Ο Δήμος Αλεξάνδρειας ενημερώνει τους δημότες ότι την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2025, την ημέρα που ψηφίζεται ο Κρατικός Προϋπολογισμός 2026, θα πραγματοποιηθεί συμβολικό κλείσιμο των υπηρεσιών του Δήμου.

Η απόφαση λαμβάνεται κατόπιν πρότασης της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και σύμφωνα με την με αριθμό 291/2025, απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αλεξάνδρειας. Με κύριο αίτημα την αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης από το Κεντρικό Κράτος προς τους Δήμους, προβάλλοντας το μήνυμα “Οικονομικά Ισχυροί Δήμοι, διαρκώς δίπλα στον πολίτη”.

Κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης, οι δημοτικές υπηρεσίες δεν θα εξυπηρετούν το κοινό, με εξαίρεση τις απολύτως απαραίτητες υπηρεσίες, κοινωνικού χαρακτήρα, ασφαλείας και έκτακτης ανάγκης. Ο Δήμος ζητά την κατανόηση των δημοτών και τονίζει ότι η κινητοποίηση αυτή γίνεται για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να προσφέρουμε στους πολίτες τις υπηρεσίες που αξίζουν — με ποιότητα, συνέπεια και προοπτική για το μέλλον.

Ο
ΔΗΜΑΡΧΟΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΚΥΡΙΝΗΣ

 Εννιά μελέτες και κλινικές δοκιμές που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων υγείας, από τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο έως την άνοια και τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, ξεχώρισε το επιστημονικό περιοδικό JAMA για το 2025.

Οι ιατρικές έρευνες που επιλέχθηκαν δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό από τον Οκτώβριο του 2024 ως τον Σεπτέμβριο του 2025.

Η καρδιακή ανεπάρκεια με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης (HFpEF) έχει γίνει ο πιο συνηθισμένος τύπος καρδιακής ανεπάρκειας, εν μέρει λόγω της παγκόσμιας αύξησης της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2. Μια έρευνα που μελετά τον ρόλο των αγωνιστών GLP-1 στη μείωση του κινδύνου της ασθένειας προσφέρει πλέον ελπίδα και ένα νέο κλινικό μονοπάτι. Στην ανάλυσή τους, που βασίστηκε σε αρκετές μελέτες κοόρτης με δεδομένα για 58.000 άτομα από συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στις ΗΠΑ, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ασθενείς με HFpEF που σχετίζεται με την παχυσαρκία και με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, οι οποίοι είχαν ξεκινήσει θεραπεία με τα φάρμακα GLP-1 σεμαγλουτίδη ή τιρζεπατίδη, παρουσίασαν πάνω από 40% χαμηλότερο κίνδυνο νοσηλείας λόγω καρδιακής ανεπάρκειας ή θνησιμότητας από οποιαδήποτε αιτία σε σύγκριση με όσους έλαβαν σιταγλιπτίνη, ένα φάρμακο που μειώνει τη γλυκόζη και χρησιμοποιήθηκε ως συγκριτικό εικονικό φάρμακο.

Περίπου ένα στα 300 βρέφη που γεννιούνται στις ΗΠΑ διαγιγνώσκεται με μια πάθηση υγείας που ανιχνεύεται με έναν τυπικό έλεγχο νεογνών. Η αλληλούχιση του γονιδιώματος μπορεί να εντοπίσει εκατοντάδες διαταραχές, ιδιαίτερα γενετικές παθήσεις που δεν διαθέτουν τους βιοδείκτες του αίματος για να εντοπιστούν σε τυπικές μεθόδους ελέγχου. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα μιας προοπτικής μελέτης καταδεικνύουν ότι μια στοχευμένη ανάλυση αλληλούχισης γονιδιώματος που αναζητά παραλλαγές σε ένα προκαθορισμένο σύνολο γονιδίων, είναι όχι μόνο εφικτή, αλλά μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα για την υγεία, επιτρέποντας την έγκαιρη ανίχνευση ενός ευρύτερου φάσματος θεραπεύσιμων παθήσεων και διαταραχών σε σχέση με τους τυπικούς ελέγχους. Πρόκειται για τη μελέτη GUARDIAN, μια από τις πρώτες μεγάλης κλίμακας έρευνες παρατήρησης που χρησιμοποίησαν την ανάλυση DNA ως μέθοδο. Τα ενδιάμεσα αποτελέσματα από τους πρώτους 4.000 ασθενείς έδειξαν ότι μπορεί να εντοπίσει παθήσεις σε νεογνά που διαφορετικά θα μπορούσαν να μην ανιχνευθούν κλινικά μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Η έρευνα στοχεύει στη μελέτη 100.000 βρεφών τα επόμενα χρόνια.

Στη μάχη κατά της άνοιας

Ένα επιπλέον όφελος του εμβολίου για τον έρπητα ζωστήρα, η μείωση του κινδύνου άνοιας, αναδείχθηκε από μελέτη που αφορούσε περισσότερα από 100.000 άτομα στην Αυστραλία. Εντοπίστηκε ότι στα περίπου επτά χρόνια μετά την κυκλοφορία του εμβολίου για έρπητα ζωστήρα, η πιθανότητα νέας διάγνωσης άνοιας σε άτομα που ήταν επιλέξιμα για το εμβόλιο αυτό ήταν σχεδόν δύο ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη από ό,τι στα άτομα που δεν ήταν επιλέξιμα.

Τα οφέλη των παρεμβάσεων στον τρόπο ζωής των ηλικιωμένων, όπως η άσκηση και οι κοινωνικές επαφές, για τη μείωση του κινδύνου άνοιας έχουν τεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος δύο κλινικών δοκιμών, της FINGER στη Φινλανδία και της POINTER στις ΗΠΑ. Η πιο πρόσφατη δοκιμή POINTER που είχε περίπου 2.100 συμμετέχοντες αφορούσε στην αύξηση της σωματικής και γνωστικής δραστηριότητας, της κοινωνικής εμπλοκής και της παρακολούθησης της καρδιαγγειακής τους υγείας και της υιοθέτησης μιας πιο υγιεινής διατροφής διαπιστώνοντας επιπλέον ότι το όφελος ήταν μεγαλύτερο μέσα από τη δομημένη παρέμβαση.

Ένα καλύτερο εμβόλιο για τον ιό της Ηπατίτιδας Β για άτομα με HIV που ενδέχεται να μην εμφανίσουν επαρκή ανοσολογική απόκριση στο συμβατικό εμβόλιο προέκυψε από τη δοκιμή Bee-HIVe, η οποία περιλάμβανε σχεδόν 600 ενήλικες με HIV σε 41 τοποθεσίες σε δέκα χώρες, που δεν ανταποκρίθηκαν σε προηγούμενο εμβολιασμό για την ηπατίτιδα Β και λάμβαναν αντιρετροϊκή θεραπεία.

Η επόμενη έρευνα που επέλεξε το περιοδικό JAMA δεν είναι μια ιστορία επιτυχίας. Μια ομάδα ερευνητών έθεσε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της τις μελέτες που αξιολογούν την απόδοση των εφαρμογών μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLM) σε κλινικά περιβάλλοντα υγειονομικής περίθαλψης. Εξέτασε περισσότερες από 500 μελέτες που δημοσιεύθηκαν μεταξύ του 2022 και των αρχών του 2024 και διαπίστωσε ότι ενώ τέτοιου είδους μελέτες για την αξιολόγηση των εφαρμογών LLM έχουν εκτοξευθεί, ωστόσο είναι «κατακερματισμένες και ανεπαρκείς» με μόνο το 5% να χρησιμοποιεί πραγματικά δεδομένα ασθενών για την αξιολόγηση των εφαρμογών. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι μελέτες αξιολόγησης των μοντέλων ενδέχεται να μην εστιάζουν στις πιο χρήσιμες εφαρμογές υγειονομικής περίθαλψης. Για παράδειγμα, υπάρχει μικρότερη εστίαση στη δοκιμή της απόδοσης των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης σε διοικητικές εργασίες, όπως η συγγραφή συνταγών και παραπομπών και η λήψη κλινικών σημειώσεων, εργασίες που όμως συμβάλουν στην επαγγελματική εξουθένωση των γιατρών.

Καρκίνος, υπέρταση και εγκεφαλική βλάβη

Οι ασθενείς με οξεία εγκεφαλική βλάβη συχνά έχουν αναιμία, η οποία σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Αν και οι μεταγγίσεις ερυθρών αιμοσφαιρίων μπορεί να μετριάσουν αυτό το πρόβλημα, έχουν επίσης συσχετιστεί με επιπλοκές, όπως δευτερογενή λοίμωξη και βλάβη στους πνεύμονες. Τα ευρήματα από την τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή TRAIN υποστηρίζουν ότι μια πιο φιλελεύθερη στρατηγική μετάγγισης αίματος, όπου η μετάγγιση ξεκινά με επίπεδο αιμοσφαιρίνης 9 g/dL έναντι 7 g/dL, έχει καλύτερα νευρολογικά αποτελέσματα σε ασθενείς με οξεία εγκεφαλική βλάβη.

Το πορογενές καρκίνωμα in situ είναι μια μορφή καρκίνου του μαστού που δεν είναι απαραίτητο να εξελιχθεί σε διηθητικό καρκίνο. Ωστόσο, η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση που μπορεί να συνδυαστεί με ακτινοβολία ή ενδοκρινική θεραπεία. Η δοκιμή COMET περιλάμβανε σχεδόν 1.000 γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω με νεοδιαγνωσμένο πορογενές καρκίνωμα in situ, θετικό σε ορμονικούς υποδοχείς και αρνητικό και υποδοχείς ERBB2. Τα αποτελέσματα της δοκιμής υποδηλώνουν ότι η ενεργή παρακολούθηση των ασθενών, με τακτικές κλινικές εξετάσεις και απεικόνιση και χειρουργική επέμβαση μόνο ανάλογα με τις ανάγκες, θα μπορούσε να είναι μια επιλογή για ορισμένες γυναίκες με αυτό τον τύπο καρκίνου, προκειμένου να αποφύγουν πιο εκτεταμένες χειρουργικές και ιατρικές θεραπείες.

Τέλος, για τα εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο των οποίων η αρτηριακή πίεση παραμένει επικίνδυνα υψηλή παρά τη χρήση πολλαπλών φαρμάκων, τα αποτελέσματα μιας τυχαιοποιημένης κλινικής δοκιμής φάσης 3 με τη συμμετοχή περισσότερων από 1.000 ενηλίκων με ανεξέλεγκτη υπέρταση, θα μπορούσαν να προσφέρουν μια νέα θεραπευτική επιλογή. Η λορουνδροστάτη (lorundrostat) είναι ένα καινοτόμο φάρμακο που αποδείχθηκε ότι μειώνει σημαντικά την αρτηριακή πίεση όταν προστίθεται σε υπάρχοντα φαρμακευτικά σχήματα.

Credit φωτογραφίας: JAMA
ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι περιοριστικές πεποιθήσεις δεν είναι απλώς σκέψεις που περνούν από το μυαλό. Είναι βαθιά ριζωμένες εσωτερικές «αληθινότητες» που διαμορφώνουν τη ζωή μας χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Μας κρατούν σε μικρές, στενές εκδοχές του εαυτού μας, πολύ μικρότερες από αυτό που πραγματικά μπορούμε να γίνουμε. Όταν μιλάμε για απελευθέρωση από αυτές, δεν αναφερόμαστε σε μια αφηρημένη ψυχολογική διαδικασία, αλλά σε μια πρακτική, γειωμένη και βαθιά ανθρώπινη πράξη αυτογνωσίας.

Η διερεύνηση αυτών των πεποιθήσεων ανήκει στον πυρήνα της ψυχοθεραπείας: να φωτίσουμε τα αόρατα μοτίβα που επηρεάζουν τη συμπεριφορά, τις σχέσεις, τις επιλογές και το αίσθημα προσωπικής αξίας. Κι όμως, παρά την επιστημονική της διάσταση, αυτή η διεργασία έχει κάτι βαθιά ποιητικό. Είναι σαν να ανοίγει ένα παράθυρο σε έναν χώρο που υπάρχουμε, αλλά δεν είχαμε ποτέ το θάρρος να κατοικήσουμε.

Τι Είναι οι Περιοριστικές Πεποιθήσεις;

Οι περιοριστικές πεποιθήσεις είναι εσωτερικές δηλώσεις που λειτουργούν σαν αόρατοι κανόνες:

• «Δεν μπορώ.»
• «Δεν είμαι αρκετός.»
• «Θα αποτύχω.»
• «Οι άλλοι είναι καλύτεροι από μένα.»
• «Δεν αξίζω να αγαπηθώ.»

Αυτές οι πεποιθήσεις δεν εμφανίζονται τυχαία. Διαμορφώνονται από εμπειρίες παιδικής ηλικίας, πρώιμες σχέσεις, μηνύματα οικογένειας, κοινωνικά πρότυπα και επαναλαμβανόμενους φόβους. Το νευρικό μας σύστημα, για να προστατευτεί, δημιουργεί μονοπάτια σκέψης που μοιάζουν ασφαλή. Όμως η «ασφάλεια» αυτή συχνά μετατρέπεται σε κλουβί, μια ζώνη άνεσης που δεν μας επιτρέπει να προχωρήσουμε.

Η Νευροβιολογία της Πεποίθησης

Η επιστήμη δείχνει πως κάθε πεποίθηση αντιστοιχεί σε νευρωνικά κυκλώματα. Όσο πιο συχνά μια σκέψη επαναλαμβάνεται, τόσο πιο ισχυρό γίνεται το αντίστοιχο μονοπάτι στον εγκέφαλο. Με το πέρασμα του χρόνου, το μονοπάτι αυτό γίνεται «αυτόματο». Έτσι, η πεποίθηση παύει να μοιάζει με επιλογή και μοιάζει με αλήθεια.

Ωστόσο, ο εγκέφαλος διαθέτει νευροπλαστικότητα. Μπορεί να αλλάξει, να δημιουργήσει νέες συνάψεις, να σβήσει παλιές διαδρομές και να ενισχύσει διαφορετικές. Αυτό είναι το θεμέλιο της θεραπευτικής αλλαγής: η κατανόηση ότι η σκέψη δεν είναι μοίρα, αλλά διαδικασία. Κάτι που μπορεί να μεταμορφωθεί.

Ψυχοθεραπευτική Προσέγγιση: Από την Αυτοπαρατήρηση στην Απελευθέρωση

1. Αναγνώριση – Το Φως Πέφτει στην Πηγή

Πριν αλλάξουμε οποιαδήποτε πεποίθηση, χρειάζεται να τη δούμε καθαρά. Η αυτοπαρατήρηση εδώ λειτουργεί σαν καθρέφτης. Στη θεραπευτική διαδικασία, αυτό επιτυγχάνεται με στοχευμένες ερωτήσεις:

• «Τι ακριβώς λέω στον εαυτό μου;»
• «Από πού το έχω μάθει;»
• «Πώς επηρεάζει τη ζωή μου;»
  Η συνειδητοποίηση δεν είναι θεωρητική. Είναι μια βαθιά σωματική και συναισθηματική εμπειρία κατανόησης.

2. Επανεξέταση – Είναι όντως αλήθεια;

Οι περιοριστικές πεποιθήσεις καταρρέουν όταν εκτεθούν στην πραγματικότητα. Όταν ο θεραπευόμενος καλείται να δει εναλλακτικές εξηγήσεις, να εξετάσει αποδείξεις, να αναγνωρίσει επιτεύγματα που αγνοούσε. Η αμφισβήτηση δεν ακυρώνει το συναίσθημα· το απελευθερώνει από την υπόγεια χειραγώγηση μιας παλιάς «αλήθειας».

3. Μαλακή Συναισθηματική Επανεγγραφή

Οι νέες πεποιθήσεις δεν στοχεύουν στην υπεραισιοδοξία. Δεν είναι «μάντρα» που επαναλαμβάνουμε μηχανικά. Είναι μια ήπια, αργή εσωτερική μετατόπιση, που στηρίζεται στην επαφή με το σώμα, την αναπνοή, τη ρύθμιση του νευρικού συστήματος. Η αλλαγή γίνεται βιωματική, όχι διανοητική.

4. Σταθεροποίηση – Η Νέα Πραγματικότητα Γίνεται Έδαφος

Με επανάληψη, οι νέες εσωτερικές δηλώσεις γίνονται συνήθεια. Το νευρικό σύστημα παύει να αντιδρά σαν να βρίσκεται σε απειλή. Η συμπεριφορά αλλάζει χωρίς πίεση: πιο υγιή όρια, περισσότερη διεκδικητικότητα, αυθεντικότητα, αυτοφροντίδα.

Η Ποιητική Στιγμή της Απελευθέρωσης

Κάθε φορά που μια περιοριστική πεποίθηση χαλαρώνει, κάτι μέσα μας ανασαίνει. Είναι σαν ένα εσωτερικό δωμάτιο να φωτίζεται. Η ζωή ανοίγει ξανά, σαν να μετακινείται από το «δεν μπορώ» στο «ίσως…». Αυτή η μικρή μετατόπιση δεν είναι μικρή. Είναι η αρχή όλων των αλλαγών.

Η απελευθέρωση από τις πεποιθήσεις δεν υπόσχεται τέλεια ζωή. Υπόσχεται όμως κάτι βαθύτερο: την αίσθηση ότι επιστρέφεις στον πυρήνα σου, εκεί όπου υπάρχει χώρος για επιλογές, δυνατότητες και αυθεντική παρουσία.

Γιατί Αξίζει να Ξεκινήσεις Σήμερα

Κάθε άνθρωπος κουβαλά ιστορίες που δεν επέλεξε. Αλλά έχει την ευθύνη, και την ελευθερία, να μη ζήσει φυλακισμένος σε αυτές. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι πολυτέλεια, είναι γέφυρα προς μια πιο ολοκληρωμένη εκδοχή του εαυτού.

Αν νιώθεις ότι κάποιο αόρατο «ταβάνι» σε κρατά πίσω, τότε πιθανότατα βρίσκεται μέσα στον τρόπο που μιλάς στον εαυτό σου. Κι αυτό μπορεί να αλλάξει.

Η απελευθέρωση από τις περιοριστικές πεποιθήσεις είναι μια πράξη βαθιά ανθρώπινη: η επιστροφή σε έναν χώρο εσωτερικής ελευθερίας.

Γράφει ο Ψυχολόγος – Σύμβουλος Γάμου Γιάννης Ξηντάρας

Ήταν το 2013 όταν το ελληνικό ωκεανογραφικό σκάφος ΑΙΓΑΙΟ ξεκινούσε για την πιο μακρινή και απαιτητική αποστολή του: μια διεθνή επιστημονική έρευνα στην Ερυθρά Θάλασσα, κάτω από εξαιρετικά δύσκολες καιρικές συνθήκες. Δώδεκα χρόνια μετά, ένα νέο άρθρο που βασίζεται στο υλικό εκείνης της αποστολής, ανασυνθέτει τις περιβαλλοντικές και κλιματικές μεταβολές της περιοχής κατά τα τελευταία 12.000 χρόνια.

Μπορεί το σκάφος ΑΙΓΑΙΟ του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) να έχει κάνει κατά το παρελθόν ερευνητικές αποστολές στη Μαύρη Θάλασσα και τη δυτική Μεσόγειο, αλλά στη συγκεκριμένη αποστολή το 2013 έφτασε στο νοτιότερο σημείο που έχει πάει ποτέ: στη νοτιοανατολική Ερυθρά Θάλασσα, σε ευθεία απόσταση 3.000 χιλιομέτρων από τον Πειραιά. Η έρευνα διεξήχθη σε συνεργασία με το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Γιορκ και το Saudi Geological Survey και με χρηματοδότηση από το European Research Council.

Στόχος της αποστολής ήταν η χαρτογράφηση και μελέτη της υφαλοκρηπίδας της Σαουδικής Αραβίας στην περιοχή των νησιών Φαραζάν, μια περιοχή με πάνω από 80 κοραλλιογενή νησιά και πλούσια θαλάσσια ζωή. Εκεί, εντοπίστηκαν πολλές, απομονωμένες λεκάνες, με διάμετρο όχι μεγαλύτερη των τριών έως πέντε χιλιομέτρων και βάθη που φτάνουν από 150 έως 500 μέτρα. Σε παγετώδεις περιόδους, όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν 120 μέτρα πιο χαμηλά από τη σημερινή και η υφαλοκρηπίδα ήταν ξηρά, αυτές οι λεκάνες ήταν λίμνες. Δείγματα ιζημάτων συλλέχθηκαν από τον βυθό αυτών των λεκανών προκειμένου να διερευνηθεί αν το νερό των λιμνών ήταν γλυκό (και άρα πόσιμο) και αν αποτελούσαν πόλο έλξης για τους προϊστορικούς ανθρώπους, αλλά και για να μελετηθούν οι περιβαλλοντικές συνθήκες στην περιοχή στο πέρασμα των χιλιετιών.

Οι αντίξοες συνθήκες και η ιδιαιτερότητα του υλικού

Η αποστολή διεξήχθη υπό αντίξοες συνθήκες, όπως περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επικεφαλής της και διευθυντής Ερευνών του ΕΛΚΕΘΕ, Δημήτρης Σακελλαρίου: εξωτερική θερμοκρασία που άγγιζε τους 40 βαθμούς Κελσίου, πολύ υψηλή υγρασία και σκόνη στην ατμόσφαιρα έκαναν την κατάσταση αφόρητη στη διάρκεια της ημέρας και ανάγκαζαν τους επιστήμονες να κάνουν δειγματοληψίες ιζήματος και νερού μετά τη δύση του Ηλίου. Η θερμοκρασία της θάλασσας ήταν μεγαλύτερη από 30-35 βαθμούς Κελσίου και το ζεστό θαλασσινό νερό δεν μπορούσε να ψύξει επαρκώς τις μηχανές του πλοίου με αποτέλεσμα να υπάρχουν συχνά προβλήματα μηχανολογικής φύσης. «Ήταν ίσως το πιο δύσκολο ερευνητικό ταξίδι που έχω κάνει στα 30 χρόνια που είμαι στο ΕΛΚΕΘΕ και στις αποστολές με το ΑΙΓΑΙΟ. Παρ’ όλα αυτά, καταφέραμε να ολοκληρώσουμε την αποστολή με πολύ μεγάλη επιτυχία και να συλλέξουμε επιστημονικά στοιχεία από μια εντελώς ανεξερεύνητη περιοχή, τα οποία έχουν αποκτήσει πολύ μεγάλη αξία στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, γιατί μέχρι σήμερα παραμένουν μοναδικά», τονίζει ο κ. Σακελλαρίου. Ο ίδιος προσθέτει ότι σήμερα που το ΑΙΓΑΙΟ έχει φτάσει στην ηλικία των 40 ετών, δυσκολεύεται να εκτελέσει τόσο μακρινές και απαιτητικές ερευνητικές αποστολές, γι’ αυτό «είναι επιτακτική ανάγκη και προς το συμφέρον της Ελλάδας, μιας κατεξοχήν ναυτικής χώρας, να αντικαταστήσει το ΑΙΓΑΙΟ με ένα νέο, σύγχρονο ερευνητικό σκάφος, για να διατηρήσει την εξέχουσα θέση που κατέχει στη θαλάσσια έρευνα της Μεσογείου, της Μαύρης και της Ερυθράς Θάλασσας».

Τα πολύτιμα επιστημονικά στοιχεία που συλλέχθηκαν κατά την αποστολή του 2013 αναλύονται μέχρι σήμερα από ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο. Η γεωλόγος Φραντζέσκα Παράσχου, τότε υποψήφια διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο ΕΛΚΕΘΕ, έθεσε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της έναν πυρήνα ιζήματος, προκειμένου να μελετήσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη νότια Ερυθρά Θάλασσα τα τελευταία δώδεκα χιλιάδες χρόνια. «Θέλαμε να κάνουμε μια παλαιοπεριβαλλοντική αναπαράσταση της περιοχής μέσω διαφόρων δεικτών, κυρίως γεωχημικών. Μελετήσαμε στην ουσία πώς προσαρμόστηκε το ιδιαίτερο θαλάσσιο οικοσύστημα της περιοχής αυτής στις κλιματικές μεταβολές μετά την τελευταία παγετώδη περίοδο, οπότε η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε σημαντικά», τονίζει η Φραντζέσκα Παράσχου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Η νότια Ερυθρά Θάλασσα ήταν ένα από τα περάσματα του σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens) από την Αφρική προς την Ευρασία, όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν χαμηλότερη. Επίσης, η περιοχή συγκεντρώνει μοναδικά σε παγκόσμιο επίπεδο περιβάλλοντα και βιοκοινωνίες, τα οποία έχουν μελετηθεί ελάχιστα. Τα παράκτια τοπία της διατηρούν βασικά αρχεία των περιβαλλοντικών αλλαγών μέσα στους αιώνες.

Μέσα από σειρά υποτροφιών, η κ. Παράσχου μετέβη στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία και στο Πανεπιστήμιο Νοτρ Νταμ των ΗΠΑ για να κάνει αναλύσεις του δείγματος, λόγω των ελλείψεων εξειδικευμένων υποδομών στα ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα.

Ο Ανδρέας Κουτσοδενδρής, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, θυμάται την ιδιαιτερότητα του υλικού, το έντονο καταπράσινο χρώμα και την οσμή του, όταν ανοίχτηκε για να μελετηθεί.  «Έχω δει υλικό από όλο τον κόσμο, αλλά σαν αυτό κανένα άλλο. Είναι έντονα βιογενές με μεγάλη ποσότητα οργανικού υλικού και το έντονο πράσινο χρώμα του προέρχεται από την απόθεση οργανικού υλικού από τις ιδιαίτερες βιοκοινωνίες που ζουν σε αυτό το ακραίο περιβάλλον με τις υψηλές θερμοκρασίες, τη μεγάλη αλατότητα, την έντονη εξάτμιση και την ελάχιστη απορροή».

Ο κ. Κουτσοδενδρής αναδεικνύει τη σημασία της Ερυθράς Θάλασσας για πολλά διαφορετικά επιστημονικά πεδία. «Στην παλαιοανθρωπολογία θεωρείται μια από τις γέφυρες που είναι απαραίτητη για να κατανοήσουμε την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Για την παλαιοκλιματολογία έχει ενδιαφέρον γιατί μας δίνει πληροφορίες για τις κλιματικές αλλαγές που συνέβησαν σε τέτοια ακραία περιβάλλοντα, όπως είναι οι έρημοι. Στον τομέα της παλαιοωκεανογραφίας μπορείς να κάνεις πολύ λεπτομερή καταγραφή της αλλαγής της στάθμης της θάλασσας. Βεβαίως, είναι πολύ σημαντική και για τη βιολογία και άλλους τομείς που μελετούν σύγχρονα περιβάλλοντα, λόγω των κοραλλιογενών υφάλων, που βρίσκονται υπό πίεση εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Κλιματική αλλαγή, από το παρελθόν στο μέλλον

Οι αναλύσεις έφεραν στο φως τις πληροφορίες που περικλείει αυτός ο πυρήνας ιζήματος για τις μεταβολές του θαλάσσιου οικοσυστήματος, των μικροβιακών και των πλαγκτονικών οργανισμών. «Οι μεταβολές αυτές δείχνουν την προσαρμογή των οργανισμών στις αλλαγές των περιβαλλοντικών συνθηκών και της μετατροπής της συγκεκριμένης λεκάνης από μια απομονωμένη υπεράλμυρη λίμνη σε ένα θαλάσσιο περιβάλλον», παρατηρεί η κ. Παράσχου. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Global and Planetary Change» του ομίλου Elsevier.

Η μελέτη ενός τέτοιου οικοσυστήματος του παρελθόντος δίνει στους ερευνητές πολλά χρήσιμα στοιχεία για τις επιπτώσεις που θα έχει η κλιματική αλλαγή στο μέλλον. Όπως υπογραμμίζει ο Ανδρέας Κουτσοδενδρής, «με την έρευνα των οικοσυστημάτων του παρελθόντος ο στόχος μας είναι να δούμε ποια είναι τα όρια αντοχής των διαφόρων βιοκοινωνιών, όταν τους ασκείται πίεση. Η συγκεκριμένη έρευνα μάς δείχνει πώς αυτές οι ιδιαίτερες βιοκοινωνίες στη νότια Ερυθρά Θάλασσα κατά το παρελθόν ανταπεξήλθαν στην αύξηση της θερμοκρασίας και τη μετάβαση από μια παλαιολίμνη σε ένα θαλάσσιο περιβάλλον. Στο μέλλον, βέβαια, θα δούμε ένα τελείως διαφορετικό μοντέλο γιατί η κλιματική αλλαγή θα έχει επίπτωση σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα, μέσα σε κάποιες δεκαετίες».

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0921818125004850

ΑΠΕ-ΜΠΕ