Σημεία συνέντευξης του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Γιάννη Οικονόμου, στο ραδιοφωνικό σταθμό «ΣΚΑΪ 100,3» και τον δημοσιογράφο, Παύλο Τσίμα
Για τη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο
Η συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο της Τουρκίας αφήνει μια λελογισμένη αισιοδοξία ότι περνάμε σε μια διαφορετική φάση των σχέσεων με την Τουρκία και του τρόπου με τον οποίο, ουσιαστικά, ρεαλιστικά, όχι προσχηματικά, θα προσεγγίζει βασικά ζητήματα που μας απασχολούν. Δεν θέλω να δώσω τη διάσταση της υπεραισιοδοξίας ή της αυταπάτης, ότι λύσαμε τα προβλήματα ή ότι η Τουρκία θα αλλάξει τη συμπεριφορά της 100%.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία υπάρχει μια τεράστια αλλαγή γεωπολιτικά σε αυτά που ξέρουμε στην ήπειρό μας και στον πλανήτη μας. Η Τουρκία μετά από μια μακρά περίοδο που τα είχε βάλει με τους πάντες και τα πάντα, μέσα στο φαντασιακό της κόσμο, ενδεχομένως πίστευε ότι μπορεί να αλλάξει γεωπολιτικά το status γύρω από τα σύνορά της. Αυτό περιλάμβανε ενδεχομένως κι εμάς. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ομόθυμη καταδίκη όλου του πλανήτη σε κάθε μορφή αναθεωρητισμού και επεκτατισμού, τις βαριές οικονομικές κυρώσεις απέναντι στη ρωσική οικονομία συνειδητοποίησε ότι ήταν τελείως αδιέξοδη αυτή η στρατηγική. Αντιλαμβάνεται ότι σε αυτή τη διάσταση επαναπροσδιορισμού, της εξωτερικής της πολιτικής, οι σχέσεις με την Ελλάδα είναι καθοριστικές για τη σχέση συνολικότερα με τη Δύση. Επιπλέον, γιατί κι αυτό έχει τη σημασία του, νομίζω ότι, όπως κι εμείς, έτσι και στην Τουρκία, αντιλαμβάνονται ότι μέσα σε αυτή την καινούργια εικόνα που έχει δημιουργήσει σε ό,τι αφορά στην αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι προς κοινό μας όφελος να μην προσθέσουμε παραπάνω προβλήματα στη Νοτιοανατολική πλευρά της Συμμαχίας, στη γειτονιά μας, στο Αιγαίο, στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Όλα αυτά, που φάνηκαν από την ατμόσφαιρα της συνάντησης, από την υποδοχή που είχε στον τουρκικό Τύπο, από την κουβέντα που είχε ο Πρόεδρος Ερντογάν (Recep Tayyip Erdoğan) με τον Πρωθυπουργό, μένει, βεβαίως, να τα δούμε, να επιβεβαιώνονται και όλο το επόμενο διάστημα.
Υπάρχουν το αμέσως επόμενο διάστημα κάποια συγκεκριμένα ορόσημα, που μπορεί να είναι επιπλέον θετικά βήματα. Για παράδειγμα, η ανταπόκριση του Έλληνα Πρωθυπουργού να γίνει η επόμενη συνάντηση στην Άγκυρα, τον επόμενο μήνα, για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Εκεί μπορεί να συζητηθούν και θέματα που να έχουν και μια παραπάνω ουσιαστική σημασία, πέρα από τους συμβολισμούς, στην κατεύθυνση μείωσης της έντασης. Υπάρχει, εφόσον εξελιχθούν τα πράγματα, με βάση το πνεύμα της κουβέντας και το πως πήγε η ατμόσφαιρα της συνάντησης στην Κωνσταντινούπολη, η πρόθεση να γίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη. Έχουμε μπροστά μας μια σειρά από ορόσημα, στα οποία θα δοκιμάζεται αυτή η θετική αύρα που υπήρξε στη συνάντηση. Λελογισμένα προχωράμε, χωρίς αυταπάτες και υπεραισιόδοξες προσδοκίες. Παρ’ όλα αυτά είναι θετικό, νομίζω, ότι υπό το βάρος των τελευταίων εξελίξεων, υπάρχει μια πρόθεση να μπει ένα θεμέλιο διαφορετικής προσέγγισης στις διμερείς σχέσεις, αλλά και του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζονται τα ευρύτερα, διεθνή και γεωπολιτικά ζητήματα.
Σε κάθε περίπτωση είναι νωρίς να μπούμε σε αισιοδοξία μεγαλύτερης διάρκειας για την ουσιαστική συζήτηση βασικών ζητημάτων που αποτελούν τα σημεία διαφωνίας μας με την απέναντι πλευρά. Πάντοτε είναι θετικό να υπάρχουν ανοιχτά κανάλια επικοινωνίας και ένα καλό κλίμα στις συζητήσεις. Αυτό είναι προτιμότερο από το να έχεις οξείς τόνους και εντάσεις. Αλλά, μέχρι εκεί προς το παρόν και βλέπουμε.
Παρεμβάσεις σε τρεις άξονες
Είναι σφοδρότατες οι συνέπειες στη ζωή των Ελλήνων, στη ζωή των ανθρώπων, από αυτά που συμβαίνουν στην Ουκρανία. Είμαστε σε φάση οριστικοποίησης των ανακοινώσεων που θα γίνουν αύριο ή μεθαύριο. Εξαντλούμε κάθε δυνατότητα, κάθε περιθώριο που υπάρχει για να είναι η στήριξη αυτή όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική. Αυτό τι σημαίνει; Να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερο το μέγεθος της στήριξης και όσο το δυνατόν ευρύτερη η περίμετρος. Δηλαδή, να συμπεριλάβει όσο μπορούμε περισσότερους ανθρώπους.
Οι παρεμβάσεις θα είναι σε τρία επίπεδα. Θα υπάρχει ενίσχυση -άλλωστε το έχει προαναγγείλει ο Πρωθυπουργός- που θα αφορά κυρίως συμπολίτες μας που είναι πιο αδύναμοι οικονομικά. Θα δούμε πού θα φτάσει και μέχρι ποιους θα αφορά. Υπάρχει η δεύτερη κατηγορία, που είναι οριζόντια και αφορά την ενίσχυση σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, η οποία συνεχίζεται και θα ενισχυθεί. Θα είναι οριζόντια. Θα αφορά τους πάντες. Θα αφορά νοικοκυριά, θα αφορά επιχειρήσεις, θα αφορά αγρότες. Η τρίτη παρέμβαση, αφορά στα καύσιμα που χωρίς πολύπλοκες και πολύ δύσκολες διαδικασίες, θα πληρώνουμε, τιμή μικρότερη από αυτή που αναγράφεται στην αντλία, όχι οριζόντια, όχι όλοι, αλλά πάντως πολλοί. Χωρίς αμφιβολία θα αφορά περισσότερους.
Από την Ευρώπη περιμένουμε τώρα τα πιο ουσιαστικά και τα πιο σημαντικά, αυτά που έχουν να κάνουν, δηλαδή, με την πανευρωπαϊκή απάντηση στις στρεβλώσεις που έχει η αγορά ενέργειας, γεγονός που αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στο ράλι των τιμών της ενέργειας που μετακυλίεται στις ζωές και τις τσέπες όλων μας. Περιμένουμε από την Ευρώπη, στο επόμενο Συμβούλιο Κορυφής, στις 24-25 Μαρτίου, να ανταποκριθεί σε αυτά που περιμένουμε στο σύνολό μας οι Ευρωπαίοι πολίτες και σε αυτά που οι ηγέτες στη Γαλλία ζήτησαν από την Επιτροπή. Ένα ζήτημα είναι πώς μπορείς να βρίσκεις πόρους και να εξαντλείς κάθε δυνατότητα για να στηρίζεις την κοινωνία στο σύνολό της. Ένα δεύτερο ζήτημα είναι, κάποια στιγμή να μπει και φρένο στις συνεχόμενες αυξήσεις, γιατί διαφορετικά θα είναι σαν να κυνηγάς την ουρά σου. Δηλαδή, να δίνεις χρήματα που ποτέ δεν θα είναι αρκετά, όπως συμβαίνει και μήνες τώρα και στη χώρα μας. Είναι θετικό το γεγονός ότι υπήρξε ανταπόκριση σε αυτές τις πρωτοβουλίες και τις προτάσεις του Πρωθυπουργού.
