Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου συναντάται σήμερα με τον κυριότερο σύμμαχό του, τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, για συνομιλίες που αναμένεται πως θα επικεντρωθούν στο μέλλον της ανακωχής στη Λωρίδα της Γάζας, όπου η διαπραγμάτευση για την έναρξη της λεγόμενης δεύτερης φάσης της μοιάζει να έχει περιέλθει σε αδιέξοδο.
Το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν, η Συρία, ο αφοπλισμός του κινήματος Χεζμπολάχ του Λιβάνου… Τα κρίσιμα ζητήματα που θα μπουν στο τραπέζι δεν είναι λίγα σε αυτή –την πέμπτη κατά σειρά αφότου επέστρεψε στον Λευκό Οίκο ο κ. Τραμπ– συνάντηση των δυο ανδρών.
Θα καταγραφεί πάνω απ’ όλα καθώς η Ουάσιγκτον και οι μεσολαβητές στην περιοχή θέλουν να επιταχυνθεί η διαδικασία για να τεθεί σε εφαρμογή η δεύτερη φάση της συμφωνίας βάσει του σχεδίου που πρότεινε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Η κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ και το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς, σε εφαρμογή από τη 10η Οκτωβρίου, παραμένει εύθραυστη.
Αυτή η δεύτερη φάση προβλέπει τον αφοπλισμό της Χαμάς –το παλαιστινιακό κίνημα ενίσταται–, την προοδευτική απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τον θύλακο, τον σχηματισμό μεταβατικών αρχών και την ανάπτυξη διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο κ. Τραμπ αναμένεται να υποδεχτεί τον ισραηλινό πρωθυπουργό στις 13:00 (τοπική ώρα· 20:00 ώρα Ελλάδας) στην κατοικία και κλαμπ του, το Μαρ-α-Λάγκο, στο Παλμ Μπιτς, στη Φλόριντα. Ο ρεπουμπλικάνος, που περνά εκεί τις γιορτές, ήδη υποδέχθηκε εκεί χθες τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να συζητήσουν σχετικά με τον πόλεμο με τη Ρωσία.
Ο τελευταίος όμηρος
Επιτυχία της πρώτης χρονιάς της δεύτερης θητείας του, η ανακωχή στη Λωρίδα της Γάζας, βάσει σχεδίου ειρήνης που προβλέπει να επιβλέψει προσωπικά ο κ. Τραμπ, έβαλε τέλος τη 10η Οκτωβρίου σε δυο μήνες καταστροφικού πολέμου με έναυσμα την άνευ προηγουμένου έφοδο της Χαμάς στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023.
Όμως οι συνομιλίες για την έναρξη της δεύτερης φάσης μοιάζουν βουλιαγμένες σε κινούμενη άμμο, παρά τη δημόσια διακηρυγμένη αμερικανική πρόθεση να υπάρξει πρόοδος. Ο ειδικός απεσταλμένος του αμερικανού προέδρου, ο Στιβ Γουίτκοφ, κι ο γαμπρός και σύμβουλος του κ. Τραμπ, ο Τζάρεντ Κούσνερ, συναντήθηκαν για αυτό με αντιπροσώπους του Κατάρ, της Αιγύπτου και της Τουρκίας νωρίτερα αυτόν τον μήνα στο Μαϊάμι.
Το Ισραήλ και η Χαμάς αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις της ανακωχής. Πριν καν αρχίσει συνομιλίες για τη δεύτερη φάση, το Ισραήλ απαιτεί να επιστραφεί το λείψανο του τελευταίου ομήρου που απομένει στα χέρια του ισλαμιστικού κινήματος στη Λωρίδα της Γάζας. Η Χαμάς αντιτείνει ότι δεν έχει μπορέσει να το εντοπίσει ως τώρα.
Η στιγμή της συνάντησης είναι «εξαιρετικά σημαντική», κρίνει ο Γκερσόν Μπάσκιν, ισραηλινός ακτιβιστής για την ειρήνη και άτυπος μεσολαβητής που εμπλέκεται επί δέκα και πλέον χρόνια σε εγχειρήματα για την απελευθέρωση ομήρων.
«Πρέπει να αρχίσει η δεύτερη φάση. Έχει καθυστερήσει, νομίζω πως οι Αμερικανοί έχουν συναίσθηση του γεγονότος αυτού, διότι η Χαμάς είχε πολύ χρόνο για να αποκαταστήσει την παρουσία της», πρόσθεσε. «Οι Αμερικανοί βεβαίως δεν θέλουν αυτή η κατάσταση να παρατείνεται».
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του αμερικανικού ειδησεογραφικού ιστότοπου Axios, που επικαλέστηκε αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, η Ουάσιγκτον θέλει να ανακοινώσει το συντομότερο δυνατόν τον σχηματισμό παλαιστινιακής κυβέρνησης αποτελούμενης από τεχνοκράτες και εποπτευόμενης από επιτροπή με επικεφαλής προσωπικά από τον κ. Τραμπ, όπως προέβλεπε το σχέδιο για τη μεταβατική φάση στη Λωρίδα της Γάζας.
Κατά την ίδια πηγή, ο κ. Τραμπ θέλει να συγκροτήσει νέα «επιτροπή ειρήνης», που θα επιβλέπει τη μεταβατική κυβέρνηση, και να συνεδριάσει κατά τη διάρκεια του φόρουμ του Νταβός (Ελβετία), τον Ιανουάριο.
«Ολοκληρωτικός πόλεμος»
Ο αναλυτής Γιόσι Μέκελμπεργκ σημειώνει «ολοένα περισσότερες ενδείξεις απόγνωσης της αμερικανικής κυβέρνησης με τον Νετανιάχου».
«Το ερώτημα είναι τι θα κάνει» γι’ αυτό, προσθέτει ο ειδικός στη Μέση Ανατολή του κέντρου μελετών Chatham House του Λονδίνου.
Όσο για τον ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου, θα βάλει στο τραπέζι το ζήτημα του Ιράν, επισείοντας την ανοικοδόμηση του πυρηνικού προγράμματος και την αναπλήρωση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ιδίως χάρη στα εργοστάσια κατασκευής βαλλιστικών πυραύλων.
Τον Ιούνιο τα δυο κράτη, ορκισμένοι εχθροί, ενεπλάκησαν σε πόλεμο 12 ημερών, με πρώτη πράξη άνευ προηγουμένου ισραηλινά πλήγματα εναντίον, μεταξύ άλλων, ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν στον πόλεμο, εξαπολύοντας βομβαρδισμούς σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις-κλειδιά.
Το Ιράν ανταπέδωσε εξαπολύοντας drones και πυραύλους.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξής του που δημοσιεύθηκε προχθές Σάββατο, ο ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν έκρινε ότι οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να διεξάγουν «ολοκληρωτικό πόλεμο» εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Καθώς πλησιάζουν στον ορίζοντα οι βουλευτικές εκλογές του φθινοπώρου του 2026, η συνάντηση με τον κ. Τραμπ δίνει την ευκαιρία στον ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου να στρέψει τα βλέμματα στο Ιράν και να εκτρέψει την προσοχή από «τις δυσκολίες που τον περιμένουν στο εσωτερικό» την προεκλογική περίοδο, εκτιμά ο Γιόσι Μέκελμπεργκ. Γι’ αυτόν, το «παν είναι η παραμονή του στην εξουσία», συμπληρώνει.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
