Ο ρυθμός εξαφάνισης των πάγων του πλανήτη μας επιταχύνεται. Η Γη εκτιμάται ότι έχασε συνολικά 28 τρισεκατομμύρια τόνους πάγου μεταξύ 1994 και 2017 και οι ετήσιες απώλειες έχουν αυξηθεί σημαντικά μέσα σε τρεις δεκαετίες, από 0,8 τρισεκατομμύρια τόνους τον χρόνο στη δεκαετία του 1990, σε 1,3 τρισεκατομμύρια το χρόνο το 2017, σύμφωνα με μία νέα βρετανική επιστημονική μελέτη.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων του Λιντς, του Εδιμβούργου και του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), με επικεφαλής τον δρα Τόμας Σλέιτερ του Κέντρου Πολικών Παρατηρήσεων και Μοντελοποίησης του πρώτου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Cryosphere» (Κρυόσφαιρα) της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημών, χρησιμοποίησαν διαχρονικά δορυφορικά δεδομένα για τις εκτιμήσεις τους. Η έρευνα κάλυψε 215.000 παγετώνες σε όλα τα βουνά του πλανήτη, τους πάγους της ξηράς της Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας, καθώς επίσης τους επιπλέοντες πάγους πέριξ της Ανταρκτικής, της Αρκτικής και του Νότιου Ωκεανού.
Η τήξη των πάγων, κυρίως λόγω ανόδου της θερμοκρασίας, αυξάνει τη στάθμη των θαλασσών και τον κίνδυνο πλημμυρών σε παράκτιες περιοχές, καθώς επίσης απειλεί τα φυσικά ενδιαιτήματα πολλών ειδών ζώων. Η μελέτη, η πρώτη του είδους της που εξετάζει μέσω δορυφόρων όλους τους πάγους που χάνονται, συμπεραίνει ότι έχει υπάρξει αύξηση 65% στον ρυθμό τήξης των πάγων στη διάρκεια σχεδόν μίας 25ετίας, κυρίως εξαιτίας αυξημένων απωλειών στην Ανταρκτική και στη Γροιλανδία.
«Μολονότι κάθε περιοχή που μελετήσαμε έχει απώλειες πάγων, οι απώλειες από την παγοκάλυψη της Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας έχουν επιταχυνθεί περισσότερο και ακολουθούν πλέον το χειρότερο σενάριο ανόδου της θερμοκρασίας ανάμεσα σε αυτά που έχει εξετάσει η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή. Η άνοδος της στάθμης των θαλασσών σε τέτοια κλίμακα θα έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στις παράκτιες κοινότητες αυτόν τον αιώνα», προειδοποίησε ο Σλέιτερ.
Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι η αύξηση στην τήξη των πάγων πυροδοτείται από την άνοδο της θερμοκρασίας τόσο της ατμόσφαιρας όσο και των ωκεανών, η οποία έχει αυξηθεί με ρυθμό 0,26 και 0,12 βαθμών Κελσίου, αντίστοιχα, ανά δεκαετία μετά το 1980. Τουλάχιστον τα δύο τρίτα των απωλειών πάγων (το 68%) αποδίδονται στη θερμότερη ατμόσφαιρα και οι υπόλοιπες απώλειες (32%) στους θερμότερους ωκεανούς.
Η άνοδος της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας ευθύνεται, κυρίως, για την τήξη των πάγων της Αρκτικής θάλασσας και των ορεινών παγετώνων ανά τη Γη, ενώ η άνοδος της θερμοκρασίας των ωκεανών αυξάνει, κυρίως, την τήξη των πάγων της Ανταρκτικής. Μεταξύ 1994 και 2017 οι μεγαλύτερες σε όγκο απώλειες συνέβησαν στην Αρκτική θάλασσα (7,6 τρισεκατομμύρια τόνοι) και στους επιπλέοντες πάγους πέριξ της Ανταρκτικής (6,5 τρισ. τόνοι).
Περίπου οι μισές απώλειες αφορούσαν πάγους στην ξηρά. Συγκεκριμένα, 6,1 τρισεκατομμύρια τόνους από παγετώνες βουνών, 3,8 τρισ. τόνους από τη Γροιλανδία και 2,5 τρισ. τόνους από την ηπειρωτική Ανταρκτική. Αυτές οι απώλειες στην ξηρά ανέβασαν συνολικά κατά 35 χιλιοστά τη στάθμη των θαλασσών παγκοσμίως. Εκτιμάται ότι για κάθε εκατοστό ανόδου της στάθμης, περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι κινδυνεύουν με αναγκαστική μετεγκατάσταση από τις παράκτιες περιοχές.
Αν και συγκρατούν μόνο το 1% του συνολικού όγκου πάγων της Γης, οι ορεινοί παγετώνες έχουν συμβάλει σχεδόν κατά το ένα τέταρτο στις παγκόσμιες απώλειες πάγων μετά το 1994, καθώς όλες οι περιοχές με παγετώνες στον πλανήτη εμφανίζουν απώλειες. Πάνω από τις μισές συνολικές απώλειες πάγων στη Γη (το 58%) έχουν συμβεί στο βόρειο ημισφαίριο, ενώ οι υπόλοιπες (42%) στο νότιο.
ΑΠΕ-ΜΠΕ / Παύλος Δρακόπουλος
