Οι ηλιόσποροι παραμένουν στις αποθήκες χωρίς να βρίσκεται αγοραστής. Ο ανταγωνισμός με τα ουκρανικά σιτηρά ενοχλεί τον Άνγκελ Βουκοντίνοφ, έναν Βούλγαρο γεωργό τον οποίο δεν καθησύχασαν οι τελευταίες ανακοινώσεις των Βρυξελλών.
«Δεν έχουμε κάτι εναντίον των Ουκρανών», αλλά αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη και «η οικονομική βοήθεια που προσφέρει η ΕΕ για να αντισταθμίσει τις απώλειές μας είναι αστεία!», καταγγέλλει.
Από την Πολωνία ως τη Ρουμανία, περνώντας από τη Σλοβακία και την Ουγγαρία χιλιάδες γεωργοί είναι οργισμένοι λόγω της μεγάλης εισροής σιτηρών και άλλων προϊόντων από την Ουκρανία.
«Αδικία»
Η Βουλγαρία, μεγάλη παραγωγός ηλιελαίου, δέχθηκε πέρυσι από την Ουκρανία περίπου 940.000 τόνους σπόρων, δηλαδή τη μισή ποσότητα από αυτή που εξήγαγε το Κίεβο στην ΕΕ.
Η Ρουμανία βρίσκεται στη δεύτερη θέση με σχεδόν 360.000 τόνους. Στις αρχές Απριλίου οι γεωργοί της χώρας έβγαλαν τα τρακτέρ τους για να κλείσουν τα συνοριακά περάσματα μαζί με τους Βούλγαρους συναδέλφους τους.
«Η κυβέρνηση και οι ευρωπαϊκές αρχές ήταν άδικοι με εμάς», είχε δηλώσει τότε ο συνδικαλιστής Φλορεντίν Μπέρτσου. «Αντίθετα με τις δεσμεύσεις τους, μεγάλο μέρος των σιτηρών, που θα έπρεπε απλώς να περάσουν από το έδαφός μας, έμεινε εγκλωβισμένο εδώ».
Στην Πολωνία οι διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων ώθησαν τον υπουργό Γεωργίας σε παραίτηση.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ ανέστειλε τον Μάιο του 2022, και για έναν χρόνο, τους δασμούς για όλα τα εισαγόμενα ουκρανικά προϊόντα.
Οι 27 χώρες της ΕΕ οργανώθηκαν ώστε η Ουκρανία να μπορέσει να εξάγει τα αποθέματα σιτηρών της στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, δημιουργώντας «διαδρόμους αλληλεγγύης» μετά το κλείσιμο των θαλάσσιων οδών στη Μαύρη Θάλασσα.
Όμως αντί απλώς τα σιτηρά να περνούν από το έδαφός τους, τα γειτονικά ευρωπαϊκά κράτη της Ουκρανίας είδαν να συσσωρεύονται το καλαμπόκι ή το σιτάρι, λόγω εφοδιαστικών προβλημάτων και αδυναμίας των υποδομών.
«Κανείς δεν ασχολούνταν με τα όσα συνέβαιναν», δηλώνει ο Μαρίν Ιλίεφ, που εκπροσωπεί τους παραγωγούς σιτηρών της βουλγαρικής περιοχής Πλοβντίφ. «Τα μικρά ρυάκια έγιναν μεγάλα ποτάμια και οι τιμές κατέρρευσαν», προσθέτει.
Εκατομμύρια ευρώ βοήθειας
Αφού πλησίασε τα 870 ευρώ ο τόνος τον Μάρτιο του 2022, μετά τη ρωσική εισβολή, η τιμή του ηλιόσπορου έχει πέσει γύρω στα 360 ευρώ, κάτι που δεν επιτρέπει να καλυφθεί το κόστος παραγωγής, εξηγεί ο Ιλίεφ. Παράλληλα αυξήθηκαν κατακόρυφα οι τιμές των λιπασμάτων.
Όμως κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι οι γεωργοί πιάστηκαν στην ίδια τους την παγίδα.
«Γιατί δεν πούλησαν νωρίτερα τη σοδειά τους; Το 2022 καθυστερούσαν αναμένοντας ακόμη υψηλότερες τιμές», καταγγέλλει ο Νικολάι Βαλκάνοφ του InteliAgro.
Οι πελάτες τους «λογικά» αποφάσισαν να στραφούν στα ουκρανικά σιτηρά που είχαν γεμίσει την αγορά, προσθέτει.
Αντιμέτωπη με αυτή τη δυσαρέσκεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα πρώτο πακέτο 56,3 εκατ. ευρώ για να στηρίξει τους πλέον πληγέντες παραγωγούς, προτού προτείνει αυτή την εβδομάδα την αποδέσμευση επιπλέον 100 εκατ. ευρώ.
«Οι Βρυξέλλες προσπαθούν να περιορίσουν την αγανάκτηση, αλλά η αβεβαιότητα επιμένει», εκτιμά ο Ιλίεφ.
Η Σόφια, η Βαρσοβία, η Βουδαπέστη και η Μπρατισλάβα έσπευσαν να βοηθήσουν τους παραγωγούς τους, απαγορεύοντας μονομερώς κάθε εισαγωγή ουκρανικών σιτηρών.
Μόνο το Βουκουρέστι απείχε από αυτό το δραστικό μέτρο.
Όμως όλοι ζητούν μια μόνιμη λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη πριν τη σύνοδο την Τρίτη στις Βρυξέλλες των υπουργών Γεωργίας.
«Μόλις υπάρξει μια συγκεκριμένη πρόταση, η κυβέρνηση της Ουγγαρίας φυσικά θα είναι έτοιμη να αλλάξει στάση», σχολίασε χθες Πέμπτη ο Γκεργκέλι Γκούλιας, προσωπάρχης του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν.
«Όμως είναι απαράδεκτο να καταστρέφεται η εσωτερική αγορά με τα ουκρανικά σιτηρά τα οποία θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τον λιμό στην Αφρική!», τόνισε.
ΑΠΕ - ΜΠΕ
