Ως «πολλά υποσχόμενη», με εγγυημένη πώληση παραγωγής, χαρακτηρίζει την καλλιέργεια ιπποφαούς ρωσικών ποικιλιών η ομάδα παραγωγών Ιπποφαές Ελλάς ΑΕ, που αριθμεί σήμερα 93 Έλληνες παραγωγούς-μέλη, με στόχο αυτοί να αυξηθούν σε τουλάχιστον 112 έως το τέλος του 2017. Η ομάδα αποτελεί τον αποκλειστικό και επίσημο αντιπρόσωπο του ιπποφαούς ρωσικών ποικιλιών σε Ελλάδα, Βαλκάνια και Ιταλία.

    Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής της Ιπποφαές Ελλάς ΑΕ, Νίκος Δούκας, τόνισε ότι η τιμή ανά κιλό της ρωσικής ποικιλίας έχει ήδη ξεπεράσει κατά πολύ τα 2,5 ευρώ, που πωλείται παγκοσμίως το ιπποφαές άλλων ποικιλιών και διευκρίνισε: «Παραγωγός που εγκατέστησε τέσσερα στρέμματα ρωσικών ποικιλιών ιπποφαούς πληρώθηκε την τέταρτη χρονιά με 4.000 ευρώ. Αυτό το ποσό θα το λαμβάνει από τον πέμπτο χρόνο ετησίως, ενώ θα το αυξήσει σημαντικά τον έβδομο, οπότε και η καλλιέργεια θα βρίσκεται σε πλήρη παραγωγή».

     Η καλλιέργεια των ρωσικών ποικιλιών, με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, γίνεται στην παρούσα περίοδο μόνο στην Ελλάδα. Ο κ. Δούκας εξήγησε: «Το γεγονός ότι δεν εντοπίζονται σε καμία άλλη χώρα, τουλάχιστον της Ευρώπης, δίνει στους Έλληνες καλλιεργητές τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παγκόσμια αγορά». Μεταξύ άλλων, στα σχέδια της εταιρείας είναι η επιχειρηματική της ανάπτυξη στις αγορές, όπου έχει δικαιοδοσία αν και, όπως παραδέχθηκε, «πρωταρχικό μέλημα παραμένει η ανάπτυξη εντός ελληνικών συνόρων».

Η καλλιέργεια των ρωσικών ποικιλιών ιπποφαούς σε αριθμούς    

  Η προσπάθεια της καλλιέργειας, στην Ελλάδα, των ρωσικών ποικιλιών ιπποφαούς ξεκίνησε το 2012, με την εγκατάσταση των πρώτων 200 στρεμμάτων. Στόχος, όπως επισήμανε ο κ. Δούκας, παραμένει η εγκατάσταση 6.000 στρεμμάτων ρώσικων ποικιλιών. «Με το που θα πιάσουμε τα 3.000 στρέμματα, θα εξετάσουμε την αναγκαιότητα δημιουργίας του πρώτου εργοστασίου τυποποίησης και μεταποίησης στην Ελλάδα που θα χωροθετηθεί σε τοποθεσία μεταξύ Λάρισας και Θεσσαλονίκης» είπε και διευκρίνισε: «Ήδη έχουμε έτοιμο το business plan για το συγκεκριμένο project και εξασφαλισμένους τους επενδυτές, ενώ το κόστος έχει υπολογιστεί στα 5 εκατ. ευρώ».

    Στην Ομάδα Παραγωγών «Ιπποφαές Ελλάς ΑΕ» συμμετέχουν σήμερα 93 παραγωγοί ρωσικών ποικιλιών ιπποφαούς χωρίς αγκάθια. Σήμερα, είναι εγκατεστημένα 1.450 στρέμματα. Οι καλλιέργειες της Ομάδας εκτείνονται σχεδόν σε όλη την ελληνική επικράτεια, με το μεγαλύτερο ποσοστό να βρίσκεται στη Θεσσαλία και ακολουθούν η Μακεδονία, η Ήπειρος, η Θράκη και η Πελοπόννησος.

   Μέρος της μικρής ακόμη ελληνικής παραγωγής ιπποφαούς ρωσικών ποικιλιών, διεκδικούν ξένοι «αγοραστές» από Αμερική, Ιταλία και Αγγλία, οι οποίοι ωστόσο είναι σε …αναμονή, αφού η εξαγωγική δραστηριότητα της εταιρείας θα ξεκινήσει το 2019.

   Όπως επανέλαβε ο κ. Δούκας, η εταιρεία δεν είναι ακόμη σε θέση να εξυπηρετήσει ξένους ενδιαφερόμενους βάσει των ποσοτήτων που παράγονται σήμερα στη χώρα, αλλά σύμφωνα με το πλάνο που έχει καταρτιστεί -όπως λέει- «το 2019 που θα πιάσουμε τους 500 τόνους, αυτό θα καταστεί εφικτό και πρώτος εξαγωγικός μας σταθμός αναμένεται να είναι η Ιταλία».

    Εάν κάποιος καλλιεργητής ενδιαφέρεται για συνεργασία με την εταιρεία, μπορεί να την επιτύχει με δύο τρόπους: με ένταξή του στην Ομάδα και με υποχρέωση την εγκατάσταση τουλάχιστον επτά στρεμμάτων, ή ως ανεξάρτητος καλλιεργητής με συμβόλαιο απορρόφησης, με ελάχιστη υποχρεωτικά εγκατάσταση τρία στρέμματα. Το κόστος για την εγκατάσταση δενδρυλλίων ανά στρέμμα κυμαίνεται στα 700-1.000 ευρώ, ενώ το κόστος των υλικών, υπολογίζεται στα 150 ευρώ/στρέμμα/ετησίως. Κάθε παραγωγός που επιλέγει να συνεργαστεί με την εταιρεία, έχει στη διάθεσή του το δικό του business plan που γίνεται από κοινού και με στόχο να γνωρίζει εξαρχής και επακριβώς τη σχέση δαπανών/αποδόσεων.

    Υπογραμμίζεται ότι τα πολύ καλά αποτελέσματα της καλλιέργειας ρωσικών ποικιλιών ιπποφαούς στην Ελλάδα, οδήγησαν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Ιπποφαούς να αναθέσει στη χώρα -για πρώτη φορά σε χώρα του νότου- τη διεξαγωγή του Παγκόσμιου Συνεδρίου, το 2020, που πιθανόν θα γίνει στη Θεσσαλονίκη.

Η δομή και η διαφοροποίηση των ρωσικών ποικιλιών ιπποφαούς

    Σχετικά με τη δομή και τη διαφοροποίηση που χαρακτηρίζουν την Ιπποφαές Ελλάς ΑΕ, ώστε να την καθιστούν πολύ ενδιαφέρουσα προοπτική όχι μόνο για τους υφιστάμενους αγρότες, αλλά και για νέους επενδυτές που αναζητούν λύσεις στην καλλιέργεια της γης, ο κ. Δούκας ανέφερε: Οι συγκεκριμένες καλλιεργούμενες ποικιλίες ιπποφαούς προέρχονται με συμφωνία αποκλειστικότητας από το MA Lisavenko Institute of Russia, «ίσως το σημαντικότερο ινστιτούτο παγκοσμίως στην έρευνα της καλλιέργειας του ιπποφαούς και η ιστορία του ξεκινάει το 1963».

  Οι ποικιλίες που εισάγονται από το ινστιτούτο και καλλιεργούνται από τους παραγωγούς παρέχουν υψηλή προστιθέμενη αξία, μιας και ο καρπός τους είναι σχεδόν τριπλάσιος σε μέγεθος από το γνωστό ιπποφαές, με πολύ χαμηλή οξύτητα και πολύ ωραία γεύση λόγω και των σακχάρων του. Όλα αυτά, με χαμηλό κόστος παραγωγής «μιας και η έλλειψη αγκαθιών από τα δενδρύλλια μειώνουν στο 1/10 το κόστος συλλογής». Το ιπποφαές με αγκάθια δίνει παραγωγή 800 κιλών/στρέμμα κατά μέσο όρο και ανά διετία, ενώ αυτό χωρίς αγκάθια 1,5 τόνο/χρόνο.

   Τα πολλαπλά οφέλη του ιπποφαούς ρωσικών ποκιλιών θα παρουσιαστούν σε ενημερωτική ημερίδα, που διοργανώνει την Κυριακή, στη Θεσσαλονίκη, η «Ιπποφαές Ελλάς ΑΕ».

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στο 6.500-7.000 π.Χ. χρονολογούνται τα πρώτα δεδομένα για τη χρήση σταφυλιών με σκοπό την παραγωγή κρασιού στην Ελλάδα. Προέρχονται από τη Μακεδονία, από τη γη των αρχαίων Φιλίππων, ενώ πολλές από τις ποικιλίες που χρησιμοποιούμε σήμερα είναι πιθανόν να προέρχονται και από αυτές που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες. Άλλωστε, ο ίδιος ο Όμηρος έκανε σαφέστατες αναφορές στο κρασί της Λήμνου, που βγαίνει από την ποικιλία Λημνιό.

Από τότε, η ιστορία του κρασιού πέρασε από πολλά στάδια και γνώρισε δύσκολες στιγμές κατά την Τουρκοκρατία. Η καλλιέργεια του αμπελιού σχεδόν είχε σταματήσει επειδή είχε φόρο. Ο κόσμος δεν ήθελε να καλλιεργεί προκειμένου να αποφεύγει να πληρώνει φόρο και οι ποικιλίες που σώθηκαν ήταν μόνο από τις κληματαριές μπροστά στα σπίτια που δεν φορολογούνταν και από το Άγιον Όρος, στο οποίο η καλλιέργεια του αμπελιού έγινε σεβαστή και διατηρήθηκε.

Σήμερα, η τράπεζα διατήρησης γενετικού υλικού του ΕΛΓΟ, Δήμητρα, αριθμεί πάνω από 300 εγγεγραμμένες ποικιλίες αμπελιού, που αποτελούν ένα περιουσιακό στοιχείο της χώρας, μία δυναμική για παραγωγή κρασιού με εξαγωγική δραστηριότητα.

«Όταν το αμπέλι και το κρασί έχουν ταυτότητα, την οποία προσδίδει μία πιστοποιημένη αυτόχθονη ποικιλία ενός υλικού που ευδοκιμεί σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, το κλίμα δίνει ιδιαίτερη αξία στο κρασί που θα πάρει ο καταναλωτής. Το πλήθος των ποικιλιών ανοίγει τεράστιες δυνατότητες για την καλλιέργεια διαφορετικών ποικιλιών σε διαφορετικά περιβάλλοντα και για την απόδοση ιδιαίτερου κάθε φορά χαρακτήρα στο τελικό προϊόν, το κρασί» δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό πρακτορείο Ειδήσεων η υπεύθυνη της Τράπεζας Διατήρησης Γενετικού Υλικού, ερευνήτρια Φωτεινή Μυλωνά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μία Μαλαγουζιά που καλλιεργήθηκε και ωρίμασε σε μία συγκεκριμένη περιοχή της Ελλάδας έχει άρωμα από κίτρο, λεμόνι και κουμ κουάτ, ενώ όταν καλλιεργηθεί σε έναν άλλο τόπο της χώρας, το κρασί που θα δημιουργεί θυμίζει γιασεμί ή και τριαντάφυλλο. Βύσσινο, κεράσι και δαμάσκηνο συνθέτουν τον χαρακτήρα του Αγιωργίτικου, που όταν ωριμάσει φέρνει μία γεύση από ώριμα δαμάσκηνα. Αρώματα, ποικιλίες και γεωγραφικός τόπος όπου ευδοκιμεί κάθε ποικιλία αμπελιού συνδέονται στενά σε μία ενότητα αυτόχθονων ελληνικών ποικιλιών.

Τις προσωπικές προσπάθειές τους για τη διάσωση της ποικιλίας της Μαλαγουζιάς, σε συνεργασία με τον καθηγητή Βασίλη Λογθέτη, τη δεκαετία του ’70, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο οινοποιός Βαγγέλης Γεροβασιλείου. «Σήμερα, πια, η Μαλαγουζιά καλλιεργείται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Είναι αρωματική και οι εξαγωγές της από την Ελλάδα είναι κυρίαρχες» τόνισε.

Με αφορμή την πραγματοποίηση συνάντησης εργασίας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για το μακεδονικό κρασί και τα αποστάγματα από οινοποιήσιμα σταφύλια ελληνικής βιοποικιλότητας και ταυτότητας, η κ. Μυλωνά σημείωσε ότι είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε την ταυτότητα αυτών των ποικιλιών, ώστε να ενισχυθεί η καλλιέργειά τους. Εκτίμησε ότι γίνονται έντονες προσπάθειες από την πλευρά των οινοπαραγωγών και επισήμανε ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί ακόμη περισσότερο ο φυτογενετικός πλούτος μας, ώστε να προσφέρει στο έπακρο το δυναμικό αξιοποίησης που διαθέτει.

Άλλωστε, υπογράμμισε ότι το ζητούμενο σήμερα είναι η ενίσχυση της διαδικασίας πιστοποίησης των ελληνικών ποικιλιών, η προώθηση της έρευνας και της γνώσης για τον πώς αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν και η σύνδεση της διατήρησης των ποικιλιών με την αξιοποίησή τους στην καλλιέργεια σε ευρεία, μάλιστα, κλίμακα και σε μεγάλες εκτάσεις.

«Είναι επιτακτική η ανάγκη, οι αναδιαρθρώσεις στις αμπελοκαλλιέργειες οινοποιήσιμων σταφυλιών να γίνονται με προβεβλημένες και καταξιωμένες ελληνικές ποικιλίες» ανέφερε, στη χθεσινή σύσκεψη, ο πρόεδρος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Κιλτίδης. «Η μακεδονική οινοποιία, όχι μόνο αποδέχεται, αλλά και επιζητεί αγωνιωδώς τη στήριξη αυτής της προσπάθειας. Μετά την καθοριστική συμβολή του Ξινόμαυρου, του εμπλουτισμού από το μακεδονικό Ασύρτικο και της Μαλαγουζιάς, πλειάδα άλλων ποικιλιών αναμένουν τη χρηστική συμβολή τους στην Μακεδονική Οινοποιία. Ταυτοποίηση-πιστοποίηση, ποιοτικά χαρακτηριστικά και κρίσιμη παραγόμενη μάζα θα προκρίνουν την ιεράρχηση των ελληνικών ποικιλιών στη Μακεδονία και Βόρεια Ελλάδα, γενικότερα», σημείωσε.

Από την πλευρά του, ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας, Φάνης Παπάς, σχολίασε ότι σκοπός της όλης προσπάθειας είναι να δοθεί η αξία και να εισπραχθεί η υπεραξία της ανεπανάληπτης ελληνικής βιοποικιλότητας και ιδιαίτερα της μεγάλης μακεδονικής παράδοσης στην αμπελοκαλλιέργεια και οινοποιία, που η ζήτησή της αυξάνεται στο καταναλωτικό κοινό, διεθνώς.

ΑΠΕ-ΜΠΕ