Συμπληρώθηκαν 100 χρόνια (1922 – 2022 ) από την Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό, των Ελλήνων από την Μικρά Ασία. Αρκετές οι εκδηλώσεις Μνήμης το 2022 από Ιερές Μητροπόλεις, Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα στην Ελλάδα και το Εξωτερικό, Ομογενειακών Συλλόγων και Οργανώσεων.
Δεν λείπουν οι εκδόσεις και τα βραβεία, για εργασίες που περιγράφουν αυτήν την τραγωδία σε βάρος του Ελληνισμού. Μαύρη σελίδα στην Ιστορία της ανθρωπότητας, ήταν αυτός ο βίαιος ξεριζωμός των Ελλήνων!
Νέοι Άγιοι και Εθνοϊερομάρτυρες προστέθηκαν στις Δέλτους της Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως ο Άγιος Χρυσόστομος ( Καλαφάτης ) Μητροπολίτης Σμύρνης ο από Δράμας, ο οποίος βασανίσθηκε, τυφλώθηκε και κατακρεουργήθηκε από τον τουρκικό όχλο, και είχε μαρτυρικό θάνατο στις 27 Αυγούστου 1922, στην Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Το πρωί της ίδιας ημέρας είχε τελέσει την τελευταία του Θεία Λειτουργία, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίας Μεγαλομάρτυρος Φωτεινής της Σαμαρείτιδος.
Το έτος 1993 κατετάγη στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας μας , μαζί με όλους τους Μάρτυρες της Μικρασιατικής Καταστροφής, με απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδος. Στην πόλη της Δράμας και ο μοναδικός Ιερός Ναός που τιμάται στην μνήμη του. Εγκαινιάστηκε την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2016, από τον Μακαριστό Μητροπολίτη Δράμας, Κυρό Παύλο Αποστολίδη.
Αναφέρει χαρακτηριστικά στον πρόλογο του βιβλίου:” Τα εγκαίνια του Ιερού Ναού Αγίου Χρυσοστόμου Δράμας “, ο Μακαριστός Ιεράρχης Κυρός Παύλος Αποστολίδης ” ….η Ιερά Μητρόπολη Δράμας, διαθέτει το μοναδικό θείο δώρο να καυχάται, ότι στα δύσκολα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνος, στον επισκοπικό της θρόνο, είχε πνευματικόν Πατέρα και Ποιμενάρχη τον μετέπειτα εθνομάρτυρα Άγιο Χρυσόστομο..”
Ο ιερατικός Προϊστάμενος του Ιερού Ναού Αγίου Χρυσοστόμου Δράμας, Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης π. Γεράσιμος Βλατίτσης, “που αναλώθηκε”, στην ανέγερση του περικαλούς αυτού Ιερού Ναού, την “Ομορφοκκλησιά της Δράμας” όπως την αποκαλούν, πραγματοποίησε Μεταπτυχιακή Εργασία με τίτλο:<< Ο Άγιος Χρυσόστομος (Καλαφάτης) Μητροπολίτης Σμύρνης ο από Δράμας και η συμβολή του στον Μακεδονικό Αγώνα ( 1904 – 1908 ) >> την οποία εξέδωσε το 2021.
Κείμενο - Φωτογραφίες: Σπύρος Θεοδ. Κουτσοχρήστος