Όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, έχουν αρχίσει να μειώνουν τις ποινές που αντιμετωπίζουν οι χρήστες κάνναβης, όταν βρίσκονται στην κατοχή τους μικρές ποσότητες της ουσίας αυτής ή  διαπιστώνεται περιορισμένη παραγωγή της, για προσωπική χρήση.

Ως γνωστόν η Ολλανδία, εδώ και 40 χρόνια έχει «ανεχθεί» την πώληση μικρών ποσοτήτων της ουσίας. Όμως πρόσφατα στην Ισπανία -πέρα από την επίσημη γραμμή της Πολιτείας, η οποία διαφωνεί – γίνεται παραγωγή κάνναβης από κλειστές ομάδες, με όρους και κανόνες που θέτουν οι ίδιες, για χρήση της ουσίας από τα μέλη τους, χωρίς εμπορικό κέρδος.

Φαρμακευτικές ουσίες που βρίσκονται στην κάνναβη, έχει ήδη επιτραπεί να χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και άλλες έχουν αποδεχθεί ή επιτρέψει την ιατρική χρήση της κάνναβης.

Η πρώτη χώρα διεθνώς που έκανε νόμιμη της χρήση της για του ενήλικες το 2013 ήταν η Ουρουγουάη. Ακολούθησαν αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ μέχρι και σήμερα, ενώ φέτος ο Καναδάς προωθεί τη νόμιμη παραγωγή και πώληση της κάνναβης για ελεύθερη χρήση από ενήλικες.

Οι πρόσφατες αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο για την κάνναβη, ιδίως σε τμήματα της αμερικανικής ηπείρου,  έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον όσων χαράσσουν πολιτική, αλλά και αρκετών πολιτών στην Ευρώπη. Ανάλογο  ενδιαφέρον υπάρχει και για την εκμετάλλευση των θεραπευτικών δυνατοτήτων των φαρμάκων που βασίζονται στην κάνναβη και την εμπορική παραγωγή και εκμετάλλευση της.

Η ελεύθερη χρήση της κάνναβης και οι νέες ανεκτικές πολιτικές στην Ευρώπη

Στο διεθνές συμπόσιο που οργανώνεται από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Ναρκωτικά (EMCDDA) στη Λισαβόνα, θέσαμε το εξής ερώτημα  στον πρώην πρόεδρο του International Narcotics Control Board , (INCB) Γερμανό Werner Sipp για τις μεγάλες αυτές αλλαγές στο ζήτημα της κάνναβης: «Μήπως όλα αυτά αργά αλλά σταθερά οδηγούν στην αποποινικοποίηση της χρήσης κάνναβης στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών;»

«Δεν μπορώ να προβλέψω τι θα γίνει στο μέλλον, σε 3 με 4 χρόνια, αλλά προς το παρόν- για την Ευρώπη μιλώντας – δεν βλέπω κινητικότητα από χώρες που παραδοσιακά είναι αντίθετες, να προχωρήσουν άμεσα στην αποποινικοποίηση της χρήσης», ήταν η απάντηση του κ. Sipp, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

 Όπως επισημαίνει σε πολλές άλλες περιοχές του κόσμου, η ελεύθερη χρήση κάνναβης είναι ακόμα αδιανόητη, όπως στην Ασία και στην Αφρική. Στην Ευρώπη όμως εξηγεί, υπάρχει σήμερα  η ευελιξία ώστε αρκετές χώρες να χαράσσουν πολιτική με βάση τη διεθνή πρακτική,  αλλά και δοκιμασμένες συνταγές που πέτυχαν.

«Για παράδειγμα στην Πορτογαλία όταν εντοπίζουν τώρα ένα χρήστη κάνναβης, δεν τον οδηγούν στη φυλακή, τον παραπέμπουν σε ειδική δομή για να βοηθηθεί. Βοήθεια αντί τιμωρίας. Διαφορετική προσέγγιση απ αυτό που ισχύει σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες», αναφέρει ο κ. Sipp.

Η αποποινικοποίηση θα βλάψει την πρόληψη;

Τον ρωτήσαμε πώς αντιμετωπίζει και τι απαντά σε όσους υποστηρίζουν -με σθένος πολλές φορές- την άποψη ότι η ελεύθερη χρήση κάνναβης και η αποποινικοποίηση της χρήσης της θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, όπως η μεγάλη αύξηση ζήτησης πώλησης και χρήσης της.

Η απάντηση του ήταν προσεκτική αλλά αρκετά ενδιαφέρουσα: « Όλα αυτά που λέγονται, είναι υποθέσεις. Κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει αν συμβεί αυτό. Δείτε το παράδειγμα του αλκοόλ και του τσιγάρου, που είναι εθιστικές ουσίες και διατίθενται εδώ και πολλά χρόνια ελεύθερα. Κανείς δεν μιλάει στο ίδιο επίπεδο γι αυτές. Υπάρχουν χώρες που οι καταναλώσεις είναι ψηλά και άλλες που είναι χαμηλά».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο  Alexis Goosdeel διευθυντής του EMCDDA, ο οποίος υποστηρίζει πως «είναι πολύ πρόωρο να πει κάποιος πως όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση με την πρόληψη. Πρέπει να δούμε τι θα γίνει σε χώρες που πρόσφατα επέτρεψαν την ελεύθερη χρήση».

Όταν ρωτήσαμε τον W. Sipp, αν οι πολιτικές που αναθεωρούν το θέμα της κάνναβης, κάνουν ζημιά στα προγράμματα πρόληψης τα οποία στοχεύουν κυρίως στους νέους, μας απάντησε: «Δεν πιστεύω ότι όλα αυτά επηρεάζουν την πρόληψη. Η πρόληψη παραμένει το πιο σημαντικό όπλο ενάντια την εξάπλωση της χρήσης κάνναβης. Οι χώρες που είναι ελεύθερη η χρήση, συνόδευσαν την απόφαση αυτή με μεγάλες καμπάνιες ενημέρωσης για την πρόληψη. Αυτά πάνε μαζί».

Άδικη η κριτική για την ιατρική κάνναβη και την εμπορική της εκμετάλλευση

         Όμως υπάρχουν και αυτοί που ισχυρίζονται πως ακόμα και η ιατρική χρήση της κάνναβης ή η οργανωμένη καλλιέργειά της για εμπορικούς σκοπούς, αποτελούν τον «προθάλαμο» για την ελεύθερη διακίνηση και χρήση της. Τι απαντά ο W. Sipp σ αυτούς;

«Εξαρτάται πώς οργανώνεις και “προστατεύεις” ως Πολιτεία την ιατρική χρήση της. Αν ελέγχεις τη διαδικασία, την παραγωγή, τη σύσταση, ποιός τη συνταγογραφεί και ποιούς θεραπεύεις, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος να ξεφύγει η κατάσταση».

«Για μένα τα όρια είναι ξεκάθαρα» επισημαίνει ο Α. Goosdeel , που εξηγεί πως η συζήτηση για την ιατρική χρήση της κάνναβης είναι υπερβολική: «Σήμερα χρησιμοποιούνται συστατικά της κάνναβης με θεραπευτικές ιδιότητες. Γιατί να λέγεται “ιατρική κάνναβη” όταν εδώ και χρόνια έχουμε οποιοειδή,  όπως η μορφίνη που χρησιμοποιούνται στην ιατρική. Δεν αναφερόμαστε στο φυτό από το οποίο παράγεται η μορφίνη αλλά στο φάρμακο μορφίνη».

        Ο WHO θα κρίνει τελικά αν η κάνναβη και οι ουσίες της είναι ένα αποτελεσματικό φάρμακο

            Με δεδομένο ότι η τελευταία αναφορά για τη θεραπευτική αξία της κάνναβης έγινε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) το 1935, ρωτήσαμε των πρώην πρόεδρο του INCB,  αν όντως υπάρχουν επαρκή στοιχεία που αφορούν τη θεραπευτική αξία της κάνναβης για αρκετές παθήσεις, σοβαρές και λιγότερο σοβαρές.

«Ο WHO έχει την ευθύνη για να δώσει το “πράσινο φως” για ευρείες θεραπευτικές εφαρμογές της, αφού εξετάσει πόσο εξαρτητική είναι, αν τα συστατικά της που χρησιμοποιούνται για φάρμακα είναι ασφαλή σε μακροχρόνια χρήση και φυσικά την αποτελεσματικότητα της. Υπάρχουν τελευταία πολλές μελέτες από διαφορετικά κέντρα σε όλο το κόσμο που στοιχειοθετούν ευεργετικές επιδράσεις. Όμως τον τελικό λόγο θα έχει ο WHO που από το Νοέμβριο του 2016 έχει αρχίσει να μελετά λεπτομερώς το θέμα και έχει δεσμευθεί ότι θα ανακοινώσει τις θέσεις του τον ερχόμενο Μάιο».

«Να μην φοβόμαστε την αλλαγή αν είναι τεκμηριωμένη»

Η συζήτησή μας για τις πολιτικές που αφορούν γενικότερα την κάνναβη με τον W. Sipp, έκλεισε τονίζοντας μας πως «δεν πρέπει να φοβόμαστε την αλλαγή, αν βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα».

Τέλος, ρωτήσαμε τον διευθυντή  του  EMCDDA, ποιά είναι η θέση του για την παραγωγή κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς. Η απάντηση του Α. Goosdeel ήταν ξεκάθαρη: «Δεν μπορείς να έχει συστατικά της κάνναβης – για οποιαδήποτε χρήση –  αν δεν έχεις παραγωγή και γι’ αυτό το λόγο, νομίζω ότι μπορείς να έχεις παραγωγή, εφόσον αυτό γίνεται σε συγκεκριμένα νομικό πλαίσιο».

Οι εξελίξεις στον τομέα πολιτικής που αφορά την κάνναβη ενδέχεται να έχουν παράπλευρες συνέπειες για τις παρεμβάσεις πρόληψης, θεραπείας και μείωσης της βλάβης που αφορούν το συγκεκριμένο ναρκωτικό, καταλήγουν οι ειδικοί. Όμως από την άλλη, τονίζουν πως από τις εξελίξεις αυτές μπορούν να αντληθούν πολύτιμα διδάγματα από καινοτομίες που αναπτύσσονται εκτός Ευρώπης και να χαραχθούν εκ νέου πολιτικές, συνολικά για το ζήτημα της κάνναβης.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η Μαδρίτη συνεχίζει σήμερα να θέτει υπό την κηδεμονία της την Καταλονία, αναλαμβάνοντας τα ηνία της κυβέρνησης και της αστυνομίας της περιφέρειας, την επομένη της χωρίς προηγούμενο ανακήρυξης της ανεξαρτησίας από το περιφερειακό κοινοβούλιο.

Το μεσημέρι, στη Μαδρίτη, χιλιάδες υποστηρικτές της παραμονής της Καταλονίας στην Ισπανία διαδήλωσαν στο κέντρο της πόλης ανεμίζοντας ισπανικές σημαίες.

Η ισπανική σημαία εξακολουθεί να υψώνεται πλάι στην καταλανική σημαία στο μέγαρο της περιφερειακής κυβέρνησης στη Βαρκελόνη, όπου επικρατεί ηρεμία, με τους φιλοπερίεργους να έχουν αντικαταστήσει τους διαδηλωτές υπέρ της ανεξαρτησίας που είχαν συγκεντρωθεί εκεί χθες.

Όμως τα μέτρα ασφαλείας έχουν ενισχυθεί δραστικά στην περιοχή της νομαρχίας, συμβόλου του κεντρικού κράτους στην Καταλονία.

Την αυγή η επίσημη εφημερίδα ανακοίνωσε την αποπομπή του επικεφαλής της καταλανικής αστυνομίας, του εμβληματικού Τζουσέπ Λουίς Τραπέρο, ο οποίος είχε ήδη τεθεί υπό έρευνα για «ανταρσία».

Το υπουργείο Εσωτερικών αναλαμβάνει τον έλεγχο της τοπικής αστυνομίας και ο επικεφαλής της συντηρητικής κυβέρνησης Μαριάνο Ραχόι καθίσταται η υπ΄αριθμόν ένα αρχή στην Καταλονία, αναφέρεται στο κείμενο. Σύμφωνα με τα μμε, σχεδόν 150 υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της καταλανικής διοίκησης θα απαλλαγούν από τα καθήκοντά τους.

Η καθημερινή διαχείριση της Καταλονίας ανατέθηκε στην υπ΄αριθμόν δύο στην ιεραρχία της κυβέρνησης, στη Σοράγια Σάενθ ντε Σανταμαρία, η οποία παίρνει τη θέση του αυτονομιστή Κάρλες Πουτζντεμόν, ο οποίος αποπέμφθηκε χθες μαζί με την κυβέρνησή του.

Ο Πουτζντεμόν, που δεν είχε μιλήσει μετά την ανακοίνωση της αποπομπής του, κάλεσε σήμερα σε «δημοκρατική» αντίσταση.

«Είμαστε βέβαιοι πως ο καλύτερος τρόπος να υπερασπιστούμε τις νίκες που κερδίσαμε μέχρι τώρα είναι η δημοκρατική αντίσταση στην εφαρμογή του άρθρου 155», δήλωσε ο Πουτζντεμόν σε τηλεοπτικό διάγγελμά του.

 «Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την οικοδόμηση μιας ελεύθερης χώρας», συνέχισε, σε μια ομιλία με προσεκτική επιλογή των λέξεων, στην οποία δεν φάνηκε να αναγνωρίζει την αποπομπή του.

Ο Πουτζντεμόν εμφανίστηκε δίπλα σε μια καταλανική και μια ευρωπαϊκή σημαία. Στη γραπτή εκδοχή του τηλεοπτικού διαγγέλματος που μεταδόθηκε παράλληλα υπογράφει ως «Κάρλες Πουτζντεμόν, πρόεδρος της Τζενεραλιτάτ (κυβέρνησης) της Καταλονίας».

Η αποπομπή της καταλανικής κυβέρνησης και η διάλυση του περιφερειακού κοινοβουλίου που αποφασίστηκαν χθες από τη Μαδρίτη «είναι αποφάσεις που αντιτίθενται στη βούληση των πολιτών της χώρας μας όπως αυτή εκφράζεται στις κάλπες», πρόσθεσε.

Οι Καταλανοί «γνωρίζουν πολύ καλά πως σε μια δημοκρατική κοινωνία, είναι το κοινοβούλιο που απολύει τον πρόεδρο», είπε και πρόσθεσε πως η εφαρμογή του άρθρου 155 είναι μια «προσχεδιασμένη επίθεση στη βούληση των Καταλανών».

Το νέο στάδιο στο οποίο εισήλθε η Καταλονία απαιτεί ένα «ακατάβλητο ειρηνικό και πολιτικό πνεύμα», συνέχισε. «Η βούλησή μας είναι να εξακολουθήσουμε να εργαζόμαστε για να εκτελέσουμε τη δημοκρατική εντολή μας.»

Παραμένει αβέβαιο ποια θα είναι η απάντηση των αυτονομιστών ηγετών στην αποπομπή τους, ενώ η ισπανική εισαγγελία αναμένεται την ερχόμενη εβδομάδα να ασκήσει διώξεις για «στάση» σε βάρος του Πουτζντεμόν, ο οποίος διατρέχει τον κίνδυνο φυλάκισης.

Η κατηγορία είναι μια «απόλυτη ανοησία. Το αδίκημα της στάσης απαιτεί μια δημόσια και βίαιη εξέγερση» προκειμένου να στοιχειοθετηθεί, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο δικηγόρος του καταλανού ηγέτη Ζάουμε Αλόνσο Κεβίγιας.

Η Μαδρίτη έθεσε υπό κηδεμονία την Καταλονία, στη βάση ενός άρθρου του Συντάγματος που δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ μέχρι χθες, μερικές ώρες μετά την ανακήρυξη από το καταλανικό κοινοβούλιο «της Δημοκρατίας της Καταλονίας».

Εκτός από την αποπομπή της καταλανικής κυβέρνησης, ο Μαριάνο Ραχόι ανακοίνωσε τη διεξαγωγή εκλογών στις 21 Δεκεμβρίου, οι οποίες παρουσιάζοντας ως ένας τρόπος να εξέλθει η Ισπανία από τη χειρότερη πολιτική κρίση την οποία διέρχεται από την επιστροφή της στη δημοκρατία το 1977.

«Εκείνο που θέλουμε είναι η απαγόρευση των αποσχιστικών κομμάτων. Γιατί αν κατεβούν εκ νέου στις εκλογές, θα κατευθύνουν την Καταλονία και όλα θα ξαναρχίσουν», δήλωνε μια διαδηλώτρια που αντιτίθεται στους αυτονομιστές στη Μαδρίτη, η Καντίδα Χιμένεθ, πρώην υπάλληλος της δημοτικής αστυνομίας της πρωτεύουσας, η οποία κρατούσε ένα πανό που έγραφε «’Οχι στην ασυλία των πραξικοπηματιών».

Η προκήρυξη εκλογών «είναι ντροπή. Είναι η παράταση του προβλήματος κατά δύο μήνες», εκτιμά και ο Κάρλος Φερνάντες, 41 ετών.

Στη Βαρκελόνη, σε άδειους δρόμους, όπως συμβαίνει συνήθως την επομένη μιας γιορτής, υπήρχε μια ατμόσφαιρα ανησυχίας. «Είμαι ικανοποιημένος κατά 10% που κηρύχθηκε η ανεξαρτησία αλλά κατά 90% σκέφτομαι πως δύσκολα θα περάσει, γιατί το άλλο μέρος δεν ακούει», φοβάται ο Ζουάν Ροσέτ, ένας 74χρονος συνταξιούχος.

Οι συνέπειες της μονομερούς κήρυξης της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, μιας μεγάλης περιφέρειας ίσης έκτασης με το Βέλγιο και όπου ζει το 16% των Ισπανών, είναι ανυπολόγιστες όπως και εκείνες της κηδεμονίας από τη Μαδρίτη.

Σε ένδειξη ανησυχίας που επικρατεί στην Ευρώπη, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ (συντηρητικός, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος) υπογράμμισε χθες πως η ΕΕ «δεν έχει ανάγκη άλλες ρωγμές, άλλα ρήγματα», ενώ οι μεγάλες δυτικές πρωτεύουσες ανακοίνωσαν ότι υποστηρίζουν την ενότητα της Ισπανίας.

Ωστόσο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ κάλεσε τη Μαδρίτη να επιλέξει «τη δύναμη του επιχειρήματος μάλλον παρά τις βίας», ενώ πολλοί φοβούνται πως η Καταλονία θα εμπλακεί σε ένα σπιράλ ταραχών.

Η απάντηση της κυβέρνησης επιτρέπει να «δοθεί ο λόγος τους πολίτες με δημοκρατικές εγγυήσεις», δήλωσε ο δεύτερος στην ιεραρχία του Λαϊκού Κόμματος του Μαριάνο Ραχόι, Χαβιέρ Μαρότο.

Το μικρό κόμμα της άκρας αριστεράς CUP, που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, δήλωσε ότι «δεν θα υποταχθεί» στην κηδεμονία.

Κατά τις τελευταίες περιφερειακές εκλογές που διεξήχθησαν το 2015, το σύνολο των κομμάτων που τάσσονταν υπέρ της απόσχισης –από την άκρα αριστερά έως την κεντροδεξιά– είχαν εξασφαλίσει το 47,8% των ψήφων, είχαν καταλάβει όμως την πλειοψηφία των εδρών στο καταλανικό κοινοβούλιο. Το ψήφισμα με το οποίο ανακηρύσσεται η ανεξαρτησία εγκρίθηκε χθες με 70 ψήφους υπέρ (σε σύνολο 135 βουλευτών), απουσία του μεγαλύτερου τμήματος της αντιπολίτευσης που είχε εγκαταλείψει το ημικύκλιο.

Το κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας άρχισε να αναπτύσσεται όταν το κόμμα του Ραχόι εξασφάλισε το 2010, από το Συνταγματικό Δικαστήριο, την άδεια για να περικόψει ένα καθεστώς που απέδιδε ευρύτερες εξουσίες στην Καταλονία.

ΑΠΕ-ΜΠΕ