Η ιατρική κάνναβη (μαριχουάνα) μπορεί αποδεδειγμένα να έχει θεραπευτική χρησιμότητα σε τρεις περιπτώσεις: σε ασθενείς που κάνουν αντικαρκινική χημειοθεραπεία, σε όσους έχουν χρόνιους πόνους και σε όσους πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση. Για τις υπόλοιπες ασθένειες δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία μέχρι στιγμής, που να δικαιολογούν τη χρήση της κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς.
Αυτή είναι η «ετυμηγορία» μιας νέας μεγάλης επίσημης επιστημονικής μελέτης που έγινε για λογαριασμό της αμερικανικής κυβέρνησης. Οι ερευνητές της 16μελούς επιτροπής γιατρών και άλλων ειδικών των Εθνικών Ακαδημιών Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής, με επικεφαλής την παιδίατρο Μαρί Μακόρμακ της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, μελέτησαν και αξιολόγησαν πάνω από 10.000 δημοσιευμένες έρευνες και άλλες αναφορές σχετικά με την ιατρική χρήση της κάνναβης, σύμφωνα με το «Science» και τη βρετανική «Γκάρντιαν».
Αυτό που προκύπτει, είναι ότι, πέρα από τις τρεις προαναφερόμενες περιπτώσεις όπου υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να βεβαιωθεί η χρησιμότητα της κάνναβης, σε όλες τις άλλες ασθένειες η εικόνα παραμένει «γκρίζα» και γεμάτη αβεβαιότητες, συνεπώς δεν είναι δυνατό να υπάρξουν οριστικά συμπεράσματα μέχρι στιγμής. Η ίδια ασάφεια περιβάλλει και τους διάφορους πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται με την ιατρική κάνναβη.
Στις περιπτώσεις που υπάρχουν ανεπαρκή στοιχεία, σύμφωνα με την έκθεση, περιλαμβάνονται η αύξηση της όρεξης και του βάρους σε ασθενείς με AIDS, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), το μετατραυματικό στρες, η επιληψία κ.ά.
Πιο σίγουρη -όπως έχουν δείξει αρκετές κλινικές δοκιμές- είναι η ωφέλεια της κάνναβης σε καρκινοπαθείς, καθώς μπορεί να μειώσει τις ναυτίες και τους εμετούς που προκαλεί η χημειοθεραπεία. Ήδη στις ΗΠΑ έχουν εγκριθεί δύο φάρμακα συνθετικής κάνναβης κατά της ναυτίας.
Η κάνναβη έχει επίσης βρεθεί ότι μειώνει τους διάφορους χρόνιους πόνους, καθώς και τους σπασμούς της πολλαπλής σκλήρυνσης. Υπάρχουν ακόμη «μέτριες» ενδείξεις ότι βοηθά ανθρώπους με ορισμένες διαταραχές αϋπνίας.
Από την άλλη, η 395 σελίδων έκθεση επισημαίνει ότι η οδήγηση υπό την επήρεια της κάνναβης αυξάνει τον κίνδυνο τροχαίου και τραυματισμού, ενώ μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη μόρφωση και την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Η χρήση κάνναβης επίσης σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο σχιζοφρένειας, κοινωνικής αγχώδους διαταραχής και, σε μικρότερο βαθμό, κατάθλιψης, ενώ επιδεινώνει τα συμπτώματα όσων πάσχουν από διπολική διαταραχή.
Το κάπνισμα κάνναβης δεν φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του στόματος ή των πνευμόνων, αλλά αυξάνει την πιθανότητα χρόνιας βρογχίτιδας και παραγωγής φλεγμάτων. Όσο πιο νέος ξεκινά κανείς την κάνναβη, τόσο περισσότερο κινδυνεύει να εθιστεί.
Η ιατρική μαριχουάνα είναι σήμερα νόμιμη σε 29 πολιτείες των ΗΠΑ, ενώ η μαριχουάνα γενικότερα είναι νόμιμη σε οκτώ πολιτείες, αλλά η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνεχίζει να θεωρεί παράνομη την κατοχή και χρήση. Η κάνναβη παραμένει το πιο δημοφιλές ναρκωτικό στην Αμερική (και όχι μόνο), με πάνω από 22 εκατομμύρια χρήστες το μήνα.
Διάφορες ιατρικές οργανώσεις και ολοένα περισσότερες χώρες τάσσονται υπέρ της νομιμοποίησης της ιατρικής κάνναβης και άλλων ναρκωτικών ουσιών, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για θεραπευτικούς σκοπούς (π.χ. LSD).
Η νέα μελέτη αναμένεται να πυροδοτήσει περαιτέρω τη διαμάχη, δίνοντας επιχειρήματα και στις δύο πλευρές. Επισημαίνει πάντως ότι πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες πάνω στο ζήτημα και αναφέρει ότι μέχρι σήμερα οι ερευνητές που θέλουν να ασχοληθούν με την ιατρική κάνναβη, αντιμετωπίζουν θεσμικά και γραφειοκρατικά εμπόδια.
Παύλος Δρακόπουλος
