Τα ΙΧ αυτοκίνητα, τα φορτηγά, τα λεωφορεία και τα άλλα οχήματα που κινούνται με πετρέλαιο (ντίζελ), εκπέμπουν κάθε χρόνο 4,6 εκατομμύρια τόνους επιβλαβών οξειδίων του αζώτου πάνω από τις επίσημες προδιαγραφές τους, σύμφωνα με μία νέα διεθνή επιστημονική μελέτη.
Εξαιτίας αυτών των πρόσθετων ρύπων κατά την κυκλοφορία των οχημάτων, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπάρχουν κάθε χρόνο περίπου 38.000 παραπάνω πρόωροι θάνατοι. Από αυτούς, οι 11.500 θάνατοι αφορούν τις χώρες της ΕΕ και οι 10.700 την Κίνα.
Η έρευνα αναδεικνύει μία μεγάλη απόκλιση -άνω του 50%- ανάμεσα σε αυτό που επίσημα εκπέμπουν τα οχήματα στα τεστ και αυτό που εκπέμπουν σε πραγματικές συνθήκες στον δρόμο. Το πρόβλημα, κατά τους ερευνητές, είναι πιο σοβαρό από το σκάνδαλο ντίζελ της Volkswagen, που αποκαλύφθηκε το 2015.
Σύμφωνα με τη μελέτη, σχεδόν το ένα τρίτο των εκπομπών των κάθε είδους οχημάτων με ντίζελ ξεπερνούν στην πραγματικότητα τα όρια ασφαλείας για τα οξείδια του αζώτου. Εκτιμάται ότι τα πετρελαιοκίνητα οχήματα παράγουν περίπου το ένα πέμπτο (20%) των συνολικών παγκόσμιων ανθρωπογενών εκπομπών οξειδίων του αζώτου.
Αυτή η απόκλιση οφείλεται στην αναποτελεσματικότητα των σχετικών εργαστηριακών ελέγχων, στην ανεπαρκή συντήρηση των οχημάτων, σε ελαττωματικό εξοπλισμό, σε «πείραγμα» του κινητήρα από τους ιδιοκτήτες των οχημάτων και σε άλλους παράγοντες, που έχουν ως συνέπεια τα οχήματα ντίζελ, όταν κυκλοφορούν, να ρυπαίνουν στην πραγματικότητα περισσότερο από ό,τι δείχνουν τα εργαστηριακά τεστ.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Σούζαν Άνενμπεργκ της Environmental Health Analytics LLC στην Ουάσιγκτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», αξιολόγησαν 30 μελέτες σχετικά με τις εκπομπές των οχημάτων σε πραγματικές συνθήκες σε 11 μεγάλες χώρες (ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ινδία, Κίνα, Βραζιλία, Ιαπωνία κ.ά.), που συνολικά αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% των πωλήσεων νέων οχημάτων ντίζελ διεθνώς.
Εκτιμήθηκε ότι το 2015 τα πάσης φύσεως πετρελαιοκίνητα οχήματα εξέπεμψαν 13,2 τόνους οξειδίων του αζώτου, ενώ κανονικά οι εκπομπές δεν θα έπρεπε να έχουν ξεπεράσει τους 8,6 τόνους, με βάση τις στάνταρντ προδιαγραφές. Συνεπώς, παρήχθησαν περίπου 4,6 εκατ. τόνοι παραπάνω. Τα βαρέα οχήματα, όπως φορτηγά, λεωφορεία κ.ά., ευθύνονταν για το μεγαλύτερο μερίδιο αυτών των έξτρα εκπομπών ρύπων (το 76%, δηλαδή τα τρία τέταρτα του συνόλου).
Τα οξείδια του αζώτου είναι πρόδρομες χημικές ουσίες, από όπου δευτερογενώς προέρχονται τα μικροσκοπικά σωματίδια (ΡΜ2,5) και το επιφανειακό όζον. Η μακρόχρονη έκθεση των ανθρώπων σε αυξημένα επίπεδα τέτοιων ρύπων αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα, εγκεφαλικό, καρκίνο πνευμόνων, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και άλλα προβλήματα υγείας, ιδίως μεταξύ των ηλικιωμένων, αυξάνοντας έτσι και την πιθανότητα πρόωρου θανάτου.
Η μελέτη εκτιμά ότι έως το 2040 οι έξτρα πρόωροι θάνατοι θα έχουν αυξηθεί σε 183.600 ετησίως, αν δεν ληφθούν κάποια μέτρα. Μεταξύ άλλων, προτείνεται η βελτίωση των εργαστηριακών τεστ για να απεικονίζουν καλύτερα τις ρεαλιστικές συνθήκες οδήγησης, καθώς, επίσης, η επιβολή των αυστηρότερων ορίων εκπομπών Euro 6 και για τα βαρέα πετρελαιοκίνητα οχήματα.
Παύλος Δρακόπουλος
