Την Πέμπτη 24 Αυγούστου η Τ.Κ. Τρικάλων συνδιοργανώνει με τον Παλαιστικό Σύλλογο Αλεξάνδρειας «Ο ΗΜΑΘΙΩΝ» την Αναβίωση του  εθίμου παραδοσιακής πάλης.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων στις 08:00 μ.μ. Στην εκδήλωση θα συμμετέχουν αθλητές του ΗΜΑΘΙΩΝΑ και αθλητές πανελλήνιας εμβέλειας.

Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Το πλήρωμα του χρόνου και των ημερών έφτασε για τους πιστούς ορθοδόξους της περιοχής Αλεξάνδρειας, που είχαν την τύχη και την ιερή ευλογία να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Αγιοταφίτισσας εξ Ιεροσολύμων.

Η ιερή εικόνα είχε τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα από τις 7 του Αυγούστου, οπότε και είχε αφιχθεί από την Ιερουσαλήμ στον Ιερό Ναό κοιμήσεως Θεοτόκου της Αλεξάνδρειας Ημαθίας. Κατά τη διάρκεια της σημερινής Κυριακάτικης λειτουργίας, ο Αρχιερατικός Επίτροπος Αλεξανδρείας Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Ανθόπουλος παρέδωσε την ιερή εικόνα της Παναγίας φανερά συγκινημένος, εκφράζοντας την ιερή ευγνωμοσύνη του ποιμνίου της πόλης.

Αποδέκτης και η συνοδός της εικόνας έως την παραδοσιακή της στέγη στα Ιεροσόλυμα, ήταν ο Καθηγούμενος Αρχιμανδρίτης Ιγνάτιος, της Ιεράς Μονής Ποιμένων της Αγίας Πόλης. Ο ίδιος εξέφρασε την ικανοποίησή του για τον κύκλο τέλεσης του ιερού γεγονότος στην περιοχή της Ημαθίας, παρακινώντας τους πιστούς να επισκεφθούν την Ιερή Πόλη του Χριστιανισμού και τον Πανάγιο Τάφο.

Η τελετή αποχώρησης της εικόνας ολοκληρώθηκε με την παρουσία πλήθους κόσμου, ο οποίος έσπευσε έως την έσχατη στιγμή για τον θείο προσκύνημα. Παρόντας στον εκκλησιασμό και στην ιερή τελετή, ήταν ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Ημαθίας κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος.

Δείτε το βίντεο:

Φωτό:

Το ελαιόλαδο, ένα από τα μεγαλύτερα δώρα της ελληνικής γης, το «υγρό χρυσάφι», όπως το χαρακτήρισε ο Όμηρος και σύμφωνα τους ειδικούς της διατροφής, αποτελεί ένα από τα βασικά μυστικά της μακροζωίας, αφού τα οφέλη που κερδίζουμε από την κατανάλωσή του είναι πολλά.

Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, σε ποσοστό μέχρι και 83% και αντιοξειδωτικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές που περιέχει δρουν ευεργετικά στην υγεία του στομάχου, του δωδεκαδακτύλου και του καρδιαγγειακού συστήματος, ενώ βοηθούν επίσης και στη μείωση της «κακής» και στην αύξηση της «καλής» χοληστερίνης αντίστοιχα. Θεωρείται, επίσης, πως δρουν προληπτικά για κάποιες μορφές καρκίνου και για την οστεοπόρωση

Το βασικό αυτό στοιχείο της μεσογειακής διατροφής, που εκθειάζουν όλοι όσοι το έχουν μελετήσει και αναλύσει, δεν είναι μόνο εξαιρετικά ωφέλιμο για την υγεία μας, κατά την κατανάλωσή του σαν τρόφιμο, σαν φάρμακο και καλλυντικό.

Περισσότερες από 60 ιατρικές χρήσεις αναφέρονται στον Ιπποκράτειο Κώδικα  όπως τη χρήση του ελαιόλαδου για επαλείψεις για χρόνιους πυρετούς, αποστήματα, πληγές, καθώς και για την υγιεινή του στόματος και των ματιών.

Το ελαιόλαδο ως καλλωπιστικό μέσο είναι γνωστό από τις πινακίδες της Γραμμικής γραφής Β’ όπου αναφέρεται ότι το λάδι για τέτοια χρήση ήταν αρίστης ποιότητας και συχνά αρωματισμένο με βότανα.
Η περιποίηση των μαλλιών με ελαιόλαδο ήταν ήδη γνωστή από τη Μυκηναϊκή περίοδο. Οι γυναίκες άλειφαν τα μαλλιά τους με λάδι, για να θρέφονται, να χτενίζονται εύκολα και να γυαλίζουν. Στην Κρήτη, έφτιαχναν λοσιόν με ελαιόλαδο και δαφνοκούκουτσα για γερά μαύρα μαλλιά. Στη Θράκη περιποιούνταν τα σκασμένα χέρια με ελαιόλαδο.

Το ελαιόλαδο χρησιμοποιείται και σήμερα σε καλλυντικά προϊόντα, καθώς ανακουφίζει, αναζωογονεί, ενυδατώνει και διατηρεί το δέρμα λείο. Όποιο τύπο δέρματος και αν έχεις,  μπορείς να δοκιμάσεις μια πανεύκολη και ανέξοδη συνταγή για ένα φυσικό καθαριστικό προσώπου με βάση το λάδι, έτσι ώστε να αποκτήσεις λείο, ενυδατωμένο και καθαρό δέρμα χωρίς εξανθήματα και σπυράκια!

Το ελαιόλαδο αραιώνεται και αναμιγνύεται μόνο με λάδι και βάση αυτής του της ιδιότητας σας δίνουμε τις ακόλουθες συνταγές:

• Μικτό δέρμα

1 κουταλιά της σούπας Καστορέλαιο ή Φουντουκέλαιο

3 κουταλιές της σούπας Ελαιόλαδο

• Ξηρό δέρμα

2 κουταλιές της σούπας Καστορέλαιο ή Αμυγδαλέλαιο

2 κουταλιές της σούπας Ελαιόλαδο

• Λιπαρό δέρμα

1 κουταλιά της σούπας Καστορέλαιο ή Φουντουκέλαιο ή λάδι καρύδας

2 κουταλιές της σούπας Ελαιόλαδο

Πως το φτιάχνουμε:

Βάλε τα υλικά σου σε ένα μπουκαλάκι ή βαζάκι γυάλινο, κλείσε καλά και ανακίνησε. Θυμήσου να ανακινείς πριν από κάθε χρήση.

Πως το χρησιμοποιούμε:

• Άπλωσε καλά με τα δύο σου χέρια στο πρόσωπο και τον λαιμό το μίγμα κάνοντας μασάζ με κυκλικές κινήσεις για 1-2 λεπτά

• Βρέξε με ζεστό νερό μια πετσέτα άπλωσέ τη στο δέρμα για ένα λεπτό  για να ανοίξουν οι πόροι και να απορροφηθούν όλα τα συστατικά θρέψης των ελαίων, μετά πέρασέ την ταμποναριστά από όλη την επιφάνεια του προσώπου και του λαιμού.

Για να κάνεις μακιγιάζ, περίμενε 10 λεπτά να απορροφηθεί το φιλμ ελαίων, άπλωσε το make-up στο καθαρό δέρμα και θα στρώσει υπέροχα!

Κάνε την μέθοδο καθαρισμού με λάδι για 1-2 εβδομάδες και θα δεις τα πρώτα θεαματικά αποτελέσματα σε ρυτίδες, εξανθήματα και ακμή.

«Αυτή είναι η πεμπτουσία της ζωής: να δίνεσαι για τους άλλους»: αυτό είναι το μότο, η φιλοσοφία ζωής του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Γιάννη Καπάκη. Μια φιλοσοφία που έχει κάνει πράξη και υπηρετεί, μέρα και νύχτα, κάθε μέρα και νύχτα, από το 1985, όταν κατατάχθηκε στο Πυροσβεστικό Σώμα.

Παρών στην κατάσβεση των μεγαλύτερων πυρκαγιών στη χώρα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες (αφυπηρέτησε από την Πυροσβεστική το 2013), παρών όμως και σε αντίστοιχες επιχειρήσεις σε Αμερική, Αυστραλία κ.α. Παρών και στο σεισμό του Αιγίου το 1995, ως μέλος της ΕΜΑΚ τότε. Τον είδαμε όμως, με τη σημερινή του ιδιότητα, και στην τελευταία πυρκαγιά, στη βορειοανατολική Αττική, στα πύρινα μέτωπα, αλλά και στο ελικόπτερο, δίπλα στον πρωθυπουργό.

Ο Γιάννης Καπάκης άνοιξε τις πόρτες της Γενικής Γραμματείας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, σε μία από τις ελάχιστες ανάπαυλες των τελευταίων ημερών, όπως και οι μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια του προέδιδαν …

Άνθρωπος της δράσης -συγκινείται, ωστόσο, όταν θυμάται την κοπέλα που την έβγαλαν ζωντανή από τα συντρίμμια του ξενοδοχείου στο Αίγιο, αλλά δεν τα κατάφερε τελικά- μα και στέλεχος με εξαιρετική θεωρητική κατάρτιση, που απέκτησε εδώ και στο εξωτερικό, ο Γιάννης Καπάκης μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τον «εφιάλτη» που έζησε στη βορειοανατολική Αττική και πού κρίθηκε η έκβαση της «μάχης». Μιλά για τις πυρκαγιές εν γένει, τη συζήτηση που πρέπει να γίνει στη χώρα για την αντιμετώπισή τους, μια αντιμετώπιση που αρχίζει πολύ πριν εκδηλωθεί η φωτιά, όπως μας αναλύει. Μιλά και για το σχέδιό του, τη σύσταση Εθνικής Σχολής Πολιτικής Προστασίας.

Η πυρκαγιά στην Αττική

Η συζήτηση μαζί του ξεκινά από την πρόσφατη πυρκαγιά, που ξεκίνησε από τον Κάλαμο Αττικής: «Αυτή η πυρκαγιά ήταν μια μεσαία πυρκαγιά, με βάση την έκταση που τελικώς κάηκε, αλλά ήταν μια πολύ επικίνδυνη πυρκαγιά. Απειλούσε να γίνει μια μεγα-πυρκαγιά και κυρίως σε μια περιοχή που ζει ο μισός πληθυσμός της χώρας», λέει στο Πρακτορείο ο γ.γ. Πολιτικής Προστασίας.

Και εξηγεί γιατί η συγκεκριμένη φωτιά δεν ήταν δυνατόν να σβήσει άμεσα: Εκδηλώθηκε σε μια πλαγιά με κατεύθυνση προς την κορυφή της και με μεγάλη καύσιμη ύλη: «αυτό σημαίνει -εξηγεί- ότι τρέχει πολύ γρήγορα και το μήκος της φλόγας είναι μεγάλο. Ποτέ δεν μπαίνουν δυνάμεις της Πυροσβεστικής στο ανέβασμα, οι ζώνες γίνονται στην κορυφή της πλαγιάς», απαντά.

Όπως εξηγεί συγχρόνως και τη σύνθετη δυσκολία που είχαν να αντιμετωπίσουν οι δυνάμεις που επιχείρησαν στην Αττική: «Οι πυροσβέστες -μας λέει- ταυτόχρονα με το μέτωπο της φωτιάς, είχαν να προστατέψουν σπίτια που κινδύνευαν, την πίεση των κατοίκων, επίσης υποδομές, όπως τις τρεις παιδικές κατασκηνώσεις. Αυτό συνεπάγεται απόσπαση της Πυροσβεστικής από το κύριο έργο της, διασπορά των δυνάμεων κατάσβεσης».

Αποκαλύπτει και τον «εφιάλτη», όπως ο ίδιος τον ονομάζει, με τον οποίο ήλθε αντιμέτωπος επί τριήμερο: «Να μην πάει η πυρκαγιά στην Πάρνηθα. Από την αρχή είχαμε στο μυαλό μας αυτό το ενδεχόμενο και είχαμε διάφορα επίπεδα κλιμάκωσης για το πώς θα μπορέσουμε να περιορίσουμε αυτό το ενδεχόμενο, γραμμές άμυνας με άλλα λόγια».

Ενώ αποκαλύπτει και πού εν τέλει κρίθηκε η έκβαση της επιχείρησης: «Οι πυροσβέστες ξεπέρασαν τον εαυτό της, τους οφείλουμε πολλά, ξεπέρασαν το καλώς εννοούμενο καθήκον, κατάφεραν να σβήσουν μια πυρκαγιά που δεν ξέρω αν στην Αμερική ή την Αυστραλία θα την σταματούσαν εκεί … Μπήκαν σε χαράδρες, ρισκάρισαν και τη ζωή τους προκειμένου να σβήσουν την πυρκαγιά. Υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι σε μια χαράδρα, επί παραδείγματι με μια αλλαγή του ανέμου. Είναι άξιοι συγχαρητηρίων και το λέω εγώ, που είμαι πυροσβέστης. Όταν είδα από το ελικόπτερο, πού έκοψαν την πυρκαγιά…».

Η αντιμετώπιση των πυρκαγιών ξεκινά πριν την εκδήλωσή τους

Σύμφωνα με το συνομιλητή μας, η αντιμετώπιση των πυρκαγιών απαιτεί «ολική προσέγγιση», κατά συνέπεια «πρέπει να δούμε την πλευρά της πρόληψης, να δούμε το θέμα της καύσιμης ύλης (σ.σ. ό,τι εύφλεκτο μπορεί να βρει στο πέρασμά της η φωτιά)». Και πρώτα, μια κρίσιμη διαπίστωση: «Ως το 1970 δεν είχαμε καμία πυρκαγιά που να έχει κάψει πάνω από 100.000 στρέμματα. Από τα στατιστικά στοιχεία ήταν συνήθως στα 20- 30.000 στρέμματα, ακόμη και χωρίς να παρέμβει κανένα ανθρώπινο χέρι. Ξεκινούσε από ένα ορεινό όγκο, εκεί που ήταν πυκνή βλάστηση, έμπαινε σε καλλιεργημένα χωράφια και συνήθως έσβηνε μόνη της η πυρκαγιά. Τότε δεν υπήρχε καύσιμη ύλη».

Και συνεχίζει: «Τώρα αυτό δεν συμβαίνει. Το ότι είχαμε στην Ηλεία το 2007 τρεις μεγα-πυρκαγιές έκτασης 450.000 στρεμμάτων, δεν είχε συμβεί ποτέ πριν».

Γιατί συνέβη αυτό στην Ηλεία;, τον ρωτήσαμε. «Έφευγε η φωτιά από τον έναν ορεινό όγκο, πήγαινε στα χωράφια που δεν είχαν καθαριστεί, συνέχιζε η φωτιά και έμπαινε στον επόμενο ορεινό όγκο». Επιπλέον, εκεί χάθηκε ο έλεγχος της κατάστασης, γιατί, «υπό την πίεση της κοινής γνώμης, επικεντρώθηκαν οι δυνάμεις στη μεγαλύτερη πυρκαγιά», θυμάται.

Η εγκατάλειψη της υπαίθρου είναι ο «εμπρηστής»

Και στο σημείο αυτό υπεισέρχονται στη συζήτηση οι νέες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες: «Κάποτε τα σπίτια ήταν το ένα δίπλα στο άλλο, ο πληθυσμός ήταν αγροτικός αλλά περνούσε η φωτιά μέσα από τον οικισμό χωρίς να κάψει κάτι και συνέχιζε την καταστροφική της πορεία. Τώρα άλλαξαν οι συνθήκες», σημειώνει μιλώντας στο Πρακτορείο ο γ.γ. Πολιτικής Προστασίας.

Κατά την άποψή του, «αυτό που κάνει τις πυρκαγιές να καίνε με ιδιαίτερη ένταση τα τελευταία χρόνια, είναι η συσσώρευση τεράστιας καύσιμης ύλης στο ελληνικό περιβάλλον. Αυτό οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους: στην εγκατάλειψη της υπαίθρου και στην αλλαγή των κοινωνικο-οικονομικών δραστηριοτήτων. Λόγω της συσσώρευσης στα αστικά κέντρα, εγκαταλείφθηκαν πολλές περιοχές της χώρας».

Μάλιστα, «η συζήτηση για την καύσιμη ύλη γίνεται στην Αυστραλία, την Αμερική κ.α. Να αρχίσουμε και εμείς να μιλάμε για προδιαγεγραμμένη αφαίρεση καύσιμης ύλης. Αυτό, δηλαδή, που κάποτε έκαναν οι παππούδες μας, που έπαιρναν ξύλα για φαγητό και θέρμανση, ενώ υπήρχαν και οι υλοτόμοι. Τώρα πρέπει να πληρώνουμε για να γίνεται κάτι που κάποτε γινόταν δωρεάν». Συμπέρασμα; «Σήμερα σβήνουμε τις πυρκαγιές που κάποτε έσβηναν μόνες τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας έχει φτιάξει ένα κατανοητό βίντεο, με το οποίο εξηγεί σε ποιες ενέργειες πρέπει να προβεί ο ένοικος του σπιτιού κοντά στο δάσος, πριν το καλοκαίρι ακόμη. Ενέργειες απλές, που μπορεί να σώσουν μια περιουσία, μια ζωή … (το βίντεο μπορεί να το δει κανείς στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://civilprotection.gr/el/%CE%B4%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%AD%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B5%CF%84%CE%BF%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CF%83%CE%BF%CF%85 ).

Συνομιλώντας με τον Γιάννη Καπάκη, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς είναι πολύ σύνθετο ζήτημα. Φροντίζει, άλλωστε, να καταρρίψει σειρά μύθων, όπως:  «Οι αντιπυρικές ζώνες δεν αποτελούν πανάκεια. Όπως τρέχει η πυρκαγιά μπορεί να πεταχτούν εστίες σε απόσταση ακόμη και ενός χιλιομέτρου. Γι’ αυτό και στη στρατηγική σου αυτό που κοιτάς είναι να μην υπάρχουν νέες πυρκαγιές».

Μόνο στην Ελλάδα τα αεροπλάνα είναι φετίχ

Μιλά και για τα εναέρια μέσα: «Το φαινόμενο είναι πολύ-παραμετρικό και πρέπει να κάτσουμε όλοι μαζί να το συζητήσουμε, δεν είναι … αεροπλανάκια μόνο η συζήτηση. Καλά τα αεροπλανάκια αλλά για πολύ συγκεκριμένο λόγο, σε μια στοχευμένη και συνδυασμένη προσέγγιση. Σε αυτήν εδώ τη χώρα το αεροπλάνο είναι φετίχ, αντιμετωπίζεται ως πανάκεια. Τα εναέρια μέσα είναι πιο σημαντικά στην έναρξη των πυρκαγιών παρά στο να κόψεις ένα υπαρκτό μέτωπο. Υπάρχουν πυρκαγιές, π.χ. σε ένα παλαιό, γερασμένο δάσος που δεν καταλαβαίνουν τίποτε. Έχουμε το παράδειγμα της Ρόδου όπου επιχειρούσαν 15 αεροσκάφη και δεν σταματούσε με τίποτε».

Συμπερασματικώς, σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι «όλες οι πυρκαγιές μπορούν να σβήνονται στο αρχικό τους στάδιο -και άρα δεν χρειάζονται μέτρα πρόληψης-, τους απαντώ αυτό δεν μπορεί να γίνει».

Η προσωπική διαδρομή

Συζητώντας για την προσωπική του διαδρομή, μιλά πρώτα για την Πυροσβεστική: «Στο Πυροσβεστικό Σώμα οφείλω πάρα πολλά, δεν μου οφείλει. Διότι υπηρετώντας στο Π.Σ. είχα την τύχη να μάθω πάρα πολλά. Ταξιδεύοντας είχα την ευκαιρία να δω πώς αντιμετωπίζουν άλλοι λαοί τα θέματα πυρόσβεσης και εν γένει διαχείρισης εκτάκτων αναγκών. Αυτό για μένα ήταν ένα εξαιρετικό σχολείο».

Ακολούθησε η αναφορά στην ΕΜΑΚ:  «Ήταν η φάση και το στάδιο της επαγγελματικής σταδιοδρομίας που με έκανε να αγαπήσω ακόμη πιο πολύ το Πυροσβεστικό Σώμα και αυτό το «ταξίδι» των εκτάκτων αναγκών. Θυμάμαι στο ξεκίνημα πολλές πυρκαγιές, όπως το 1993, στην Ικαρία που είχαν χαθεί 13 άνθρωποι. Στη Σάμο, στη Ρόδο που είχε καεί το μισό νησί».

Στο Αίγιο, στο σεισμό

Στην αφήγησή του, ο Γιάννης Καπάκης αναφέρεται εκτενώς στην επιχείρηση της ΕΜΑΚ, στο σεισμό του Αιγίου, το 1995, με το συνάδελφό του Γιώργο Γεωργιάκο. «Θυμάμαι που βγάλαμε μια κοπέλα από το ξενοδοχείο που κατέρρευσε, ήταν μια δύσκολη επιχείρηση. Η κοπέλα ήταν καλά, αλλά οι οριζόντιοι δοκοί είχαν πέσει στα πόδια της. Την ακούγαμε να φωνάζει, ήταν πολύ δύσκολο να σηκώσουμε όλο αυτό το βάρος χωρίς να την τραυματίσουμε. Μετά από ένα 24ωρο περίπου καταφέρουμε να την βγάλουμε και δεν μπορείτε να φαντασθείτε το συναίσθημα».

«Μπορούσα να κάνω κάτι άλλο και δεν το έκανα;»

Κάθε διασώστης έχει πάντα ένα αμείλικτο ερώτημα: Μπορούσα να κάνω κάτι άλλο και δεν το έκανα; Είναι ένα ερώτημα που διαπερνά όλους εκείνους που επιχειρούν σε τέτοιες καταστάσεις», εκμυστηρεύεται μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Και συνεχίζει: «Αισθανθήκαμε πολύ καλά που βγάλαμε την κοπέλα. Ήταν από την Αυστρία και την πήρε αεροπλάνο, από την Πάτρα νομίζω. Μετά από μια εβδομάδα οι δυο αξιωματικοί της ΕΜΑΚ που ήμασταν εκεί, ο Γιάννης Γαϊτανίδης και εγώ πήραμε τηλέφωνο στην πρεσβεία να της στείλουμε λουλούδια. Μας απάντησαν, ‘η κοπέλα πέθανε’. Καταρρεύσαμε», λέει ο γ.γ. Πολιτικής Προστασίας και νιώθουμε τον κόμπο στο λαιμό του …

«Πέθανε -μας εξηγεί- από το Σύνδρομο Κατάχωσης. Δεν το περιμέναμε, γιατί όταν την βγάλαμε ήταν σε πολύ καλή κατάσταση. Ξέραμε ότι τα πόδια της μπορεί να μην τα γλιτώσει, αλλά θεωρούσαμε ότι θα ζούσε. Δυστυχώς, ωστόσο, πέθανε». Όπως μας είπε στη συνέχεια, το Σύνδρομο Κατάχωσης εμφανίσθηκε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και αφορά άτομα που εγκλωβίζονται κάτω από ερείπια, το αίμα δεν κυκλοφορεί καλά και παράγεται γαλακτικό οξύ, που προκαλεί ζημιά στα ζωτικά όργανα. Ήταν ένα Σύνδρομο που δεν γνώριζαν οι πυροσβέστες και ο Γ. Καπάκης έχει γράψει άρθρα για αυτό, μετά τη συγκεκριμένη εμπειρία.

Εκπαίδευση και Πολιτική Προστασία

Τώρα,  από τη θέση του γ.γ. Πολιτικής Προστασίας, μετά από σχετική εισήγηση του αναπληρωτή υπουργού Προστασίας του Πολίτη Νίκου Τόσκα και απόφαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, ο Γιάννης Καπάκης με τους συνεργάτες του δίνουν την καθημερινή μάχη με όλες τις έκτακτες ανάγκες. Τον απασχολεί όμως και το μεσοπρόθεσμο: αποδίδει, έτσι, μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση. Μεγάλο «στοίχημα» για αυτόν, η Εθνική Σχολή Πολιτικής Προστασίας, που είναι υπό νομοθέτηση, κατ’ αντιστοιχία προς τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, όπως αναφέρει μιλώντας στο Πρακτορείο.

«Όταν μιλάμε για έκτακτες ανάγκες το μυαλό μας πάει στην Πυροσβεστική, αλλά η Πυροσβεστική είναι στη μία φάση της καταστροφής. Η συνολική φάση, οριζόντια, ξεκινά από την πρόληψη, την προετοιμασία, την αντιμετώπιση -εδώ είναι το μεγάλο κομμάτι της Πυροσβεστικής-, μετά, τη διαχείριση των συνεπειών της καταστροφής και τέλος, την αποκατάσταση –και αυτός ο κύκλος συνεχίζεται και διαπερνά όλο το κράτος. Όταν μιλάμε για Πολιτική Προστασία δεν εννοούμε να εκπαιδεύσουμε έναν πυροσβέστη. Θέλουμε να εκπαιδεύσουμε τα στελέχη της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, αλλά και του ιδιωτικού τομέα. Να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα έτσι ώστε να φθάσουμε στο σημείο της συναντίληψης, να μιλάμε την ίδια γλώσσα και αφού συνεννοηθούμε, θα πάμε στον κοινό σχεδιασμό».

Οι Έλληνες υπερτερούν την ώρα της καταστροφής, υστερούν στο πριν και το μετά

Ο συνομιλητής μας είναι από το 2002 εμπειρογνώμων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, έχει συμμετάσχει σε επιχειρήσεις σε Αμερική και Αυστραλία. Με βάση την εμπειρία του, τον ρωτήσαμε πού υπερτερούν και πού υστερούν οι Έλληνες στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών.

«Υπερτερούμε στο ότι εμείς, και ως λαός, δίνουμε πολλή μεγάλη σημασία την ώρα που μας συμβαίνει κάτι. Και, μιλώντας για τις υπηρεσίες εκτάκτων αναγκών, είμαστε πάρα πολύ καλοί, τρέχουμε αμέσως, ξεπερνάμε τον εαυτό μας, κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν εκείνη την ώρα για να αντιμετωπίσουμε το όποιο, μικρό ή μεγάλο, περιστατικό. Συνήθως εκεί που υστερούμε, είναι στις διαδικασίες –διαλειτουργικότητα –συλλογικό σχεδιασμό. Εκεί έχουμε τεράστιο πρόβλημα και για αυτό παλεύουμε. Στο πριν και μετά το περιστατικό».

Με αυτό το δεδομένο, ο Γιάννης Καπάκης έχει βάλει στόχο την αναδιοργάνωση της Πολιτικής Προστασίας: «επιδιώκουμε να αναπτύξουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης εκτάκτων αναγκών, που να απαντά ποιος κάνει τι, πότε κ.ο.κ., ο καθένας να ξέρει τους ρόλους του από πριν και σε μια περίπτωση έκτακτης ανάγκης να υπάρχει εκείνο το σύστημα διοίκησης, που ο καθένας θα έχει προετοιμασθεί από πριν για το τι θα κάνει».

Η ενασχόληση με τα κοινά

Μετά την αποστρατεία του από την Πυροσβεστική, δοκίμασε αυτό που ο ίδιος χαρακτηρίζει ως «το πιο δύσκολο πράγμα, δεν είναι μια έκτακτη ανάγκη»: πρωτοστάτησε στη δημιουργία δημοτικού συνδυασμού στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Άνδρο, και διεκδίκησε την ψήφο των συμπολιτών του στις τελευταίες δημοτικές εκλογές αποσπώντας ποσοστό 12%. Προφανώς το ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο ή το συμπολίτη είναι ο κοινός παρονομαστής των διαφόρων «επεισοδίων» της ζωής του.

Και, το -ορεινό- χωριό του και η θέα προς τη θάλασσα είναι κάτι που δίνει «ανάσες» στον γ.γ. Πολιτικής Προστασίας στη δύσκολη καθημερινότητα που έχει να αντιμετωπίσει.

Νίκος Παπαδημητρίου - ΑΠΕ-ΜΠΕ

ΛΕΖΑΝΤΕΣ

1. Ο Γιάννης Καπάκης στην επιχείρηση απεγκλωβισμού ατόμου στο Αίγιο, στο σεισμό του 1995 (είναι αυτός που κρατά τον ορό).

2. Στο ελικόπτερο του Πυροσβεστικού Σώματος

3. Στο «στρατηγείο»

4. Στο σεισμό της Λέσβου με τον αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο

5. Σε επιχείρηση κατάσβεσης πυρκαγιάς στην Αυστραλία (με την μπλε στολή)

Όλες οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο του Γιάννη Καπάκη, τον οποίον και ευχαριστούμε για την παραχώρησή τους

Της Ρένας Δούρου, Περιφερειάρχη Αττικής

Τα τελευταία σαράντα χρόνια βιώνουμε μια ιδιαίτερη «κανονικότητα», η οποία φέρνει τη χώρα μας ουραγό στην κατάταξη των χωρών της ΕΕ σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Πλέον έχει διαμορφωθεί ένα ιδιότυπο, άτυπο καλεντάρι στη βάση χιονοπτώσεων, πυρκαγιών και πλημμύρων που λειτουργεί καταλυτικά σε βάρος των τοπικών κοινωνιών, υπονομεύοντας το παρόν και το μέλλον των πολιτών, καταστρέφοντας περιουσίες και πλήττοντας το περιβάλλον. Το γεγονός ότι θρηνούμε όλο και λιγότερες ανθρώπινες απώλειες καταγράφεται φυσικά στα θετικά – επιβάλλεται όμως συνεχής εγρήγορση, καταρχήν για τη διατήρησή του και, δεύτερον για την ένταξη της χώρας στην πραγματική κανονικότητα, εκείνη των αποτελεσματικών παρεμβάσεων, που αποσκοπούν στην ελαχιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών των και την αποτροπή επανάληψης λαθών. Κοινός στόχος, για τον οποίο εργάζεται συστηματικά η Περιφέρεια Αττικής με πράξεις και προτάσεις, οφείλει να είναι η έξοδος από τον φαύλο κύκλο της καταδικαστικής για τους πολίτες και το περιβάλλον, δήθεν «νομοτέλειας» –  του χειμώνα ή του καλοκαιριού, των χιονοπτώσεων ή των δασικών πυρκαγιών.

Γιατί οι συνέπειες των δασικών πυρκαγιών (όπως και των άλλων φυσικών καταστροφών) προλαμβάνονται και περιορίζονται υπό την προϋπόθεση ύπαρξης σοβαρού σχεδιασμού, ετοιμότητας, συντονισμού και αποτελεσματικής δράσης. Πράγματα αυτονόητα, λυμένα εδώ και δεκαετίες σε άλλες χώρες, που όμως στην πατρίδα μας αποτελούν τμήμα της ευρύτερης υστέρησης και των δυσλειτουργιών ενός Δημόσιου τομέα που επί χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο ανάπτυξης πελατειακών σχέσεων των κομμάτων εξουσίας και όχι ως μηχανισμός υγιούς ανάπτυξης του τόπου.

Οι αλληλεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων ανά δράση και ρόλων μεταξύ των εμπλεκόμενων δημόσιων φορέων, είτε πρόκειται για την κεντρική διοίκηση είτε για τους ΟΤΑ (Περιφέρειες, Δήμοι), τα γραφειοκρατικά εμπόδια που λειτουργούν ως τροχοπέδη στην άμεση υλοποίηση αποφάσεων της Διοίκησης, το ασαφές νομοθετικό πλαίσιο – αποτελούν τα χαρακτηριστικά αυτού του πάσχοντος Δημοσίου, τα οποία υφίστανται, σε μικρογραφία, στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Αυτή είναι η κατάσταση που χρειάζεται να ανατάξουμε. Ήδη, φέτος η εγκύκλιος (2132/17.3.2017) της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας επιχειρεί να αποσαφηνίσει ρόλους και αρμοδιότητες του κάθε εμπλεκόμενου φορέα (Κεντρικής Διοίκησης, Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Φορέων Γενικής Κυβέρνησης). Πρόκειται για την αφετηρία μιας μακρόπνοης σοβαρής και συστηματικής πορείας με στόχο την αποτελεσματική συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, είτε πρόκειται για φορείς κεντρικής διοίκησης είτε για τα αποκεντρωμένα όργανα Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών και των Δήμων, σε συνάρτηση με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο καθώς και με τους διατιθέμενους για την πυροπροστασία πόρους.

Στην Περιφέρεια Αττικής υλοποιούμε συστηματικά αυτές τις εκ του νόμου προβλεπόμενες υποχρεώσεις, σε ό,τι αφορά στην πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση συνεπειών και ζημιών από δασικές πυρκαγιές. Κύρια αρμοδιότητα είναι η συνδρομή του Πυροσβεστικού Σώματος στη βάση των αιτημάτων του καθώς και τη διάθεση του απαραίτητου δυναμικού και μέσων της Περιφέρειας. Έτσι, στην πρόσφατη πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική, η Περιφέρεια Αττικής συνέδραμε, ύστερα από σχετικό αίτημα της Πυροσβεστικής, τις δυνάμεις κατάσβεσης με 26 υδροφόρες, 10 βαρέως τύπου χωματουργικά μηχανήματα ενώ με ειδικές πλατφόρμες μετέφερε μέχρι και ερπυστριοφόρα βαρέως τύπου χωματουργικά μηχανήματα του στρατού στο μέτωπο των πυρκαγιών. Ήδη η πρώτη απόφαση για την κάλυψη της σχετικής δαπάνης ανέρχεται σε 850.000 ευρώ.

Αρμοδιότητα της Περιφέρειας είναι και η εισήγηση προς τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας της κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μίας περιοχής – κάτι που έπραξε δύο φορές φέτος το καλοκαίρι (στις περιπτώσεις των Κυθήρων και του Ωρωπού), η Περιφέρεια Αττικής.

Παράλληλα στο επίπεδο της πρόληψης, η Περιφέρεια Αττικής έχει προχωρήσει στη συγκρότηση και τη λειτουργία σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ), για την διάθεση και το συντονισμό δράσης του απαραίτητου δυναμικού και των μέσων για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση καταστροφών, στον προγραμματισμό και εκτέλεση έργων πρόληψης πυρκαγιών κατά μήκος του οδικού δικτύου αρμοδιότητάς της, στον προληπτικό καθαρισμό βλάστησης σε άλση και πάρκα αρμοδιότητάς της, στην ενημέρωση για δράσεις πολιτικής προστασίας για την πρόληψη δασικών πυρκαγιών, κ.α..

Σε ό,τι αφορά την αποκατάσταση των ζημιών σε επιχειρήσεις και επαγγελματικούς χώρους (η αρμοδιότητα των κατεστραμμένων οικιών ανήκει στους Δήμους), η Περιφέρεια Αττικής έχει ξεκινήσει από τις 14 Αυγούστου τη σχετική διαδικασία καταγραφής και αποτίμησης των ζημιών από την πρόσφατη πυρκαγιά. Παράλληλα η Περιφέρεια είναι εκείνη που υποβάλλει σχετικό αίτημα προς το αρμόδιο υπουργείο για την οριοθέτηση των πληγεισών περιοχών (με τη χρήση των στοιχείων που αποστέλλουν οι Δήμοι).

Είναι αυτά αρκετά;

Παρόλο που η Περιφέρεια Αττικής κινείται και προληπτικά, (π.χ. είναι σε εξέλιξη διαγωνισμός που διενεργεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία για την προμήθεια 35 πυροσβεστικών οχημάτων διαφόρων τύπων, ύστερα από απόφασή μας να εντάξουμε σχετική Πράξη προϋπολογισμού 5 εκατομμυρίων ευρώ, στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αττική 2014 – 2020),  η απάντηση δεν μπορεί να είναι θετική γιατί επιβάλλεται υπέρβαση της τυπολατρικής προσέγγισης που αγνοεί την ουσία. Η ουσία και το πρώτιστο ζητούμενο δεν είναι η έμφαση στον φορμαλισμό και τους γραφειοκρατικούς τύπους αλλά στην αποτελεσματικότητα. Αποτελεσματικότητα που επιτυγχάνεται με την ανάδειξη του ρόλου των Περιφερειών, στη βάση εναρμονισμένης συνεργασίας με τους λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς, για την αντιμετώπιση μιας φυσικής καταστροφής όπως οι πυρκαγιές, οι οποίες δεν συγχωρούν ελλιπή πρόληψη, ολιγωρία στη λήψη των αποφάσεων, ελλειμματική υλοποίησή τους.

Έτσι για αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, η Περιφέρεια Αττικής καταθέτει στο δημόσιο διάλογο συγκεκριμένες προτάσεις / παρεμβάσεις.

Όπως είναι, για παράδειγμα:

1. η θεσμική αποσαφήνιση, με έκδοση σχετικής εγκυκλίου από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, του ρόλου και των αρμοδιοτήτων του κάθε εμπλεκόμενου φορέα (Πυροσβεστικού Σώματος, Εθελοντικών Ομάδων Πολιτικής Προστασίας, Περιφερειών, Δήμων, Δασαρχείων, Τροχαίας, Ενόπλων Δυνάμεων) ως προς την απόφαση και υλοποίηση της προληπτικής απαγόρευσης κυκλοφορίας οχημάτων και παραμονής πολιτών σε δρυμούς, δάση και «ευπαθείς περιοχές».
2. Η ενεργοποίηση, είτε με σχετικό ΠΔ είτε με κανονιστική απόφαση του ΥΠΕΣ, της λειτουργίας του Συντονιστικού Μητροπολιτικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (Σ.Μ.Ο.), που προβλέπεται ήδη στο άρθρο 210 του Καλλικράτη (ν.3852/2010), για το οποίο εκκρεμεί η έκδοση από το Υπουργείο των κατάλληλων προδιαγραφών λειτουργίας και αρμοδιοτήτων του, δεδομένης της μητροπολιτικής λειτουργίας της Περιφέρειας Αττικής.

Επίσης:

3. η υλοποίηση, με ειδική νομοθετική ρύθμιση, του πάγιου αιτήματος των Εθελοντικών Οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας, για μηδενισμό ή μείωση των τελών κυκλοφορίας των πυροσβεστικών οχημάτων που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών, καθώς η συνδρομή των εθελοντών στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών αποτελεί κοινωνική προσφορά για την προάσπιση του περιβάλλοντος και της περιουσίας των πολιτών.
4. Η ενεργοποίηση, με κανονιστική απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών, της νομοθετικής πρόβλεψης (άρθρο 115 του ν.4249/2014), που υπάρχει για χρηματοδότηση κατά την αντιπυρική περίοδο και των Περιφερειών,
5. η ενεργοποίηση, με απόφαση του αρμόδιου υπουργείου, της πρόβλεψης του άρθρου 118 του ν. 4249/2014 για την ίδρυση και λειτουργία της Εθνικής Σχολής Πολιτικής Προστασίας για την εκπαίδευση των εθελοντών και στελεχών Πολιτικής Προστασίας με βάση τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα,
6. η θεσμοθέτηση, με ειδική νομοθετική ρύθμιση, της υποχρέωσης ενίσχυσης των εθελοντικών οργανώσεων πολιτικής προστασίας, που είναι ενταγμένες στο σχετικό μητρώο της ΓΓΠΠ.

Αυτές είναι μερικές προτάσεις που θα μπορούσαν να συμβάλλουν, όχι απλά στο να λυθεί ένα «πρόβλημα», αλλά να βάλουν τις βάσεις για την υπέρβαση χρόνιων παθογενειών του Δημοσίου. Γιατί η αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών έχει διπλό πρόσημο. Αφορά τόσο σε ένα σημαντικό περιβαλλοντικό διακύβευμα όσο και στην ίδια τη λειτουργία της δημόσιας Διοίκησης. Αφορά στο μέλλον του τόπου μας. Για αυτούς ακριβώς τους λόγους δεν έχουμε την πολυτέλεια να επιτρέψουμε να χαθεί αυτό το στοίχημα.

ΑΠΕ-ΜΠΕ