Οι μαραθωνοδρόμοι, οι ποδηλάτες, οι κολυμβητές μεγάλων αποστάσεων και γενικότερα κάθε αθλητής που χρειάζεται αντοχή, γνωρίζουν ότι χρειάζονται χρόνια προπόνησης για να την πετύχουν.
Όμως επιστήμονες στις ΗΠΑ, μετά από επιτυχή πειράματα σε ποντίκια, αισιοδοξούν ότι είναι θέμα χρόνου να αναπτυχθούν «χάπια άσκησης», τα οποία σε πολύ πιο σύντομο χρόνο και με πολύ λιγότερο ιδρώτα θα έχουν στο σώμα τα ίδια ευεργετικά αποτελέσματα με την πραγματική αεροβική άσκηση.
Ένα τέτοιο χάπι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα μπορούσαν να το παίρνουν όχι μόνο αθλητές, αλλά επίσης άτομα με περιορισμένη κινητικότητα, όπως ηλικιωμένοι, παχύσαρκοι και άνθρωποι με αναπηρίες, που δυσκολεύονται να γυμνασθούν.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον μοριακό και αναπτυξιακό βιολόγο Ρόναλντ Έβανς του Ινστιτούτου Salk της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα κυτταρικού μεταβολισμού “Cell Metabolism”, χορήγησαν επί δύο μήνες σε ποντίκια μια χημική ουσία (GW1516), η οποία επέτρεψε στα πειραματόζωα να έχουν αντοχή για να τρέχουν σε «διάδρομο» επί 270 λεπτά.
Αντίθετα, τα ζώα που δεν είχαν πάρει την ίδια ουσία, άντεχαν να τρέξουν μόνο επί 160 λεπτά (70% λιγότερο), προτού εξαντληθούν. Ακόμη, τα ζώα που είχαν πάρει την ουσία, είχαν και άλλα οφέλη, όπως μικρότερο βάρος και καλύτερα επίπεδα σακχάρου.
Η συγκεκριμένη ουσία επιδρά σε εκατοντάδες γονίδια που εμπλέκονται στον ενεργειακό μεταβολισμό και στις καύσεις μέσα στο σώμα. Κυρίως ενεργοποιούνται τα γονίδια που «καίνε» το λίπος και απενεργοποιούνται τα γονίδια που «καίνε» το σάκχαρο (γλυκόζη).
Οι ερευνητές θεωρούν σημαντικό ότι μειώνεται το «κάψιμο» (η διάσπαση) της γλυκόζης, επειδή όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πέφτουν (υπογλυκαιμία), τότε ο εγκέφαλος επηρεάζεται αρνητικά και η κόπωση στο σώμα εμφανίζεται. Όταν όμως γίνεται εξοικονόμηση σακχάρων και το επίπεδό τους αργεί να πέσει, όπως συμβαίνει χάρη στη νέα ουσία, τότε η αντοχή αυξάνεται.
«Αν αναπρογραμματίσει κανείς τα κατάλληλα γονίδια, μπορεί να αποκτήσει ένα υψηλό επίπεδο αντοχής, χωρίς να χρειάζεται να δαπανήσει πολλή ενέργεια», δήλωσε ο Έβανς.
Προς το παρόν πάντως, δεν είναι βέβαιο ότι η εν λόγω ουσία θα «δουλέψει» εξίσου καλά στους ανθρώπους και άλλοι επιστήμονες ήδη εκδήλωσαν το σκεπτικισμό τους. Αν όμως κάτι τέτοιο αποδειχθεί μέσα από μελλοντικές κλινικές δοκιμές, τότε ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία ενός χαπιού που θα περιέχει την ουσία GW1516 και το οποίο θα μιμείται τα οφέλη της άσκησης.
Η συγκεκριμένη ουσία πρωτοεμφανίσθηκε στη δεκαετία του 1990 με στόχο τη θεραπεία μεταβολικών και καρδιαγγειακών παθήσεων. Αργότερα ξεχάσθηκε, καθώς ορισμένες μελέτες βρήκαν ότι μπορεί να είναι καρκινογόνα σε μεγάλες δόσεις.
Όμως ορισμένοι επιστήμονες συνέχισαν να τη μελετούν και πριν μερικά χρόνια εμφανίσθηκε μια μαύρη αγορά για τη GW1516, με συνέπεια να χρησιμοποιηθεί από μερικούς αθλητές στους Ολυμπιακούς αγώνες του Πεκίνου το 2008 και τελικά να απαγορευθεί από την Παγκόσμια Υπηρεσία Αντι-Ντόπινγκ ως μη ασφαλής.
Τώρα, με τη νέα μελέτη, η ουσία «αναστήθηκε» ως υποψήφια για συστατικό σε «χάπι άσκησης» (σε χαμηλή δοσολογία). Αλλά πολλοί επιστήμονες αμφιβάλλουν κατά πόσο θα εγκριθεί από τις αρμόδιες εποπτικές Αρχές. Πάντως ορισμένες φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον να αρχίσουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.
Παύλος Δρακόπουλος
