών Ακινήτων Ελλάδας, 6944737208) φαίνεται ότι το 21% της συγκεκριμένης περιοχής της Ανατολικής Αττικής μετατράπηκε από «βοσκότοποι» σε οικισμούς και τεχνητές επιφάνειες, μέσω του «ξεπλύματος» των εξουσιών των δασαρχών και της δασικής νομοθεσίας. Μοιάζει σαν πρώτα να υφαρπάχθηκαν οι βοσκότοποι από τους κτηνοτρόφους, ώστε να μην υπάρχει ανταγωνισμός και αμφισβήτηση και μετά οι «δασάρχες?» τα «έδωσαν» στην τσιμεντοποίηση, στο real estate και σε άλλες «οικονομικές ανάγκες» … Μόνη σωτηρία του πλανήτη και των ανθρώπων πρέπει να είναι οι «ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ» σε ισορροπία με το περιβάλλον, σε υποστήριξη της επισιτιστικής ασφάλειας του τόπου και σε αναλογία με την επιβίωση, βιωσιμότητα, αειφορία αυτής της γωνιάς του πλανήτη.
Σήμερα δεν ικανοποιεί η άποψη ότι δάσος είναι όπου υπάρχει δυνητικό οικονομικό αποτέλεσμα, και μάλιστα μόνο από το ξύλο. Μια τέτοια άποψη δεν ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στις ανάγκες αειφορίας (βιωσιμότητας).
Οι 194 χώρες μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας συμφώνησαν το πλαίσιο για μια ολιστική «One-Health» προσέγγιση, η οποία εξετάζει τα ζώα και τους ανθρώπους ως όντα που συμβιώνουν. Πολλές ανθρώπινες συμπεριφορές προωθούν τις ζωονόσους, όπως επεμβάσεις στα οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένης της αποψίλωσης των δασών ή το κυνήγι άγριων ζώων. Πρέπει να αλλάξουμε την επικίνδυνη συμπεριφορά μας, διότι οι άνθρωποι και οι λάθος «επιστημονικές» τεκμηριώσεις είναι αυτοί που δημιουργούν το πρόβλημα, όχι τα ζώα.
Η Διεθνής Ένωση Οργανισμών Έρευνας Δασών αναδεικνύει το ευρύ φάσμα σωματικών, ψυχικών, κοινωνικών & πνευματικών οφελών για την υγεία που σχετίζονται με τα δάση, όπως: νευροανάπτυξη των παιδιών, διαβήτης, καρκίνος, κατάθλιψη & διαταραχές λόγω άγχους. Δάσος είναι ένα οικοσύστημα με φυτά & ζώα. Μέσα στην λέξη «πράσινο» περιλαμβάνονται και τα ζώα (πανίδα) και μάλιστα και όσα βόσκουν …
Στην Βαρκελώνη, και σε πολλές ακόμα περιοχές, για να προστατευθούν από τις πυρκαγιές, γνωρίζοντας ότι οι ανθρώπινες δυνάμεις της πυροσβεστικής και των υπηρεσιών πολιτικής προστασίας δεν μπορούν να «καθαρίσουν-εξισορροπήσουν» όλες τις δασικές εκτάσεις, δημιούργησαν μια τετράποδη ταξιαρχία, με πρόβατα και κατσίκες. Η στοχευμένη βόσκηση στα δάση θα επαναφέρει έστω και μερικώς την ποθητή ισορροπία στα δάση, για να μην είναι η 21 Μαρ μνημόσυνο, αλλά απολογισμός και προγραμματισμός δράσης για τον πλανήτη μας.