Ομιλία του Βουλευτή Σερρών Κωνσταντίνου Μπούμπα για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και τον ηχογραφημάτων νέων δημιουργών ή καλλιτεχνών, καθώς και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς – Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού».
Κυρία Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πριν πάω στο νομοσχέδιο -γιατί έχω τροποποιήσει την ομιλία μου με βάση τα πνευματικά δικαιώματα που μπορούν να στηρίξουν το ελληνόφωνο τραγούδι, αλλά να το στηρίξουν σωστά και με δίκαια κριτήρια-, αυτήν τη στιγμή το θέμα που ταλανίζει πρωτίστως τον μεροκαματιάρη έξω Έλληνα που αγκομαχεί, είναι οι τιμοληψία σε προϊόντα καθημερινής ανάγκης. Αν δείτε τι γίνεται στα σούπερ μάρκετ, καταργούνται πλέον τα δώρα, μειώνονται οι συσκευασίες και η ακρίβεια καλά κρατεί. Μην ευαγγελίζεται η Κυβέρνηση ότι θα αυξήσει τον κατώτατο μισθό, όταν σήμερα τα χρήματα δεν φτάνουν με τίποτα για τα προς το ζην σε είδη καθημερινής ανάγκης. Και επειδή υπάρχει ένα ισχυρό λόμπι από πέντε μεγάλα σούπερ μάρκετ που διαμορφώνουν τις τιμές, αντιλαμβάνεστε ότι η πολιτική -με ήττα και όμικρον γιώτα- αδυνατεί να εισχωρήσει στην αγορά -δυστυχώς- για να προστατεύσει τον καταναλωτή ως θα έπρεπε. Είναι ένα θέμα που στο Κοινοβούλιο θα πρέπει να μας απασχολήσει, διότι αφορά την καθημερινότητα του πολίτη.
Αυτήν την ώρα εσείς όλοι στη γαλάζια Κυβέρνηση που μιλάτε για την ψηφιακή κάρτα, να θυμίσουμε ότι είναι μια πονηρή ψηφιακή κάρτα, όπου εργοδότης μπορεί να απολύσει τον εργαζόμενο για έναν ασήμαντο λόγο και στην αποζημίωση του παρακρατά το 10%, νομίμως. Θα του το δώσει -λέει- αφού πρώτα θα γίνει έλεγχος. Ωραία, διώχνουμε δέκα εργαζόμενους, από 100 ευρώ στον κάθε εργαζόμενο, κάνουμε ένα κομπόδεμα.
Θα πάμε λίγο τώρα στο σημερινό νομοσχέδιο, κυρία Υπουργέ, που λέτε να προωθήσουμε το ελληνόφωνο τραγούδι ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά, με μόνη διαφορά βέβαια ότι το τραγούδι είναι ένα ελεύθερο μέσο έκφρασης και δεν κινδυνεύει, όπως τα ρεμπέτικα μεταφράστηκαν σε πάρα πολλές γλώσσες. Και για να τα λέμε όλα και από την άλλη πλευρά του νομίσματος, σήμερα υπάρχει ένα ραδιόφωνο στο Ισραήλ, κύριοι, που λέγεται «φίλοι της μουσικής». Παίζει εικοσιτέσσερις ώρες μόνο ελληνικά τραγούδια. Άρα, λοιπόν, το ελληνικό τραγούδι και τη μουσική μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε και για διπλωματικές -αν θέλετε- διακρατικές σχέσεις. Γιατί η μουσική ενώνει και έχει έναν δικό της κώδικα επικοινωνίας και είναι ο κόσμος της μουσικής.
Σε ό,τι αφορά το ελληνικό τραγούδι, για φανταστείτε τώρα να υποχρεώσουμε Έλληνες δημιουργούς να έχουν το 30% της γκάμας του ρεπερτορίου, μελοποιημένα ποιήματα Ελλήνων ποιητών. Δεν θα άρεσε.
Σήμερα να πας σε έναν μεγάλο μουσικοσυνθέτη, στον Ξαρχάκο και να του πεις δεν θα παίζεις Γκαρθία Λόρκα, δεν γίνεται. Το ελληνικό τραγούδι όμως δεν κινδυνεύει. Όμως, ο πιο κατάλληλος συνδετικός κρίκος για να προωθηθεί το ελληνικό τραγούδι είναι φυσικά το ραδιόφωνο και από πίσω τα καταστήματα. Και αντί σήμερα, κυρία Υπουργέ, να μιλάμε για έναν ισχυρό οργανισμό πνευματικής ιδιοκτησίας, έναν ισχυρό ΟΠΙ δηλαδή ως εθνική υπόσταση… Το λέγαμε και την άλλη φορά ως Ελληνική Λύση, γιατί σήμερα πραγματικά οι καταστηματάρχες δεν ξέρουν πού πληρώνουν. Στην αμαρτωλή ιστορία της ΑΕΠΙ που θα φρεσκάρουμε τη μνήμη, υπήρχαν δύο οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης και η GEA ως επιχείρηση ως εισπρακτικός μηχανισμός συγγενικών δικαιωμάτων.
Ακούστε τώρα. Η αμαρτία της ΑΕΠΙ που διαχειριζόταν περίπου 50 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο -κρατήστε το νούμερο-, ο δε Πρόεδρος της ΑΕΠΙ Γιάννης πίνει, Γιάννης κερνάει, οικογένεια Ξανθόπουλοι αν θυμάμαι καλά, ο μηνιαίος μισθός του ήταν όσο περνούν 10 Βουλευτές τον μήνα, 50 χιλιάδες ευρώ. Αυτός ήταν ο μισθός του. Η ΑΕΠΙ λοιπόν εν μία νυκτί πήγε στη Λευκωσία. Βγήκε δικαστική απόφαση που δικαιώνει καταστηματάρχες και ραδιόφωνα που πρέπει να πάρουν πίσω χρήματα. Δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Η ίδια εταιρεία ως ΑΕΠΙ έχει σήμερα στη Θεσσαλονίκη πίσω από τα δικαστήρια ένα ιδιόκτητο κτήριο και δύο εταιρείες την BT flow και την ΕΔΙΣ, όπου εκεί και επί ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα νοικιάζονται από το ελληνικό δημόσιο υπηρεσίες με ενοίκιο 10 χιλιάδες ευρώ τον μήνα. Αν δεν είναι αυτό μέγα σκάνδαλο, τότε ποιο είναι;
Ξέρουμε ότι δεν αρέσουμε με αυτά που λέμε στην Ελληνική Λύση φέρνοντας αυτά τα στοιχεία, αλλά εδώ πρέπει να δικαιωθούν οι πολίτες για την αμαρτωλή ιστορία της ΑΕΠΙ. Επί ΣΥΡΙΖΑ η παράγκα συνεχίστηκε, κύριοι. Δεν έγιναν ρηξικέλευθες τομές σε ό,τι αφορά την αμαρτωλή ιστορία της ΑΕΠΙ. Δηλαδή και σήμερα, κυρία Μενδώνη, έχουμε δύο οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και μία η GEA, που σημαίνει τρεις. Εποπτικός ενιαίος μηχανισμός κατά τα πρότυπα της γηραιάς δεν υπάρχει. Στην Ιταλία είναι διαφορετικά τα πράγματα, στην Ισπανία Ή τη Γαλλία. Δεν υπάρχει ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας για να μάθει ο καταστηματάρχης τι πληρώνει.
Ακούστε τώρα τι γίνεται στην αγορά. Γιατί καλά να μιλάμε για το ελληνόφωνο τραγούδι. Κατ’ αρχάς πρέπει να πληρωθούν οι πνευματικοί δημιουργοί για τα συγγενικά δικαιώματα; Βεβαίως. Τα κριτήρια να είναι δίκαια γιατί κανείς δεν ξέρει πού πάνε αυτά τα χρήματα. Το είδαμε και κατά την περίοδο του covid, που δεν αποδόθηκαν στους πραγματικούς δικαιούχους και έγιναν μηνύσεις.
Πριν από λίγες μέρες έρχεται σε καταστήματα και ραδιόφωνα ένα περιβόητο μπιλιετάκι για μουσική με αναδρομικά από το 2019. Αν είναι δυνατόν. Αυτό πάει υπό τη μορφή της αποζημίωσης, δεν μπορεί να πάει υπό τη μορφή χαρατσιού. Θα πρέπει να βοηθήσουμε την αγορά η οποία στενάζει και θα πρέπει επιτέλους να δημιουργηθεί ένας ενιαίος εθνικός φορέας για να υπάρχουν δίκαια κριτήρια για να ξέρει ο άνθρωπος πού πληρώνει. Χαριτολογώντας την άλλη φορά σας έλεγα ότι ο κάθε σύλλογος του καγκουρό ή του πιγκουίνου περνά και παίρνει λεφτά. Το θυμάστε. Δεν γίνεται αυτό να συνεχιστεί. Θα πρέπει να μπουν κριτήρια.
Ακούστε τώρα τι κάνουν. Ζητούμε προώθηση του ελληνόφωνου τραγουδιού και στραγγαλίζουμε κυρίως τα ραδιόφωνα και δη της περιφέρειας. Γιατί; Έρχεται λοιπόν το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων και ένα ραδιόφωνο στην επαρχία, επειδή δεν έχει μεγάλη διαφημιστική πίτα, βάζει ένα με συγκεκριμένο χαράτσι. Θα μου δώσεις τόσα. Νταβατζιλίκι δηλαδή, υπό αυτήν την έννοια. Το ραδιόφωνο ή το κατάστημα θέλει να πληρώσει, αλλά να ξέρει σε ποιον πληρώνει. Δεν μπορεί να περνάει κάθε τρεις και λίγο κάποιος διαφορετικός. Τα ραδιόφωνα της Αττικής, που έχουν μεγαλύτερο διαφημιστικό πακέτο τα έχει με το 2% του τζίρου.
Και πείτε μου τώρα, είναι αυτό δικαιοσύνη; Γι’ αυτό λέμε ότι πάνω απ’ όλα αν μιλούμε σήμερα για στήριξη στο ελληνόφωνο τραγούδι, θα πρέπει να δημιουργήσουμε έναν ισχυρό οργανισμό πνευματικής ιδιοκτησίας με εποπτεία από το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού για να μπορέσει και ο κόσμος να νιώσει μια αξιοπιστία και έναν σεβασμό ότι τα χρήματα που δίνει, πηγαίνουν στους πραγματικούς δικαιούχους και πέραν τούτου να υπάρχουν δίκαια κριτήρια για το πώς θα πληρώνει το κατάστημα, για το πώς θα πληρώνει το ραδιόφωνο.
Εάν λοιπόν δεν τα κάνουμε όλα αυτά, το ελληνόφωνο τραγούδι πάλι θα είναι στο περιθώριο υπό την έννοια ότι αν δεν έχουμε ένα ραδιόφωνο με δίκαια κριτήρια ή ένα κατάστημα με δίκαια κριτήρια δεν θα μπορέσει να υπάρχει μια ανακούφιση στο κύτταρο της αγοράς.
Και ολοκληρώνω με αυτό. Δεν μπορείς σήμερα να φορολογείς ένα κατάστημα στα πνευματικά δικαιώματα ανάλογα με τα τετραγωνικά που καταλαμβάνει. Δηλαδή ένα κατάστημα το οποίο είναι 150 τετραγωνικά, δεν σημαίνει ότι έχει πελατεία για να το πας ανάλογα με τα τετραγωνικά. Το δίκαιο κριτήριο λοιπόν που γίνεται στην Ιταλία -και στην Ισπανία αν θυμάμαι καλά- είναι να πάει ανάλογα με τη φορολογική δήλωση. Δηλαδή σήμερα ένα ραδιόφωνο της επαρχίας, με αυτό το σκεπτικό για τα τραγούδια που βάζει θεωρητικά ο νομοθέτης, η Κυβέρνηση, αυτός που θεσπίζει το νόμο, λέει ότι «κονομάει» -να το πω έτσι απλά στην καθομιλουμένη- 50 χιλιάδες ευρώ τον χρόνο. Δεν βγαίνουν ρε παιδιά αυτά τα λεφτά. Με μια διαφήμιση της τάξης των 100 ή 150 ευρώ, 40 χρόνια κοντά ραδιόφωνα έχουμε κάνει- δεν βγαίνουν αυτά τα λεφτά. Περιμένει να πάρει καμιά διαφήμιση της Αθήνας για να πάρει ένα 500 ευρώ το μήνα. Είναι ακριβώς το ίδιο που έχετε θεσπίσει με τα 10.900 αν το δείτε.
Άρα λοιπόν δίκαια κριτήρια δεν υπάρχουν και από τη στιγμή που δεν υπάρχουν στη μουσική δίκαια κριτήρια για να αποδοθούν τα χρήματα στους δικαιούχους, τους δημιουργούς, τους ανθρώπους που έχουν πραγματικά βάλει το πνεύμα και το ταλέντο τους, δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι μπορεί να προωθηθεί μόνο το ελληνόφωνο τραγούδι, το οποίο δεν έχει σύνορα και μπορεί να κρατηθεί όπως κρατήθηκε τόσα χρόνια αν δεν δημιουργήσουμε ένα υγιές περιβάλλον που να εμπνέει εμπιστοσύνη σε ό,τι αφορά την καταβολή χρημάτων για τους πνευματικούς δημιουργούς, για τα πνευματικά τέκνα. Γιατί τα τραγούδια, η μουσική έχουν κηδεμόνα και είναι τα τέκνα που ακούμε εμείς. Άρα λοιπόν δημιουργήστε πρώτα αυτήν την αγαστή σχέση, αυτήν τη σωστή επικοινωνία με αξιόπιστα κριτήρια, αξιοκρατικά πάνω απ’ όλα, για να μπορέσουμε να προωθήσουμε γενικότερα την ελληνική μουσική και το ελληνικό τραγούδι. Τα υπόλοιπα, πάλι η αγορά θα έχει μία στεναχώρια, θα δυσανασχετεί και δεν θα χαίρει ισονομίας και ισοπολιτείας δημιουργώντας έτσι καταστήματα, επιχειρήσεις, ραδιόφωνα πολλών ταχυτήτων.
Σας ευχαριστώ πολύ.
