Στην αρχαιότητα, η κανέλα χρησιμοποιούνταν για τη θεραπεία των πάντων, από διαθλάσεις έως μια δυσπεψία. Παράγεται από το φλοιό φυτών του γένους Κιννάμωμον, με αρχική προέλευση τη Σρι Λάνκα. Η λέξη «κανέλα» είναι λατινικής
προελεύσεως (canella), ενώ η αρχαία ελληνική ονομασία του φυτού ήταν κιννάμωμον, από την οποία προέρχεται η αγγλική λέξη cinnamon.
ΕΙΔΗ ΚΑΝΕΛΑΣ –ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΑΣ
Άλλο μπαχαρικό είναι η κανέλα Κεϋλάνης και άλλο είναι η κανέλα Κίνας ή κάσσια όπως λέγεται.
Όταν λέμε κανέλα εννοούμε την Cinnamomum verum, δηλαδή την «κανέλα την αληθινή». Η κανέλα Κεϋλάνης προέρχεται από το φυτό Cinnamomum zeylanicum που φύεται στη Σρι Λάνκα, ενώ η κασσια προέρχεται από το φυτό Cinnamomum cassia, γνωστή ως κινέζικη κανέλα.Kαλλιεργείται στη Κίνα και την Ινδονησία και είναι ποιοτικά κατώτερη από τη κανέλα.
Παρότι ανήκουν στην ίδια οικογένεια έχουν σημαντικές διαφορές.
Κανέλα Κεϋλάνης:
Είναι πολύ αρωματική, ευχάριστα πικάντικη και γλυκιά, το ξύλο της είναι ανοικτό καφέ ή μπεζ, με λεπτά επιμέρους στρώματα. Είναι λεπτή, σαν χαρτί, με πολλές στρώσεις και γίνεται συμπαγής όταν τυλίγεται. Είναι εύθρυπτη και σπάζει εύκολα ενώ το άρωμα της είναι λεπτό και γλυκό που θυμίζει ελαφρά γαρύφαλλο και βανίλια. Η τιμή της μπορεί να είναι 10 φορές υψηλότερη από τη κάσσια.
Κανέλα Κίνας ή κάσσια:
Η κασσια έχει παραπλήσια γεύση, μόνο που έχει πιο έντονο, οξύ και πικάντικο άρωμα. Έχει σκούρο καστανοκόκκινο χρώμα ενώ το ξύλο της είναι χοντρό, τραχύ, συμπαγές με λίγες στρώσεις όταν τυλίγεται δημιουργεί μια τρύπα στο κέντρο. Είναι πολύ κοινό και φθηνό μπαχαρικό.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΝΕΛΑ
Το βότανο είναι γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες εδώ και πολλούς αιώνες, ενώ οι ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν περισσότερες χρήσεις της σε εργαστήρια. Η κανέλα βοηθά το πεπτικό σύστημα με διάφορους τρόπους, όπως καταπραΰνοντας το στομάχι, αυξάνοντας τον μεταβολισμό, αυξάνοντας την όρεξη κι ανακουφίζοντας από τα αέρια. Η κανέλα χαρίζει σε πολλούς μια αγαπημένη γεύση ή ευχάριστη οσμή.
Ωστόσο, πέρα από τα οργανοληπτικά της χαρακτηριστικά, ξεχωρίζει για την ιδιαίτερη διατροφική της αξία, η οποία για πολλούς θεωρείται και θεραπευτική. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως σε ορισμένα ιδιαίτερα συστατικά που συναντάμε στην κανέλα, με κυριότερη τη σιναμαλδεύδη (cinnamaldeyde).
Η σιναμαλδεύδη έχει διερευνηθεί για την επίδρασή της στα αιμοπετάλια και έχει βρεθεί ότι βοηθάει στην πρόληψη σχηματισμού θρόμβων στον οργανισμό. Παράλληλα, της έχουν αποδοθεί σημαντικές αντιφλεγμονώδεις δράσεις.
Επίσης, συστατικά της κανέλας έχουν και ισχυρή αντιμικροβιακή δράση, χάρη στην ικανότητά τους να εμποδίζουν την ανάπτυξη ανεπιθύμητων βακτηρίων, μυκήτων κ.α. Για το λόγο αυτό η κανέλα χρησιμοποιείται ως υλικό σε παραδοσιακά εθνικά φαγητά, ιδιαιτέρως που περιέχουν ωμά τρόφιμα.
Χαρακτηριστικά είναι επίσης τα στοιχεία που έχουμε σε σχέση με την επίδραση της κανέλας στον καλύτερο έλεγχο του σακχάρου. Η κανέλα καθυστερεί το ρυθμό γαστρικής κένωσης, δηλαδή το χρόνο που χρειάζεται η τροφή για να περάσει από το στομάχι, με αποτέλεσμα να έχουμε μια πιο αργή απορρόφηση των σακχάρων της τροφής. Παράλληλα, ερευνητικά δεδομένα καταδεικνύουν μια σημαντική επίδραση της κανέλας στην ευαισθησία των κυττάρων του οργανισμού στην ινσουλίνη, βελτιώνοντας κατά αυτόν τον τρόπο ακόμη περισσότερο τον γλυκαιμικό έλεγχο.
Τέλος, αν νομίζει κανείς ότι όταν γευόμαστε ή μυρίζουμε την κανέλα απλά έχουμε μια ευχάριστη αίσθηση κάνει λάθος. Επιστημονικά δεδομένα έχουν δείξει ότι η μυρωδιά ή γεύση της κανέλας μπορεί να ενεργοποιήσει εγκεφαλικά σήματα που σχετίζονται με καλύτερη νοητική λειτουργία.
Από άποψης θρεπτικών συστατικών η κανέλα αποτελεί μια εξαιρετική πηγή μαγγανίου, ενός συστατικού που σχετίζεται με την παροχή ενέργειας και ποικίλες μεταβολικές διαδικασίες στον οργανισμό μας. 2 κουταλιές του γλυκού κανέλλα μας προμηθεύουν το 38 % του μαγγανίου, το 10 % των φυτικών ινών, το 9,6 % του σιδήρου (σε όχι όμως καλά απορροφήσιμη μορφή) και το 6 % του ασβεστίου που ο οργανισμό μας χρειάζεται καθημερινά.
ΑΛΛΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Κανέλα και πέψη
Τα εκχυλίσματα της κανέλας χρησιμοποιούνται για τη φροντίδα των γαστρεντερικών προβλημάτων, όπως η δυσπεψία ή οι γαστρεντερικοί σπασμοί και βοηθούν να ηρεμήσει το στομάχι. Η κανέλα περιέχει έναν παράγοντα που βοηθά στη διάλυση των εντερικών αερίων, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται παραδοσιακά στην καταπολέμηση της διάρροιας και την πρωινή ναυτία.
Η κανέλα είναι αποτελεσματική στην ανακούφιση της δυσφορίας στην κοιλιακή χώρα που προκύπτει από πλεονάζοντα αέρια, όπως αποδεικνύεται κι από εργαστηριακές δοκιμές και παραδοσιακές χρήσεις. Ένα ζεστό φλιτζάνι τσάι με ένα κουταλάκι του γλυκού κανέλας μετά από ένα γεύμα βοηθά σε αυτό.
Μεταβολισμός
Με τη βελτίωση του μεταβολισμού της γλυκόζης και τη διέγερση της παραγωγής της φυσικής ινσουλίνης, η κανέλα παίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό. Επιπλέον, μειώνει τη χοληστερόλη του αίματος στα κατάλληλα επίπεδα. Η κανέλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διευκολύνει τη διαδικασία της πέψης σε μια εποχή, που ο σύγχρονος τρόπος ζωής μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα υγείας.
Αντισηπτικό χεριών: σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε το 2009, όταν εφαρμόζεται πλούσια στα χέρια, το έλαιο κανέλας αποδείχτηκε τόσο αποτελεσματικός αντιβακτηριδιακός παράγοντας όσο και τα κοινά αντισηπτικά gel χεριών.
Καταπραϋντικό ακμής: μπορεί να δράσει ενάντια κάποιων βακτηριδίων που προκαλούν ακμή, απλώνοντας τοπικά έλαιο κανέλας.
Καθαρή αναπνοή: δεν είναι τυχαίο ότι πολλές οδοντόκρεμες και στοματικά διαλύματα έχουν γεύση κανέλας. Μπορείτε είτε να μασήσετε λίγο κορμό κανέλας είτε να το βράσετε και να κάνετε πλύσεις στο στόμα.
Καθαριστικό για το δέρμα του κεφαλιού: η σκόνη κανέλας λειτουργεί σαν απολεπιστικό και διεγείρει τα αιμοφόρα αγγεία της επιδερμίδας του κεφαλιού. Για να το χρησιμοποιήσετε με αυτό τον τρόπο, αναμείξτε ένα μέρος τριμμένη κανέλα με δυόμιση μέρη μέλι και τέσσερα μέρη ζεστό ελαιόλαδο. Κάντε μασάζ με αυτό στο κεφάλι και αφήστε για 15 λεπτά. Μετά λουστείτε κανονικά.
Scrub σώματος: αναμείξτε μισό φλιτζάνι λάδι καρύδας με δύο φλιτζάνια ζάχαρη, μια κουταλιά της σούπας κανέλα και δυο κουταλιές του γλυκού μέλι.
Όγκος στα χείλη: η κανέλα έχει την ιδιότητα να διαστέλλει τα αγγεία και να αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να δώσει προσωρινά λίγο περισσότερο όγκο στα χείλη. Απλά αναμείξτε λίγη ποσότητα μαζί με βαζελίνη και εφαρμόστε στα χείλη σας.
Την κανέλα μπορούμε να τη βρούμε είτε σε σκόνη είτε σε στικς. Τα στικ διατηρούνται καλύτερα και για περισσότερο χρονικό διάστημα, ωστόσο η σκόνη δίνει πιο έντονη γεύση. Θα πρέπει να διατηρείται σε αεροστεγή γυάλινα δοχεία, σε δροσερό, σκοτεινό και ξηρό μέρος. Η σκόνη διατηρεί τη γεύση της (όταν φυλάσσεται σωστά) μέχρι και έξι μήνες, ενώ τα στικς μέχρι και ένα χρόνο.
ΤΡΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την κανέλα. Μερικοί άνθρωποι προτιμούν να τη χρησιμοποιούν ως μπαχαρικό, άλλοι να τη μυρίζουνε, και άλλοι την συμπεριλαμβάνουν ως μέρος ενός ζεστού αφεψήματος. Ωστόσο, οι περισσότεροι πολιτισμοί και μελέτες δείχνουν ότι για να διευκολυνθούν προβλήματα πέψης, πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν την κανέλα μαζί με ένα ζεστό ρόφημα. Μπορείτε, επίσης, να συμπεριλάβετε την κανέλα σε οποιοδήποτε είδος φαγητού, όχι μόνο στο τσάι. Στην περίπτωση κρυολογήματος ή για την αύξηση της λειτουργίας του εγκεφάλου, μπορείτε επίσης να τη μυρίσετε.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ
Η κανέλα περιέχει ένα συστατικό που λέγεται κουμαρίνη. Δυστυχώς η κουμαρίνη είναι τοξική σε υψηλές δόσεις στον άνθρωπο και προξενεί βλάβες στο συκώτι και στα νεφρά.Η κουμαρίνη ως επί το πλείστον βρίσκεται στην Κινέζικη κανέλα κασσία, ενώ η κανέλα Κεϋλάνης περιέχει αρκετά χαμηλότερες ποσότητες. Το πρόβλημα με την τριμμένη κανέλα που κυκλοφορεί, είναι ότι στην πλειοψηφία της είναι αναμεμιγμένη με κασσία και δεν είναι καθαρή γνήσια κανέλα. Αυτό αυξάνει τα επίπεδα κουμαρίνης στα διάφορα προϊόντα που χρησιμοποιείται κανέλα. Πριν λίγο καιρό, σε έρευνα που έγινε σε δείγματα κανέλας στην Ιταλία βρέθηκε ότι το 51% των δειγμάτων αποτελούταν από κασσία, ένα 10% πρέπει να ήταν μείγμα κασσίας με κανέλα Κεϋλάνης, και μόνο ένα 39% ήταν κανέλα Κεϋλάνης (Lungarini, 2008).
