Κοινές δηλώσεις του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας, Μπιναλί Γιλντιρίμ
Αλέξης Τσίπρας: Θέλω να καλωσορίσω τον Πρωθυπουργό Γιλντιρίμ στην Ελλάδα, με τον οποίο είχα σήμερα την ευκαιρία να συζητήσω για το σύνολο των σχέσεών μας, για το Κυπριακό, τις ευρωτουρκικές σχέσεις, αλλά και για τις εξελίξεις στην ευρύτερη γειτονιά μας, στην ευρύτερη περιοχή.
Θεωρώ ότι οι συνομιλίες μας, εκτός από ουσιαστικές και ειλικρινείς, ήταν και απαραίτητες, ειδικά αυτή τη χρονική στιγμή. Διότι πραγματοποιήθηκαν σε μια κρίσιμη φάση για τον διεθνή και περιφερειακό ρόλο των χωρών μας σε μια ολοένα και πιο αποσταθεροποιημένη περιοχή. Κυρίως, όμως, γιατί πραγματοποιούνται και σε μια κρίσιμη περίοδο για τις σχέσεις των δύο χωρών, όπου αναδεικνύεται μια σημαντική δυναμική από τη μια πλευρά, μια πολυεπίπεδη σύγχρονη θετική ατζέντα στη συνεργασία μας. Αλλά, από την άλλη πλευρά, την ίδια στιγμή, καθίσταται τώρα πιο επιτακτική από ποτέ και η αντιμετώπιση προκλήσεων και η επίλυση χρόνιων ζητημάτων που μας χωρίζουν.
Όπως διαπιστώσαμε με τον Πρωθυπουργό Γιλντιρίμ, η θετική αυτή ατζέντα αναπτύσσεται στο πλαίσιο των νέων δεδομένων της εποχής μας, βασισμένη στις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών μας.
Οι οικονομικές μας σχέσεις ενισχύονται σταθερά τα τελευταία χρόνια, με πολλά, όμως, περιθώρια για νέες εκατέρωθεν επενδύσεις, αλλά και πολλές μετακινήσεις για λόγους εργασίας. Οι πολιτιστικές και μορφωτικές μας ανταλλαγές και συνέργειες είναι περισσότερες από ποτέ. Οι διασυνοριακές επαφές των λαών μας και οι τουριστικές ροές αυξάνονται ολοένα και περισσότερο. Μεταξύ άλλων, λόγω και του ευρωπαϊκού προγράμματος γρήγορων θεωρήσεων στα νησιά.
Ποτέ ξανά τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει υπάρξει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον στις κοινωνίες μας και στους πολίτες μας, στους λαούς μας, να ανακαλύψουν καλύτερα, να μάθουν καλύτερα ο ένας τον άλλο. Και θα έλεγα δε, ότι αυτό το βλέπουμε χαρακτηριστικά και σε επίπεδο νέων ανθρώπων.
Σε αυτό το πνεύμα, άλλωστε, νομίζω ότι και η στήριξη στη δημοκρατία και στη συνταγματική νομιμότητα και τη σταθερότητα, τις δύσκολες ώρες που πέρασε η Τουρκία, από την πλευρά της Ελλάδας έπαιξαν έναν σημαντικό ρόλο στην εδραίωση της εμπιστοσύνης, αμοιβαία. Και νομίζω, βεβαίως, ότι αυτή η στήριξη σε αρχές δεν μπορεί παρά να είναι σταθερή και από τις δύο πλευρές και στο μέλλον.
Την ίδια στιγμή, η θετική αυτή ατζέντα τολμώ να πω ότι αναπτύσσεται και σε τομείς στρατηγικής σημασίας, όχι μόνο για τις χώρες μας, αλλά και για την περιοχή μας, για την Ευρώπη και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Για παράδειγμα, στον τομέα της ενέργειας, η συνεργασία μας στην ανάπτυξη του αγωγού TAP/TANAP αποτελεί τη βάση για την προώθηση του λεγόμενου «Νότιου Ευρωπαϊκού Διαδρόμου», με διακλαδώσεις σε όλα τα Βαλκάνια. Ενώ, την ίδια στιγμή, και στο πλαίσιο μιας πολυδιάστατης ενεργειακής πολιτικής, που υποστηρίζουμε και οι δύο χώρες, εντείνουμε τον διάλογό μας για την επέκταση του αγωγού Turkish Stream.
Στον τομέα των μεταφορών, επιταχύνουμε την εφαρμογή αποφάσεων που πήραμε στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Σμύρνη, για την καθιέρωση της απευθείας ακτοπλοϊκής γραμμής Σμύρνης-Θεσσαλονίκης, για την κατασκευή της «σιδηροδρομικής Εγνατίας» και για κατασκευή δεύτερης γέφυρας στη συνοριακή διάβαση Κήπων-Ipsala.
Στον τομέα της ασφάλειας, ενισχύουμε – πάντα με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και το κράτος δικαίου – τη συνεργασία μας για την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβάνοντας στην έννοια των προκλήσεων και τον κίνδυνο της τρομοκρατίας. Προκλήσεις από τις οποίες υποφέρει και ο λαός της Τουρκίας. Αλλά και προκλήσεις που έχουν ενταθεί με τους πολέμους, το τελευταίο διάστημα, στη Συρία και στη Λιβύη, για τους οποίους συζητήσαμε και σήμερα.
Πρέπει να πω εδώ ότι ένα πεδίο στο οποίο δοκιμάστηκε και πήρε πολύ καλό βαθμό η σχέση μας και η συνεργασία μας, ήταν το πεδίο της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης, όπου, χάρη και στη συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες, επιτεύχθηκε αυτή η ευρωτουρκική συμφωνία που, παρότι δύσκολη στην εφαρμογή της, μέχρι στιγμής έχει συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση των ροών και κυρίως, όμως, στη μείωση των θανάτων αθώων ανθρώπων στο Αιγαίο.
Η τρίτη πτυχή της θετική ατζέντας, θα έλεγα ότι αφορά τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Επεσήμανα, για άλλη μια φορά, στον Πρωθυπουργό Γιλντιρίμ ότι η Ελλάδα στηρίζει την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας, σταθερά.
Όχι μόνο γιατί θεωρούμε ότι μπορεί να συνεισφέρει στην επίλυση των ζητημάτων που μας αφορούν, στην προώθηση αναγκαίων δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στη γείτονα ή στην επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας για το Κουρδικό, που η παρούσα τουρκική κυβέρνηση, άλλωστε, είχε εγκαινιάσει. Αλλά και επειδή μπορεί να αποτελέσει τη βάση για περαιτέρω ευρωτουρκική συνεργασία στην περιφερειακή ανάπτυξη και στην αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων στη γειτονιά μας, στην περιοχή μας, όπως, άλλωστε, αποδείχτηκε και στην κρίση την προσφυγική.
Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισα ότι θα συνεχίσουμε να αποτελούμε μια πολύ στενή σύμμαχο της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε σθεναρά την ανάγκη ολοκλήρωσης του διαλόγου για τη φιλελευθεροποίηση των θεωρήσεων με την Τουρκία και για την παροχή των ευρωπαϊκών κονδυλίων, που έχουν, άλλωστε, υποσχεθεί, για τα οποία υπάρχουν δεσμεύσεις από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ό,τι αφορά τη στήριξη των 3 εκατομμυρίων προσφύγων που διαμένουν στην Τουρκία.
Είναι προφανές ότι η υλοποίηση αυτής της σύγχρονης, θετικής ατζέντας, στην οποία αναφέρθηκα, πρέπει να βασιστεί, πάνω απ’ όλα, στις σχέσεις καλής γειτονίας και αμοιβαίου σεβασμού, χωρίς εκατέρωθεν ενέργειες που την υπονομεύουν.
Δυστυχώς, όπως είχα την ευκαιρία να επισημάνω στον κύριο Πρωθυπουργό, αυτό δεν ήταν πάντοτε δυνατό. Και κυρίως δεν ήταν δυνατό από το περασμένο φθινόπωρο έως και τον προηγούμενο μήνα. Και θέλω εδώ να αναφερθώ στις παραβιάσεις των εθνικών μας χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου και ιδίως στις εμπλοκές και στις υπερπτήσεις που έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Τόνισα στον Πρωθυπουργό Γιλντιρίμ ότι η κατάσταση αυτή δεν βοηθά καθόλου, ότι η στρατιωτική δραστηριότητα και η τουρκική παραβατικότητα δεν μπορούν να συνεχιστούν. Και ότι είναι άδικο οι χώρες μας να οδηγούνται τελικά στο να επενδύουν σε ανταγωνισμούς εξοπλισμών, αντί να επενδύουν στις κοινωνίες τους, στην καλή συνεργασία και γειτονία, στην ώσμωση των λαών, στις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, στη θετική ατζέντα που σας περιέγραψα λίγο πιο πριν.
Και στο τέλος-τέλος, νομίζω ότι αυξάνονται οι κίνδυνοι για το στρατιωτικό προσωπικό μας. Αυξάνονται οι κίνδυνοι ενός ατυχήματος, που πιστεύω ειλικρινά ότι είναι το τελευταίο που επιθυμούν και οι δύο πλευρές.
Το Αιγαίο πρέπει να παραμείνει θάλασσα ειρήνης και σταθερότητας, ειδικά δεδομένης της κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή. Και πιστεύω ότι, εφόσον αυτό αποτελεί τη βούλησή μας, πρέπει να γίνουν αποφασιστικά βήματα στην κατεύθυνση αυτή.
Συμφωνήσαμε, λοιπόν, να έχουμε μια ανοιχτή επικοινωνία το επόμενο διάστημα. Συμφωνήσαμε να ενθαρρύνουμε τους αρχηγούς, τους επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων να είναι σε ανοιχτή επικοινωνία. Συμφωνήσαμε να προλαμβάνουμε και όχι να καταστέλλουμε εντάσεις.
Παράλληλα, με τον Πρωθυπουργό Γιλντιρίμ συζητήσαμε και για τη Διάσκεψη της Γενεύης, στις 28 Ιουνίου για το Κυπριακό. Επεσήμανα ότι η δίκαιη και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική τώρα, δεδομένης και της αποσταθεροποίησης στην περιοχή.
Περιέγραψα στον Τούρκο Πρωθυπουργό τη δική μας οπτική για μια λύση στη βάση των αποφάσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, εντός του πλαισίου του ευρωπαϊκού κεκτημένου, που θα επιτρέπει στην επανενωμένη Κύπρο να κατοχυρώνει την ασφάλεια όλου του λαού της, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, με σύγχρονους όρους, χωρίς την ανάγκη τρίτων δυνάμεων. Και συμφωνήσαμε να έχουμε έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας, ώστε να κάνουμε ό,τι μπορούμε, προκειμένου να γίνουν θετικά βήματα, βήματα προς τα μπρος το επόμενο διάστημα και στην Ελβετία, αλλά και όπου αλλού μπορεί αυτός ο διάλογος να έχει ουσία και να προχωρά μπροστά.
Με αυτές, λοιπόν, τις σκέψεις θα ήθελα για μια ακόμη φορά να ευχαριστήσω τον Πρωθυπουργό Γιλντιρίμ για την επίσκεψή του, για την πολύ ειλικρινή διάθεση με την οποία προσέγγισε όλα τα ζητήματα που συζητήσαμε μαζί και νομίζω ότι η ειλικρίνεια, η αμεσότητα, είναι το καθοριστικό βήμα για να μπορέσει κανείς να αντιμετωπίσει υπαρκτές διαφορές και να βρει λύσεις.
Και πιστεύω ότι σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να συνεχίσουμε την επαφή μας, τη διαρκή επαφή μας, τον διάλογό μας και την επικοινωνία μας. Σας ευχαριστώ, κύριε Πρωθυπουργέ, και σας εύχομαι να έχετε καλή συνέχεια στο ταξίδι σας στην Ελλάδα, αλλά να έχουμε και τη δυνατότητα σύντομα να τα ξαναπούμε από κοντά.
Μπιναλί Γιλντιρίμ: Ευχαριστώ πολύ, αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ και αξιότιμοι εκπρόσωποι του Τύπου.
Σήμερα, πραγματοποιήσαμε αυτή την επίσκεψη εδώ και θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίηση και την ευγνωμοσύνη μου για την εξαιρετική φιλοξενία που μας επιφυλάξατε, τόσο σε εμένα, προσωπικά, όσο και στα μέλη της αποστολής μου.
Πράγματι, διενεργήθηκε μια συνάντηση την οποία την χαρακτηρίζει η ειλικρίνεια και η αμεσότητα, τόσο στις κατ` ιδίαν επαφές, όσο και στη συνέχεια είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε θέματα που αφορούν τις διμερείς σχέσεις. Αναφερθήκαμε στο Κυπριακό, στις ευρωτουρκικές σχέσεις, το Αιγαίο και πράγματι, μπορέσαμε να συζητήσουμε με βάση την ειλικρίνεια και την αμεσότητα.
Η Ελλάδα και η Τουρκία μοιράζονται το ίδιο γεωγραφικό πλάτος και θεωρώ ότι κοινή γεωγραφία σημαίνει κοινή μοίρα. Κοινή μοίρα, σημαίνει κοινό μέλλον. Άρα, θα πρέπει να εστιάζουμε όχι στα ζητήματα στα οποία διαφωνούμε, αλλά να δώσουμε προτεραιότητα στα θέματα όπου υπάρχει συμφωνία και να μπορέσουμε να εξελίξουμε τα ζητήματα αυτά, τόσο στο θέμα της οικονομικής συνεργασίας, όσο και στον τουρισμό, στις ανθρώπινες σχέσεις, στα θέματα της κοινωνικής ασφάλειας και τα λοιπά θέματα. Χρειάζεται να κάνουμε βήματα για να προοδεύσουμε τις σχέσεις μας.
Τα ζητήματα μπορούν να επιλύονται και πρέπει να επιλυθούν βάσει της αρχής της αμοιβαίας ωφέλειας, βάσει του win-win.
Εμείς πρέπει να συζητούμε και ο διάλογος πρέπει να διέπει τις διμερείς σχέσεις και πρέπει να μπορούμε να δημιουργούμε λύσεις. Η Τουρκία είναι στη φάση της πλήρους ένταξης στην ΕΕ και μέσα σε αυτή τη διαδικασία γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα υπήρξε πάντα αρωγός στην προσπάθειά μας αυτή, στην ευρωπαϊκή μας κατεύθυνση και ως εκ τούτου, σας είμαστε ευγνώμονες.
Να θυμίσω ότι έχουμε βιώσει πολύ δραματικά γεγονότα. Η πρώτη επέτειος της απόπειρας πραξικοπήματος πλησιάζει. Έχουμε, δηλαδή, τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου, αναγνωρίζουμε και είμαστε ευγνώμονες για τη στήριξη που παρείχε η Ελλάδα στη χώρα μου, ως προς αυτό το θέμα.
Στη συνέχεια της αποτυχημένης απόπειρας η Τουρκία προχώρησε σε μια συνταγματική μεταρρύθμιση και σε ένα δημοψήφισμα. Δυστυχώς, η ΕΕ τήρησε μια πολύ αρνητική στάση ως προς αυτές μας τις προσπάθειες και δυστυχώς, επίσης, δεν συνέβαλε στη βελτίωση και των διμερών μας σχέσεων.
Εμείς θέλουμε να κάνουμε ένα καινούργιο ξεκίνημα στο θέμα των σχέσεών μας με την Ευρώπη, θέμα το οποίο έθιξε με σαφήνεια ο Τούρκος Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις συζητήσεις και στις επαφές που είχε πρόσφατα στις Βρυξέλλες.
Υπήρξε, βεβαίως, η περσινή τουρκο-ευρωπαϊκή συμφωνία για το Προσφυγικό και στο ίδιο πλαίσιο τέθηκε και το θέμα της απελευθέρωσης των θεωρήσεων των τουρκικών διαβατηρίων, των Τούρκων πολιτών. Και επίσης, η συμφωνία περιείχε και το θέμα της επανεισδοχής και της οικονομικής στήριξης της χώρας μου.
Μερικά από αυτά τα θέματα δεν έτυχαν καλής εξέλιξης, θετικής εξέλιξης, από την πλευρά της χώρας μου. Ωστόσο, έχοντας πλήρη συνείδηση για την δυσχέρεια που δημιουργούν οι προσφυγικές ροές στη χώρα μας, εμείς εντείναμε τις προσπάθειές μας, ώστε να περιοριστούν οι προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα. Και νομίζω ότι είχαμε μεγάλη επιτυχία στο θέμα αυτό.
Ευχή μας είναι να υλοποιηθούν και τα άλλα σημεία της ευρωτουρκικής συμφωνίας και ευχαριστώ τον Έλληνα Πρωθυπουργό, τον κ. Τσίπρα για όλη τη στήριξη που μας παρείχε.
Το άλλο σημαντικό θέμα που συζητήσαμε ήταν η τρομοκρατία. Δεν υπάρχει χώρα και ειδικά πόλη στην ΕΕ ή οπουδήποτε στον κόσμο που δεν πλήττεται από κάποια τρομοκρατική δράση.
Θα πρέπει να δούμε ότι η τρομοκρατία αποτελεί μια απειλή κατά του πανανθρώπινου πολιτισμού. Και θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την τρομοκρατία υπό αυτό το πρίσμα.
Θα πρέπει να δούμε, επίσης, αυτό που βιώνουμε εμείς στην Τουρκία, με μια μεγάλη αστάθεια που υπάρχει στα νότια σύνορά μας.
Η Τουρκία και η Ελλάδα, υπό κάποια έννοια, πρέπει να είναι οι δύο πυλώνες της αντιτρομοκρατικής δράσης και κάθε δράσης που αποσκοπεί στην προστασία της Ευρώπης και όλης της ανθρωπότητας από κάθε είδους τρομοκρατικές ενέργειες.
Λάβαμε υπόψη και συζητήσαμε και το θέμα των παραβάσεων και παραβιάσεων στο Αιγαίο. Πρέπει να πω ότι αυτές οι παραβάσεις και οι παραβιάσεις γίνονται εκατέρωθεν και βεβαίως το θέμα είναι να μην κορυφώνεται η ένταση. Όπως πολύ σωστά εκφράσατε, κύριε Πρωθυπουργέ, η άμεση και απευθείας επαφή μας θα βοηθήσει, ώστε οι εντάσεις να επιλύονται στα αρχικά τους στάδια. Και βεβαίως, οι υπουργοί εκατέρωθεν θα συζητήσουν τα θέματα αυτά, ούτως ώστε να βρούμε έναν κοινό τόπο, μια κοινή λογική που θα συμβάλει στην επίλυση των προβλημάτων που είναι η πηγή των εντάσεων που δημιουργούνται.
Από την άλλη, θα πρέπει να πω ότι στην Ανατολική Μεσόγειο έχουμε το μεγάλο θέμα της χρήσης των πηγών ενέργειας. Πηγές ενέργειες που δεν είναι παρά μια πανανθρώπινη κληρονομιά, είναι πηγές που ανήκουν σε όλη την ανθρωπότητα και πρέπει να γίνουν εργασίες, ούτως ώστε να μην περιορίζονται οι προσπάθειες αυτές με την Κύπρο και με άλλες χώρες.
Φυσικά, το θέμα της επίλυσης του Κυπριακού ήταν πολύ σημαντικό θέμα στην ατζέντα των συνομιλιών μας. Βεβαίως η επίλυση αυτή πρέπει να χαρακτηρίζεται από απόλυτη δικαιοσύνη και θα πρέπει να εξασφαλίσουμε το παρόν και το μέλλον της ασφάλειας και των δύο κοινοτήτων που ζουν στην Κύπρο, που ζουν στο νησί αυτή τη στιγμή. Και πιστεύω ότι η ΕΕ θα πρέπει να παρέχει τις αναγκαίες εγγυήσεις, ούτως ώστε να καταστεί βιώσιμη η λύση που θα βρεθεί στο Κυπριακό. Πιστεύω ότι πρέπει να καταβάλουμε μεγαλύτερες προσπάθειες ως προς αυτό.
Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε όλα τα παραπάνω θέματα στα οποία προστέθηκε και το θέμα της διμερούς συνεργασίας στο θέμα του τουρισμού. 8.000 Τούρκοι τουρίστες επισκέφθηκαν την Ελλάδα και αντίστοιχα ένας μικρότερος αριθμός Ελλήνων τουριστών επισκέφθηκε την Τουρκία. Πιστεύουμε ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερο δυναμικό για την ανάπτυξη των τουριστικών σχέσεων και επαφών και το θέμα της θεώρησης των διαβατηρίων εντός των χωρών Schengen, νομίζω ότι θα συμβάλει τα μάλα στην εξέλιξη των διμερών τουριστικών μας σχέσεων και θα συμβάλει και στην ενδυνάμωση των ανθρωπίνων σχέσεων μεταξύ των δύο λαών.
Το καλύτερο δείγμα αυτής της προσπάθειας και της καλής θέλησης από την πλευρά της ΕΕ θα είναι η άρση της υποχρεωτικής θεώρησης των διαβατηρίων από πλευράς ΕΕ, το οποίο θα προσδώσει και μια νέα διάσταση στις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Πιστεύουμε ότι όλα αυτά τα θέματα, είναι θέματα που είναι μπροστά μας, τα οποία μας ενδιαφέρουν και για τα οποία εργαζόμαστε σθεναρά.
Θέλω να σας ευχαριστήσω, κύριε Πρωθυπουργέ, για την εξαιρετική φιλοξενία που μας παρέχετε. Σας ευχαριστώ.
Kivanc El (Εφημερίδα Milliyet): Έχω μια ερώτηση που απευθύνεται και στους δύο Πρωθυπουργούς:
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου του 2016, υπάρχουν Τούρκοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί, οι οποίοι δραπέτευσαν στην Ελλάδα με ελικόπτερο. Διαπιστώνουμε ότι η Ελλάδα δεν έχει κάνει τίποτε για την επιστροφή αυτών των αξιωματικών και υπαξιωματικών. Ποια είναι η συνέχεια αυτής της διαδικασίας; Τι μπορούμε να αναμένουμε από την πλευρά της Ελλάδας; Ποια είναι τα βήματα που θα γίνουν;
Και το δεύτερο ερώτημα αφορά τις σχέσεις Ελλάδας και Ισραήλ ως προς το φυσικό αέριο: Ποια είναι η άποψή σας και τι γίνεται επί του θέματος; Επίσης, υπάρχει και το θέμα της επιτάχυνσης της μεταφοράς του φυσικού αερίου από την Τουρκία στην Ελλάδα. Ποιες είναι οι απαντήσεις σας σε αυτά τα τρία θέματα;
Αλέξης Τσίπρας: Μια ερώτηση με τρεις ερωτήσεις! Να απαντήσω, λοιπόν. Σε σχέση με το πρώτο ερώτημα: Ξέρετε ότι στην Ελλάδα, όπως ασφαλώς και στην Τουρκία, αλλά εγώ θέλω να αναφερθώ ιδιαίτερα στην Ελλάδα, υπάρχει απόλυτη διάκριση ανάμεσα στη δικαστική και την εκτελεστική εξουσία. Η ελληνική Δικαιοσύνη είναι απολύτως αυτόνομη και ανεξάρτητη και τις αποφάσεις της, είτε συμφωνούμε, είτε διαφωνούμε, εμείς τις σεβόμαστε. Η ελληνική Δικαιοσύνη, λοιπόν, για το ζήτημα αυτό έχει αποφασίσει ως προς τα αιτήματα έκδοσης των 8 και η απόφαση αυτή δεν μπορεί παρά να είναι απολύτως σεβαστή. Εκκρεμεί, βέβαια, το ζήτημα των προσφυγών στην απόφαση απόρριψης ασύλου, αλλά και επ’ αυτού του ζητήματος θα αποφανθεί η ελληνική Δικαιοσύνη.
Από πλευράς μας, το μόνο που μπορούμε να πούμε απολύτως ξεκάθαρα, αλλά αυτό δεν αποτελεί κρίση επί του συγκεκριμένου αιτήματος, αλλά αποτελεί μια πολιτική τοποθέτηση σε ένα πολιτικό ζήτημα που είναι η αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας στη γείτονα χώρα και η αμφισβήτησή της από συγκεκριμένες δυνάμεις, από την πρώτη στιγμή βρεθήκαμε με απόλυτη σαφήνεια, ξεκάθαρα, απέναντι στην απόπειρα κατάλυσης της δημοκρατικής νομιμότητας και απέναντι στους πραξικοπηματίες και τοποθετηθήκαμε με ευθύτητα, ότι οι άνθρωποι αυτοί, οι πραξικοπηματίες δεν είναι ευπρόσδεκτοι στη χώρα μας. Και βεβαίως, πάλι και αυτό που θα πω αποτελεί μια πολιτική τοποθέτηση, η πολιτική μας βούληση να συνεργαστούμε με τις τουρκικές Αρχές στους τομείς αντιμετώπισης της τρομοκρατίας και της αστυνόμευσης για την τήρηση της νομιμότητας, είναι απολύτως δεδομένη, πάντοτε μέσα στο πλαίσιο που ορίζεται από το Διεθνές Δίκαιο.
Σε σχέση με το ερώτημά σας για τη σχέση της Ελλάδας με το Ισραήλ και την αξιοποίηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου: Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει ένα πολύ σημαντικό γεωγραφικό πλεονέκτημα. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων και άρα οι μελλοντικοί δρόμοι της ενέργειας για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, που είναι βασική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι δρόμοι της ενέργειας και των κοιτασμάτων που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή, είτε της Ανατολικής Μεσογείου, είτε της Ανατολής γενικότερα, περνούν από την Ελλάδα. Και αυτό το πολύ σημαντικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας, το γεωστρατηγικό πλεονέκτημα, οφείλουμε να το αξιοποιήσουμε. Θέλουμε να το αξιοποιήσουμε και θα το αξιοποιήσουμε. Για το λόγο αυτό, συνεργαζόμαστε στενά και με το Ισραήλ, όπως συνεργαζόμαστε στενά και με την Τουρκία, τόσο σε ό,τι αφορά τον αγωγό TAP/TANAP, που ήδη εξελίσσεται η κατασκευή του με πολύ μεγάλη ταχύτητα, όσο και για την πιθανότητα μελλοντικής επέκτασης του Turkish Stream προς τη Δύση μέσω της Ελλάδας. Νομίζω ότι με αυτό απάντησα και στα δύο δεύτερα ερωτήματα της ερώτησής σας.
Μπιναλί Γιλντιρίμ: Σας ευχαριστώ πολύ. Στο θέμα της ενέργειας, συνεχίζεται η συνεργασία μας. Η συνέχεια του ΤΑΝΑΡ είναι ο ΤΑΡ. Ο ΤΑΡ πραγματοποιείται στην κατεύθυνση της Ιταλίας και θα πραγματοποιήσουμε και κοινό σχέδιο αγωγών με τη Ρωσία. Πιστεύω ότι με την ολοκλήρωση αυτών των έργων, αγωγοί οι οποίοι θα διέρχονται από τα βουλγαρικά και ίσως από τα ελληνικά εδάφη, θα εξασφαλίσουν την ασφάλεια παροχής ενέργειας προς τις χώρες της ΕΕ.
Ως προς τη χρήση των πηγών ενέργειας, των κοιτασμάτων, εκεί η συνεργασία πρέπει να διέπεται από την αντίληψη της αμοιβαίας ωφέλειας. Και νομίζω ότι αυτό μας εμφορεί και τους δύο.
Ως προς τους επίδοξους πραξικοπηματίες, ακούσατε την απάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού. Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να επιστραφούν αυτοί οι επίδοξοι πραξικοπηματίες. Φυσικά υπάρχει διάκριση εξουσιών σε κάθε κράτος δικαίου μεταξύ δικαιοσύνης και εκτελεστικής εξουσίας. Βεβαίως η Δικαιοσύνη θα πάρει τις αποφάσεις της και η εκτελεστική εξουσία και η διοίκηση θα κάνει αυτά που την αφορούν. Η Τουρκία έζησε δύσκολες ημέρες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πραξικοπηματίες, παρότι σεβόμαστε τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, πιστεύουμε ότι δεν θα κάνουν πραξικόπημα κατά των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Γιάννης Φασουλάς (ΕΡΤ): Και για τους δύο Πρωθυπουργούς: Χθες, ο ειδικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο κύριος Άιντε, είπε ότι «η Γενεύη 2 είναι το τέλος του παιχνιδιού». Και θα ήθελα να ρωτήσω τον Έλληνα Πρωθυπουργό, αν εκτιμά ότι στη Γενεύη 2 θα ανοίξει παράθυρο για λύση του Κυπριακού και τον Τούρκο Πρωθυπουργό, αν βλέπει κάποια προσέγγιση με τις θέσεις, τις οποίες έχει διατυπώσει η Αθήνα, σε ό,τι αφορά τα θέματα που την αφορούν, των εγγυήσεων και της ασφάλειας, δηλαδή κατάργηση των μονομερών επεμβατικών δικαιωμάτων και αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί, εφόσον επιτευχθεί συμφωνία.
Αλέξης Τσίπρας: Εργαζόμαστε, προκειμένου η Γενεύη 2 να είναι ένα βήμα προς τα εμπρός. Εργαζόμαστε, προκειμένου να υπάρξει μια διέξοδος. Και αυτό συζητήσαμε σήμερα και αποφασίσαμε να εντείνουμε τη συνεργασία μας και τη διαρκή ανταλλαγή και προετοιμασία μέχρι τη Γενεύη, για να πετύχουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε να πετύχουμε στο λίγο αυτό διάστημα που απομένει.
Από εκεί και πέρα, άκουσα και εγώ τη δήλωση του κυρίου Άιντε, ο οποίος μίλησε για το «τέλος του δρόμου», αν δεν κάνω λάθος, σε σχέση με τη συνάντηση στο τέλος του Ιουνίου. Εγώ θα ήθελα να του θυμίσω μια φράση που έχει πει ένας σπουδαίος Ισπανός ποιητής, που είπε κάποτε «διαβάτη, δρόμος δεν υπάρχει, το δρόμο τον βρίσκεις προχωρώντας». Λοιπόν, δεν πιστεύω ότι υπάρχει τέλος του δρόμου, υπάρχει, όμως, η διάθεσή μας να ανοίξουμε το δρόμο, ακόμη κι όταν μπροστά μας υπάρχουν αδιέξοδα. Και με αυτό, θα ήθελα, έτσι επιγραμματικά, να πω ότι αυτό είναι το μήνυμα που θέλουμε σήμερα να δώσουμε και οι δυο μας από τη σημερινή μας συνάντηση.
Μπιναλί Γιλντιρίμ: Ναι, συμφωνώ απόλυτα. Και στα τουρκικά λέμε «τελειώνει η ζωή, αλλά ποτέ δεν τελειώνει ο δρόμος». Και ως εκ τούτου, πρέπει να συνεχίσουμε να ανοίξουμε δρόμους. Εάν κάποιος θέλει να προχωρήσει, θα βρει το δρόμο, θα βρει δρόμο. Και εμείς επιθυμούμε, έχουμε την πολιτική βούληση για την επίλυση αυτού του θέματος, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι το ζήτημα δεν είναι ζήτημα του ΟΗΕ. Το θέμα, το Κυπριακό, αφορά τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους. Τα Ηνωμένα Έθνη συμβάλλουν στην ανεύρεση λύσης και τους είμαστε ευγνώμονες, αλλά όμως το θέμα είναι θέμα των δύο κυπριακών κοινοτήτων και θα πρέπει να είναι μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, που θα μπορέσει να δώσει ένα τέλος στο θέμα του Κυπριακού. Εμείς ως Πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Τουρκίας θα συμβάλλουμε με κάθε δυνατό και θετικό τρόπο, ώστε να προχωρήσουν οι προσπάθειες που κάνουν οι δύο Κοινότητες και αυτό είναι κοινή μας απόφαση. Σας ευχαριστώ πολύ.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
