Η διαδρομή της σοκολάτας και άλλες ιστορίες: παιδική εργασία, οικολογική καταστροφή, φτώχεια και εκμετάλλευση. Η εναλλακτική του Δίκαιου και Αλληλέγγυου Εμπορίου.

Όλοι απολαμβάνουμε ένα υπέροχο παγωτό, αλλά έχουμε ποτέ αναρωτηθεί από που προέρχονται τα συστατικά του – η ζάχαρη, το γάλα, το σιτάρι, η βανίλια, το κακάο; Ποια είναι η σχέση του παγωτού με την παιδική εργασία στη Γκάνα; Και γιατί θα πρέπει να μας νοιάζει;

Η Κέλλυ Γαρυφάλλη από την Fair Trade Hellas μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για το Δίκαιο για Αλληλέγγυο Εμπόριο εν όψει της προβολής της ταινίας “The Dark Side of Chocolate” την Κυριακή 13.30 – 15.00 στην Τεχνόπολη στο πλαίσιο του BreaktheChain Festival και της έκθεσης φωτογραφίας με τίτλο “Το γλυκόπικρο ταξίδι του παγωτού”.

Σε έρευνα που πραγματοποίησε η Fair Trade Hellas, διαπιστώθηκε ότι οι περισσότερες σοκολάτες ιδιωτικής ετικέτας δεν πληρούν οικολογικά και κοινωνικά κριτήρια, ενώ παγκοσμίως οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ επωμίζονται μεγάλα κέρδη, όταν οι μικροί παραγωγοί κακάο ζουν σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας. Παράλληλα, όπως η ίδια προσθέτει, στη βιομηχανία αυτή βρίσκουμε τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση παιδικής εργασίας αλλά και οικολογικής καταστροφής λόγω των βλαβερών και πολύ τοξικών φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες. Παρόμοιες συνθήκες συναντούμε και στα υπόλοιπα συστατικά του παγωτού και σε πολλά ακόμα δημοφιλή προϊόντα.

Η ανισότητες και η φτώχεια χαρακτηρίζουν το συμβατικό εμπόριο

Το συμβατικό διεθνές εμπόριο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τις παγκόσμιες ανισότητες και τα επίπεδα παγκόσμιας φτώχειας, εξηγεί η κ. Γαρυφάλλη. Το Δίκαιο και Αλληλέγγυο εμπόριο είναι μία εναλλακτική διαδικασία που αποδίδει τη δίκαιη τιμή στον παραγωγό και ταυτόχρονα φροντίζει για το περιβάλλον, τα εργασιακά δικαιώματα, την απαγόρευση της παιδικής εργασίας και τη διαφάνεια στην εφοδιαστική αλυσίδα. Κάθε προϊόν που καταναλώνουμε φέρει μαζί του μία ιστορία. Έχουμε άραγε αναρωτηθεί ποτέ, ποια είναι η ιστορία του προϊόντος που επιλέξαμε να προσθέσουμε στο καλάθι μας κάθε φορά που ψωνίζουμε;

Η Fair Trade Hellas, όπως αναφέρει η κ. Γαρυφάλλη, “είναι μια ελληνική Μη Κυβερνητική Οργάνωση που ιδρύθηκε το 2004 και για πρώτη φορά στην Ελλάδα άρχισε να προωθεί τη φιλοσοφία του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου (Fair Trade), που στοχεύει στην καταπολέμηση της φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο”. Στόχοι της συγκεκριμένης οργάνωσης, μεταξύ άλλων, είναι “η προώθηση της ηθικής και υπεύθυνης κατανάλωσης στην Ελλάδα, και επίσης η διάθεση στην ελληνική αγορά Fair Trade προϊόντων”.

Τι σημαίνει “δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο”

Το δίκαιο και Αλληλέγγυο εμπόριο είναι ένας εμπορικός συνεταιρισμός, βασισμένος στο διάλογο, τη διαφάνεια και το σεβασμό. Όπως πληροφορεί η κ. Γαρυφάλλη, «συνεισφέρει στη βιώσιμη ανάπτυξη προσφέροντας καλύτερες συνθήκες εμπορίου και διασφαλίζοντας τα δικαιώματα των περιθωριοποιημένων παραγωγών και εργατών, κυρίως στο Νότο. Οι οργανώσεις δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου όπως η Fair Trade Hellas (υποστηριζόμενες από τους καταναλωτές) είναι ενεργά αφοσιωμένες στην υποστήριξη των παραγωγών, στην ενημέρωση για ηθική και υπεύθυνη κατανάλωση και στην εκστρατεία για αλλαγές στους κανόνες και τις πρακτικές του συμβατικού διεθνούς εμπορίου». Παγκοσμίως, το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο ελέγχεται από την Παγκόσμια Οργάνωση για το Δίκαιο Εμπόριο (WFTO), η οποία έχει αναλάβει το έργο του να πιστοποιεί συνεταιρισμούς παραγωγών αναπτυσσόμενων χωρών, οργανώσεις στις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου οι οποίες ακολουθούν τους κανόνες του Δίκαιου Εμπορίου (όπως η Fair Trade Hellas) και οργανώσεις ή συνεταιρισμούς σε πλούσιες χώρες του κόσμου όπου εμπορεύονται η πιστοποιούν προϊόντα κάτω από συγκεκριμένα κριτήρια.

“Eπιλέγοντας ένα προϊόν δίκαιου εμπορίου, επιλέγεις το προϊόν που θα καταναλώσεις να έχει παραχθεί με τρόπο που να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και με τρόπο πιο φιλικό στο περιβάλλον, ψηφίζεις για έναν καλύτερο κόσμο με άλλα λόγια”, υπογραμμίζει η κ. Γαρυφάλλη

Ο ρόλος των καταναλωτών

Πλέον, όλο και περισσότεροι καταναλωτές είναι ενημερωμένοι και γνωρίζουν για τη Fair Trade και για το τι πρέπει να σκέπτονται πριν αγοράσουν- ή έστω αναρωτιούνται ή και αμφισβητούν- αλλά σίγουρα έχουμε πολλά βήματα ακόμη να κάνουμε, περιγράφει η κ. Γαρυφάλλη.

Το λιγότερο που μπορεί να κάνει μια ευαισθητοποιημένη κοινωνία είναι μέσω των πολιτών της να πείσει τα σούπερ μάρκετ να κάνουν τις σοκολάτες τους Πράσινες και Δίκαιες, μέσα από την εκστρατεία Supply Cha!nge, με 28 οργανώσεις να αιτούνται για αυτό, όπου αρωγός και υποστηρικτής είναι και η Fair Trade Hellas.

Η Fair Trade Hellas ανέπτυξε μία εφαρμογή για κινητά, το  Map your Meal ως εργαλείο στα χέρια των καταναλωτών που θα μας βοηθήσει σχετικά με το από πού προέρχεται και υπό ποιες συνθήκες  παράγεται η τροφή μας,  αξιολογώνας κατά πόσο είναι πράσινα και δίκαια τα προϊόντα που αγοράζουμε. Μπορεί κανείς να την κατεβάσει δωρεάν εδώ http://www.mapyourmeal.org/index.php/mobile-application/download-the-app

Μετά από σχετική έρευνα, το 50% των Ελλήνων είναι πρόθυμο να πληρώσει κάτι παραπάνω όταν πρόκειται να διασφαλίσει καλή ποιότητα και να καταναλώσει ηθικά! Σύντομα θα μπορείτε να βρείτε τα προϊόντα δίκαιου & αλληλέγγυου εμπορίου στο νέο μας e shop, ενημερώνει η κ. Γαρυφάλλη.

Τα συστατικά του παγωτού

Βανίλια

Η βανίλια είναι μια γεύση που προέρχεται από ορχιδέες, αρχικά από το Μεξικό. Η βανίλια είναι το δεύτερο πιο ακριβό μπαχαρικό μετά το σαφράν επειδή το να καλλιεργήσεις τους σπόρους βανίλιας απαιτεί σκληρή εργασία. Η μισή από την παγκόσμια παραγωγή βανίλιας έρχεται από την Μαδαγασκάρη. Περισσότερα από 20.000 παιδιά δουλεύουν στην παραγωγή βανίλιας και τα περισσότερα από αυτά δεν πάνε σχολείο. Οι συνθήκες εργασίας είναι σκληρές και κερδίζουν ελάχιστα χρήματα.

Σοκολάτα

Ενώ η σοκολάτα γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, ελάχιστη προσοχή δίνεται στο από που προέρχεται το βασικό συστατικό της -το κακάο- και υπό ποιες συνθήκες παράγεται. Το κακάο αρχικά καλλιεργούνταν στη Λατινική Αμερική αλλά τώρα κυρίως παράγεται σε χώρες της τροπικής ζώνης. Η παραγωγή του συχνά οδηγεί σε εξαθλίωση και εκμετάλλευση των εργατών του Αναπτυσσόμενου Νότου.

Ζάχαρη

Το 80% της παγκόσμιας παραγωγής ζάχαρης προέρχεται από ζαχαροκάλαμα που καλλιεργούνται σε 100 χώρες και απασχολούν εκατομμύρια μικροκαλλιεργητές του Νότου. Το υπόλοιπο 20% προέρχεται από ρίζες ζάχαρης που καλλιεργούνται στις εύκρατες χώρες του Βορρά. Το να κόβεις το ζαχαροκάλαμο είναι πολύ σκληρή δουλειά, μετά από μερικά χρόνια οι εργάτες αρρωσταίνουν και δεν μπορούν να εργαστούν άλλο. Η ζάχαρη είναι ένα από τα πιο πολύτιμα αγροτικά προϊόντα του κόσμου.

Γάλα

Περίπου 150 εκατομμύρια νοικοκυριά σε όλο τον κόσμο ασχολούνται με την παραγωγή γάλακτος. Στις περισσότερες από τις χώρες του Νότου το γάλα παράγεται από μικρούς παραγωγούς, και η παραγωγή του συμβάλλει στη διαβίωση των νοικοκυριών, την επισιτιστική ασφάλεια και την καλή διατροφή. Μια πολύ μικρή ποσότητα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων από τις χώρες του Νότου εισέρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω των αυστηρών πολιτικών εισαγωγής. Στην ΕΕ οι παραγωγοί γάλακτος δεν υποχρεούνται να γνωστοποιούν στην ετικέτα τους αν τα ζώα από τα οποία παίρνουν το γάλα έχουν τραφεί με γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

Σιτάρι

To σιτάρι καλλιεργείται σε περισσότερα στρέμματα από οποιαδήποτε άλλη καλλιέργεια τροφίμων, και είναι μία από τις πιο σημαντικές πηγές θερμίδων και πρωτεϊνών για τον άνθρωπο σε πολλά μέρη του κόσμου. Η ζήτηση για ποιοτικά προϊόντα σιταριού στις xώρες του παγκόσμιου Νότου αυξάνεται με την αύξηση του πληθυσμού και της αστικοποίησης, αλλά η μεγάλης κλίμακας παραγωγή έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην μελλοντική μας ικανότητα να παράγουμε.

ΑΠΕ-ΜΠΕ