Την ανάγκη για άμεσες διορθωτικές παρεμβάσεις στην υποχρεωτική εφαρμογή του Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής (Ψ.Δ.Α.) για τη μεταφορά του ελαιοκάρπου, επισημαίνει ο βουλευτής Μεσσηνίας Περικλής Μαντάς, με επιστολή του προς τον διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργο Πιτσιλή.
Παράλληλα προσκαλεί τον διοικητή να επισκεφθεί τη Μεσσηνία, προκειμένου να δει ιδίοις όμμασι σε όλα τα στάδια της ελαιοσυγκομιδής τις αντικειμενικές δυσκολίες από την εφαρμογή του μέτρου. Ειδικότερα, όπως τονίζει ο κ. Μαντάς, η εφαρμογή της υποχρέωσης «έχει δημιουργήσει σοβαρές δυσκολίες και ένα κλίμα έντονης ανησυχίας στους Μεσσήνιους παραγωγούς», καθώς η διαδικασία δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές συνθήκες της ελαιοκομικής παραγωγής. Παρά τον θεμιτό στόχο της ιχνηλασιμότητας, η υποχρέωση έκδοσης Ψ.Δ.Α. για κάθε μεταφορά ελαιοκάρπου αποδεικνύεται –όπως σημειώνει– «δυσανάλογη, ανεφάρμοστη και πλήρως αποσυνδεδεμένη από την πραγματικότητα της συγκομιδής».
Στην επιστολή του ο βουλευτής καταγράφει τέσσερις βασικές κατηγορίες προβλημάτων:
- Πρακτική αδυναμία εφαρμογής του κανόνα “ένα δελτίο = μία μεταφορά”, λόγω της φύσης της ελιάς και των πολλών διαφορετικών τρόπων μεταφοράς. Η ανάγκη ψηφιακής πρόσβασης στο χωράφι, συχνά χωρίς σήμα ή εξοπλισμό, καθιστά τη διαδικασία μη ρεαλιστική.
- Κίνδυνος επιβολής άδικων προστίμων, καθώς σε μεγάλο αριθμό περιπτώσεων η μεταφορά γίνεται από τρίτους (εργάτες, συγγενικά πρόσωπα) που δεν μπορούν να εκδώσουν Ψ.Δ.Α., ενώ η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τον παραγωγό.
- Αδυναμία συμμόρφωσης από ηλικιωμένους ή μη εξοικειωμένους με ψηφιακά εργαλεία, γεγονός που κάνει το μέτρο πρακτικά ανεφάρμοστο για ένα πολύ μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού.
- Κίνδυνος αποδιοργάνωσης της συγκομιδής, σε μια περίοδο που κάθε καθυστέρηση ή εμπλοκή μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή.
Ο Μεσσήνιος βουλευτής επιπλέον προτείνει να αναληφθούν πρωτοβουλίες προκειμένου να υλοποιηθούν δύο άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις:
- Να θεσπιστεί μεταβατική εξαίρεση για τη φετινή ελαιοκομική περίοδο, ώστε να μην απαιτείται από τους παραγωγούς η έκδοση Ψ.Δ.Α. μέχρι να υπάρξει ένα πιο προσαρμοσμένο και λειτουργικό πλαίσιο.
- Να δοθεί η εναλλακτική δυνατότητα έκδοσης δελτίου παραλαβής από το ελαιοτριβείο, με πλήρη καταγραφή ποσοτήτων και στοιχείων παραγωγού, διασφαλίζοντας την ιχνηλασιμότητα χωρίς να επιβαρύνεται ο παραγωγός με διαδικασίες που δεν μπορούν να εφαρμοστούν στο χωράφι.
Παράλληλα, ο κ. Μαντάς προσκαλεί τον διοικητή της ΑΑΔΕ να επισκεφθεί άμεσα τη Μεσσηνία κατά τη διάρκεια της συγκομιδής, προκειμένου να διαπιστώσει από κοντά τις πραγματικές συνθήκες και τις δυσκολίες εφαρμογής του μέτρου. Όπως επισημαίνει, «η επιτυχής ρύθμιση απαιτεί γνώση της πραγματικής εικόνας στο πεδίο» και η αυτοψία θα συμβάλει σε πιο αποτελεσματικές και ρεαλιστικές λύσεις.
«Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι προωθεί με συνέπεια τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό και τη διαφάνεια. Όμως κάθε μεταρρύθμιση πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες της παραγωγής και τις ανάγκες των ανθρώπων της υπαίθρου», αναφέρει ο κ. Μαντάς. «Με τις κατάλληλες προσαρμογές μπορούμε να διασφαλίσουμε και την ομαλή λειτουργία της ελαιοκομίας και την επίτευξη των στόχων της ΑΑΔΕ».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής:
Αθήνα, 04 Δεκεμβρίου 2025
Προς: κ. Γεώργιο Πιτσιλή, Διοικητή Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων
Θέμα: «Διορθωτικές παρεμβάσεις στην εφαρμογή του Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής (Ψ.Δ.Α.) για τη μεταφορά ελαιοκάρπου — Πρόσκληση για επιτόπια επίσκεψη στη Μεσσηνία κατά την περίοδο συγκομιδής»
Αξιότιμε κύριε Διοικητά,
Με την ιδιότητά μου ως Βουλευτής Μεσσηνίας, ενός κατεξοχήν αγροτικού νομού με χιλιάδες επαγγελματίες και κατά κύριο επάγγελμα ελαιοπαραγωγούς, επιθυμώ να σας μεταφέρω την έντονη ανησυχία και δυσφορία του παραγωγικού κόσμου σχετικά με την πρόσφατη υποχρέωση έκδοσης Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής (Ψ.Δ.Α.) για κάθε μεταφορά ελαιοκάρπου προς τα ελαιοτριβεία.
Παρά τον θεμιτό στόχο της ιχνηλασιμότητας και της ενίσχυσης της διαφάνειας, η εφαρμογή του μέτρου —όπως έχει τεθεί— αποδεικνύεται στην πράξη δυσανάλογη, ανεφάρμοστη και πλήρως αποσυνδεδεμένη από την πραγματικότητα της ελαιοκομικής διαδικασίας. Στον δημόσιο διάλογο έχουν κατατεθεί τεκμηριωμένες θέσεις και προτάσεις από εξειδικευμένους φορείς, αναδεικνύοντας ότι οι ειδικές συνθήκες της ελαιοκομίας καθιστούν αναγκαίες σοβαρές τροποποιήσεις στο ισχύον πλαίσιο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ελιά συγκομίζεται σε τσουβάλια, σάκους ή τελάρα, συνήθως χωρίς να είναι εκ των πραγμάτων δυνατή η ακριβής γνώση των κιλών ή των ποσοτήτων που συγκομίστηκαν.
Συνοπτικά τα σημαντικότερα προβλήματα που δημιουργούνται από την υφιστάμενη διαδικασία είναι τα εξής:
- Ιδιαιτερότητες ελαιοκάρπου που καθιστούν τον κανόνα «ένα δελτίο = μία μεταφορά» πρακτικά μη εφαρμόσιμο
- Η ελιά συγκομίζεται και μεταφέρεται προς άμεση επεξεργασία, σε αντίθεση με άλλα αγροτικά προϊόντα που αποθηκεύονται ή παραμένουν ανέπαφα.
- Η μεταφορά γίνεται με πολλαπλούς τρόπους, ανάλογα με τις δυνατότητες του κάθε παραγωγού: μικρά αγροτικά, τρακτέρ, ρυμουλκούμενα, τρίτοι εργάτες γης, ακόμη και πολλαπλές διαδοχικές διακινήσεις την ίδια ημέρα.
- Καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν μπορεί να υπαχθεί σε ένα ενιαίο τυποποιημένο σχήμα έκδοσης Ψ.Δ.Α. από το χωράφι, καθώς απαιτείται ψηφιακή πρόσβαση, σταθερή σύνδεση, ψηφιακή λήψη στοιχείων και διαδικασίες ιδιαίτερα δύσκολες έως και αδύνατες στο περιβάλλον της συγκομιδής.
- Σοβαρός κίνδυνος επιβολής προστίμων σε παραγωγούς που δεν φέρουν ευθύνη
Σε πολλές περιπτώσεις, η μεταφορά του ελαιοκάρπου εκτελείται από τρίτους (συγγενικά πρόσωπα, εργάτες, εργολάβοι), οι οποίοι συνήθως δεν έχουν δυνατότητα ή γνώσεις για την έκδοση των ψηφιακών παραστατικών που απαιτούνται από τη διαδικασία. Σύμφωνα με την ίδια διαδικασία όμως, ο παραγωγός είναι ο μοναδικός αρμόδιος και αυτός που εν τέλει τυπικά εκτίθεται σε πρόστιμα — παρότι στην πραγματικότητα δεν διαθέτει τη δυνατότητα πλήρους εποπτείας της διακίνησης.
- Αδυναμία συμμόρφωσης μεγάλου μέρους του αγροτικού πληθυσμού
Ηλικιωμένοι παραγωγοί, άνθρωποι με ελάχιστη εξοικείωση με ψηφιακές εφαρμογές, εργάτες γης χωρίς πρόσβαση σε ψηφιακά μέσα ή δίχως γνώση ελληνικών, καθιστούν το μέτρο πρακτικά ανεφάρμοστο. Οι τεχνικές και διαδικαστικές δυσκολίες είναι για αυτούς πολύ μεγάλες, με αποτέλεσμα οι υπερβάσεις που απαιτούνται στην πλειονότητα των περιπτώσεων να είναι αντικειμενικά μη ρεαλιστικές.
- Καθολική επιβάρυνση της συγκομιδής — κίνδυνος αποδιοργάνωσης της παραγωγής
Η περίοδος λιομάζεματος είναι κρίσιμη και σύντομη. Η επιβολή μιας δυσλειτουργικής διαδικασίας, ακριβώς στο μέσο της παραγωγικής περιόδου, όχι μόνο προκαλεί σύγχυση, αλλά δημιουργεί πραγματικό κίνδυνο αποδιοργάνωσης της συγκομιδής και συνολικής επιβάρυνσης της παραγωγής.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΜΕΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
Με βάση τα παραπάνω, προτείνονται τα εξής:
- Μεταβατική εξαίρεση για τη τρέχουσα ελαιοκομική περίοδο
Να μην ισχύσει η υποχρεωτική έκδοση Ψ.Δ.Α. από τους παραγωγούς κατά τη συγκομιδή της ελιάς για φέτος, έως ότου υπάρξει ένα λειτουργικό, ειδικά προσαρμοσμένο πλαίσιο.
2. Εναλλακτική δυνατότητα έκδοσης δελτίου παραλαβής από τον παραλήπτη (ελαιοτριβείο)
Η έκδοση δελτίου παραλαβής από το ελαιοτριβείο, με πλήρη καταγραφή ποσοτήτων, ημερομηνιών και στοιχείων παραγωγού, διασφαλίζει ιχνηλασιμότητα χωρίς να επιβαρύνει τον παραγωγό με ιδιαίτερα δύσκολες έως και πρακτικά ανεφάρμοστες υποχρεώσεις.
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑ
Για τους παραπάνω λόγους, αλλά και επειδή πιστεύω ότι η επιτυχής ρύθμιση απαιτεί γνώση της πραγματικής εικόνας στο χωράφι, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να επισκεφθείτε τη Μεσσηνία κατά τη τρέχουσα περίοδο της συγκομιδής.
Θα έχετε έτσι την ευκαιρία:
- να δείτε από κοντά τις συνθήκες μεταφοράς του καρπού,
- να συνομιλήσετε με παραγωγούς και ελαιοτριβείς και
- να διαπιστώσετε προσωπικά ότι η εφαρμογή του Ψ.Δ.Α. όπως σχεδιάστηκε σήμερα δεν μπορεί να λειτουργήσει στις πραγματικές συνθήκες της ελαιοκομίας.
Είμαι στη διάθεσή σας να οργανώσουμε άμεσα την επίσκεψη, με πλήρη πρόσβαση σε όλες τις φάσεις της συγκομιδής και της μεταφοράς.
Είναι γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει σαφές δείγμα γραφής για την ψηφιακή πρόοδο και την ενίσχυση της διαφάνειας. Για να είναι όμως κάθε μεταρρύθμιση αποτελεσματική, πρέπει να λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα του πεδίου. Η απρόσκοπτη συνέχιση της συγκομιδής και η προστασία της παραγωγής δεν είναι απλώς ζήτημα διοικητικής διευκόλυνσης. Είναι ταυτόχρονα και κοινωνική ανάγκη, ειδικά για μια περιοχή που στηρίζεται οικονομικά σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ελαιοκομία.
Οι άμεσες, στοχευμένες τροποποιήσεις στη διαδικασία αποτελούν αναμφίβολα την ενδεδειγμένη προσέγγιση, έτσι ώστε η χώρα να μη βρεθεί αντιμέτωπη με μια κρίση που θα μπορούσε να είχε προληφθεί. Είμαι βέβαιος ότι με συνεργασία, καλή πίστη και τις αναγκαίες προσαρμογές στο πλαίσιο, μπορούμε να διασφαλίσουμε ταυτόχρονα τόσο την επίτευξη των στόχων που καλείται να επιτελέσει η ΑΑΔΕ, όσο και την απρόσκοπτη λειτουργία των χιλιάδων παραγωγών που εξαρτώνται καθημερινά από την εφαρμογή του πλαισίου αυτού.
Με εκτίμηση,
Περικλής Π. Μαντάς
Βουλευτής Μεσσηνίας
