Αλυσιδωτές αναμένονται να είναι οι επιπτώσεις από την Ουκρανική κρίση στην Ελληνική οικονομία, ειδικά στην περίπτωση που αυτή τραβήξει σε μάκρος. ‘Ηδη, η πίεση με την κατακόρυφη αύξηση των τιμών σε ενέργεια, πρώτες ύλες, όπως σιτάρι , καλαμπόκι, σίκαλη φυτικά έλαια και μεταλλεύματα είναι εμφανείς.
Ειδικά στον αγροτικό κλάδο κααι κυρίως στους εξαγωγείς οπωροκηπευτικών και φρούτων, οι επιπτώσεις εκτιμάται ότι θα είναι δραματικές. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις εκπροσώπων των κλάδων, δεν αποκλείεται να ξεμείνουν πάνω από 100 τόνους ροδάκινων που προορίζονταν για εξαγωγές στις χώρες της Αν. Ευρώπης και κυρίως την Ρωσσία.
Αλλά σε όλο το εύρος των προϊόντων οι κλυδψνισμοί ανααμένεται να είναι πρωτοφανείς. Σε δηλώσεις του το Σάββατο ο Πρόεδρος της ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος, Μιχάλης Μούσιος τόνισε ότι η τιμή των αλεύρων το τελευταίο εξάμηνο έχει διπλασιαστεί σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο. “Πλέον, επικρατεί μια δύσκολη κατάσταση. Φτάνουμε στο σημείο να ανησυχούμε αν θα έχουμε επάρκεια σιτηρών για το επόμενο διάστημα”, δήλωσε, περιγράφοντας παράλληλα μια άκρως δυσμενή εικόνα λόγω και των προηγούμενων αυξήσεων, σε ενέργεια και πρώτες ύλες. Όπως, δε, τόνισε πολλές επιχειρήσεις αδυνατούν να απορροφήσουν και νέες, προβλέποντας μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των βασικών καταναλωτικών αγαθών, με το ψωμί, να είναι ένα από τα πρώτα αγαθά που θα επηρεαστούν.
“Οι ορίζουσες της έντασης του νέου σοκ”
Στις επιπτώσεις της Ουκρανικής κρίσης αναφέρεται και η εβδομαδιαία αναφορά του τμήματος αναλύσεων της Alpha Bank, που τονίζει ότι “η ολόπλευρη ρωσική επιχείρηση εισβολής στην επικράτεια της Ουκρανίας δύναται να μετατρέψει την κρίση φυσικού αερίου σε μια μονιμότερη πληθωριστική πίεση στις πρώτες ύλες και τα βασικά αγαθά, επαναφέροντας τον κίνδυνο του στασιμοπληθωρισμού (stagflation) πάνω από την Ευρώπη.”
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές της τράπεζας, “οι ορίζουσες της έντασης του νέου shock στην ευρωπαϊκή οικονομία είναι πρώτον, η διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων, δεύτερον η μορφή και η ευστάθεια του νέου status quo που θα προκύψει, τρίτον η κλιμάκωση των κυρώσεων έναντι της ρωσικής οικονομίας, και τέλος, η επίπτωση των κρατικών δαπανών των ευρωπαϊκών χωρών -για τη χρηματοδότηση της ενεργειακής κρίσης- επί της δημοσιονομικής τους ισορροπίας, η οποία ήδη, προσωρινώς, διαταράχθηκε τα προηγούμενα χρόνια, λόγω της πανδημίας”
Επίσης η Alpha Bank αναφέρει ότι η περαιτέρω αύξηση του ενεργειακού κόστους θα συμπιέσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και θα αυξήσει το κόστος παραγωγής για τις επιχειρήσεις. “Αποτέλεσμα αυτών θα ήταν να ενταθούν οι πληθωριστικές πιέσεις σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, υποχρεώνοντας, ενδεχομένως, τις εθνικές κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Η Ιταλία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα πακέτο μέτρων ύψους Ευρώ 8 δισ., προκειμένου να στηρίξει τους καταναλωτές και τη βιομηχανία από την αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου” σημειώνει χαρακτηριστικά η Alpha Bank.
Σε πίεση η κυβέρνηση για μέτρα
Τούτων δοθέντων και με τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να στενάζουν υπό το βάρος της ενεργειακής και όχι μόνο ακρίβειας η κυβέρνηση να αναζητά τρόπους στήριξης της οικονομίας κι ανάσχεσης των επιπτώσεων. Βέβαια σε μια συγκυρία που έχει πρόσθετες δυσκολίες. Τέτοιες είναι η άνοδος των επιτοκίων, που δημιουργεί ασφυκτικό κλοιό στην προσπάθεια κόστους δανεισμού, η πίεση για επαναφορά στη δημοσιονομική ορθοδοξία, που είχε αρχίσει, τουλάχιστον προ της κλιμάκωσης στην Ουκρανία, να εντείνεται λόγω και της δυσαρέσκειας για συγκεκριμένες επιλογές της κυβέρνησης ( απευθείας αναθέσεις κτλ), τα ελλείμματα στην εγχώρια αγορά ενέργειας (ελλιπής ρευστότητα, απουσία διμερών συμβολαίων, μονοσήμαντη εξάρτηση σε φυσικό αέριο έναντι εθνικών πόρων, ολιγοπωλιακή εικόνα αγοράς κτλ).
Το “μαξιλάρι”
Είναι προφανές, συνεπώς, ότι με την κυβέρνηση να εξετάζει τρόπους ενισχύσεων και μείωσης του δημοσιονομικού βάρους από τα νέα ενδεχόμενα μέτρα για στήριξη των νοικοκυριών, η ύπαρξη του “μαξιλαριού ρευστότητας” που κληρονόμησε η ΝΔ από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και συντήρησε είναι κομβική. Εύκολα μπορεί να αναλογιστεί κανείς το τι θα συνέβαινε εάν δεν υπήρχε ο “κουμπαράς” που κληροδότησε πίσω, στο μακρινό 2019, η προηγούμενη κυβέρνηση και για τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ τότε πλήρωσε βαρύ πολιτικό κόστος (κριτική για υπερφορολόγηση κτλ). Το “ταμείο” αυτό των 38 δισεκ, περίπου , αποτελεί ένα κρίσιμο ανάχωμα, ειδικά τώρα, που είναι άδηλο, το τι θα συμβεί στην οικονομία λόγω και των κυρώσεων κατά της Ρωσίας (αποκλεισμός εξαγωγών) αλλά και της πληθωριστικής πίεσης.
Είναι χαρακτηριστικό το τι έχει αναφέρει πρόσφατα (10/2) σε δηλώσεις του στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος. Σταϊκούρας. “Έχουμε από τα πιο υψηλά ταμειακά διαθέσιμα στην Ευρώπη άρα ακόμα και εάν υπάρχει αύξηση του κόστους δανεισμού η χώρα έχει τα ταμειακά διαθέσιμα για να ανταπεξέλθει” είχε σημειώσει τονίζοντας ότι “η χώρα έχει και ένα πλεονέκτημα ως προς το προφίλ του χρέους γιατί ένα σημαντικό ποσοστό του χρέους ανήκει στον επίσημο τομέα, με σταθερό επιτόκιο και ληκτότητα σε βάθους χρόνου. Η χώρα έχει το υψηλότερο χρέος ως προς ΑΕΠ στην Ευρώπη αλλά με εξαιρετικά ευνοϊκό προφίλ, και εμείς πρέπει να το εξυπηρετούμε με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Η αύξηση του κόστους δανεισμού είναι ένα στοιχείο προβληματισμού που το αναμέναμε και χρειάζονται σωστές πολιτικές από την Πολιτεία”.
Η ΕΚΤ και το Σύμφωνο
Πάντως οι εξελίξεις στην Ουκρανία φέρνουν και κάποιες “παράπλευρες” ωφέλειες που ειδικά για χώρες με οικονομίες με πληγές όπως η Ελληνική είναι άκρως ευπρόσδεκτες, Ο λόγος για τη συνέχιση της πολιτικής στήριξης των Ευρωπαϊκών οικονομιών από την ΕΚΤ αλλά την παράταση της ευελιξίας σε σχέση με το Σύμφωνο Σταθερότητας. Υπενθυμίζεται ότι στο τέλος της εβδομάδας, μετά τη συνεδρίαση της ΕΚΤ, η πρόεδρος της Κ. Λαγκάρντ θα δώσει το στίγμα για το πώς βλέπει η Τράπεζα τις εξελίξεις.
