Η Λαϊκή Αγορά είναι ένας «θεσμός» σχεδόν 80 χρόνων που έχει εδραιωθεί στη συνείδηση του Έλληνα καταναλωτή λόγω της ποιότητας των προϊόντων που μπορεί να βρει εκεί, αλλά και των χαμηλότερων τιμών σε σχέση με άλλα εμπορικά σημεία που πωλούνται ίδια προϊόντα.
Αυτή τη διαπίστωση κάνουν οι πωλητές λαϊκών αγορών και επιβεβαιώνουν οι καταναλωτές που μίλησαν στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων που βρέθηκε σε δύο λαϊκές αγορές της Αθήνας από τις συνολικά 285 που γίνονται εβδομαδιαίως στην Αττική.
Φτηνά και καλά
Όπως δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Παναττικής Ομοσπονδίας Πωλητών Λαϊκών Αγορών(ΠΟΣΠΛΑ) Κωνσταντίνος Κακαράτζας «το συγκριτικό πλεονέκτημα της λαϊκής αγοράς είναι καταρχάς η φρεσκάδα των προϊόντων. Τα προϊόντα συνήθως μαζεύονται από το βράδυ και το πρωί βρίσκονται στον πάγκο. Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι οι χαμηλές τιμές, σε συνδυασμό με την ποιότητα. Επίσης, οι τιμές στη λαϊκή αγορά συνήθως είναι σταθερές. Αρκεί να σας πω ότι από τότε που καθιερώθηκε το ευρώ το μαρούλι είχε 0,50 λεπτά, 0,50 λεπτά έχει και σήμερα. Τα καρότα είχαν 1 ευρώ το κιλό, 1 ευρώ έχουν και σήμερα μετά από τόσα χρόνια. Θα δείτε μήλα με 1,20 το κιλό ή και με 1 ευρώ».
Όπως σημειώνει ο κ. Κακαράτζας ο κόσμος εμπιστεύεται τη λαϊκή και ειδικά ο καταναλωτής που ψωνίζει χρόνια έχει τυφλή εμπιστοσύνη χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν κάνει έρευνα αγοράς. «Είναι υποψιασμένος ο καταναλωτής και ιδιαίτερα σήμερα στις συνθήκες που ζούμε, είναι υποχρεωμένος να το ψάξει το θέμα. Σε απλά ελληνικά δεν την πατάει. Πηγαίνει σε ένα σούπερ μάρκετ σ’ αυτές τις αλυσίδες, και δεν παρασύρεται από μια προσφορά που μπορεί να έχει καθώς την ίδια ώρα στα άλλα προϊόντα είναι πολύ αυξημένες οι τιμές και υποβαθμισμένα ποιοτικά .Αποκτά λοιπόν μια γενική εικόνα και στο τέλος προτιμάει τη λαϊκή αγορά».
Η Αντωνία Ελευθεριάδου συνταξιούχος δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ανέκαθεν προτιμούσε να ψωνίζει στη λαϊκή, πολύ περισσότερο τα τελευταία χρόνια της κρίσης. «Έρχομαι στη λαϊκή γιατί είναι γενικά καλές οι τιμές αλλά βρίσκεις και ποιοτικά πράγματα».
Ο Νίκος Μελικιώτης ιδιωτικός υπάλληλος, είπε ότι «υπάρχει ποικιλία, σχετικά καλές τιμές, ειδικά αν έρθεις μετά από κάποια ώρα και λίγο αν ξέρεις, καταλαβαίνεις ότι τα προϊόντα εδώ είναι καλής ποιότητας».
Η Λαϊκή επιμένει ελληνικά
Στο ερώτημα τι ποσοστό των προϊόντων που πωλούνται στη λαϊκή είναι ελληνικά και τι ποσοστό εισαγόμενα ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΛΑ ξεκαθαρίζει ότι «εισαγόμενα προϊόντα θα δείτε μόνο όταν υπάρχει έλλειψη στα ελληνικά. Δεν υπάρχει λόγος να φέρεις εισαγόμενα όταν υπάρχουν πληθώρα από εγχώρια ίδια προϊόντα. Από εκεί και πέρα υπάρχουν εισαγόμενα σε προϊόντα που δεν παράγει η Ελλάδα όπως π.χ. μπανάνες, εκτός μόνο από λίγες κρητικές. Επίσης δεν παράγουμε μάνγκο. Αβοκάντο παράγονται στην Κρήτη αλλά όταν τελειώνουν θα φέρεις αναγκαστικά εισαγόμενα. Εισαγόμενα π.χ ροδάκινα δεν θα δείτε στις λαϊκές. Μόνο στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ».
Σχολιάζοντας κατά πόσο η κρίση έπληξε ή βοήθησε τη λαϊκή αγορά ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΛΑ λέει ότι «εκείνο που παρατηρείται τα χρόνια της κρίσης είναι ότι η νοικοκυρά δεν γεμίζει πια το καλάθι. Στη λαϊκή αγορά παλιότερα ερχόταν και ξεχείλιζε το καλάθι. Είμαστε μια μεσογειακή χώρα, με υπέροχο κλίμα που ευνοεί την καλλιέργεια των οπωροκηπευτικών, υπήρχε αφθονία και η δυνατότητα στον καταναλωτή να γεμίζει το καλάθι στη λαϊκή αγορά. Σήμερα δυστυχώς ο καταναλωτής προμηθεύεται τα προϊόντα του με μέτρο. Θυμίζει τη λογική και τη νοοτροπία των βόρειων λαών, εδώ όμως το κάνουν από ανάγκη. Να σας αναφέρω ενδεικτικά το φαινόμενο που ο καταναλωτής ζητάει μισό καρπούζι κάτι που κάποτε το κοροϊδεύαμε».
Ο Πέτρος Χατζηζήσης συνταξιούχος μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ θυμάται τις εποχές που γέμιζε το καρότσι και αναφέρει «σε λίγο δεν θα χρειαζόμαστε καρότσι. Για 5 μήλα και 3 ντομάτες. Θα τα παίρνουμε στα χέρια».
Κοσμοσυρροή στη λαϊκή… μετά τις 12 το μεσημέρι
Ένα φαινόμενο που υπήρχε πάντα στις λαϊκές, αλλά εντάθηκε κατά την περίοδο της κρίσης είναι ότι ο κόσμος σπεύδει να ψωνίσει μετά τις 12 το μεσημέρι όταν και οι τιμές αρχίζουν να πέφτουν και όπως σημειώνει ο κ. Κακαράτζας «και κάτω του κόστους όσο πλησιάζει το μεσημέρι».
«Τις πρωινές ώρες θα δείτε άδεια τη λαϊκή. Περιμένουν οι καταναλωτές να πέσουν οι τιμές. Ο παραγωγός το μεσημέρι υποχρεωτικά θα ξεπουλήσει. Δεν τον συμφέρει να πάρει προϊόντα και να τα γυρίσει στο χωριό του. Να φορτώσει ξανά το φορτηγό και να τα πάει στο Άργος, στη Θήβα, στην Αμαλιάδα κλπ. Το ίδιο συμβαίνει και στον επαγγελματία, γιατί ήδη έχει παραγγείλει τα προϊόντα για την επόμενη μέρα. Δεν τον συμφέρει να τα κρατήσει για την επόμενη μέρα γιατί χάνουν ποιοτικά, οπότε θα τα πετάξει αναγκαστικά».
Όπως δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Ματίνα άνεργη «οι διαφορές στην τιμή από το πρωί με το μεσημέρι είναι μεγάλες και εγώ που είμαι άνεργη φυσικά θα έρθω μετά τη μία το μεσημέρι να ψωνίσω όσο γίνεται φτηνότερα».
«Θέλουμε αλλά δεν μπορούμε φτηνότερα»
Εχθρός του καλού είναι πάντα το καλύτερο. Θα μπορούσε η λαϊκή αγορά να είναι ακόμα πιο φτηνή και πιο προσιτή για τον κόσμο; Ο κ. Κακαράτζας λέει ότι «με τα σημερινά δεδομένα αυτό είναι ανέφικτο. Κάτι η φορολογία, κάτι το υψηλό κόστος παραγωγής και η Κοινή Αγροτική Πολιτική αποτελούν τροχοπέδη στη βούληση για μια λαϊκή αγορά ακόμα πιο “λαική”».
Συγκεκριμένα ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΛΑ τονίζει ότι «οι τιμές που βλέπετε στους πάγκους, αλλά και στα ράφια των μικρομάγαζων, εξαιρώντας τις μεγάλες αλυσίδες έχει να κάνει με το κόστος παραγωγής. Εάν σήμερα η πολιτική που ασκείται στη χώρα μας ήταν διαφορετική και μείωνε το πετρέλαιο, μείωνε τα φυτοφάρμακα, τα λιπάσματα κλπ να είστε σίγουροι ότι θα ήταν πολύ χαμηλότερες οι τιμές. Σε ένα ποσοστό που θα έφτανε σίγουρα και στο 20%».
Μάλιστα όπως λέει αυτό θα ήταν προς όφελος και των παραγωγών και εμπόρων που δραστηριοποιούνται στις λαϊκές αγορές. «Αυτό θα συνέφερε κι εμάς γιατί σε μια ελεύθερη αγορά ο τζίρος θα αύξανε θα δίναμε περισσότερα προϊόντα και η νοικοκυρά θα γέμιζε το καλάθι. Σήμερα, ο πωλητής λαϊκών αγορών μετά βίας καλύπτει τις βασικές ανάγκες της οικογένειας του. Δεν βγαίνει το μεροκάματο πια. Αν πάρετε στοιχεία από τη Διεύθυνση Λαϊκών Αγορών θα δείτε ότι περίπου 400 με 450 πωλητές κάθε μήνα διαγράφονται από αδυναμία κάλυψης των ασφαλιστικών τους εισφορών και του ημερήσιου ανταποδοτικού τέλους που είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει στην περιφέρεια».
Και συμπληρώνει: «Είναι προσωρινή βέβαια η διαγραφή αυτή, όμως διαγράφεται γιατί δεν καταφέρνει να ανταποκριθεί σε αυτές τις υποχρεώσεις που του επιβάλλει σήμερα ο κανονισμός λειτουργίας των λαϊκών αγορών».
Απάνθρωπο ωράριο εργασίας
Είναι ευκόλως εννοούμενο ότι η δουλειά του πωλητή λαϊκής αγοράς είναι πολύ δύσκολη δεδομένου ότι αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να είναι παντός καιρού και να έχουν στημένο τον πάγκο τους μέσα στον καύσωνα, την παγωνιά, τη βροχή και τα χιόνια. Ωστόσο η μεγαλύτερη δυσκολία προέρχεται από το ωράριο εργασίας τους, το οποίο όπως δηλώνουν είναι «βάρβαρο». Ο κ. Χρήστος πωλητής λαϊκής αγοράς μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τις ώρες εργασίας, λίγο πολύ αναφέρει ότι ξεκινάει από το σπίτι του στις 5 το πρωί και γυρίζει το βράδυ. Και ξανά το ίδιο την επόμενη μέρα. «Δεν έχει διακοπή», λέει χαρακτηριστικά.
Ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΛΑ λέει ακόμα ότι «δεν αντέχει ο πωλητής να τα βγάλει πέρα μόνος του. Τα χρόνια πριν την κρίση είχε τη δυνατότητα ο πάγκος να ζήσει και υπάλληλο. Να ζήσουν δυο οικογένειες από έναν πάγκο. Σήμερα αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει».
Συνεχίζοντας υποστηρίζει ότι «έρχεται σήμερα το κράτος και απαγορεύει τη μεταβίβαση της άδειας από τον πατέρα στο παιδί. Παρατηρείται επομένως το εξής τεράστιο κοινωνικό θέμα, να φτάνει ο πατέρας 67 ετών να βγαίνει στη σύνταξη, να έχει το παιδί του από 25 χρόνων στη δουλειά, να έχει φτάσει αυτό 40 χρόνων και να του λέει ξαφνικά η Πολιτεία είσαι άνεργος. Τη στιγμή που δεν έχει μάθει να κάνει και τίποτα άλλο. Έχει μάθει να δουλεύει τον πάγκο του πατέρα του και ξαφνικά το αφήνει άνεργο να συμπληρώσει τη στρατιά των ανέργων».
Το Νομοσχέδιο όπως υπογραμμίζει ο κ. Κακαράτζας ήδη βρίσκεται στα σκαριά ,έχει τελειώσει και η δημόσια διαβούλευση και είναι έτοιμο να πάει προς ψήφιση στη Βουλή. «Εμείς έχουμε αγωνιστεί γι’ αυτό όμως δυστυχώς το αρμόδιο υπουργείο επιμένει».
Λαϊκές αγορές και το απόγευμα;
Ένα άλλο ζήτημα που έθεσε ο κ. Κακαράτζας το οποίο θα βελτιώσει το εισόδημα των πωλητών λαϊκών αγορών εάν προχωρήσει, θα οδηγήσει επιπροσθέτως και στη λειτουργία λαϊκών αγορών και μετά τις 3 το μεσημέρι που κλείνουν σήμερα.
«Υπάρχει ένα ζήτημα με τους εργαζόμενους εν δυνάμει καταναλωτές. Οι άνθρωποι που είναι στην παραγωγή όταν σχολάνε από τη δουλειά τους, έχει σχολάσει και η λαϊκή αγορά. Αυτόν τον κόσμο τον χάνουμε παρόλο που θέλει να έρθει στη λαϊκή αλλά δεν προλαβαίνει. Έχουμε θέσει το ζήτημα, αλλά υπάρχουν λόγοι σοβαροί που δε μπορούμε να ξεπεράσουμε προς το παρόν τουλάχιστον. Έχει να κάνει με τους εργαζόμενους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με τους ίδιους τους Δήμους και άλλα πρακτικά ζητήματα. Λέμε πιλοτικά ίσως να δούμε και απογευματινές λαϊκές αγορές γι αυτόν τον κόσμο που θέλει να έρθει στη λαϊκή και δεν τον ευνοεί το ωράριο».
Η Λαϊκή Αγορά στη μάχη κατά της ανεργίας
Τέλος, η μεγάλη ανεργία που πλήττει τους νέους και όχι μόνο έχει οδηγήσει το διάστημα της οικονομικής κρίσης πολλούς να αναζητήσουν ένα αποκούμπι και στις λαϊκές αγορές. Όπως αποκαλύπτει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΛΑ η Ομοσπονδία γίνεται καθημερινά δέκτης δεκάδων τηλεφωνημάτων από άνεργους που ρωτούν πότε θα προκηρυχτούν νέες άδειες κάτι που παλιότερα δεν συνέβαινε, ωστόσο σήμερα η λαϊκή φαίνεται να είναι μια διέξοδος.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
