Όταν τον Ιούνιο του 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου μεταφέρθηκε στο σπίτι του από την μεγάλη περιπέτεια του Ωνάσειου, ο Σημίτης είναι ήδη πρωθυπουργός εκλεγμένος από τον Ιανουάριο.
Μα στο ΠαΣοΚ είναι σαφές ότι υπάρχουν δυο πόλοι εξουσίας. Κυβέρνηση και κόμμα. Στο δεύτερο εξουσιάζει τα πράγματα ο χαμένος της μάχης για την πρωθυπουργία, Άκης Τσοχατζόπουλος. Ενώ, έρχεται και Συνέδριο όπου όλοι περιμένουν την εμφάνιση του Ανδρέα Παπανδρέου για … δώσει τη γραμμή που δεν μπόρεσε τον Ιανουάριο…
Όμως, όσο περνά ο καιρός, μοιάζει όλο και πιο ανέφικτη η παρουσία του Ανδρέα, τόσο εξαιτίας της βιολογικής του αδυναμίας, όσο κι επειδή ουσιαστικά του το απαγορευει ο γιατρός του, Δημήτρης Κρεμαστινός.
Τελικά το συνέδριο ξεκίνησε στις 30 Ιουνίου 1996, στη σκιά του θανάτου του ιδρυτή του ΠαΣοΚ που είχε συμβεί πριν λίγες ημέρες. Εκείνη την περίοδο, ειδικά μετά τον θάνατο του Ανδρέα, εκπορεύονται πληροφορίες από την Χαριλάου Τρικούπη ότι ο Ανδρέας δεν θα ήταν αντίθετος με «διαρχία» Σημίτη ως πρωθυπουργού και Τσοχατζόπουλου ως προέδρου του ΠαΣοΚ.
Ταυτοχρόνως τόσο ο Σημίτης όσο κι ο Τσοχατζόπουλος έχουν κινητοποιηθεί πολύ πριν το συνέδριο. Ο πρώτος έχει στείλει τον Θεόδωρο Τσουκάτο να οργώσει την περιφέρεια και να αλλάξει τη γνώμη πολλών συνέδρων. Ο δεύτερος έχει μαζί του σχεδόν το σύνολο του κομματικού μηχανισμού.
Μόλις άρχισε το συνέδριο 2.324 σύνεδροι πρότειναν ενυπογράφως για υποψήφιο πρόεδρο του ΠαΣοΚ τον Σημίτη. Κι ο Λαλιώτης με δική του παρέμβαση έκανε την τελευταία προσπάθεια ν’ αλλάξει τα πράγματα. «Ελευθερώστε τους» φώναξε στους συνέδρους προσπαθώντας να διαμορφώσει αναλόγως το κλίμα.
Μα ο Σημίτης από το βήμα ξεκαθαρίζει ότι «αν δεν εκλεγώ πρόεδρος του κόμματος, θα παραιτηθώ και από πρωθυπουργός». Μόλις εκφράζει την άποψή του καταδεικνύεται ο διχασμός του ΠαΣοΚ. Προκαλούνται ταυτοχρόνως χειροκροτήματα μα και έντονες αποδοκιμασίες. Με τον βουλευτή Χρήστο Μαγκούφη να φωνάζει στον Σημίτη ότι είναι…. «πολιτικός νάνος»!!!
Για την ιστορία: Ψήφισαν 5.214 σύνεδροι. Ο Σημίτης έλαβε 2.732 (53,77%) κι ο Τσοχατζόπουλος 2.324 ψήφους. Στη νέα ΚΕ πρώτος εξελέγη ο Γιώργος. Παπανδρέου με 2.394 και δεύτερος ο Κώστας Λαλιώτης με 2.295 ψήφους. Ο έλεγχος ανήκει στους «εκσυγχρονιστές». Στις 10 Ιουλίου 1996 συνεδρίασε το νέο ΕΓ με τη νέα σύνθεσή του: Α. Κακλαμάνης, Α. Τσοχατζόπουλος,Θ. Πάγκαλος, Βάσω Παπανδρέου, Κ. Λαλιώτης, Γ. Παπανδρέου, Στ. Τζουμάκας, Γερ. Αρσένης, Μαρία Αρσένη, Π. Αυγερινός, Εμμ. Δασκαλάκης, Στ. Μανίκας, Π. Οικονόμου, Μ. Παπαϊωάννου, Χρ. Πρωτόπαπας, Ι. Σουλαδάκης, Θ. Τσουκάτος και φυσικά ο κ. Κ. Σκανδαλίδης, o οποίος επανεξελέγη Γραμματέας με την υποστήριξη του κ. Σημίτη.
Η πολιτική διαθήκη που σβήστηκε
Όλες τις ημέρες από τον θάνατο του Παπανδρέου μέχρι την έναρξη του συνεδρίου κυκλοφορούσαν φήμες ότι ο εκλιπών είχε αφήσει γραπτή πολιτική διαθήκη που θα διαβαστεί σ’ αυτό. Πάλι αυτές οι φήμες εκπορεύονται από το ΠαΣοΚ.
Τι είχε συμβεί; Μόλις βγήκε από το Ωνάσειο ο Παπανδρέου κάλεσε τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Τηλέμαχο Χυτήρη, τον υφυπουργό Τύπου Νίκο Αθανασάκη και τον Αντώνη Λιβάνη κι ουσιαστικά τους έλεγε προφορικά κι εκείνοι έγραφαν διάφορες σκέψεις του. Κάτι ως πολιτικό μνημόνιο ή πολιτική διαθήκη.
Όταν «έφυγε» ο Παπανδρέου, οι Χυτήρης και Αθανασάκης αμφιταλαντεύτηκαν. «Τι γίνεται τώρα;». Λέγεται ότι έκαναν συζητήσεις επί συζητήσεων και τελικά αποφάσισαν να σβήσουν το κείμενο από την σκληρό δίσκο του υπολογιστή στον οποίο δούλευαν μαζί με τον Ανδρέα.
Αργότερα έλεγαν ότι αυτό το κείμενο είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ και προς τιμή τους ποτέ δεν έγινε γνωστό το παραμικρό απ’ όσα περιελάμβανε. Μάλιστα, κάποιοι είπαν ότι αυτή η κίνησή τους ήταν η σπουδαιότερη πολιτική κίνηση που έκαναν στη ζωή τους…
Η κανονική διαθήκη
Αφού λοιπόν η πολιτική διαθήκη του Ανδρέα σβήστηκε από τους Χυτήρη και Αθανασάκη, ήρθε τότε στην επικαιρότητα η κανονική του διαθήκη. Η οποία χωριζόταν σε δυο μέρη και παραρτήματα κι είχε γραφεί σε πρωθύστερο χρόνο.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου καθιστούσε γενική του κληρονόμο την Δήμητρα Λιάνη! Αναφέροντας μάλιστα ότι τα παιδιά του τα αποκατέστησε εν ζωή.
Προσέξτε: Σ’ ένα από τα παραρτήματα της διαθήκης αναφερόταν το μεγάλο «μπαμ»! Όπου χαρακτήριζε «όνειδος για την οικογένεια Παπανδρέου» τον γαμπρό του, σύζυγο της κόρης του, Σοφίας, Θεόδωρο Κατσανέβα. Μάλιστα, καλούσε τους γιους του Νίκο, Αντρίκο και Γιώργο να τον «απομονώσουν κοινωνικά και πολιτικά»!
Τι είχε συμβεί; Συμφώνως με φημολογία αλλά και δημοσιεύματα της εποχής ο Κατσανέβας δεν είχε επιτρέψει να εισέλθει στο Καστρί η γραμματέας του Ανδρέα, Αγγέλα Κοκκόλα ενώ ταυτοχρόνως δεν είχε θετική (sic) στάση απέναντι στη Δήμητρα Λιάνη. Μα ήταν κι άλλα πολλά που κατέκλυσαν την Αθήνα με μορφή παραπολιτικών σχεδίων….