Έβλεπα επάνω στο μικρό τραπεζάκι του καθιστικού, δίπλα στο τζάκι, όλα τα νέα τυπωμένα αποκτήματά μου τις τελευταίες ημέρες. Βιβλία «ολόφρεσκα», «σπαρταριστά», που μιλά μ’ αυτά η ψυχή των ανθρώπων που τα εμπνεύστηκαν. Θυμήθηκα και τα λόγια του Jorge Luis Borges: «Πάντοτε φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης»!
Συζητώντας με εκδότες συνειδητοποιώ ότι η πανδημία έδωσε τεράστια ώθηση στο βιβλίο. Είχαμε μεγάλες διαδικτυακές παραγγελίες και αγορές ενώ παρατηρήσαμε κι ουρές αναμονής σε μεγάλα βιβλιοπωλεία. Πόσο ευχάριστο ακούγεται αυτό για μια χώρα που δεν έχει στις κοινωνικές της συνήθειες το διάβασμα; Πόσο παρήγορο;Πόσο ελπιδοφόρο;
Κι από την άλλη πλευρά η εξέλιξη. Η αφεντιά μου, η γενιά μου, πολλοί από εμάς θέλουμε το βιβλίο. Να μυρίζει μελάνι, να μας γοητεύει η ελαφριά κιτρινίλα του χαρτιού, να χαϊδεύουμε το εξώφυλλο, να το βάζουμε στη βιβλιοθήκη. Μα η κόρη μου, θέλει την εξέλιξη. Το θέλει ηλεκτρονικά στο τάμπλετ, στο κινητό, στο λάπτοπ της. Χάσμα γενεών ή απλή εξέλιξη;
Ότι και νάναι δεν αλλάζει την ουσία που είναι το διάβασμα. Η γνώση, η ψυχαγωγία, ο προβληματισμός που προσφέρονται μέσω των βιβλίων. Βιβλίο νάναι κι όπως νάναι…. Αν κι εκτιμώ ότι το τέλος του τυπωμένου βιβλίου δεν θα φτάσει ποτέ αφού ο αναγνώστης αποκτά μ’ αυτό ιδιαίτερη, βιωματική και προσωπική σχέση. Μια σχέση που δεν μπορεί ν’ αποκτηθεί με την ψυχρή κι απρόσωπη ψηφιακή εμφάνιση.
Για να γυρίσουμε λοιπόν στην αύξηση που παρουσίασε η αγορά του βιβλίου στον καιρό της πανδημίας, οφείλουμε να μην αυταπατόμαστε. Δεν συνέβη επειδή ξαφνικά στη χώρα μας αποφασίσαμε να βουτήξουμε στη γνώση αλλά επειδή είχαμε σχεδόν απεριόριστο χρόνο λόγω του εγκλεισμού μας κι επειδή διαθέτουμε γελοία τηλεόραση που την αποστρέφονται όλο και περισσότεροι.
Είναι βέβαιο ότι στη νέα εποχή που θ’ ανατείλει μετά την πανδημία, πολλά θα έχουν αλλάξει. Στην καθημερινότητά μας, στις συνήθειές μας, στις δουλειές μας, στις προσωπικές και κοινωνικές μας σχέσεις. Μα το βιβλίο, σε όποια μορφή αρέσει στον καθένα μας, θα γίνει μια αξιοσημείωτη παράμετρος της ζωής μας. Πρέπει να γίνει!
Κάτι τελευταίο: Οφείλουμε να βάλουμε «στο κόλπο» της ανάγνωσης τα παιδιά. Να τους αγοράζουμε βιβλία. Πολλά βιβλία. Γνώσης, διδαγμάτων, παραμυθιών, ψυχαγωγίας. Πρέπει να δημιουργήσουμε στα παιδιά μας αναγνωστική συνείδηση. Κι υπάρχουν εκατοντάδες –χιλιάδες- εκατομμύρια βιβλία κατάλληλα για παιδιά κάθε ηλικίας. Βιβλία που διεγείρουν τα συναισθήματα και τις αισθήσεις. Βιβλία που είναι πρωτότυπα, ευγενικά, εφευρετικά, αναπτύσσουν τη γλωσσική επάρκεια και «διδάσκουν» την εμβάθυνση στο κείμενο. Ας μη ξεχνάμε ότι ως χώρα και λαός είμαστε στις τελευταίες θέσεις ερευνών αναφορικά με την κατανόηση κειμένου!!
Πάμε λοιπόν να κάνουμε το 2021 μια από τις χρονιές που όλο και περισσότεροι θα αγοράζουμε και θα διαβάζουμε βιβλία… Είπαμε, ο παράδεισος είναι μια μεγάλη βιβλιοθήκη…
Καλή χρόνια να έχουμε!
