Ο Σεισμός είχε μέγεθος 3,7R ρίχτερ και είχε επίκεντρο 1000 μέτρα Ανατολικά του χωριού Πλάτανος Ημαθίας και εστιακό βάθος 5 χιλιομέτρων σύμφωνα με στοιχεία του σεισμολογικού σταθμού του ΑΠΘ..
Στην περιοχή συνεχίζεται μια σεισμική ακολουθία από μικροσεισμούς η οποία δεν πρέπει να ανησυχεί τους κατοίκους σύμφωνα με τον σεισμολόγο καθηγητή του ΑΠΘ κ. Γ. Καρακαΐση.
Μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με συμπτώματα δηλητηρίασης, επίσης, άλλα πέντε μέλη της οικογένειας του Ντελ Τζότο. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, είχε προσθέσει το θάλλιο σε αφέψημα που ήπιαν όλα τα θύματά του. Κατά την πρώτη του ανάκριση, ο νέος είπε στους εισαγγελείς ότι «δεν πρόκειται να τους αποκαλύψει ποτέ τι ήταν αυτό που τον ώθησε να προχωρήσει στις δολοφονίες», αλλά ότι επρόκειτο για άτομα «τα οποία δεν ήταν αγνά».
Η μητέρα του Ματτία Ντελ Τζότο δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι τελευταία, ο γιός της, είχε πει ότι είχε εγκαταλείψει τον Χριστιανισμό και πως θεωρεί ότι είχε γίνει μέλος κάποιας αίρεσης.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Πρόκειται για άνδρα γεωργιανής καταγωγής, ο οποίος κατηγορείται για διακεκριμένες κλοπές, ενώ με απόφαση δικαστικού συμβουλίου η κράτησή του αντικαταστάθηκε με το μέτρο της ηλεκτρονικής επιτήρησης («βραχιολάκι»). Όπως έγινε γνωστό, το πρωί φέρεται να «έσπασε» την ηλεκτρονική επιτήρηση, πετώντας το «βραχιολάκι», με συνέπεια να χαθεί το σήμα του και έκτοτε θεωρείται δραπέτης. Αμέσως σήμανε συναγερμός στην αστυνομία, η οποία «χτενίζει» την ευρύτερη περιοχή για να τον εντοπίσει.
Προετοιμασίες γίνονται και για τις υπόλοιπες περιοχές της Περιφέρειας. Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της Διεύθυνσης, Χαράλαμπος Στεργιάδης, κατά τη σημερινή συνεδρίαση του συντονιστικού οργάνου Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας, οι πρώτες χιονοπτώσεις σημειώθηκαν στα ορεινά, ενώ ήδη ξεκίνησε παγετός, τις πρώτες πρωινές ώρες, στα βόρεια των Νομών Πιερίας, Ημαθίας, Σερρών και Χαλκιδικής.
Επίσης διαβεβαίωσε ότι προχωρά κανονικά η προμήθειά αλατιού και εκτίμησε ότι έως το τέλος της χρονιάς όλες οι περιφερειακές ενότητες θα έχουν προμηθευτεί την ποσότητα που χρειάζεται.
Παρουσιάζοντας τα σημεία της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης που δέχτηκαν πλημμυρικά φαινόμενα και είναι εκτεθειμένα σε κίνδυνο νέων πλημμυρών εξαιτίας βροχοπτώσεων, ο διοικητής της πυροσβεστικής υπηρεσίας, Δημήτρης Τσατσούλας, ανέφερε ότι σε αυτά περιλαμβάνονται οι περιοχές Μενεμένης και Δενδροποτάμου, η γέφυρα των Αγίων Πάντων, η περιοχή του νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού, έως την πλατεία Δημοκρατίας και κατά μήκος του ρέματος Πολίχνης.
Ευαίσθητες είναι επίσης οι περιοχές του Δημοτικού Διαμερίσματος Καβαλαρίου και η πόλη του Λαγκαδά, οι περιοχές Βρασνών, Σταυρού, Μελισσουργού, εκτάσεις της ανατολικής πλευράς της Θεσσαλονίκης που καταλήγουν στις περιοχές του Φοίνικα, του Αγίου Ιωάννη και της Καλαμαριάς, περιοχές του Δημοτικού Διαμερίσματος Εχεδώρου, του Αγίου Αθανασίου και της Χαλάστρας, καθώς και τα Δημοτικά Διαμερίσματα Θερμαϊκού, Μίκρας, Νέας Μηχανιώνας και Βασιλικών.
Ιδιαίτερη προσοχή συνέστησε ο κ. Τσατσούλας στις διαβάσεις που βρίσκονται στα σημεία του επαρχιακού οδικού δικτύου που διασταυρώνονται με χείμαρρους χωρίς γέφυρα, για τα οποία είναι πιθανόν να παρουσιαστούν πλημμυρικά φαινόμενα. Τέτοια σημεία είναι η διάβαση ρέματος στην επαρχιακή οδό, από Μόδι προς Νέα Μάδυτο, το ρέμα Κερασιάς, η διάβαση ρέματος στον επαρχιακό δρόμο Μελισσουργού προς Στανό και η διάβαση ρέματος στον επαρχιακό δρόμο Νέας Απολλωνίας προς Μελισσουργό.
Αναφερόμενος στις περιοχές της Θεσσαλονίκης που είναι εκτεθειμένες σε κινδύνους από έκτακτα καιρικά φαινόμενα χιονοπτώσεων και παγετούς, σημείωσε ότι αυτά είναι, σύμφωνα με αναλύσεις που έχει κάνει το γραφείο επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής, το τμήμα της Εγνατίας Οδού, από τον κόμβο 27 μέχρι την περιοχή Δερβενίου, το Τμήμα της Εγνατίας Οδού, περίπου από το ύψος του κόμβου Προφήτης μέχρι τη γέφυρα του ποταμού Στρυμόνα, η εθνική οδός Θεσσαλονίκης-Σερρών στο 31ο χλμ, η εθνική οδός Θεσσαλονίκης Μουδανίων, στο ύψος της Καρδίας, καθώς και ο οδικός άξονας Πανόραμα, Εξοχή, νοσοκομείο Παπανικολάου και Ασβεστοχώρι.
Αναφερόμενη στις προβλέψεις για τον χειμώνα, η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Βούλα Πατουλίδου, επισήμανε ότι θα είναι δύσκολος, όπως και πέρσι, ενώ ο προϊστάμενος της Πολιτικής Προστασίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης, Χρήστος Μαμαρίκας, ανέφερε ότι σε όλα τα συντονιστικά, συνήθως όλοι οι αρμόδιοι δηλώνουν την ετοιμότητά τους, όμως παρουσιάζουν πολύ λίγα στοιχεία που συνιστούν αυτή την ετοιμότητα, ενώ μετατοπίζονται συχνά ευθύνες από τον έναν στον άλλο.
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης που επικρατεί, ανέφερε ότι ενώ η Αποκεντρωμένη Διοίκηση ζήτησε από τους Δήμους να απαντήσουν αν έλαβαν τις εγκυκλίους της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για τις πλημμύρες, τις χιονοπτώσεις και παγετούς, μόνο 4 από τους 14 απάντησαν στο Νομό Θεσσαλονίκης, ενώ στο σύνολο των Δήμων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας Θράκης, που είναι 60, ανταποκρίθηκαν μόνο οι 14.
Σημειώνεται, ότι στη συνεδρίαση του συντονιστικού οργάνου Πολιτικής Προστασίας ενόψει του χειμώνα, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή για τα θύματα των πλημμυρών στην Αττική.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Συνεχώς ο κ. Τσίπρας «πάει για μαλλί και βγαίνει κουρεμένος», και δυστυχώς μαζί του τα Ελληνικά συμφέροντα.
Φιάσκο η επίσκεψη στις ΗΠΑ, μεγαλύτερο φιάσκο η επίσκεψη Ερντογάν, που τείνει να καταλήξει σε ναυάγιο.
Επειδή όμως ζήτημα αναθεώρησης της συνθήκης δεν υπάρχει.
Επειδή ποτέ ως τώρα δεν έχει τεθεί από την χώρα μας ζήτημα ερμηνείας, και ατόπως ετέθη.
Επειδή οι απαράδεκτες θέσεις του Τούρκου Προέδρου και η συζήτηση στην οποία μπήκε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, όχι μόνο δεν προάγουν τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά τις γυρίζουν σημαντικά βήματα πίσω.
Η Ελληνική Κυβέρνηση –και πρώτα ο Πρωθυπουργός- έχει μεγάλη ευθύνη για τα όσα συνέβησαν σήμερα.
Ο πρόεδρος της ΝΔ τόνισε ότι επιπλέον μεγάλες παγκόσμιες και περιφερειακές προκλήσεις όπως η τρομοκρατία και οι μεταναστευτικές ροές καθιστούν τη συνεργασίαΕλλάδας και Τουρκίας ακόμα πιο επιβεβλημένη. «Αυτό όμως απαιτεί υπευθυνότητα, σωφροσύνη και καλή θέληση. Μακριά από συμπεριφορές και δηλώσεις που πυροδοτούν τον εθνικισμό και το λαϊκισμό», ξεκαθάρισε ο κ. Μητσοτάκης υπογραμμίζοντας πως το διεθνές δίκαιο και οι διεθνείς συνθήκες καθορίζουν το πλαίσιο και δείχνουν το δρόμο.
«Κάθε αμφισβήτησή τους, όχι μόνον δεν βοηθά, αλλά υπονομεύει τις σχέσεις καλής γειτονίας. Και η ανάγνωση τής συχνά δύσκολης ιστορίας μας δεν πρέπει να γίνεται επιλεκτικά.Όταν αναφερόμαστε, για παράδειγμα, στη Συνθήκη της Λοζάνης και στα δικαιώματα της θρησκευτικής μειονότητας στη Θράκη δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι κάποτε στην Κωνσταντινούπολη ζούσαν 100.000 Έλληνες που εγκατέλειψαν σε δραματικές συνθήκες τον τόπο τους. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις χρειάζονται ουσιαστική επανεκκίνηση. Κι αυτό, πέρα απότην απαρέγκλιτη τήρηση του διεθνούς δικαίου, προϋποθέτει και το σεβασμό που κάθε ηγεσία και κάθε λαός οφείλουν να δείχνουν στις ευαισθησίες του άλλου», συνέχισε ο πρόεδρος της ΝΔ και προσέθεσε:
«Χρειάζεται θάρρος και γενναιότητα. Όχι αθεμελίωτες και ανεδαφικές αξιώσεις. Αυτά, μεταξύ άλλων, τόνισα στον Πρόεδρο Ερντογάν, στην ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων που είχαμε, υπογραμμίζοντάς του επιπλέον ότι η επίσκεψή του στη Θράκη θα πρέπει να βελτιώσει και όχι να διαταράξει τις σχέσεις των δύο χωρών. Σε ό,τι αφορά, τέλος, την έλλειψη προετοιμασίας, αλλά και τα τελικά αποτελέσματα αυτής της επίσκεψης, θα τοποθετηθώ μετά το πέρας της, για λόγους που κατανοούν όλοι οι Έλληνες».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Να καλημερίσουμε τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, κύριο Δημήτρη Τζανακόπουλο. Καλημέρα, κύριε Υπουργέ.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Καλημέρα, κύριε Χατζηνικολάου. Καλημέρα, κύριε Δελλατόλα.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Κύριε Υπουργέ, τα δυσκόλεψε λίγο τα πράγματα η συνέντευξη Ερντογάν ή είναι ένα πλαίσιο που το ακούμε χρόνια τώρα από τους Τούρκους ηγέτες;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Το γεγονός ότι οι σχετικές δηλώσεις έχουν επαναληφθεί σε διάφορες φάσεις, δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι ήταν μία εξέλιξη, την οποία θα μπορούσαμε να καλωσορίσουμε. Μας προκάλεσε έντονο προβληματισμό, γέννησε ερωτηματικά. Εν πάση περιπτώσει, αυτό το οποίο έχει σημασία τώρα, είναι να γίνει ουσιαστική συζήτηση στο πλαίσιο αυτής της επίσκεψης, η οποία έχει πράγματι έναν ιστορικό χαρακτήρα, με δεδομένο, όμως, το πλαίσιο εντός του οποίου συζητάμε. Και ποιο είναι αυτό; Είναι το πλαίσιο που ορίζει η Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία, για την ελληνική πλευρά, αλλά και συνολικά, είναι δεδομένη και αδιαπραγμάτευτη.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κύριε Υπουργέ, συγγνώμη για τη διακοπή. Αυτό θα δηλωθεί από τους συνομιλητές του Τούρκου Προέδρου; Δηλαδή, ο Πρόεδρος και ο Πρωθυπουργός…
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι προφανές, είναι προφανές. Έχει βγει με τον πιο επίσημο τρόπο. Εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης είναι πάγια θέση, η οποία, προφανώς, και θα δηλωθεί με καθαρότητα.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μάλιστα. Θα λάβει απάντηση και μέσα από τις δηλώσεις.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Υπάρχει ένα ερώτημα στον κόσμο, επειδή εμείς έχουμε καλέσει τον Τούρκο Πρόεδρο. Εμείς τι προσβλέπουμε από αυτή την επίσκεψη; Ο Ερντογάν σπάει την απομόνωση, οι Ευρωπαίοι, ενδεχομένως, θέλουν να του δώσουν μια ευκαιρία, ένα βήμα να βγει…
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Βρισκόμαστε σε μια φάση κρίσης των ευρωτουρκικών σχέσεων. Βρισκόμαστε σε μια περιοχή, η οποία επίσης είναι αποσταθεροποιημένη. Το ξέρετε, η ευρύτερη περιοχή μας αντιμετωπίζει πολλαπλές και επικαλυπτόμενες κρίσεις. Επομένως, σε αυτή τη φάση, ο μοναδικός ασφαλής δρόμος για την Ελλάδα, είναι να επιδιώξει την ουσιαστική αναβάθμιση των σχέσεων με τη γείτονα. Και συνολικά, αλλά και στα επιμέρους ζητήματα. Είτε αυτά αφορούν το Αιγαίο και την απαίτηση, εκ μέρους μας, για τον οριστικό τερματισμό της τουρκικής παραβατικότητας είτε αυτό αφορά τα ζητήματα της διαχείρισης του Προσφυγικού και του Μεταναστευτικού, είτε αυτό αφορά ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις οικονομικές σχέσεις. Νομίζω ότι η Ελλάδα έχει μόνο να κερδίσει, αν με σαφήνεια και με αποφασιστικότητα και με δεδομένο –ξαναλέω- το πλαίσιο εντός του οποίου συζητάμε και τον θεμέλιο λίθο αυτού του πλαισίου, δηλαδή τη Συνθήκη της Λωζάννης, επιδιώξει ακριβώς αυτή την ουσιαστική αναβάθμιση των σχέσεων με την Τουρκία. Υπάρχουν, βεβαίως, ζητήματα, τα οποία υπονομεύουν αυτή την σχέση. Υπάρχουν ανοιχτά θέματα, υπάρχουν ανοιχτά προβλήματα, ωστόσο ο μοναδικός τρόπος για την επίλυση αυτών των προβλημάτων, είναι μέσα από τη διεύρυνση του πολιτικού και διπλωματικού διαλόγου. Και νομίζω ότι αυτή είναι η κύρια επιδίωξη που έχει η χώρα μας. Και η επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου, νομίζω ότι έχει τη δυνατότητα και τις προϋποθέσεις να συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κύριε Υπουργέ, ο Ταγίπ Ερντογάν, λίγο πριν επιβιβαστεί στο αεροπλάνο, στην Τουρκία, για να έρθει στη χώρα μας, δήλωσε «πάω να δω τους αδερφούς μας στη Θράκη». Θέλω να σας ρωτήσω, σε ποιον βαθμό έχουμε διασφαλίσει ότι η στάση του Τούρκου Προέδρου και όσων τον συνοδεύουν εκεί…
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κύριος Ερντογάν θα επισκεφθεί τη Θράκη. Θα σας θυμίσω ότι και στην προηγούμενη επίσκεψή του, ως πρωθυπουργός τότε της Τουρκίας, επί κυβερνήσεως Καραμανλή, είχε επισκεφθεί την περιοχή εκεί, για να συνομιλήσει με τους ομόδοξούς του και να προσευχηθεί. Αυτό, νομίζω ότι θα επαναληφθεί και αύριο. Δεν νομίζω ότι θα υπάρχουν περαιτέρω πολιτικού χαρακτήρα επιπλοκές, σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα. Το καθεστώς της Θράκης είναι δεδομένο. Καθορίζεται από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Οι Έλληνες πολίτες, οι μουσουλμάνοι Έλληνες πολίτες, θα έχουν τη δυνατότητα να συνομιλήσουν με τον Τούρκο Πρόεδρο και αυτό δεν θεωρούμε ότι δημιουργεί οποιαδήποτε πολιτική επιπλοκή. Δεν είναι και κάτι πρωτοφανές.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Μάλιστα. Θα περιμένουμε να δούμε και τις δημόσιες δηλώσεις. Αλλάζοντας θέμα, να σας ρωτήσω το εξής: έχει γίνει για άλλη μια φορά, δυστυχώς, μεγάλη συζήτηση, εξαιτίας των επεισοδίων που είχαμε με την επέτειο Γρηγορόπουλου. Κάηκαν πάλι αυτοκίνητα, είχαμε συγκρούσεις. Άρχισε πάλι μια κουβέντα αν η Αστυνομία κρατάει αμυντική στάση…
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ή δείχνει ανοχή.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Ή δείχνει ανοχή. Αν θα πρέπει να λειτουργεί αποτρεπτικά ή όχι και λοιπά.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Καταρχάς, δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε επεισόδια στην Αθήνα. Δεν είναι ένα φαινόμενο που έκανε την εμφάνισή του με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Είναι κάτι το οποίο το συναντά κανείς στην Αθήνα ήδη από τη δεκαετία του ’80 και πολύ περισσότερο, από τη δεκαετία του ’90. Εν πάση περιπτώσει, αυτό το οποίο μπορώ να σας πω εγώ, είναι ότι η Αστυνομία λειτουργεί στη βάση ενός συγκεκριμένου επιχειρησιακού σχεδίου, το οποίο στοχεύει στον περιορισμό, ακριβώς, της έκτασης των επεισοδίων. Ένα επιχειρησιακό σχέδιο που βασίζεται στην άμετρη επιθετικότητα, συνήθως παράγει τα αντίθετα αποτελέσματα. Αυτό είναι κάτι το οποίο το γνωρίζουν και στην ΕΛ.ΑΣ., αλλά και στη Ν.Δ. Είναι άλλο το γεγονός ότι η Ν.Δ. επιλέγει να σηκώσει το συγκεκριμένο ζήτημα και να το φέρει στην κορυφή της δημόσιας συζήτησης, εξυπηρετώντας άλλου τύπου πολιτικές σκοπιμότητες. Νομίζω ότι η ΕΛ.ΑΣ. χθες έδρασε αποτρεπτικά, έδρασε εκτονωτικά και αυτός είναι και ο τρόπος, με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται τέτοιου είδους καταστάσεις.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τώρα, ας έρθουμε λίγο στην οικονομία και στην πορεία της εφαρμογής των προαπαιτούμενων της τρίτης αξιολόγησης. Δώστε μας την ατζέντα. Δηλαδή, πότε θα έχει ολοκληρωθεί η ψήφιση των προαπαιτούμενων και πότε θα εκταμιευθεί η δόση και πότε, κύριε Υπουργέ, θα ξεκινήσει, κατά τη γνώμη μου, η σοβαρότερη και κρισιμότερη για τη χώρα διαπραγμάτευση, που αφορά την επόμενη ημέρα, μετά τη λήξη του τρίτου μνημονίου.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Νομίζω ότι το χρονοδιάγραμμα είναι αρκετά σαφές με βάση και τις δηλώσεις και των Ευρωπαίων αξιωματούχων, αλλά και του Eurogroup. Η υλοποίηση των προαπαιτούμενων, προφανώς έχει ήδη ξεκινήσει, σε ό,τι αφορά τα ζητήματα που άπτονται της δευτερογενούς νομοθεσίας. Δηλαδή, της έκδοσης υπουργικών αποφάσεων, Προεδρικών Διαταγμάτων. Από εκεί και πέρα, η ψήφιση όσων νομοθετικών ρυθμίσεων απαιτούνται, θα γίνει νωρίς εντός του Ιανουαρίου. Δεν ξέρω εάν αυτή τη στιγμή στο Ελληνικό Κοινοβούλιο υπάρχει δυνατότητα, εξαιτίας και της συζήτησης για τον Προϋπολογισμό, να υπάρξουν νομοθετικές ρυθμίσεις. Δεν το βλέπω πάρα πολύ πιθανόν για πριν τις γιορτές, αλλά ας κρατήσουμε και ένα ανοιχτό παράθυρο, αν και δεν τον νομίζω. Νωρίς, λοιπόν, τον Ιανουάριο, θα ψηφιστούν όλα τα μέτρα που απαιτούνται, εννοώ οι νομοθετικές ρυθμίσεις που απαιτούνται, για την υλοποίηση των προαπαιτούμενων. Από εκεί και πέρα, θα γίνει η ΄Εκθεση Συμμόρφωσης από τη μεριά των θεσμών και στο Eurogroup της 22ας Ιανουαρίου είναι εξαιρετικά πιθανό να έχουμε και την τυπική ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης. Από εκεί και πέρα, η μπάλα περνά στο γήπεδο του ESM, o oποίος θα πρέπει να εξετάσει την απόφαση του Eurogroup και να δώσει και το τελικό πράσινο φως για την εκταμίευση των 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Νομίζω ότι όλα αυτά θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Φεβρουάριο. Και από εκεί και πέρα, το χρονοδιάγραμμα είναι, επίσης, δεδομένο. Εντατικοποιούνται οι συζητήσεις για τον προσδιορισμό του πλαισίου εξόδου της Ελλάδας από το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, τον Αύγουστο του 2018. Το πότε θα έχουμε κατάληξη σε σχέση με αυτή τη συζήτηση, νομίζω ότι εντός του καλοκαιριού προφανώς και πριν από τον Αύγουστο του 2018, θα έχει οριστικοποιηθεί το πλαίσιο της εξόδου και το μεταμνημονιακό πλαίσιο εποπτείας της ελληνικής οικονομίας.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα ακούσατε, χθες, τις διαρροές και τις δηλώσεις που έκανε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο κουαρτέτο, ο Κοστέλο, ο οποίος είπε ότι είναι μάλλον δύσκολο να επιτύχουμε μια καθαρή έξοδο και ότι το πιθανότερο είναι ότι πρέπει να βρεθεί ένα πλαίσιο τέτοιο, ώστε να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Φαίνεται ότι ο κ. Κοστέλο δεν ακούει τις δηλώσεις των προϊσταμένων του. Δηλαδή και του πρώην Προέδρου του Eurogroup, κυρίου Ντάισελμπλουμ και του κ. Μοσκοβισί και του κ. Γιούνκερ, οι οποίοι ήδη συζητούν για μια πολύ θετική εξέλιξη σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης και για ένα πλαίσιο συμφωνίας για την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα, που δεν θα προϋποθέτει νέες μεταρρυθμίσεις, ως conditionalities, αυτό το οποίο συζητάμε στο πλαίσιο του μνημονίου. Εμείς μένουμε στους πολιτικούς εκπροσώπους της Κομισιόν, στους πολιτικούς εκπροσώπους του Eurogroup, στις αποφάσεις των κρατών-μελών, οι οποίες δείχνουν με σαφήνεια το δρόμο της εξόδου της Ελλάδας από το μνημονιακό πλαίσιο επιτροπείας.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τώρα, για την απεργία, και το 50% στα Πρωτοβάθμια Σωματεία.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Απεσύρθη αυτή, αλλά βλέπουμε δηλώσεις ότι θα ξαναέρθει ως έχει. Καλά το έχουμε καταλάβει ή με κάποιες διαφοροποιήσεις;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Αποσύρθηκε για κάποιες νομοτεχνικές βελτιώσεις, όπως έκανε τη σχετική ενημέρωση του υπουργείου Εργασίας.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Αγγίζουν τον πυρήνα των αλλαγών;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Η συγκεκριμένη διάταξη έχει συμφωνηθεί, ήδη, από τη δεύτερη αξιολόγηση. Αποτελούσε προϋπόθεση πολιτικής για την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης. Επομένως, στο διαπραγματευτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ολοκληρώθηκε η τεχνική συμφωνία, υπάρχει και η συγκεκριμένη δέσμευση εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης. Εδώ πρέπει να κρατήσουμε το εξής: Ότι όταν γίνεται μια διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, σταθμίζεις και επιλέγεις ποια είναι αυτά, τα οποία μπορείς να κερδίσεις και ποια είναι αυτά, στα οποία υποχρεούσαι να υποχωρήσεις για να βρεθεί ένας κοινός τόπος και να προχωρήσει η διαδικασία της αξιολόγησης. Θέλω να σας θυμίσω ότι σε ό,τι αφορά τους εργαζόμενους και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, αλλά και την ενίσχυση της διαπραγματευτικής τους δύναμης, έχουμε προχωρήσει σε μια σειρά ρυθμίσεις κατά τη διάρκεια του τρίτου προγράμματος.
Αυτές, αφορούν κατ’ αρχάς το υπερπρονόμιο των εργαζομένων για τα δεδουλευμένα τους σε περίπτωση που έχουμε πτώχευση επιχείρησης. Αυτή είναι η πρώτη αλλαγή ενός σκληρού μνημονιακού νόμου, ο οποίος έδινε το προνόμιο στις τράπεζες. Τώρα, οι εργαζόμενοι επανέρχονται στην πρώτη θέση για έξι μισθούς. Νομίζω ότι αυτή ήταν μια μεγάλη πολύ θετική εξέλιξη σε ό,τι αφορά την προστασία της εργασίας και την προστασία των εργαζομένων από συνθήκες ομηρίας σε καταστάσεις, όπου επιχειρήσεις βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική θέση και οδηγούνται στην πτώχευση.
Το δεύτερο πράγμα που έχουμε καταφέρει, είναι να επιστρέψουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις από την 1/9/2018, δηλαδή η αρχή της επεκτασιμότητας και η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, πράγμα το οποίο κατά τη γνώμη μας, αλλά και ομολογουμένως από όλους όσοι ασχολούνται με τα εργατικά ζητήματα, ενισχύει τη διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων, διότι επαναφέρει το πλαίσιο συγκρότησης των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Το τρίτο πράγμα, θέλω να σας υπενθυμίσω, είναι ότι το υπουργείο Εργασίας πέρασε ένα νομοσχέδιο, το οποίο δίνει λύση υπέρ των εργαζομένων σε μια σειρά από ζητήματα, που είχαν προκύψει όλο το προηγούμενο διάστημα, σε σχέση με τη δυνατότητα καταγγελίας σύμβασης, εφόσον δεν καταβάλλονται δεδουλευμένα και άλλες προστατευτικές ρυθμίσεις για τους εργαζόμενους. Επομένως, το τελευταίο πράγμα για το οποίο μπορεί να κατηγορηθεί αυτή η κυβέρνηση είναι ότι ασκεί αντεργατική πολιτική.
Βεβαίως, στο πλαίσιο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, ξαναλέω ότι υπάρχουν και πράγματα, τα οποία συμφωνούνται εντός της διαπραγμάτευσης για να έχουμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε και να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα. Αυτό συμβαίνει και τώρα.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Κύριε Υπουργέ, είναι μεγάλη η συζήτηση. Νομίζω ότι είναι το μεγαλύτερο εσωτερικό θέμα μετά την επίσκεψη Ερντογάν, το αφήσαμε τελευταίο, είναι το θέμα των πλειστηριασμών. Πραγματικά, δεν βρίσκει κανείς άκρη. Η Ν.Δ. λέει «βγαίνουν κάθε μέρα», εσείς, η κυβέρνηση εννοώ, λέει «δεν έχει βγει κανένα σπίτι»…
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κανένα, κανένα.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Κανένα. Ο Πρωθυπουργός μίλησε, χθες, για ένα όριο 200.000…
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Να συμπληρώσω το ερώτημα, πριν απαντήσει ο Υπουργός. Κύριε Υπουργέ, κάποιοι λένε ότι ίσως να χρειάζεται μια πρόσθετη νομοθετική πρωτοβουλία από την κυβέρνηση. Δηλαδή, να υπάρξει μια ακόμη καλύτερη θωράκιση της πρώτης κατοικίας.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κατ΄ αρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ποιο ακριβώς είναι το πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας σήμερα.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: 200.000 μέχρι το τέλος 2018;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν είναι 200.000, όχι.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πόσο είναι;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι λίγο πιο πολύπλοκο. Για οφειλές έως 200.000 ευρώ και για αξία ακινήτου, προσέξτε, για έναν άγαμο υπερχρεωμένο οφειλέτη…
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: 280.000.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Όχι, για έναν άγαμο, είναι 140.000 ευρώ το ακίνητο. Από εκεί και πέρα, εάν είναι ένα υπερχρεωμένο ζευγάρι, η αξία πηγαίνει στις 180.000 ευρώ.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Με δύο παιδιά, πόσο πηγαίνει;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Έκανα λάθος. Είναι 180.000 για τον άγαμο οφειλέτη, 40.000 ευρώ για το ζευγάρι, δηλαδή πάμε στις 220.000 και άλλα 20.000 ευρώ για κάθε παιδί. Επομένως, μια οικογένεια με τρία παιδιά, είναι 280.000. Άρα, λοιπόν, έχουμε εδώ κατοικίες έως 280.000 ευρώ, οι οποίες προστατεύονται από τον νόμο Σταθάκη-Κατσέλη και η απαγόρευση, σε αυτή την περίπτωση, είναι απόλυτη. Από την άλλη μεριά, αυτό το οποίο έχουν δηλώσει οι ελληνικές τράπεζες είναι ότι δεν πρόκειται να βγάλουν καμία πρώτη κατοικία κάτω των 300.000 ευρώ σε πλειστηριασμό. Και αυτή είναι μια δέσμευση των ελληνικών τραπεζών, η οποία γίνεται και για δικούς τους λόγους, όχι μόνο για λόγους κοινωνικής προστασίας, αλλά και για λόγους που έχουν να κάνουν με τους ίδιους τους ισολογισμούς των τραπεζών. Δεν έχουν κανένα λόγο, δηλαδή, να προχωρήσουν σε τέτοιου είδους πλειστηριασμούς. Επομένως, αυτή τη στιγμή, μπορεί κανείς, με πάσα βεβαιότητα, να πει ότι και νομοθετικό πλαίσιο προστασίας υπάρχει, αλλά και καμία περίπτωση δεν υπάρχει να υπάρξουν πλειστηριασμοί κατοικιών κάτω των 300.000 ευρώ. Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί τους οποίους παρακολουθούμε με πάρα πολύ μεγάλη προσοχή και επιμέλεια, αφορούν ακίνητα τεράστιας αξίας και πολύ περισσότερο αφορούν οφειλές που στην κυριολεξία δεν έχουν καμία σχέση με οφειλές που θα μπορούσε να έχει ένα λαϊκό νοικοκυριό. Μιλάμε για οφειλές από 500.000-600.000-700.000 μέχρι και οφειλές –και μην σας ξενίσει αυτό- εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στις τράπεζες. Επομένως, αυτό είναι ένα πρόβλημα, το οποίο θα πρέπει με κάποιον τρόπο να επιλυθεί. Δεν μπορεί η απαγόρευση των πλειστηριασμών να είναι οριζόντια και άνευ σταθμίσεων. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα πραγματικό θέμα, το οποίο σχετίζεται με το γεγονός ότι παλαιότερα οι τράπεζες έδιναν αφειδώς δάνεια σε ανθρώπους, οι οποίοι επέλεγαν τη μη αποπληρωμή τους και έβρισκαν διάφορα τεχνάσματα για να αποφεύγουν να είναι συνεπείς με τις ρυθμίσεις τους. Αυτό δημιούργησε τεράστια προβλήματα στους ισολογισμούς των τραπεζών και τελικά τα βάρη φορτώθηκαν, όπως γνωρίζετε, στις πλάτες των φορολογούμενων Ελλήνων πολιτών. Αυτό δεν μπορεί να συνεχίσει.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία, όμως, γίνεται μια παρανόηση. Διαδικασίες για κατάσχεση μπορεί να γίνονται, αλλά δεν υλοποιούνται. Είναι διαφορετικό.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι εντελώς διαφορετικές οι διαδικασίες κατάσχεσης, και εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο πρέπει να εξασφαλίσει τις αξιώσεις του από το να ολοκληρωθεί ένας πλειστηριασμός. Κατάσχεση, ας πούμε, εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου, γίνεται έτσι ώστε να μην μπορεί ο υπόχρεος να μεταβιβάσει την περιουσία του.
ΔΕΛΛΑΤΟΛΑΣ: Ναι, να μην γίνεται αυτή η παρανόηση, γιατί ακούω και συναδέλφους να το λένε. Δεν είναι αυτή η διαδικασία πλειστηριασμού.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Στην πραγματικότητα η κατάσχεση εξισώνεται με μια εξασφάλιση εκ μέρους του δανειστή, ο οποίος δεν θέλει να δει την περιουσία του οφειλέτη του να μεταβιβάζεται και στο τέλος να μην έχει τη δυνατότητα διεκδίκησης των οφειλομένων. Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ένα είδος υποθήκης.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Και σε ελάχιστες περιπτώσεις οδηγεί αυτή η κίνηση σε πλειστηριασμό του ακινήτου.
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Να είστε καλά.
Γνωρίζετε πολύ καλά, ότι δική μου επιθυμία είναι οι σχέσεις των δύο χωρών να βρίσκονται σε ένα κλίμα συνεννόησης και καλής γειτονίας. Πιστεύω βαθιά στην ελληνο-τουρκική φιλία, στην φιλία των λαών μας και άλλωστε, ως Πρωθυπουργός, το έχω αποδείξει αυτό.
Ιδιαίτερα σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές στην περιοχή μας, με εντάσεις, αλλά και προκλήσεις μεγάλες, όπως η προσφυγική κρίση, η κρίση στη Συρία και η ένταση το τελευταίο διάστημα στις ευρω-τουρκικές σχέσεις. Πιστεύω, ότι ευθύνη μας είναι να οικοδομήσουμε τη συνεννόηση και το διάλογο και να βρούμε λύση σε σύνθετα προβλήματα και σύνθετες προκλήσεις.
Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο λόγος για τον οποίο ενεθάρρυνα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να σας προσκαλέσει, γιατί δεν είναι ιστορική μόνο η επίσκεψη, αλλά και η πρόσκληση, που σκοπό έχει να επιδιώξουμε να χτίσουμε γέφυρες μεταξύ μας και όχι να υψώσουμε τείχη.
Θέλω να πιστεύω ότι αυτός είναι και δικός σας σκοπός. Επιτρέψτε μου, όμως, να σας πω ότι ως μηχανικός που είμαι, ξέρω καλά ότι για να χτίσουμε γέφυρες, πρέπει να τις χτίσουμε σε σταθερά θεμέλια. Και σταθερά θεμέλια στις σχέσεις δύο χωρών είναι ο αλληλοσεβασμός, ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, ο σεβασμός στις διεθνείς Συνθήκες και στην εδαφική ακεραιότητα των χωρών.
Διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες υπήρχαν πάντα, υπάρχουν και σήμερα. Οι θέσεις σας είναι γνωστές, όπως και οι δικές μας, άλλωστε, είναι γνωστές και σαφείς. Αυτό που έχει πάντοτε σημασία είναι, πέρα από τις διαφορές, να ψάχνουμε να βρούμε συγκλίσεις, αλλά και τις διαφορές μας, τις διαφωνίες μας, να τις διατυπώνουμε με εποικοδομητικό τρόπο, χωρίς υπερβολές, χωρίς προκλήσεις, με σεβασμό στην άλλη άποψη.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι εάν σήμερα το καταφέρουμε αυτό, τότε η επίσκεψή σας δεν θα είναι μόνον ιστορική, αλλά θα μπορούσε να ανοίξει και ένα νέο ουσιαστικό κεφάλαιο στις σχέσεις των δύο χωρών και των δύο λαών.
Με αυτές τις σκέψεις, σας καλωσορίζω και πάλι στην Ελλάδα.
ΡΕΤΖΕΠ ΤΑΓΙΠ ΕΡΝΤΟΓΑΝ: Σας ευχαριστώ κι εγώ, κύριε Πρόεδρε, και θέλω να σας πω ότι νιώθω ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι εδώ σε αυτό το κτήριο πάλι, το οποίο μου είναι οικείο, ομολογώ να σας πω. Χαίρομαι πολύ που συναντιέμαι μαζί σας εδώ στο πρωθυπουργικό Μέγαρο.
Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας μου, είχα συνομιλίες και συναντήσεις με τρεις διαφορετικούς πρωθυπουργούς της Ελλάδας. Και σήμερα, βρίσκομαι εδώ και συναντιέμαι μαζί σας.
Μετά από την επίσημη επίσκεψη που πραγματοποίησε στην Ελλάδα ο αείμνηστος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τζελάλ Μπαγιάρ, εγώ έχω τώρα την τιμή να πραγματοποιώ τη δεύτερη επίσημη επίσκεψη Τούρκου Προέδρου της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Όπως είπα και κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μου με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πιστεύω ότι η Τουρκία και η Ελλάδα πρέπει να πιστέψουν σε κάτι. Πρέπει να πιστέψουν ότι πρέπει να εστιάσουν στο γεμάτο ποτήρι, στο γεμάτο μέρος του ποτηριού και να μπορέσουν να παραμερίσουν το κενό του ποτηριού. Και χρειάζεται να οικοδομήσουμε τις συνομιλίες μας πάνω σε αυτή την αντίληψη. Να εστιάσουμε στο γεμάτο μέρος του ποτηριού.
Στην ουσία, οι λαοί μας έχουν πάρα πολλά κοινά σημεία. Αρκεί, να παραμερίσουμε αυτούς που έχουν κάποιες ιδεολογικές εμμονές. Εμείς ως χώρα, ως τουρκική Δημοκρατία, ποτέ δεν εποφθαλμιούμε τα εδάφη μιας άλλης χώρας. Είμαστε δύο χώρες, δύο λαοί, οι οποίοι συνυπήρξαν, έζησαν πολύ κοντά ο ένας στον άλλον. Συμβαίνει να έχουμε ομογενείς που ζουν, διαβιούν στη χώρα σας, στα ελληνικά εδάφη. Το ίδιο και εσείς. Έχετε τους ομογενείς σας, οι οποίοι ζουν στα τουρκικά εδάφη.
Εύχομαι και λέω, μακάρι να μην είχαν διαπραχθεί τα λάθη που έγιναν από προηγούμενες πολιτικές, που οδήγησαν στην αποχώρηση πολιτών, που ήταν μέλη της μειονότητας στην Τουρκία και να μην είμαστε στην κατάσταση που είμαστε σήμερα.
Αλλά θεωρώ, ότι τα σφάλματα και τα λάθη που διαπράχθηκαν είναι πια κομμάτι της ιστορίας. Και πράγματι, πρέπει να χτίσουμε το μέλλον, όπως είπατε, σε πολύ γερά θεμέλια. Γι’ αυτό, νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να εξασφαλίσουμε αυτά τα γερά θεμέλια.
Εάν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε με βάση ορισμένες αρχές κοινής λογικής, κοινού λόγου, εάν μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μια κοινή ρητορεία, νομίζω ότι θα μπορέσουμε να επιλύσουμε πολλά από τα προβλήματα.
Εγώ σε αυτή μας τη συνάντηση, κύριε Πρωθυπουργέ, μεταφέρω τις προσωπικές μου ευχαριστίες, αλλά είμαι και εκπρόσωπος του λαού μου, ο οποίος είναι ευγνώμων στον ελληνικό λαό και σε σας προσωπικά.
Αλέξης Τσίπρας: Θα ήθελα, για άλλη μια φορά, να καλωσορίσω τον Πρόεδρο της Τουρκίας, κύριο Ερντογάν, σε μια ιστορική στιγμή για τις σχέσεις μας. Την πρώτη επίσκεψη Τούρκου Προέδρου στην Ελλάδα, μετά από 65 ολόκληρα χρόνια.
Θα ήθελα να επισημάνω, όμως, ότι ιστορική ήταν και η πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας να προσκαλέσει τον Τούρκο Πρόεδρο. Όχι διότι δεν γνωρίζουμε τα ζητήματα που μας χωρίζουν, τα οποία, άλλωστε, υπονομεύουν καθημερινά τις σχέσεις μας, αλλά διότι διανύουμε μια κρίσιμη περίοδο στη γειτονιά μας. Μια περίοδο έντασης στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Μια περίοδο ολοένα και πιο ανησυχητικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή μας, στη Μέση Ανατολή, αλλά και στην Ευρώπη. Εξελίξεις που μας φέρνουν αντιμέτωπους με νέες διεθνείς προκλήσεις στην ασφάλεια, τη σταθερότητα της περιοχής μας και βεβαίως στην εξέλιξη που είχαμε, σχετικά με την προσφυγική κρίση.
Σε αυτή την περίοδο, λοιπόν, πιστεύω, πιστεύουμε ότι είναι ακόμη πιο σημαντικό να ενισχύσουμε τους διαύλους της επικοινωνίας μας. Και ασφαλώς, αυτό μπορούμε να το κάνουμε μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού. Του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και του θεμέλιου λίθου των σχέσεών μας, που είναι η Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία αναφέρεται ρητά και στο θέμα του Αιγαίου, αλλά και στα θέματα των μειονοτήτων. Του αλληλοσεβασμού, ώστε να μπορούμε να μιλάμε χωρίς προκλήσεις και χωρίς εξάρσεις. Και βεβαίως, του να μπορούμε να μιλάμε ουσιαστικά, χτίζοντας και μια σχέση εμπιστοσύνης, που είναι ίσως και το πιο δύσκολο.
Υπάρχει ανάγκη οι σχέσεις μας να εκσυγχρονιστούν; Να είναι σχέσεις δύο γειτονικών χωρών του 21ου αιώνα; Βεβαίως και υπάρχει ανάγκη. Να είναι σχέσεις που ανταποκρίνονται και στις ανάγκες των λαών μας. Να είναι σχέσεις που θα συμβάλλουν στην ειρήνη, στη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, στο Αιγαίο, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Αλλά ο εκσυγχρονισμός αυτός μπορεί να πραγματοποιηθεί μονάχα στο πλαίσιο του απόλυτου σεβασμού των Διεθνών Συνθηκών, του Διεθνούς Δικαίου, της Συνθήκης της Λωζάνης και όχι βεβαίως στην αναθεώρησή της. Και σε αυτό θέλω να είμαι, για άλλη μια φορά, απολύτως σαφής.
Σε αυτή τη βάση, συνομιλήσαμε σήμερα ανοιχτά με τον Τούρκο Πρόεδρο, στην προσπάθειά μας να μην κρυφτούμε πίσω από διαφωνίες, να τις εντοπίσουμε, αλλά να άρουμε και παρεξηγήσεις, να καταλάβουμε ο ένας τι εννοεί ο άλλος.
Μιλήσαμε για την ευρύτερη περιοχή, μιλήσαμε για το Αιγαίο, μιλήσαμε για την ένταση στο Αιγαίο. Εγώ τόνισα από την πλευρά μου ότι η παραβατική τουρκική αεροναυτική δραστηριότητα πρέπει να τερματιστεί. Οι αυξανόμενες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και ειδικότερα οι εμπλοκές στο Αιγαίο, αποτελούν κίνδυνο για τις σχέσεις μας και κυρίως αποτελούν και κίνδυνο για τους πιλότους μας.
Προσέθεσα, επίσης, ότι δεν συνάδει με το καλό κλίμα που επιδιώκουμε να στήσουμε ανάμεσα στις δύο χώρες, το γεγονός ότι εν έτει 2017 επικρέμεται από πάνω μας η έννοια του casus belli. Και σε ό,τι αφορά την ανάγκη να προσεγγίσουμε, με όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικό τρόπο, την ανάγκη να εξομαλυνθούν οι εντάσεις στο Αιγαίο, συμφωνήσαμε να ξαναρχίσουμε, υπό τη δική μας εποπτεία, τις συνομιλίες για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ασφάλειας, αλλά και οι διερευνητικές συνομιλίες για την υφαλοκρηπίδα.
Παράλληλα, τονίσαμε με τον κύριο Πρόεδρο τη σημασία που έχει η δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού για το λαό της Κύπρου, για τις σχέσεις μας και για την περιοχή μας.
Από πλευράς μου, υπογράμμισα τις πάγιες θέσεις μας για μια επανενωμένη ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα ζουν με ασφάλεια.
Τόνισα ότι η λύση αυτή πρέπει να βασίζεται στο πλαίσιο που έθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.
Ελπίζουμε όλες οι πλευρές, και η Τουρκία, να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση την επόμενη περίοδο, ώστε οι συνομιλίες να ξαναρχίσουν το συντομότερο δυνατό.
Παράλληλα, μας απασχόλησε ιδιαίτερα το θέμα της προσφυγικής κρίσης. Συνομιλήσαμε εκτενώς για την εφαρμογή της Συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας. Μια δύσκολη Συμφωνία στην εφαρμογή της, αλλά μια σημαντική Συμφωνία, η οποία χάρη στην τεράστια προσπάθεια των τουρκικών, αλλά και των ελληνικών αρχών, έχει οδηγήσει σε δραστική μείωση των ροών και το κυριότερο, έχει οδηγήσει σε δραστική μείωση των θανάτων στο Αιγαίο, στη θάλασσά μας.
Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήσαμε σε μέτρα για την ακόμα πιο αποτελεσματική συνεργασία των αρχών μας. Χαιρέτησα την πολύ μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλει ο τουρκικός λαός για τη φιλοξενία πάνω από τρεισήμισι εκατομμυρίων Σύρων, αυτή τη στιγμή, στην Τουρκία. Τόνισα, δε, ότι οι λαοί μας δίνουν καθημερινά μαθήματα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης στις δυνάμεις αυτές στην Ευρώπη, που θεωρούν ότι το μέλλον μας μπορεί να χτιστεί στη λογική των αποκλεισμών και στους φράκτες που θα θέτουν εμπόδια στους πρόσφυγες που φεύγουν από εμπόλεμες περιοχές.
Στο πλαίσιο αυτό, μιλήσαμε με τον Πρόεδρο και για τη σημασία των ευρωτουρκικών σχέσεων. Τόνισα ότι η Ελλάδα στηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας ως μια στρατηγικής σημασίας ευρωπαϊκή επιλογή, με αμοιβαίες δεσμεύσεις και αμοιβαία οφέλη. Οφέλη που αφορούν τόσο την ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας, όσο βεβαίως και την ανάγκη προώθησης δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στη γείτονα.
Υπογράμμισα, στο πλαίσιο αυτό, ότι η Ελλάδα στηρίζει και θα στηρίζει σταθερά μια δημοκρατική Τουρκία που θα κοιτά προς την Ευρώπη. Μια Τουρκία που, μετά την αποτρόπαια απόπειρα πραξικοπήματος που αντιμετώπισε, ελπίζουμε να επανέλθει το συντομότερο στις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, τις οποίες πιστεύω ότι η σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας και ο Πρόεδρος Ερντογάν και στο παρελθόν είχε ξεκινήσει και πρέπει να ενταθούν.
Παράλληλα, με τον Πρόεδρο συνομιλήσαμε για την εμβάθυνση της συνεργασίας μας στον τομέα της ασφάλειας. Τόνισα, όπως τονίζω πάντα, ότι βασική αρχή και αξία της Ελλάδας είναι ο σεβασμός στις δημοκρατικές διαδικασίες. Η Ελλάδα είναι η χώρα που γεννήθηκε η Δημοκρατία. Είναι η χώρα της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας. Ως εκ τούτου, δεν είναι μια χώρα που μπορεί να υποστηρίζει πραξικοπηματίες. Υπογράμμισα, όμως, με απόλυτη σαφήνεια, ότι η Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, ένα κράτος Δικαίου. Βασική αρχή αυτού του κράτους Δικαίου είναι η διάκριση μεταξύ των εξουσιών. Συνεπώς, στην Ελλάδα η Δικαιοσύνη ως ανεξάρτητη και οι αποφάσεις της γίνονται απολύτως σεβαστές από όλους μας.
Συνομιλήσαμε, επίσης, για τη συνεργασία μας στην οικονομία, την ενέργεια, τις μεταφορές, τον πολιτισμό, τον τουρισμό, τις μορφωτικές ανταλλαγές. Τονίσαμε τη σημασία ολοκλήρωσης ορισμένων σημαντικών έργων. Για παράδειγμα, η ακτοπλοϊκή σύνδεση Σμύρνης-Θεσσαλονίκης, η δεύτερη διασυνοριακή οδική γέφυρα στην περιοχή της συνοριακής διόδου Κήπων-Ύψαλα και η επαναλειτουργία της σιδηροδρομικής διασύνδεσης Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης.
Συμφωνήσαμε, επίσης, στην επανενεργοποίηση της Μικτής Οικονομικής Επιτροπής και στην προετοιμασία μας για ένα ανώτατο συμβούλιο συνεργασίας το επόμενο διάστημα.
Θα ήθελα, λοιπόν, να ευχαριστήσω τον κύριο Πρόεδρο για τις ουσιαστικές συνομιλίες μας, που κράτησαν και αρκετή ώρα, όπως θα διαπιστώσατε, και να πω ότι για την Ελλάδα, η χρονιά που έρχεται, το 2018, είναι μια χρονιά ορόσημο. Είναι μια χρονιά ορόσημο, διότι μετά από μια πολυετή οικονομική περιπέτεια, η Ελλάδα ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο, βγαίνει από τα προγράμματα στήριξης και ανακτά την οικονομικής της αυτοδυναμία και τη γενικότερη δυναμική της, θα έλεγα εγώ.
Γι΄ αυτό, λοιπόν, θεωρώ ότι το 2018 έφτασε η στιγμή, εκμεταλλευόμενοι αυτή τη θετική συγκυρία για την Ελλάδα, να συνδράμουμε, ώστε να δημιουργηθεί το θετικότερο δυνατό κλίμα ανάμεσα στους δύο λαούς. Να συνδράμουμε, ώστε οι ρυθμοί ανάπτυξης στην Ελλάδα να συμπαρασύρουν ένα συνολικότερο κύμα συνεργασίας οικονομικής, πολιτιστικής, με αλληλοσεβασμό, αλληλεγγύη, που πιστεύω ότι είναι αρχές στις οποίες πρέπει να στηριχθούμε.
Σας προσκαλώ, λοιπόν, να ανοίξουμε μαζί ένα νέο κεφάλαιο. Ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που δεν θα βασίζεται στην αμοιβαία καχυποψία. Δεν θα βασίζεται, βεβαίως, στις προκλήσεις που είναι εύκολες, αλλά στη δύσκολη και επίπονη προσπάθεια να οικοδομούμε γέφυρες πάνω σε στέρεα θεμέλια. Και είμαι βέβαιος ότι θα το αποδεχτείτε. Αν δεν το αποδεχτείτε, θα αποβεί εις βάρος των λαών μας, εις βάρος της περιοχής μας και βεβαίως εις βάρος, όχι μόνο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Είμαι πεπεισμένος, όμως, ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Και διατηρώ την πίστη ότι αυτή η επίσκεψή σας εδώ, είναι δυνατόν να ανοίξει ένα θετικό κεφάλαιο σε αυτή την κατεύθυνση.
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: Ευχαριστώ πολύ, αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ. Καταρχάς θα ήθελα να πω ότι μετά από 65 χρόνια πραγματοποιώ – και είμαι ευτυχέστατος γι’ αυτό – επίσημη επίσκεψη στη χώρα σας, με την ιδιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας, μετά την πρώτη επίσημη επίσκεψη του αειμνήστου Τζελάλ Μπαγιάρ στην Ελλάδα το 1952.
Ο χώρος αυτός δεν μου είναι ξένος. Μου είναι αρκετά οικείος, γιατί αυτόν τον χώρο τον έχω επισκεφτεί, κατ΄ επανάληψη, με την ιδιότητα του Πρωθυπουργού. Τώρα, είναι η πρώτη φορά που Τούρκος Πρόεδρος Δημοκρατίας πραγματοποιεί μια επίσημη επίσκεψη, 65 χρόνια μετά την πρώτη πραγματοποιηθείσα επίσκεψη από τον Τζελάλ Μπαγιάρ.
Βεβαίως, τα βήματα που έχουμε κάνει είναι πάρα πολύ σημαντικά. Και στις συνομιλίες που είχαμε, θίξαμε και θέματα, όπως το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο θεσμοθετήθηκε επί δικής μου πρωθυπουργίας και φέτος ελπίζουμε ότι εντός των προσεχών μηνών θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη η 5η συνάντηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Ως προς τις εμπορικές μας συναλλαγές, να σας πω ότι ο όγκος αυτών των συναλλαγών έχει φτάσει φέτος τα 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό είναι μια υποχώρηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και πρέπει να θέσουμε ανώτερους στόχους για να αυξηθεί αυτός ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών.
Επίσης, μιλήσαμε για την ταχεία σιδηροδρομική σύνδεση, που θα συνδέει την Κωνσταντινούπολη με τη Θεσσαλονίκη, καθώς και για την ακτοπλοϊκή σύνδεση Σμύρνης – Θεσσαλονίκης.
Ως προς τα θέματα του τουρισμού, αναφέραμε ότι επισκέπτονται την Ελλάδα 800.000 Τούρκοι επισκέπτες, ενώ την Τουρκία επισκέπτονται αντίστοιχα 600.000 Έλληνες επισκέπτες.
Επιθυμούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω τις πολιτιστικές μας σχέσεις, να διαφυλάξουμε την πολιτιστική κληρονομιά, που έχει κάθε χώρα στα εδάφη της και να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε τα υπάρχοντα έργα και μνημεία πολιτισμού.
Ως προς το θέμα της τρομοκρατίας, θέλω να σας πω ότι εμείς, η Τουρκία, κάνουμε μεγάλο αγώνα με αιμοσταγείς συμμορίες, τύπου PΚΚ και άλλες. Γνωρίζουμε ότι ο αντιτρομοκρατικός αγώνας είναι ένα θέμα που το γνωρίζει καλά η Ελλάδα. Εμείς είχαμε 250 θύματα κατά την απόπειρα πραξικοπήματος στις 16 Ιουλίου του περσινού θέρους και βέβαια αναγνωρίζουμε την υποστήριξη που μας παρείχε η Ελλάδα στο θέμα αυτό.
Συζητήσαμε, επίσης, και το θέμα της έκδοσης των δέκα ανθρώπων πραξικοπηματιών, που έχουν προσφύγει στην Ελλάδα. Αυτό που είπα στο κ. Τσίπρα είναι ότι αυτοί οι πραξικοπηματίες είναι δυνατόν να επιστραφούν στην Τουρκία, η οποία είναι μια χώρα που έχει καταργήσει τη θανατική ποινή, δεν είναι χώρα όπου γίνονται βασανιστήρια. Και ως εκ τούτου, πιστεύω ότι και η ελληνική Δικαιοσύνη θα εισακούσει αυτή την έκκληση περί έκδοσης αυτών των δέκα αξιωματικών.
Θα ήθελα να αναφερθώ, επίσης, στο εξής θέμα: Τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη συζήτηση για το θέμα της Συνθήκης της Λωζάνης, για την αναγνώριση της Συνθήκης αυτής. Μεγάλη συζήτηση περί αναμόρφωσης, αναδιαμόρφωσης, μεταρρύθμισης. Η Συνθήκη της Λωζάνης είναι μια Συνθήκη που υπεγράφη από 11 χώρες. Ξέρετε ότι έχουν υπογράψει τη Συνθήκη η Ιαπωνία – μπορεί να σας ξαφνιάσει αυτό – καθώς και η Βουλγαρία, η Γαλλία, η Αγγλία. Όλες αυτές οι χώρες έχουν υπογράψει τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Λοιπόν, στη Συνθήκη της Λωζάνης υπάρχουν προβλέψεις μόνον ως προς το Αιγαίο; Δεν υπάρχει τίποτα ως προς τα μειονοτικά μας θέματα, σχετικά με το νομικό καθεστώς που διέπει και τις δύο μειονότητες; Στη Δυτική Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα, η οποία μπορεί να είναι τουρκικής, πομακικής ή ρομά προέλευσης. Και πιστεύουμε ότι στο θέμα αυτό πρέπει να γίνουν κάποιες καινούργιες σκέψεις και σκέψεις σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Εμείς, ας πούμε, για το θέμα της μειονότητας, λέμε ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ εισόδημα στην Ελλάδα φτάνει τα 15.000 ευρώ, ενώ στη Δυτική Θράκη φτάνει μετά βίας τα 2.000 με 2.200 ευρώ. Υπάρχει, δηλαδή, ένα οικονομικό χάσμα.
Υπάρχει, επίσης, το θέμα της Μουφτίας. Ο αρχιμουφτής βλέπουμε ότι είναι ένας διορισμένος δημόσιος υπάλληλος. Η Συνθήκη της Λωζάνης προβλέπει ότι ο επικεφαλής Μουφτής πρέπει να εκλέγεται. Στην Τουρκία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο. Και η Ιερά Σύνοδος πρέπει να έχει συγκεκριμένο αριθμό μελών για να μπορεί να εκλέξει τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Και όταν υπήρξε μείωση του αριθμού των μελών της Ιεράς Συνόδου, έστειλα μήνυμα προς τον Πατριάρχη και του είπα «υποδείξτε μου ονόματα ιερωμένων, στους οποίους θα δώσουμε την τουρκική ιθαγένεια, ούτως ώστε να αποτελέσουν μέλη της Ιεράς Συνόδου». Από επτά που ήταν, ύστερα από τις υποδείξεις του Οικουμενικού Πατριάρχη, η Ιερά Σύνοδος έχει τώρα 17 μέλη, δηλαδή μπορεί να εκλέξει νέο Πατριάρχη.
Επίσης, υπήρχε η πρόβλεψη ότι στα ταξίδια του εξωτερικού, ο Οικουμενικός Πατριάρχης πρέπει να έχει την έγκριση και την αδειοδότηση του Επάρχου της ευρύτερης περιοχής του Φαναρίου. Εμείς καταργήσαμε αυτή την πρόβλεψη της Συνθήκης της Λωζάνης.
Εγώ, εδώ και 15 χρόνια, σε όλους τους Έλληνες φίλους μου, στους Πρωθυπουργούς, στους υπουργούς, λέω ότι κάτι πρέπει να κάνουμε για να δούμε να εκσυγχρονίσουμε αυτή τη Συνθήκη. Δεν πήρα καμία απάντηση. Υπάρχουν, επίσης, και άλλα Ιδρύματα.
Τίθενται θέματα ως προς την εδαφική ακεραιότητα. Εμείς δεν εποφθαλμιούμε την εδαφική ακεραιότητα καμιάς χώρας και καμιάς γείτονος χώρας.
Επίσης, ένα άλλο θέμα ήταν το τζαμί των Αθηνών. Είχαμε ένα θέμα με το τζαμί του Φετιχέ στην Πλάκα. Υπάρχει το τζαμί των Αθηνών. Αντίστοιχα, στην Κωνσταντινούπολη, δεν υπήρξε –και γενικώς στην Τουρκία- κανένα θέμα, ούτε με αποκατάσταση θρησκευτικών κτηρίων, ούτε με τίποτα. Αυτή τη στιγμή, διενεργούνται εργασίες αποκατάστασης του Μοναστηρίου της Παναγίας του Σουμελά. Και οι εργασίες αυτές θα ολοκληρωθούν, ούτως ώστε να μπορούν να προσεύχονται όλοι όσοι το επιθυμούν. Για παράδειγμα, στην περιοχή Παλάτ, κοντά στο Πατριαρχείο, υπάρχει μια εκκλησία που ονομαζόταν «η σιδερένια εκκλησία» και στις 7 Ιανουαρίου του 2018 θα γίνουν τα θηρανοίξια αυτής της εκκλησίας. Εμείς δεν έχουμε κανένα φόβο, κανένα πρόβλημα με την ελευθερία της πίστης και νομίζω ότι υπάρχουν, τίθενται θέματα στη Δυτική Θράκη. Πρέπει τα θέματα αυτά να μην συνεχίζουν να παραμένουν επί της τραπέζης. Δεν πρέπει πια να τα συζητούμε.
Επίσης, ως προς το Κυπριακό, θέλω να πω ότι εγώ, που είχα ενεργό συμμετοχή στις διαπραγματευτικές εργασίες περί το Κυπριακό, θυμάμαι, για παράδειγμα, στο Νταβός που ο Κόφι Ανάν με παρακάλεσε και μου είπε, ρωτώντας με τι σκέπτομαι. Και εγώ του ανταπάντησα ότι εγώ θέλω να ρωτήσω εσάς, για τις δικές σας σκέψεις, ότι πρέπει να κινηθούμε ομονοούντες σε αυτή τη φάση των διαπραγματεύσεων, ούτως ώστε να καταλήξουμε κάπου. Εμείς είμαστε δύο χώρες που είναι μητέρες πατρίδες και εγγυήτριες δυνάμεις στην Κύπρο και αυτό θα πρέπει να το έχουμε υπόψη μας. Άρα, θέτουμε το θέμα στους υπουργούς Εξωτερικών, πάντα το αναθέταμε σε αυτούς. Και μετά κάναμε μια συνάντηση στο Νταβός, τότε ήταν Πρωθυπουργός ο κ. Καραμανλής και όταν έληξαν οι συνομιλίες, οι διαπραγματεύσεις, την τελευταία στιγμή η ελληνοκυπριακή πλευρά ζήτησε να αποχωρήσει από τις συνομιλίες. Εγώ είπα «όχι, εδώ πρέπει να ολοκληρώσουμε όλες αυτές τις εργασίες και να υπογράψουμε μια συμφωνία». Και στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε το δημοψήφισμα, όπου οι Τουρκοκύπριοι ήταν υπέρ της λύσης σε ποσοστό 60% και πλέον, ενώ οι Ελληνοκύπριοι ήταν αρνητικοί σε αυτό το Σχέδιο Ανάν κατά 60%. Εκεί, στο Νταβός, οι Ελληνοκύπριοι μας υποσχέθηκαν ότι θα φτάσουμε στην επίλυση του Κυπριακού και δεν έγινε έτσι.
Πρόσφατα, είχαμε πάλι μια συνάντηση στην Ελβετία με θέμα το Κυπριακό. Και ποιος ήταν ο αποχωρήσας; Και πάλι, η ελληνοκυπριακή πλευρά. Εδώ είναι οι υπουργοί Εξωτερικών μας, ήταν παρόντες εκεί και μπορούν να σας πουν τι έγινε στο Κραν Μοντανά. Εμείς θέλουμε μια δίκαιη και διαρκή λύση, μια βιώσιμη λύση και αυτό θέλει και η ελληνική πλευρά. Αλλά υπάρχουν, τίθενται θέματα, τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν στην ουσία ως υπεκφυγές της τελευταίας στιγμής, ούτως ώστε να μην καταλήξουμε κάπου. Πρέπει να προχωρήσουμε και να μπορέσουμε να κάνουμε τα βέβαια βήματα, που συνάδουν με τις πραγματικότητες της νήσου.
Ως προς τα θέματα του Αιγαίου, τα οποία τα συζητήσαμε: Έχω εδώ μαζί μου, με συνοδεύει σε αυτή την επίσημη επίσκεψη, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ της Τουρκικής Δημοκρατίας. Τα θέματα του Αιγαίου είναι δυσεπίλυτα ίσως, αλλά είναι θέματα που μπορούν να λυθούν. Και μπορούν να λυθούν με τις διαπραγματευτικές συνομιλίες, οι οποίες πρέπει να γίνουν. Εμείς πρέπει να εστιάσουμε στο γεμάτο μέρος του ποτηριού. Δεν μπορούμε να κοιτάμε συνέχεια και να υπογραμμίζουμε τα θέματα του παρελθόντος, τα λάθη, τα σφάλματα, δηλαδή το άδειο μέρος του ποτηριού.
Ως προς το Προσφυγικό, το οποίο ήταν επίσης στην ατζέντα μας: Αυτή τη στιγμή, η Τουρκία φιλοξενεί 3.000.000 πρόσφυγες. Και οι επενδύσεις που έχει κάνει από τον προϋπολογισμό της φτάνουν στα 30 δισεκατομμύρια δολάρια. Τι μας δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως στήριξη και βοήθεια; 850.000.000 ευρώ, τα οποία δίνονται στην Ερυθρά Ημισέληνο, όχι σε μας, δεν είναι στήριξη του προϋπολογισμού μας. Ποιος υποσχέθηκε για το 3 δισ. + 3 δισ. ευρώ; Η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τι έχει δώσει μέχρι τώρα; Αυτά τα 850.000.000 ευρώ που σας είπα.
Σε μια συνάντηση εργασίας, όπως αυτή που κάναμε, και σε αυτή τη συνέντευξη Τύπου, θέλω να αναφερθώ στην απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ, του κ. Τραμπ, σχετικά με την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ. Και οι ΗΠΑ είναι, ενδεχομένως, η μόνη χώρα, που μιλά για την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Η Ιερουσαλήμ είναι το πνευματικό κέντρο, η πρωτεύουσα των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών. Δεν υπάρχει κανείς άλλος που να επικροτεί την απόφαση περί αναγνώρισης των Ιεροσολύμων ως πρωτεύουσας του κράτους του Ισραήλ. Έκανα κάποιες ανακοινώσεις στη συνέχεια κάποιων πιέσεων και κάποιων συνομιλιών που είχα. Εγώ είμαι Πρόεδρος της Συνόδου Κορυφής των Συντονιστριών Χωρών και θα πραγματοποιήσουμε μια Σύνοδο Κορυφής στις αρχές του επόμενου έτους. Υπάρχει, επίσης, και η Σύνοδος των αραβικών κρατών, η οποία επίσης θα αποφανθεί περί της απόφασης Τραμπ για την αναγνώριση των Ιεροσολύμων [ως πρωτεύουσας του Ισραήλ].
Αλλά θα ήθελα, τώρα, να καταλήξω και δεν θέλω να μακρηγορήσω, ευχαριστώντας γι’ αυτή την εξαιρετική υποδοχή και φιλοξενία. Να ευχηθώ να συνεχιστεί η εμπορική, οικονομική, τουριστική, στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών και να συνεχίσουμε πάντα ακλόνητοι τις εργασίες μας.
Νίκος Λιονάκης (ΑΠΕ-ΜΠΕ): Μιλήσατε για συμφωνίες, για πιο αποτελεσματική διαχείριση στο προσφυγικό. Αν μπορείτε να μας πείτε, αν υπάρχει κάτι καινούργιο προς αυτό. Πως αξιολογείτε την έως τώρα συνεργασία και αν αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο – η συνεργασία στο προσφυγικό – για συνεργασία και σε άλλους τομείς μελλοντικά. Θα ήθελα, επειδή αναφέρθηκε ο Πρόεδρος Ερντογάν, και τη θέση του Έλληνα πρωθυπουργού σε σχέση με την κίνηση των ΗΠΑ αναφορικά με την Ιερουσαλήμ. Και μία πιο ειδική ερώτηση προς τον Πρόεδρο Ερντογάν: Αναφέρατε, ότι δεν φοβάστε την θρησκευτική ελευθερία. Γιατί δεν έχει ανοίξει έως τώρα η Θεολογική Σχολή της Χάλκης; Ευχαριστώ.
Αλέξης Τσίπρας: Εγώ θα ήθελα πριν απαντήσω στα ερωτήματά σας, μιας και ο φίλος Πρόεδρος Ερντογάν άνοιξε με ειλικρίνεια όλη την ατζέντα της συζήτησης και νομίζω είναι θετικό και θεμιτό αυτό. Δεν έχουμε να κρύψουμε τίποτα. Δύο φίλες χώρες, δύο γειτονικές χώρες, είμαστε γείτονες, οι γείτονες πρέπει να συζητούν και όπου συμφωνούν και όπου διαφωνούν. Θα ήθελα να πω ότι σήμερα με τις δηλώσεις του εδώ, συνειδητοποιώ ότι όλο το προηγούμενο διάστημα μάλλον δεν έγινε απολύτως κατανοητό τι ακριβώς εννοεί σε σχέση με τη Συνθήκη της Λωζάννης. Διότι αυτό που κατάλαβα από όσα είπε, δεν είναι ότι ζητάει την αναθεώρηση. Άλλωστε και να τη ζήταγε την αναθεώρηση, θα έπρεπε να ψάξουμε να βρούμε την Ιαπωνία και τις άλλες εννιά χώρες για να κάτσουμε να συζητήσουμε. Και βεβαίως κατάλαβα κάτι πολύ σημαντικό που έχει σημασία να το τονίσω, ότι δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση σε σχέση με την εδαφική ακεραιότητα, τα σύνορά μας δηλαδή, που ορίζονται από αυτή τη Συνθήκη. Εγώ, τουλάχιστον, αυτό κατάλαβα και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να το επισημάνουμε.
Η αλήθεια είναι, ότι είμαι λίγο μπερδεμένος σε σχέση με το αν αυτό που θέτει στο τραπέζι είναι τον εκσυγχρονισμό, την επικαιροποίηση ή την ορθή τήρηση της Συνθήκης της Λωζάννης, διότι ακόμα και στο ζήτημα που έθεσε για τη Θράκη σε σχέση με τους μουφτήδες αναφέρθηκε στην ορθή τήρηση και όχι στην αναθεώρηση. Εγώ θα ήθελα να επαναλάβω σε σχέση με τη Θράκη το εξής: Η μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, αλλά και η ελληνική μειονότητα στην Τουρκία πρέπει να αποτελέσουν μοχλό έλξης ανάμεσα στις δύο χώρες. Το στοιχείο εκείνο που θα μας φέρει πιο κοντά και όχι το στοιχείο εκείνο που θα μας απομακρύνει. Και με την ευκαιρία να πω, ότι η δική μας η κυβέρνηση έχει ιδιαίτερη μέριμνα για τους Έλληνες μουσουλμάνους πολίτες και ιδιαίτερη ευαισθησία σε κάθε είδους μειονότητα και στις θρησκευτικές. Και βεβαίως συμμερίζομαι την άποψη ότι πρέπει να γίνουν ακόμα βήματα σε σχέση με το βιοτικό επίπεδο, σε σχέση με την αναβάθμιση των συνθηκών.
Στα ζητήματα που αφορούν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, όμως που αφορούν τους Έλληνες πολίτες, δεν είναι ζητήματα διαπραγμάτευσης μεταξύ δύο κρατών. Εκεί θα εφαρμόσουμε την πολιτική μας, γιατί θέλουμε να την εφαρμόσουμε. Και το πρόγραμμά μας το μεταρρυθμιστικό, γιατί αυτό αφορά δική μας υπόθεση την οποία και θα υλοποιήσουμε.
Άκουσα, βεβαίως, και τη συζήτηση, την τοποθέτηση του Προέδρου για τις γνωστές διαφορές στο Αιγαίο, στο Κυπριακό. Νομίζω ότι, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα. Στο Κυπριακό, είμαι 43 χρονών και 43 χρόνια αυτό το θέμα μένει ανοικτό. Κάθε φορά, βεβαίως, υπάρχει μία συζήτηση για το ποιος φταίει. Δεν πρέπει, όμως, αγαπητέ μου φίλε Πρόεδρε, να ξεχνάμε ότι το θέμα αυτό υπάρχει ανοικτό, διότι πριν 43 χρόνια υπήρξε μία παράνομη εισβολή και κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου.
Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα των θρησκευτικών ελευθεριών, επίσης, και εκεί είμαι πολύ ευαίσθητος εγώ και η Ελληνική Δημοκρατία στο σύνολό της ως ένα κράτος δικαίου και ελευθερίας. Θέλω να τονίσω ότι, έχουμε προχωρήσει όλο αυτό το διάστημα στην ανακατασκευή μιας σειράς από τζαμιών στον ελλαδικό χώρο, στη Μυτιλήνη, στη Χίο, στα Μήθυμνα, στη Θεσσαλονίκη, στη Χαλκιδική, στο Ρέθυμνο, στη Ρόδο, το Φετιχιέ τζαμί εδώ στην Αθήνα, στο Μοναστηράκι. Όμως, ξέρετε, εμείς, ούτε μία στιγμή δεν σκεφτήκαμε, στο Φετιχιέ τζαμί για παράδειγμα, να κάνουμε μία θρησκευτική λειτουργία ορθόδοξη όπως αντιστοίχως, κακώς κατά τη γνώμη μου, συμβαίνει το τελευταίο διάστημα επανειλημμένα στην Αγιά Σοφιά. Πρέπει να υπάρξει σεβασμός αμοιβαίος της ιδιαιτερότητας της κάθε πλευράς. Σεβασμός στα θρησκευτικά πιστεύω και απόλυτη βούληση για ελευθερία. Ελευθερία στη δυνατότητα της μουσουλμανικής μειονότητας στην Ελλάδα να λειτουργεί και να ασπάζεται την πίστη της, όπως επίσης και της ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία.
Τώρα σε ό,τι αφορά την ερώτηση για το μεταναστευτικό: Στο μεταναστευτικό είμαστε και οι δύο παθόντες. Στην πλάτη της Τουρκίας και της Ελλάδας έχει πέσει το βάρος ολόκληρου του κόσμου, όχι μόνον της Ευρώπης. Η μεγαλύτερη προσφυγική κρίση τα τελευταία χρόνια μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, η μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών. Και η Τουρκία αυτή τη στιγμή φιλοξενεί 3,5 εκατομμύρια Σύρους. Η Ελλάδα βρέθηκε με τον μικρό της πληθυσμό, τις μικρές της δυνάμεις στην ανάγκη να φιλοξενήσει, να δώσει βοήθεια σε εκατοντάδες χιλιάδες που ήθελαν να περάσουν, βέβαια, στην Ευρώπη αλλά πέρασαν από την Ελλάδα, δέχθηκαν τη φιλοξενία του ελληνικού λαού. Και σήμερα, βεβαίως, εμείς οι δύο χώρες, η συνεργασία μας είναι κρίσιμη για όλη την Ευρώπη και για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Θεωρώ, ότι η συζήτησή μας ήταν εξαιρετικά εποικοδομητική στο θέμα αυτό και βεβαίως, πιστεύω ότι το επόμενο διάστημα θα γίνουν και κινήσεις, που θα διευκολύνουν την πλήρη υλοποίηση και εφαρμογή της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας αλλά και την αποσυμφόρηση των ελληνικών νησιών.
Σε ό,τι αφορά τέλος, το ακανθώδες ζήτημα της Ιερουσαλήμ και της Παλαιστίνης, θέλω να επισημάνω ότι η θέση της Ελλάδας είναι σαφής. Η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην ειρηνευτική διαδικασία, που προβλέπει τη δημιουργία δύο κρατών, όπως αυτή προβλέπεται από τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Σε αυτή την κατεύθυνση θα εργαστούμε ως χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ως χώρα με βαθιές ρίζες και με τον αραβικό κόσμο αλλά και φιλικές σχέσεις και με το Ισραήλ, με εκτεταμένη σχέση συνεργασίας στην περιοχή. Θεωρώ, λοιπόν, ότι η απόφαση για αναγνώριση ολόκληρης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, είναι μία απόφαση που δεν συμβάλλει στην υπόθεση της ειρήνης, σε μία περιοχή εύθραυστη, σε μία περιοχή που ήδη φλέγεται από εντάσεις.
ΕΡΝΤΟΓΑΝ: Εγώ θα ήθελα ιδιαίτερα να αναφερθώ στο θέμα των μειονοτήτων ξανά. Πριν από όλα, στη Δυτική Θράκη, στο ζήτημα του αρχιμουφτή, του αν είναι εκλεγμένος ή διορισμένος. Κατά τη γνώμη μου συνιστά μια σοβαρή πληγή και πιστεύω ότι ο αξιότιμος Πρωθυπουργός θα μεριμνήσει για την επίλυση και τη διευθέτηση του συγκεκριμένου ζητήματος. Βεβαίως αυτό είναι σαφές ότι αποτελεί ένα εσωτερικό θέμα της χώρας, δεν διαφωνούμε. Αλλά αν μας δίνεται η άδεια, προφανώς και μπορούμε να διατυπώσουμε την παράκλησή μας. Διότι εμείς εμπιστευόμαστε τη γείτονα χώρα και γι΄ αυτό δείχνουμε το ενδιαφέρον μας για το εσωτερικό της Δίκαιο.
Όσον αφορά το ζήτημα των θρησκειών, είναι ένα ζήτημα που μπορεί να επιλυθεί και από τεχνική άποψη σε συνεργασία των υπουργείων μας. Τα βήματα που θα καταβάλλουμε, ειδικά στο κυπριακό ζήτημα, θα είναι προς την κατεύθυνση της ανεύρεσης μια ς δίκαιης και βιώσιμής λύσης. Προφανώς ο κ. Τσίπρας, λόγω του νεαρού της ηλικίας του, εξανίσταται για τη διαιώνιση αυτού του προβλήματος ενώ εγώ έχω συνηθίσει. Αλλά αναζητώντας τη λύση, βλέπω ότι η πείρα που αποκόμισα από την ενασχόλησή μου με όλη αυτή τη διαδικασία, είναι πολύτιμη. Και μπορώ, με μεγάλη άνεση, να παρέχω τις σχετικές πληροφορίες, τα σχετικά έγγραφα, προκειμένου να φτάσουμε ταχύτερα στην επίλυση αυτού του ζητήματος. Λέγεται ότι η Τουρκία διαθέτει στρατό, όπως εξάλλου και η Ελλάδα. Αν είχε εφαρμοστεί δεόντως το Σχέδιο Ανάν δεν θα είχαμε φτάσει σε αυτό το σημείο, διότι θα υπήρχε μια συμφωνία σχετικά με τον αριθμό των στρατευμάτων που εδρεύουν στο νησί. Όμως, η ελληνοκυπριακή πλευρά έκανε το στραβοπάτημα και φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Πιστεύω, όμως, ότι μπορούμε να συνεχίσουμε, εργαζόμενοι από κοινού, προκειμένου να φτάσουμε στην επίλυση του ζητήματος. Ευχαριστώ πολύ.
Tuysuz Caglar Deniz (NTV): Η ερώτησή μου απευθύνεται και στους δύο ηγέτες. Μιλήσατε σχετικά με την έκδοση των πραξικοπηματιών. Τι άλλο έχετε να μας πείτε περί αυτού; Και κ. Τσίπρα, τι συζητήσατε σχετικά με το θέμα, διότι αναφέρατε την έκδοση των πραξικοπηματιών . Ποια βήματα προτίθεστε να καταβάλετε, όσον αφορά αυτό το ζήτημα;
Αλέξης Τσίπρας: Νομίζω ότι στην πρώτη τοποθέτησή μου ήμουν σαφής. Είναι ένα ζήτημα το οποίο χειρίζεται η ελληνική δικαιοσύνη. Η Ελλάδα, ως κράτος δικαίου και ως χώρα της ΕΕ, έχει απόλυτο διαχωρισμό των εξουσιών. Είναι διακριτές οι θέσεις και οι ρόλοι της εκτελεστικής εξουσίας και της δικαστικής. Αυτό το οποίο εγώ μπορώ να πω και αφορά την πολιτική μου θέση και στάση: Η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός ως μια δημοκρατική χώρα και ως ένας λαός δημοκρατικός που έχει υποστεί βαρύτατες συνέπειες από την κατάλυση της Δημοκρατίας στη σύγχρονη ιστορία, δεν μπορεί παρά να στηρίζει τις δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις. Και δεν μπορεί παρά να είναι αντίθετη και αντίθετος ο ελληνικός λαός απέναντι σε όποιες απόπειρες κατάλυσης της Δημοκρατίας. Και άρα με αυτή την έννοια να είναι αντίθετος και να μην έχει ανοιχτές τις πόρτες σε πραξικοπηματίες. Αυτό το οποίο εγώ μπορώ να σας διαβεβαιώσω, είναι ότι η Ελλάδα ως κράτος δικαίου και η ελληνική δικαιοσύνη θα πράξει τα δέοντα, ώστε οι άνθρωποι αυτοί να έχουν μια δίκαιη δίκη.
Ειδικότερα, η ΕΔΕ εστιάζει στο σημείο εκείνο των δηλώσεων του κ. Ερντογάν για «διατάραξη του σεβασμού του για την ελληνική Δικαιοσύνη» και στη διαπίστωσή του ότι «μέχρι ένα σημείο λειτουργεί το δικαστικό σύστημα στην Ελλάδα».
Ακόμη, η Ένωση επισημαίνει ότι από τον περασμένο Φεβρουάριο είχε απευθυνθεί με επιστολή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώνοντας ότι ο ‘Αρειος Πάγος, με τρεις αποφάσεις του, έκρινε ότι «ενδεχόμενη έκδοση των Τούρκων αξιωματικών θα έθετε σε κίνδυνο τη ζωή τους και θα τους εξέθετε σε βασανιστήρια και εξευτελισμό» και προσθέτει: «Η ελληνική Δικαιοσύνη έχει αποκλειστική αρμοδιότητα να κρίνει ζητήματα έκδοσης πολιτών τρίτων χωρών και δεν εξαρτά την κρίση της από φιλοφρονήσεις ή αποδοκιμασίες Ελλήνων ή ξένων πολιτικών».
Τέλος, στην ανακοίνωσή της, η ΕΔΕ αναφέρει: «Το σχόλιο του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας ότι “το δικαστικό σύστημα στην Τουρκία είναι περισσότερο δίκαιο απ’ ότι σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα”, θυμίζουμε τις συνεχείς δηλώσεις διαμαρτυρίας της Διεθνούς Ένωσης Δικαστών στις μαζικές απολύσεις 4.000 δικαστών και εισαγγελέων στην Τουρκία, μετά την 15η Ιουλίου 2016, πολλοί από τους οποίους είναι κρατούμενοι σε κελιά απομόνωσης, χωρίς να τους απαγγελθούν συγκεκριμένες κατηγορίες».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
