Ήχους πουλιών, νερού, αλόγων, ψαράδων και άλλων ζώων και ανθρώπινων δραστηριοτήτων, που «ακούγονται» στο Δέλτα του Αξιού και στη λίμνη Ορεστιάδα στην Καστοριά, καταγράφει ερευνητικό έργο που σκοπεύει στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.
Πρόκειται για το έργο SoREAL (Soundscapes in Raising Environmental Awareness), που ξεκίνησε τον Μάιο του 2025, υπό την καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και με τη συμμετοχή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, του Κ.Ε.ΠΕ.Α. Καστοριάς, της ΚΟΙΝΣΕΠ Ecoroutes και του Σωματείου ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ.
«Ήδη συλλέγουμε υλικό και έχουμε κάνει τις πρώτες ηχογραφήσεις, σε αναγνωριστικό πλαίσιο, για να δούμε τι χρειαζόμαστε και πώς θα στήσουμε τα μηχανήματά μας. Έχουμε πάει στο Καλοχώρι, ένα πρωινό εργάσιμης μέρας με την ορνιθολόγο Μαρία Παναγιωτοπούλου, για να αναγνωρίσουμε τους ήχους και προς μεγάλη μας έκπληξη διαπιστώσαμε ότι ακούγεται έντονα το βουητό της πόλης», λέει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και επιστημονικά υπεύθυνη του έργου Μαρία Ματσιώλα.
Όπως εξηγεί, θα δημιουργηθεί χρονικός και χωρικός χάρτης προκειμένου, στο πλαίσιο του έργου, να γνωρίζουν ποια είδη πουλιών είναι, για παράδειγμα, στην περιοχή το καλοκαίρι ή τον χειμώνα, πού θα στηθούν τα μηχανήματα ηχογράφησης και ποιες ώρες είναι καλύτερες για τη συλλογή ήχων. Παράλληλα, θα καταγραφούν ήχοι και από άλλα ζώα, όπως και από ανθρώπινες δραστηριότητες.
«Θέλουμε και την ανθρωποφωνία γι’ αυτό θα εντάξουμε, για την περιοχή του Δέλτα του Αξιού, τους μυδοκαλλιεργητές και τους ψαράδες που είναι και στη λίμνη Ορεστιάδας καθώς και τους κωπηλάτες».
Το Ερευνητικό Έργο SoREAL άρχισε τον Μάιο του 2025 και θα διαρκέσει 36 μήνες, με στόχο να αναδειχθούν τα ηχοτοπία των δύο περιοχών. Σύμφωνα με την επιστημονικά υπεύθυνη, θα δημιουργηθούν ηχητικές διαδρομές που θα μπορεί ο καθένας να ακούσει από τον υπολογιστή του, αναγνωρίζοντας τους ήχους των χώρων σε συγκεκριμένα σημεία και σε διαφορετικές εποχές του χρόνου. Επίσης, θα αναπτυχθεί εκπαιδευτικό υλικό, με τη μορφή ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού οδηγού που θα χρησιμοποιεί τα ηχοτοπία μέσω ηχητικών χαρτών και podcasts, με στόχο την ενημέρωση των μαθητών για τα δύο οικοσυστήματα-στόχους.
«Τα podcasts που θα “ντύνονται” μουσικά με ηχοτοπία, θα έχουν και ιστορικά στοιχεία για τις περιοχές και συνεντεύξεις με ντόπιους. Σκοπεύουμε επίσης, με ένα εργαλείο πληθοπορισμού, να δημιουργηθεί ένα αποθετηρίων ήχων που θα προέρχεται από χρήστες οι οποίοι θα “ανεβάζουν” διάφορους ήχους από τις επισκέψεις τους στα δύο οικοσυστήματα, αυξάνοντας έτσι την εμπλοκή τους και άρα την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση», σημειώνει η κ. Ματσιώλα, τονίζοντας ότι η ίδια, όπως και άλλα μέλη της ερευνητικής ομάδας του έργου, προέρχονται από το Εργαστήριο Ηλεκτρακουστικής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, οπότε αγαπούν πολύ τον ήχο.
Το ερευνητικό έργο SoREAL (Soundscapes in Raising Environmental Awareness) υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. «3η Προκήρυξη Ερευνητικών Έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για μέλη ΔΕΠ και Ερευνητές/τριες» (Αριθμός Έργου ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. 25276).
Οι φωτογραφίες είναι από τις ηχογραφήσεις στο Καλοχώρι που παραχώρησε η κ. Ματσιώλα
Νατάσα Καραθάνου / ΑΠΕ-ΜΠΕ
