ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΣΕΡΡΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΠΟΥΜΠΑ ΓΙΑ ΤΟ σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Ζούμε Αρμονικά Μαζί – Σπάμε τη Σιωπή»: Ρυθμίσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία και άλλες διατάξεις».
Κύριοι του Υπουργείου Παιδείας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, γι’ αυτό το δράμα, την οδύνη και τη θλίψη των Τεμπών θα μιλήσουμε πιο μετά γιατί θα μας βαρύνουν οι Ερινύες ή οι Ευμενίδες, όπως λέγαμε κάποτε, όλους εμάς στην πολιτική ζωή του τόπου.
Σήμερα είναι η ημέρα της γυναίκας και αν δείτε τα στοιχεία που έχουμε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Δύο Φύλων στην Ελλάδα η γυναίκα είναι στις τελευταίες θέσεις κυρίως στο θέμα της ενασχόλησης με τα κοινά. Γι’ αυτό μιλάμε για την ποσόστωση του αντίθετου φύλου. Λόγω μιας πατριαρχικής οικογένειας, αυτό δείχνουν τα στοιχεία που μας δίνουν από τη Γηραιά, η Ελληνίδα δεν ασχολείται με τα κοινά και με την πολιτική. Έχουμε αναρωτηθεί γιατί είμαστε στις τελευταίες θέσεις; Όπως επίσης η Ελληνίδα γυναίκα είναι στις τελευταίες θέσεις σε ό,τι αφορά και τον εργασιακό τομέα.
Αν δείτε τα στοιχεία που μελετούσα χθες, μία στις τέσσερις γυναίκες σκέφτονται να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους. Γιατί άραγε; Μήπως για τις εργασιακές συνθήκες; Μήπως για την αμοιβή; Μήπως ενδεχομένως λόγω μιας ασφυκτικής πίεσης που ασκείται σε βάρος τους καθώς τα στοιχεία λένε ότι η γυναίκα δουλεύει είκοσι ώρες την εβδομάδα περισσότερο από τον άνδρα; Αυτά με αφορμή την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας σήμερα που καλούμεθα να γιορτάσουμε, αλλά υπάρχουν και οι κακοποιημένες γυναίκες μια κι μιλάμε για βία.
Να πάμε στο σημερινό νομοσχέδιο. Και μόνο κάποια φιλοσοφημένα ρητά να δεις που μιλούν για τη βία μπορείς να έχεις ένα συμπέρασμα για το πώς μπορούμε πραγματικά να απαλύνουμε τον πόνο κάποιων οικογενειών και κάποιων παιδιών που ζουν ένα δράμα σε αυτό το σχολείο που έπρεπε να είναι ανεμελιά. Άλλωστε, αυτό σημαίνει η λέξη «σχολειό», ανεμελιά. Όμως, κάποτε μια μεγάλη Γαλλίδα, η Francoise Heritier, έλεγε ότι η βία δεν είναι εσωτερική ανάγκη, είναι προϊόν έλλειψης παιδείας, εκπαίδευσης και κοινωνικής πρακτικής. Ενώ ο Κόλμαν έλεγε ότι αν δεν διδάξουμε στα παιδιά την ειρήνη, τότε θα έρθει κάποιος άλλος και θα τα διδάξει βία. Ενώ ο Φρίντμαν έλεγε επίσης κάτι πάρα πολύ σωστό, αυτός ο μεγάλος Αμερικανός δημοσιογράφος, «η βία ασκείται…» και δεν είναι ο καλύτερος τρόπος, είναι ο χειρότερος, «…κυρίως από μικρά παιδιά και από μεγάλα έθνη». Γιατί άραγε; Διότι τα μικρά παιδιά θα γίνουν σκληρά αν δεν είμαστε στο προσκεφάλι τους.
Και πριν πάω σε κάποιες άλλες παρατηρήσεις, θέλω να πω τα εξής, τα οποία επισήμαναν ο κ. Βιλιάρδος και η αγορήτριά μας, η κ. Αλεξοπούλου και η κ. Ασημακοπούλου. Η ίδια η εκπαιδευτική κοινότητα έχει επισημάνει εδώ κάποια σημεία, κύριοι του Υπουργείου, και μιλάει για κάποια άρθρα.
Όπως διαβάζω, το Ινστιτούτο Μελετών και Έρευνας Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης μιλάει για το άρθρο 3 -οι ομοϊδεάτες μου πολύ ορθά τα ανέλυσαν, οπότε ας μην τα επαναλαμβάνω-, αλλά μιλάει για το άρθρο 3 για μια θεωρητική προσέγγιση καθώς δεν ορίζονται οι προδιαγραφές της αναγκαίας διεπιστημονικής συνεργασίας.
Στο άρθρο 6 επίσης το Ινστιτούτο επισημαίνει την αναγκαιότητα πληροφορικού εγγραμματισμού διότι πολλές πληθυσμιακές ομάδες ενδεχομένως να αποκλειστούν.
Στο άρθρο 7 μπαίνει το ερώτημα: Γιατί μόνο δύο εκπαιδευτικοί που δεν είναι επαΐοντες και δεν έχουν την απαιτούμενη γνώση για να ανταπεξέλθουν στα καθήκοντά τους;
Και φυσικά στο άρθρο 13 μπαίνει το ζήτημα γιατί είχε αποκλειστεί από την Επιστημονική Επιτροπή το Ινστιτούτο Μελετών και Έρευνας Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης καθώς και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Ειδικής Εκπαίδευσης Προσωπικού Ειδικής Αγωγής;
Αυτά ήταν τα ερωτήματα που διάβασα.
Ξέρετε, πριν από χρόνια, η UNESCO είχε πει ότι ο γονέας είναι o αναντικατάστατος παιδαγωγός. Είχαν γίνει κάποιες ομάδες δράσης γονέων σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση κυρίως για να πατάξουν τα ναρκωτικά. Ήταν κάτι καλό. Γιατί δεν γίνεται και κάτι ανάλογο τώρα; Δηλαδή να γίνουν ομάδες δράσης γονέων σε συνεργασία με τους δήμους, διότι οι δήμοι ξέρουν πρόσωπα και καταστάσεις σε πολλά δημοτικά σχολεία και θα μπορούσαν να είναι ενήμεροι και πιο προικισμένοι και θωρακισμένοι οι γονείς. Ο γονιός είναι ο ενδιάμεσος κρίκος. Το παιδί κάποια στιγμή θα του πει το μπούλινγκ που βιώνει στο σχολείο. Πώς λοιπόν αυτός ο γονιός θα το εκλάβει και θα το αποκωδικοποιήσει για να το μεταφέρει στον δάσκαλο ή, αν θέλετε, και σε κάποιους φίλους και συγγενείς για να δοθεί μια λύση;
Καλά τα συζητάμε όλα αυτά, δεν πρέπει, όπως έλεγε και ο κ. Βιλιάρδος, που τον άκουγα προηγουμένως, να υπάρχει μια ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή επικοινωνίας και όχι μόνο πλατφόρμα μιας ηλεκτρονικής εποχής του know how; Να υπάρχει εκ του σύνεγγυς μια απευθείας γραμμή για να πεις το πρόβλημα και να το καταγγείλεις για να διασφαλιστείς;
Κύριε Φίλη, αν θυμάμαι καλά, είχα διαβάσει κάποτε ότι λέγατε ως πρώην Υπουργός ότι το σχολείο πρέπει να είναι δημοκρατικό και πάνω από όλα να σέβεται την προσωπικότητα και την οντότητα του ατόμου. Αυτό λοιπόν είναι το ιδεατό σήμερα, κυρία Κεραμέως, κύριε Συρίγο και κυρία Μακρή, να σεβαστούμε την προσωπικότητα.
Εδώ τώρα προκύπτει ένα άλλο ερώτημα. Χθες το βράδυ μου μετέφεραν γονείς -ακούστε το- από Δημοτικό Σχολείο του Παλαιού Φαλήρου ότι υπάρχει δασκάλα, η οποία ασκεί λεκτική βία στα παιδιά. Ξέρετε τι είπε στα παιδιά της Πέμπτης Δημοτικού, σ’ αυτά τα βλαστάρια; Τους είπε: «Οι γονείς σας έπρεπε να σας έχουν κάνει έκτρωση». Το καταλαβαίνετε; Είναι στη διάθεση της Υπουργού το όνομα της συγκεκριμένης δασκάλας που ξεστόμισε αυτή τη φράση.
Και ρωτώ: Όταν ένας δάσκαλος στην Πέμπτη Δημοτικού στο Παλαιό Φάληρο λέει στα παιδιά «οι γονείς σας έπρεπε να σας κάνουν έκτρωση», αντιλαμβάνεστε για τι θέμα μιλάμε; Αντιλαμβάνεστε τη λεκτική βία, την ψυχοσύνθεση του παιδιού της Πέμπτης Δημοτικού όταν τα λέει αυτά η δασκάλα; Φταίει η δασκάλα; Όχι. Δεν έχει γαλουχηθεί, δεν έχει εκπαιδευτεί. Μπορεί να έχει τα ψυχολογικά της, μπορεί να έχει τα χίλια μύρια κύματα προβλήματα. Υπάρχουν δάσκαλοι που κοσμούν την εκπαίδευση, που δίνουν τα μάλα, που είναι παιδαγωγοί. Βαριά η λέξη «δάσκαλος». Υπάρχουν, όμως, και οι δάσκαλοι ή οι δασκάλες, όπως αυτή στο Παλαιό Φάληρο, που είπε αυτή τη λέξη. Θέλω, κυρία Υπουργέ, να το δείτε προσωπικά το θέμα. Ξέρω ότι είστε ευαίσθητοι εκεί στο Υπουργείο, οπότε ας το δείτε.
Πάμε λίγο στο δράμα, στη θλίψη και στην οδύνη των Τεμπών. Τα Τέμπη στην αρχαιότητα λεγόταν και «Μπαμπά» ή «Μπαμπάς». Τι θα πεις σε αυτή τη μάνα και σε αυτόν τον μπαμπά; Διότι εμείς συμπονούμε μεν, θα το ξεχάσουμε δε. Αυτοί, όμως, οι ζωντανοί – νεκροί που έχουν μείνει, γι’ αυτούς η ζωή τελείωσε. Τα βλαστάρια τους, τα σπλάχνα τους χάθηκαν.
Αν αποτύπωνε ένας ζωγράφος σε έναν πίνακα τι θα έβαζε σε αυτά τα δύο τρένα του θανάτου; Από τη μια έχουμε μία εμπορική αμαξοστοιχία, η οποία δεν ξέρεις τι εμπόρευμα κουβαλάει, άρα μιλάμε για εμπόριο με ιδιωτικά συμφέροντα στα τυφλά, μόνη της συγκρούεται με την αμαξοστοιχία της ζωής. Δηλαδή, το εμπόριο, παράνομο ή νόμιμο, συγκρούστηκε και αφαίρεσε το νήμα της ζωής από τα νιάτα, από το μέλλον, από τα σπλάχνα και δημιούργησε την οδύνη, τον πόνο και τη θλίψη. Είναι αυτό που έχει πει ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ότι δηλαδή η τραγωδία είναι αυτή που μας κάνει γρήγορα γέρους και αργότερα, πολύ αργά σοφούς. Αυτό έχουμε πάθει.
Θέλω να κλείσω, διότι η ιστορία επαναλαμβάνεται όχι ως φάρσα, αλλά πολλές φορές στο σπιράλ της ιστορίας ως εθνική τραγωδία, απέναντι σε αυτό που έπρεπε να πούμε, το προλαμβάνειν καλύτερο του σκοτώνειν, όχι καν του θεραπεύειν. Το 1972 έγινε ένα μεγάλο σιδηροδρομικό ατύχημα στη Δοξαρά της Λάρισας. Είναι ένα ατύχημα πριν από μισό αιώνα και δεν κάναμε κάτι για να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα, να έχουμε ασφάλεια για τα παιδιά μας. Ήταν ένα ατύχημα όπου συγκρούστηκαν δύο αμαξοστοιχίες με είκοσι έναν νεκρούς. Μάλιστα, ένας τσοπάνης, ένας ποιμένας τους έκανε σινιάλο να σταματήσουν και αυτοί νόμιζαν ότι τους χαιρετάνε. Ήταν τραγωδία του 1972. Ήταν πριν από πενήντα ένα χρόνια, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
Την πήρε, λοιπόν, ο Γιάννης Ρίτσος και την έκανε ποίημα. Την πήρε ο Νίκος Μαμαγκάκης και έβαλε τη μουσική και ο Γιάννης Πουλόπουλος την έκανε τραγούδι και είναι το «Άιντε και ντε». Θέλω μέσα από αυτή την Αίθουσα και το οφείλουμε, διότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, να θυμίσουμε τους στίχους.
«Άιντε το τραίνο πήγαινε, όρθιος ο μηχανοδηγός με το κασκέτο του στραβά,
καλό τιμόνι κουμαντάριζε μες στη καπνιά, μες στη βραδιά, με μπλούζα σαν λυκοπροβιά, ασίκης μηχανοδηγός με το μικρό μουστάκι του καλό τιμόνι οδήγαγε το τραίνο για τον ουρανό. Άιντε και ντε…
Κι όλο στον ουρανό το τραίνο πήγαινε, άιντε και νύχτωνε. Πίσω του δάσος ορφανό άφηνε μιαν ουρά καπνό στο ματωμένο δειληνό. Άιντε ντε!
Άιντε και ντε… Μες στην πετσέτα το ψωμί και το κρομμύδι, ώρα για σχόλασμα παιδιά. Ένας σπουργίτης μοναχά τα ψίχουλα τσιμπολογά. Άιντε και ντε…
Άιντε τα τραίνα βούλιαξαν. Ένα μονάχο καταμόναχο, έξω απ’ τις ράγες πήγαινε με τους νεκρούς του θερμαστές και τους νεκρούς εισπράκτορες, με μαλακιάν ουρά καπνό άφηνε μες στον ουρανό μεγάλο δάσος ορφανό, μια μαλακιάν ουρά καπνό στο μαραμένο δειληνό. Άιντε και ντε…
Άιντε και ντε, κάψα και σίδερο.
Να μια, να δυο, να κι άλλη μια, λοστοί, ξηνάρια και σφυριά και ο δυναμίτης στη βραχόπετρα.»
Να ανασκουμπωθούμε όλοι, πάνω απ’ όλα ως άνθρωποι, διότι, ο λαός θα μας πει: «Άιντε και ντε», φτάνει πια!
