Κατά το δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου συνήθως ηρεμεί ο καιρός, πέφτει το κρύο  και  έτσι έχουμε για μερικές μέρες μια σχετική καλοκαιρία.

Οι κάπως ζεστές  αυτές χειμωνιάτικες ημέρες, είναι οι γνωστές  ως “Αλκυονίδες ημέρες”, (Halcyon Days). Η ονομασία “Αλκυονίδες ημέρες” οφείλεται στους αρχαίους Έλληνες και την συναντάμε στον Αριστοτέλη.

Οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν αυτοί που από τους πρώτους είχαν παρατηρήσει τις λίγες μέρες καλοκαιρίας που παρουσιάζονται το χειμώνα που σύμφωνα με τον πανάρχαιό μας μύθο, πήραν το όνομά τους από την Αλκυόνα, το ψαροπούλι της ακτής που κλωσά τα αυγά του αυτές τις μέρες, πρόκειται για αρχαία ελληνική ονομασία, που προέρχεται όπως προανέφερα από  τον Αριστοτέλη. Μια άλλη εκδοχή για την προέλευση της ονομασίας των αλκυονίδων ημερών είναι ότι έλαβαν το όνομά τους,  από τον αστέρα Αλκυόνη των Πλειάδων. Η ονομασία του άστρου οφείλεται στο πτηνό αλκυόνη. Το άστρο αλκυόνη αυτή την εποχή μεσουρανεί κατά τις εσπερινές ώρες του Ιανουαρίου και όταν ο ουρανός είναι ανέφελος, το άστρο Αλκυόνη είναι ορατό στο σύμπλεγμα των Πλειάδων σαν κορώνα της «Πούλιας» δηλαδή των Πλειάδων.

Από επιστημονικής απόψεως οι αλκυονίδες μέρες έχουν την εξήγησή τους. Κατά τον μήνα Ιανουάριο δημιουργούνται οι μεγαλύτερες βαρομετρικές πιέσεις. Στην Νότια Ευρώπη, όπου βρίσκεται και η Ελλάδα, η ατμοσφαιρική πίεση είναι περίπου ίση με αυτή των βορείων περιοχών της Ευρώπης και μάλιστα με αυτή των Βορειοανατολικών περιοχών. Εξαιτίας αυτής της εξισώσεως των βαρομετρικών πιέσεων δεν πνέουν άνεμοι και ο καιρός γενικά είναι καλός και λίγο ψυχρός από την επικράτηση του αντικυκλώνα της ατμόσφαιρας.

Έχει παρατηρηθεί ότι δεν εμφανίζονται  κάθε χρόνο Αλκυονίδες μέρες, έτσι  το έτος 1947 δεν υπήρξαν καθόλου. Στην Ελλάδα το 2011 εμφανίστηκαν  τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου.

Το πουλί Αλκυόνα

Η Αλκυόνη είναι ένα ψαροπούλι με όμορφα χρώματα που σύμφωνα με τον πανάρχαιο μύθο μας, ήταν κάποτε μια όμορφη και ευτυχισμένη γυναίκα, κόρη του Θεού των ανέμων, του Αιόλου  που ζούσε στ’ ακρογιάλια της θάλασσας με τον άντρα της  Κήυκα και αλληλοαποκαλούνταν  Ζευς και Ήρα. Για την ασέβειά τους όμως αυτή οργίστηκε τόσο πολύ ο Δίας, που μεταμόρφωσε τον Κήυκα σε όρνιο.

Σε κατάσταση αλλοφροσύνης τότε η δύστυχη γυναίκα, έτρεχε από δω και από κει στις ερημιές, στις λασπώδης  εκβολές των ποταμιών και μέσα στις πυκνές τους καλαμιές, για να βρει τον αγαπημένο της. Τότε οι θεοί του Ολύμπου την λυπήθηκαν και την μεταμόρφωσαν και αυτήν σε πουλί, τη γνωστή μας Αλκυόνη, για να ψάχνει και στις θάλασσες μήπως εκεί βρει το χαμένο της άντρα. Παρόλα αυτά  όμως η δυστυχία εξακολουθούσε να την βασανίζει, γιατί αντίθετα από τ’ άλλα πουλιά που γεννούν και  κλωσούν  τ’ αυγά τους την άνοιξη αυτή γεννάει μέσα στη βαρυχειμωνιά, οπότε  τα ορμητικά  κύματα της θάλασσας  που επικρατούν αυτή την εποχή , την παρέσερναν  αυγά και  πουλιά  κάνοντάς την να κλαίει και να πονάει σπαραχτικά.

Οι θεοί του Ολύμπου που τόσο σκληρά είχαν τιμωρήσει την κόρη του Αιόλου, τη λυπήθηκαν και τη μεταμόρφωσαν στο θαλασσοπούλι, την Αλκυόνα, που μοιάζει να ψάχνει στη θάλασσα.

Η Ελληνική μυθολογία έδωσε αυτή την ωραία   και ποιητική ερμηνεία για την καλοκαιρινή αυτή παρουσία  μέσα στο καταχείμωνο , που δεν έχει βέβαια καμιά σχέση με τη σημερινή επιστημονική εξήγηση του φαινομένου αυτού. Ο μύθος μιλάει για την απέραντη συζυγική αγάπη και την τρυφερή στοργή της γυναίκας, ενώ η μετεωρολογική επιστήμη  μιλάει για εξίσωση των βαρομετρικών πιέσεων μεταξύ της νοτίου και βορείου Ευρώπης.

Ποιο είναι όμως το μήνυμα των Αλκυονίδων  Ημερών;  Συμβολικά οι Αλκυονίδες Μέρες  μπορούν να παρομοιαστούν  σαν την  ελπίδα μέσα στην απόγνωση ή σαν την αισιοδοξία μέσα στην απαισιοδοξία. Μέσα στις κρύες μέρες του χειμώνα υπάρχει αυτή η ζεστή διακοπή των λίγων αυτών ημερών που μας προετοιμάζει να υποδεχθούμε την άνοιξη και το καλοκαίρι γεμάτοι με ελπίδα και αισιοδοξία κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Δείτε παλιότερο άρθρο του Έμβολος για τις αλκυονίδες μέρες >>>>εδώ.