Ομιλία Κώστα Σκανδαλίδη Εισηγητή του ΠΑΣΟΚ Κινήματος – Αλλαγής στην Επιτροπή του Απολογισμού και του Γενικού Ισολογισμού του Κράτους και Ελέγχου της Εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του Κράτους
ΜΕ ΘΕΜΑ: Παρουσίαση από το Ελεγκτικό Συνέδριο της έκθεσης που υποβάλλεται στη Βουλή κατά το άρθρο 98 παράγραφος 1 περίπτωση ε΄ του Συντάγματος (άρθρο 31Α παρ. 1 εδάφιο δ΄ του Κ.τ.Β.).
Θα ήθελα να ξεκινήσω με μια πολιτική αξιολόγηση του Απολογισμού του Κράτους του 2020.
Στην κριτική που είχαμε κάνει ως παράταξη στον Προϋπολογισμό του 2020 που ήταν και ο πρώτος που καταρτίστηκε από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχαμε εστιάσει στο ότι καταρτίστηκε ακριβώς με την ίδια λογική που βασίζονταν οι προϋπολογισμοί των Κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ:
Τον είχαμε χαρακτηρίσει αντιαναπτυξιακό και κοινωνικά άδικο με βασικά θύματα τα μικρομεσαία εισοδηματικά στρώματα αφού στηριζόταν μονομερώς στη διαρκή φορολογική επιβάρυνση τους, στις χαμηλές δημόσιες επενδύσεις και τη «τεχνητή» συγκράτηση των δαπανών που είχε επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Θυμίζουμε ότι τέθηκε στόχος το 2020 για πρωτογενές πλεόνασμα Γενικής Κυβέρνησης της τάξης του 3,8% σε όρους Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ESA), δηλαδή σχεδόν 7,5 δισ. € και με πλεόνασμα κρατικού προϋπολογισμού 1,8% του ΑΕΠ, δηλαδή 3,5 δις. ευρώ!!.
Δηλαδή ήταν ένας προϋπολογισμός που υπηρετούσε απολύτως τις δεσμεύσεις του κ.Τσίπρα τις οποίες δεν τόλμησε να αμφισβητήσει ο κ.Μητσοτάκης όπως είχε υποσχεθεί.
Άλλωστε φάνηκε από την πρώτη μέρα ότι η Κυβέρνηση της ΝΔ ότι δεν είχε πρόθεση να επαναδιαπραγματευτεί καμία από τις βαριές κληρονομίες του ΣΥΡΙΖΑ:
- Το παράλογο πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%.
- Την υπέρογκη αύξηση των φόρων κατανάλωσης.
- Την υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας μέσω του Υπερταμείου για 99 χρόνια.
- Την κατάργηση του ΕΚΑΣ.
- Την άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας μετά την κατάργηση του νόμου ΠΑΣΟΚ και τη διαχείριση των κόκκινων δανείων από τα funds και από ό,τι φαίνεται και άλλους επιτήδειους έως και βουλευτή της ΝΔ, με τη γαλαντόμα εγγυοδοσία του ελληνικού δημοσίου μέσω του προγράμματος ΗΡΑΚΛΗΣ.
Οι πολυδιαφημισμένες φοροελαφρύνσεις που ευαγγελίζονταν προεκλογικά το 2019 ο κ. Μητσοτάκης και ήδη ξεκίνησαν από το 2019 δεν αφορούσαν τα εισοδήματα όσων υπέστησαν τη μεγάλη φορολογική αφαίμαξη των προηγούμενων ετών.
Αφορούν κυρίως τις μεγάλες επιχειρήσεις, τους μετόχους τους και τα bonus των στελεχών τους αλλά χωρίς αναπτυξιακή στόχευση αφού ήταν οριζόντιες και δεν ενθάρρυναν τις άμεσες επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και την έρευνα ούτε στην ποιοτική απασχόληση.
Αντίθετα η αύξηση των φορολογικών εσόδων είχε βασική πηγή για ακόμη μια χρονιά όπως έγινε συστηματικά την πενταετία 2015-2019 την πρόσθετη επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων μέσω της έμμεσης φορολογίας.
Τελικά ο Προϋπολογισμός ανατράπηκε λόγω της έξαρσης της Πανδημίας Covid-19 και μια εντελώς δημοσιονομική εικόνα διαμορφώθηκε αφού η ΕΕ ενεργοποίησε στις 20/3/2020 τη ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου σταθερότητας.
Αλλά δεν ανατράπηκαν οι άξονες του. Αλλά οι στόχοι του.
Στο πλαίσιο αυτό όπως αποτυπώνεται και στην Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου ψηφίστηκαν έξι συμπληρωματικοί προϋπολογισμοί συνολικού ποσού περίπου 15 δις ευρώ.
Μια απόκλιση της τάξης περίπου 30% επί των προϋπολογισθέντων εξόδων του αρχικού προϋπολογισμού, ποσού 50 δισεκ. ευρώ που συνοδεύεται από εισπραχθέντες φόρους 20% των προϋπολογισθέντων αποτελεί μια ανατροπή του Προϋπολογισμού.
Σε αυτό το σημείο θέλω να επισημάνω ότι εμείς δε μεμφθήκαμε την Κυβέρνηση για την ανατροπή των αρχικών δεσμεύσεων.
Υπερψηφίσαμε και τους 6 συμπληρωματικούς Προϋπολογισμούς.
Γιατί εμείς δεν πιστεύουμε ούτε σε αόρατα χέρια της αγοράς, ούτε σε μαγικά ελατήρια των αγορών ούτε σε άλλα παραμύθια της Χαλιμάς όσους επιστημονικοφανείς μανδύες και να φορέσουν.
Εμείς ξέρουμε ότι ειδικά στις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης είναι το κράτος που έχει το μέγεθος, τη νομιμοποίηση αλλά και τα θεσμικά εργαλεία για να δώσει λύσεις προκλήσεις που αντιμετωπίσουν οι κοινωνίες.
Όχι τέλειες λύσεις. Αλλά σίγουρα καλύτερες από τις μη-λύσεις των αγορών που μπορούν να οδηγήσουν σε καταστροφικά σπιράλ παρακμής.
Και αυτό επιβεβαιώνεται από την οικονομική ιστορία.
Για αυτό τον λόγο πήραν τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έστω και με τις απογοητευτικά αργές διαδικασίες, τις αποφάσεις για τη ρήτρα διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας, για τους πόρους του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης αλλά και για τον ίδιο λόγο πάρθηκαν οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς τίτλων.
Για αυτό και η παράταξη μας έμεινε μακριά από τον λαϊκισμό και βάλαμε πλάτη στα μέτρα της πανδημίας τα οποία τα υπερψηφίσαμε όπως κάναμε και με τους συμπληρωματικούς προϋπολογισμούς.
Αλλά παράλληλα ασκήσαμε, όπως κάνουμε πάντα, ασκήσαμε έντονη κριτική στην Κυβέρνηση σε δύο επίπεδα.
Το πρώτο ήταν η ταχύτητα και τα αντανακλαστικά της και δεύτερον ήταν η στόχευση των μέτρων της.
Γιατί κ. Υπουργέ θυμάστε ότι σας μεμφόμασταν για την αρχική διστακτικότητα σας στην αρχή της πανδημίας.
Και φαντάζομαι θυμάστε πόσες φορές αλλάξατε την περίμετρο των ωφελούμενων κλάδων και δραστηριοτήτων της οικονομίας από τα μέτρα; Λες και το κλείσιμο κάποιων κλάδων της οικονομίας δεν θα είχε επίπτωση σε όλους τους άλλους κλάδους.
Αλλά εστιάσαμε και στη λάθος στόχευση των μέτρων σας και για τη διαχείριση της πανδημίας και για τη στήριξη της οικονομίας αλλά και του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Μεγαλύτερη στήριξη του ΕΣΥ, όπως ζητούσαμε, θα απαιτούσε λιγότερα μέτρα για την οικονομία.
Πιο στοχευμένα και λιγότερο οριζόντια δημοσιονομικά μέτρα θα αύξαναν σημαντικά την προστιθέμενη αξία τους στην οικονομία.
Και σε αυτό το πεδίο κριτικής δυστυχώς δικαιωθήκαμε.
Η Κυβέρνηση διαφημίζει τo δημοσιονομικό κόστος των 47 δισεκατομμυρίων που δαπανήθηκαν εκτάκτως για την πανδημία. Αυτά όντως φαίνεται ότι αντιστοιχούν σε ένα από τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά πακέτα παγκοσμίως.
Αλλά γιατί ήταν τόσο χαμηλή η απόδοση τους.
Γιατί το 2020 ενώ τα έκτακτα μέτρα λόγω Covid υπολογίζονταν στα 24 δισεκατομμύρια ευρώ και το έλλειμμα της χώρας ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 τελικά η Ελλάδα σημείωσε τη δεύτερη υψηλότερη ύφεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Τελικά γιατί ενώ στη διετία 2020 – 2021 η Ελλάδα είχε τα υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οικονομία της είχε την 8η χειρότερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 και κατάφερε να είναι ανάμεσα στις 10 χώρες της ΕΕ27 που δεν κάλυψαν το 2021 την απώλεια ΑΕΠ του 2020.
Η ελληνική οικονομία πλήρωσε μάλλον το πιο ακριβό δημοσιονομικό εισιτήριο στην Ευρώπη (αλλά και ένα από τα πιο ακριβά στον κόσμο) για ένα ταξίδι ανάκαμψης στο οποίο υστερεί σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Αλλά κύριε Υπουργέ το πρόβλημα δεν είναι αριθμητικό και μέσων όρων.
Η υστέρηση που σας περιέγραψα έχει άμεση αποτύπωση στους κοινωνικούς δείκτες. Γιατί εσείς πανηγυρίζατε για τη μείωση του ποσοστού ανεργίας μέσα στην υγειονομική κρίση. Αυτό είναι αληθές. Όντως τα μέτρα στήριξαν σε ένα βαθμό την απασχόληση. Αλλά υπάρχει ένα πολύ ανησυχητικό φαινόμενο κ. Σταϊκούρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον κίνδυνο φτώχειας έτους 2021, με περίοδο αναφοράς εισοδήματος το έτος 2020, o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό, ανέρχεται στο 28,3% του πληθυσμού της Χώρας (δηλαδή 2.971.200 άτομα), παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με το 2020 κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες.
Τι λένε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δηλαδή;
Την ώρα που εσείς ξοδεύατε δισεκατομμύρια, ή ένα από τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά πακέτα όπως σας ακούω συχνά να λέτε και την ώρα που όντως η ανεργία υποχωρούσε 100.000 επιπλέον συμπολίτες μας βρέθηκαν κάτω από το όριο της φτώχειας δίπλα στα 2,8 εκατομμύρια του 2018.
Πως γίνεται αυτό κ. Σταϊκούρα; Δεν προβληματίζεστε;
Δεν σας απασχολεί αν αυτή η επίσημη πλέον αύξηση της φτώχειας συνεχίζεται και σήμερα; Αλλά μάλλον δεν κάνατε λάθος.
Αυτή είναι η πολιτική σας.
Γιατί και σήμερα με την ενεργειακή κρίση κάνετε περίπου το ίδιο.
Επιδοτείτε οριζόντια την κερδοσκοπία κάποιων μεγάλων και επιτρέπετε πολλά νοικοκυριά να πέσουν κάτω από τα επίπεδα της ενεργειακής φτώχιας.
Και με αφορμή αυτό επανέρχομαι σε κάτι που σας ανέφερα νωρίτερα.
Σας είπα ότι δεν ανατράπηκαν οι άξονες του Προϋπολογισμού του 2020. Αλλά οι στόχοι του.
Οι άξονες του που βασίζονται στην υπερφορολόγηση των νοικοκυριών μέσα από φόρους κατανάλωσης που συνεχίζουν και σήμερα να αυξάνουν την ανισοκατανομή και την φορολογική αδικία.
Είναι γεγονός ότι τα αυξημένα φορολογικά έσοδα χρησιμοποιούνται για την επιδότηση ενεργειακών υπερκερδών και υπερμπόνους μετατρέποντας τον Προϋπολογισμό σε ένα μηχανισμό αντίστροφης αναδιανομής εισοδήματος.
Εμείς απορρίπτουμε αυτήν την πολιτική γιατί αντίκειται σε θεμελιώδεις αρχές μας. Την απορρίπταμε όπως την εφάρμοζε ο ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015 – 2019.
Την απορρίπτουμε όπως την κλιμακώνετε εσείς από το 2019 και μετά.
Και για αυτό προφανώς δεν μπορεί να εγκριθεί από την παράταξη μας ούτε και Απολογισμός και Ισολογισμός του κράτους για το έτος 2020.
