Συμμαζεύοντας κάτι παλιά μου πράγματα τα οποία είχε αποθηκεύσει η μακαρίτισσα μητέρα μου βρήκα ένα αρκετά έμφορτο μικρό πάνινο σακούλι. Το κούνησα και αμέσως θυμήθηκα τον χαρακτηριστικό ήχο που έκαναν οι γκαζές (γυάλινες μπίλιες) με τις οποίες όταν είμασταν παιδιά παίζαμε ατέλειωτες ώρες. Μέσα μου ξύπνησαν παιδικές αναμνήσεις μιας νοσταλγικής εποχής και συγκινημένος έλυσα το σακούλι και το άνοιξα…
Σουρούτες, μάνες, τζιτζιλόνια και πέντε με έξι κουρσούμια μαζί με τις προαναφερόμενες γκαζές και… ω Θεέ μου ανάμεσά τους και μία σβούρα ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ! Την πήρα στα χέρια μου, κάθισα κάτω στο πάτωμα και ταυτόχρονα η μνήμη μου άρχισε να κάνει απανωτά «κλικ» πίσω στο παρελθόν…
Αρχές δεκαετίας του 1970 στο Πλατύ και τα σχολεία 20 με 21 του Δεκεμβρίου έκλειναν για τις εορτές των Χριστουγέννων και τις πρωτοχρονιάς. Όλα τα σπίτια γινόντουσαν μια ζεστή αγκαλιά, ενώ οι μυρωδιές του κουραμπιέ, του μελομακάρονου, του κανταϊφιού και του σαραγλί κυριολεκτικά έσπαγαν τις μύτες μας. Εγώ με τον μικρότερο αδελφό μου περιμέναμε να αποσπαστεί κάπου αλλού η προσοχή της μητέρας μας για να φάμε κρυφά, έστω και ένα από τα προαναφερόμενα γλυκίσματα που με τις ώρες έφτιαχνε. Ήταν νόμος ότι τα γλυκίσματα θα τα γευόμασταν την μέρα των Χριστουγέννων αφού πρώτα θα είχαμε λάβει την Θεία Κοινωνία από τα ευλογημένα χέρια του μακαριστού πατρός Θεόδωρου Χατζίδη. Που και που όμως μας αντιλαμβανόταν την ώρα που με μπουκωμένο στόμα και γρήγορο μάσημα προσπαθούσαμε να καταπιούμε τα γλυκίσματα και ω την συμφορά μας, μας επέβαλε να τα φτύσουμε και να περιμένουμε το μεσημέρι των Χριστουγέννων να μας τα σερβίρει η ίδια.
Οι γονείς μας λοιπόν έκαναν τις απαραίτητες προετοιμασίες για τα Χριστούγεννα, αλλά και εμείς τα παιδιά χαρούμενα προετοιμαζόμασταν για το τι θα κάναμε την περίοδο των εορτών. Με αγωνία περιμέναμε την παραμονή των Χριστουγέννων για να ψάλουμε τα κάλαντα και με τα χρήματα που θα μαζεύαμε θα κάναμε τις επόμενες κινήσεις μας. Και όταν έφτανε η παραμονή χαρούμενοι βάζαμε τα παλτά μας, τα σκουφάκια μας και τα γάντια μας, παίρναμε τα τριγωνάκια μας και από πόρτα σε πόρτα συνήθως σε συγγενικά, φιλικά σπίτια, αλλά και σε σπίτια της γειτονιάς μας ψάλαμε το χαρμόσυνο μήνυμα της Γεννήσεως Του Θεανθρώπου:
Καλήν εσπέραν άρχοντες αν είναι ορισμός σας
Χριστού τη Θεία γέννηση να (μ)πω στ’ αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλη
οι ουρανοί αγάλλονται χαίρε η φύσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων
ο Βασιλεύς των ουρανών κι ο Ποιητής των όλων.
Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το Δόξα εν Υψίστοις
και τούτο άξιον εστί η των ποιμένων πίστις.
Εκ της Περσίας έρχονται τρεις Μάγοι με τα δώρα
άστρον λαμπρόν τους οδηγεί χωρίς να λείψει η ώρα.
Και στο τέλος ψάλαμε και τα παρακάτω:
Σ΄ αυτό το σπίτι που ΄ρθαμε πέτρα, πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια, χίλια χρόνια να ζήσει
και να μας, και να μας καλοκαρδίσει.
Αν αργούσαν οι νοικυραίοι να ανοίξουν την πόρτα τραγουδούσαμε δυνατά τα παρακάτω:
Σφάξαμε τον πετεινό κι έμεινε η κότα
Δώστε το μπαχτσίσι μας να πάμε σ΄ άλλη πόρτα.
Κατά τις απογευματινές ώρες σταματούσαμε να ψάλουμε τα κάλαντα και μετρούσαμε τα χρήματα που συγκεντρώσαμε. Αμέσως μετά επισκεπτόμασταν το κατάστημα ψιλικών του αείμνηστου Δημήτρη (Δημητράκη) Αϊβαθιάδη ή το βιβλιοπωλείου αειμνήστου και αυτού Ματθαίου Αγαθαγγέλου για να προμηθευτούμε με το χαρτζιλίκι μας την απαραίτητη για τότε ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ. Η ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ ήταν μια σβούρα – είδος παιδικού τυχερού παιχνιδιού – που στα πλαϊνά της είχε έξι ενδείξεις όπως: ΠΑΡΕ 1 – ΒΑΛΕ 1 – ΠΑΡΕ 2 – ΒΑΛΕ 2 – ΒΑΛΤΕ ΟΛΟΙ και ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ. Το επόμενο βήμα ήταν να προμηθευτούμε με τα απαραίτητα για το παιχνίδι της ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ φουντούκια και δεκάρες. Πηγαίναμε σε ένα παντοπωλείο αγοράζαμε μισό κιλό φουντούκια ο καθένας και κάναμε για ένα τάλιρο (πέντε δραχμές – πεντάδραχμο) δεκάρες. Ένα τάλιρο ισούταν με πενήντα δεκάρες. Για τους νεότερους που δεν γνωρίζουν θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι πριν καθιερωθεί το Ευρώ ως νόμισμα, υπήρχαν οι δραχμές. Μια δραχμή διαιρούταν σε 10 δεκάρες ή σε 20 πεντάρες ή σε 5 εικοσάρες. Το Ελληνικό κράτος έκοψε δεκάρες για τελευταία φορά το 1978.
Σαν έφτανε το βράδυ ερχόταν στο σπίτι μας το γειτονόπουλο και φίλος μας ο Στέφος, ο φίλος μας ο Δημητράκης που μας άφησε νωρίς και εγώ μαζί με τον μικρό μου αδελφό τον Ισαάκ ξεκινούσαμε το παιχνίδι της ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ. Το σπίτι μας γέμιζε με τις φωνές μας και όποιος έχανε φώναζε περισσότερο. Ξεκινούσαμε με τις δεκάρες και βουρ βουρ η ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ και τη μια ΒΑΛΕ ΕΝΑ, την άλλη ΒΑΛΤΕ ΟΛΟΙ, την επομένη ΠΑΡΕ ΕΝΑ και το παιχνίδι καλά βαστούσε… Αφού εξαντλούταν από κάποιον οι δεκάρες, αλλάζαμε το παιχνίδι με τα φουντούκια. Συνήθως ο χαμένος της υπόθεσης ήταν ο μικρότερος αδελφός μου ο οποίος δεν μπορούσε να δεχτεί ότι έχασε και μας παρατούσε ξαφνικά θυμωμένος για να απομονωθεί και να μη μας βλέπει.
Κατά τις δέκα η ώρα το βράδυ φεύγαν οι φίλοι μας και οι γονείς μου με παρότρυναν να παίξω για λίγο ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ με τον αδελφό μου και να τον αφήσω να κερδίσει. Το έκανα λοιπόν και έτσι ηρεμούσαν τα πράγματα στο σπίτι μας.
Κατά τις πέντε το πρωί την μέρα των Χριστουγέννων ντυνόμασταν με τα καλά μας και μαζί με τον αδελφό μου ξεκινούσαμε για την εκκλησία μας. Περνούσαμε πρώτα από το σπίτι του μακαρίτη Θείου μας Ανανία Κεφαλά ο οποίος ήταν νεωκόρος (καντηλανάφτης) και μαζί του ανοίγαμε την εκκλησία, ανάβαμε τα καντήλια και κάναμε διάφορες άλλες ετοιμασίες για την λειτουργία των Χριστουγέννων. Μετά από λίγο έφτανε στην εκκλησία ο μακαριστός και αγαπητός μας ιερέας ο πατήρ Θεόδωρος Χατζίδης και αμέσως μετά οι ιεροψάλτες ο μακαρίτης Μιχάλης Ζουρνατζής και ο Αντώνης Κιοσέογλου. Και πριν χαράξει γέμιζε η εκκλησιά μας με το χριστεπώνυμο πλήρωμά της και με βαθύτατη κατάνυξη συμμετείχαν όλοι στον Όρθρο και στη Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων. Σαν έφτανε η ώρα της Θείας Κοινωνίας, εμείς τα παιδιά πλησιάζαμε τον ιερέα μας με το Άγιο Δισκοπότηρο και με πίστη, αλλά και με ευχαρίστηση που δε φάγαμε κάτι που δεν θα μας επέτρεπε να κοινωνήσουμε, λαμβάναμε το Σώμα και το Αίμα Του Χριστού. Το μεσημέρι στρώναμε το γιορτινό τραπέζι με βασικό μενού το χοιρινό κρέας ψημένο μαζί με πατάτες στον φούρνο. Σαλάτες, λάχανο τουρσί, ψωμί με προζύμι, κουραμπιέδες, μελομακάρονα φτιαγμένα από τα χρυσά χέρια της μητέρας μας. Όλη η οικογένεια στο τραπέζι, ενωμένη και αγαπημένη απολαμβάναμε τις Άγιες Μέρες.
Το χοιρινό κρέας ήταν δικής μας παραγωγής. Κάθε χρόνο κατά τον μήνα Απρίλιο αγοράζαμε ένα με δυο γουρουνάκια τα οποία εκτρέφαμε μέχρι τον Δεκέμβριο. Έτσι είχαμε δικό μας κρέας, ενώ παράλληλα από το χοιρινό σφάγιο φτιάχναμε λουκάνικα, κιμά, παστουρμά και λαρδί.
Την εποχή εκείνη τα ρεβεγιόν δεν είχαν γίνει της μόδας και την παραμονή των Χριστουγέννων η πλειονότητα του κόσμου έπεφτε νωρίς για ύπνο για να μπορεί την μέρα των Χριστουγέννων να λειτουργηθεί. Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει και μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας δεν μπορεί να φανταστεί την ύπαρξή της χωρίς ρεβεγιόν τα Χριστούγεννα. Φέτος η επιδημία του κορονοϊού που χτυπάει αλύπητα σύμπασα την οικουμένη τους χάλασε τα ρεβεγιονίστικα σχέδιά τους, ενώ διάφοροι διοργανωτές του είδους προσπαθούν να βρούνε τρόπους, ώστε να ξεφύγουν από τον έλεγχο και τους αναγκαίους περιορισμούς του Κράτους και να καταφέρουν κρυφά να οργανώσουν τα ρεβεγιόν.
Ο δυτικός τρόπος ζωής επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τους Έλληνες. Π.χ. η ονομαστική εορτή αντικαταστάθηκε με τα γενέθλια, η οικογενειακή μάζωξη με τα ρεβεγιόν, ενώ η αποκοπή από τα ήθη και τα έθιμα γίνεται ταχύτατα. Παρατηρώ ότι οι σημερινοί άνθρωποι παρουσιάζονται σαν να έχουν αποκτήσει την πλήρη γνώση περιφρονώντας τις παραδόσεις τους, όσα δηλαδή τους παρέδωσαν οι πρόγονοί τους, αποκαλώντας όλα αυτά «προκαταλήψεις και σκοταδισμό» και ταυτοχρόνως, ενώ παρουσιάζονται να γνωρίζουν τα πάντα, έχουν επιδοθεί κατά κοινή ομολογία τους στην «αναζήτηση». Περίεργος κύκλος γνώσεως και αγνοίας, φαύλος κύκλος δηλαδή.
Η σημερινή νεολαία ασπάστηκε πλήρως, αφού έτσι διδάχθηκε, τον δυτικό τρόπο ζωής και μαζί με μια μεγάλη μερίδα μεγαλύτερων το έχουν ρίξει στην κραιπάλη και στον αχαλίνωτο ηδονισμό. Λησμονούν όμως ότι η ιστορική πείρα σαφώς αναφέρει τα αποτελέσματα κάθε ηθικής εφηρμοσμένης στον καιρό της και έχει αποφανθεί, ότι με την αποδοχή του αχαλίνωτου ηδονισμού στην ζωή των ανθρώπων, επέρχεται κατάρρευση των πολιτευμάτων ή των ανθρωπίνων κοινωνιών και ως εκ τούτου καταστροφή.
Τα φετινά Χριστούγεννα δίνεται μια ανεπανάληπτη ευκαιρία σε όλους μας. Μια ευκαιρία που πηγάζει μέσα από μια δυστυχία αυτήν του κορονοϊού. Φέτος αντί να σχεδιάσουμε ρεβεγιόν και εξόδους, να στρέψουμε το βλέμμα μας και την καρδιά μας εκεί ψηλά στον ουρανό αφουγκραζόμενοι το μήνυμα που πριν από 2000 χρόνια μετέφερε άγγελος στη γη: «Μην τρομάζετε! Σας φέρνω ένα χαρμόσυνο άγγελμα, που θα γεμίσει με χαρά μεγάλη όλο τον κόσμο: Σήμερα γεννήθηκε στη Βηθλεέμ για χάρη σας σωτήρας κι αυτός είναι ο Χριστός, ο Κύριος. Και τούτο είναι το σημάδι για να τον αναγνωρίσετε: Θα βρείτε ένα βρέφος σπαργανωμένο και ξαπλωμένο μέσα σ’ ένα παχνί». Ξαφνικά, κοντά στον άγγελο, παρουσιάστηκε ένα πλήθος απ’ την ουράνια στρατιά των αγγέλων, οι οποίοι υμνούσαν το Θεό και έλεγαν: «Δόξα στον ύψιστο Θεό και ειρήνη στη γη, αγάπη και σωτηρία για τους ανθρώπους!»
Ευκαιρία μεγάλη για Χριστούγεννα μέσα στην οικογενειακή θαλπωρή με γονείς, αδέλφια και παιδιά μας. Ταυτόχρονα να στρέψουμε την προσοχή μας σε όλους αυτούς που έμειναν άνεργοι εξαιτίας του κορονοϊού, να τους στηρίξουμε και να τους παρηγορήσουμε. Να σκεφτούμε πόσοι άνθρωποι γνωστοί και μη χάθηκαν από την επέλαση της επιδημίας, να κάνουμε αυτοκριτική και γιατί όχι, να αναθεωρήσουμε πολλά για την ζωή μας.
Ανεπανάληπτη ευκαιρία να μείνουμε στα σπίτια μας απέχοντας από την κραιπάλη, την μέθη, την ασυδοσία και να γιορτάσουμε έπειτα από πολλές δεκαετίες τα Χριστούγεννα της ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ που σας περιέγραψα πιο πάνω. Χριστούγεννα απλά, με κατάνυξη και αγάπη, με σεβασμό στον πλησίον μας, με προσφορά στην δυστυχία και παρηγοριά στην αρρώστια. Ευκαιρία μεγάλη να στρέψουμε την σκέψη μας στο χαρμόσυνο μήνυμα της Γέννησης Του Σωτήρος και να σκεφτούμε ότι Γεννήθηκε από αγάπη για τον άνθρωπο και στο τέλος μας έδειξε, ότι υπάρχει κάτι ανώτερο από την αγάπη… η θυσία.
