Λίγο έως πολύ όλοι μας θα έχουμε ακούσει για τη νόσο του Πάρκινσον ή ακόμη θα γνωρίζουμε κάποιον που πάσχει από αυτή. Πρόκειται για μια νευροεκφυλιστική ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τι σημαίνει αυτό; Με απλά λόγια στη νόσο αυτή ο εγκέφαλος του ατόμου σταματά σιγά σιγά να παράγει τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη. Με όλο και λιγότερο ντοπαμίνη, το άτομο έχει όλο και μικρότερη ικανότητα να ελέγξει τις κινήσεις, το σώμα και τα συναισθήματά του.
Στα πρώτα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνονται ο τρόμος (τρέμουλο), η ακαμψία, η βραδυκινησία και η δυσχέρεια στη βάδιση. Αργότερα μπορεί να υπάρξουν ψυχιατρικές εκδηλώσεις, με την άνοια να εμφανίζεται στα πιο προχωρημένα στάδια της νόσου, ενώ η κατάθλιψη αποτελεί επίσης ένα συχνό σύμπτωμα.
Η νόσος Πάρκινσον είναι συχνότερη στη τρίτη ηλικία και συχνότερη στις ηλικίες άνω των 50 ετών. Υπολογίζεται ότι περίπου 1% του γενικού πληθυσμού άνω των 65 ετών πάσχει από την νόσο
Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής στην ανάπτυξη της ασθένειας;
Η παχυσαρκία, που ενοχοποιείται για την ανάπτυξη πολλών ασθενειών όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, φαίνεται πως μπορεί να επηρεάσει και την εμφάνιση της νόσου του Πάρκινσον. Τα παχύσαρκα άτομα φαίνεται να διατρέχουν το διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν την ασθένεια, σε σχέση με τα άτομα φυσιολογικού βάρους. Κατά συνέπεια, η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της νόσου.
Υπάρχουν τρόφιμα που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της νόσου;
Επιστημονικές ομάδες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν τρόφιμα που είναι πιθανόν να συμβάλλουν στην πρόληψη, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται ότι η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ψαριών, οσπρίων, ξηρών καρπών και προϊόντων ολικής άλεσης συνδέεται με μικρότερο κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου του Πάρκινσον.
Αντίθετα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας. Η συσχέτιση αυτή εμφανίζεται πιο έντονα στους άνδρες, ωστόσο περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη, καθώς υπάρχουν μελέτες που δεν επιβεβαιώνουν αυτά τα ευρήματα.
Επιπρόσθετα, αρκετές είναι οι μελέτες που συνδέουν την κατανάλωση καφέ και τσαγιού με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και άλλες που αναδεικνύουν ότι η κατανάλωσή τους μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση των συμπτωμάτων στους πάσχοντες.
Ο ρόλος των θρεπτικων συστατικών στη πρόληψη της νόσου
Όσον αφορά στα μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά, η μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης Β6 σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον, χωρίς κάτι τέτοιο να ισχύει για το φυλλικό οξύ, τη βιταμίνη Β12 και τη ριβοφλαβίνη
Η πρόσληψη πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων δεν φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της νόσου. Ωστόσο, σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη Φινλανδών επιστημόνων φάνηκε ότι δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ συγκεκριμένων κατηγοριών τροφίμων και της ποιότητας της διατροφής μας με την εμφάνιση της νόσου.
Ποιες εκδηλώσεις του Πάρκινσον επηρεάζονται από τη διατροφή και πως να τις αντιμετωπίσουμε;
Απώλεια οστικής μάζας
Λόγω των κινητικών προβλημάτων οι ασθενείς που έχουν πάρκινσον παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο πτώσεων κάτι το οποίο σε συνδυασμό με τον αυξημένο κίνδυνο απώλειας οστικής μάζας στους ασθενείς αυτούς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρούς τραυματισμούς. Η κατανάλωση τροφίμων λοιπόν που ενισχύουν την υγεία των οστών κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική. Στα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ασβέστιο, μαγνήσιο και βιταμίνες D και Κ περιλαμβάνονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το τυρί και οι ξηροί καρποί.
Αφυδάτωση/Ξηροστομία
Η καθημερινή λήψη φαρμάκων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για αφυδάτωση, που οδηγεί σε σύγχυση, αδυναμία, προβλήματα ισορροπίας, αναπνευστική ανεπάρκεια και νεφρικά προβλήματα. Παράλληλα οι ασθενείς διαμαρτύρονται συχνά για ξηροστομία κάτι το οποίο επηρεάζει και την κατανάλωση τροφής.
Όπως ισχύει και για τον γενικό πληθυσμό οι ασθενείς με Πάρκινσον καλούνται λοιπόν να καταναλώνουν τουλάχιστον 8-10 ποτήρια νερού καθημερινά και να προσλαμβάνουν άφθονα υγρά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μία γουλιά νερό μετά από κάθε μπουκιά ενυδατώνει το στόμα και βοηθά στην καλύτερη κατάποση της τροφής. Μία καραμέλα ή ακόμη και παγάκια από φρούτα βοηθούν επίσης στην παραγωγή σάλιου και στην ανακούφιση της ξηροστομίας.
Γαστρεντερικές διαταραχές/Δυσκοιλιότητα
Η νόσος του Πάρκινσον συνδέεται συχνά με μειωμένη κινητικότητα του εντέρου και κατ’ επέκταση δυσκοιλιότητα. Η καλή ενυδάτωση και η πρόσληψη 20-25 γραμμαρίων φυτικών ινών καθημερινά μπορεί να ανακουφίσει από το δυσάρεστο αυτό σύμπτωμα. Οι ασθενείς λοιπόν θα ήταν καλό να καταναλώνουν καθημερινά τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως φρέσκα φρούτα, άφθονες σαλάτες, όσπρια και ολικής αλέσεως προϊόντα, όπως δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης.
Ακούσια απώλεια βάρους
Η ακούσια απώλεια βάρους εμφανίζεται συχνά σε προχωρημένα στάδια της νόσου ως αποτέλεσμα της δυσκολίας στην κατάποση, της ναυτίας που προκαλούν τα φάρμακα και των συναισθηματικών διαταραχών (κατάθλιψη). Η κατανάλωση πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας θα βοηθήσει στη διατήρηση της μυϊκής μάζας του ατόμου.
Άπαχα μέρη κρέατος, πουλερικά, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά και το αυγό αποτελούν μερικές μόνο καλές πηγές πρωτεΐνης. Επιπλέον τρόφιμα με καλά λιπαρά οξέα όπως οι ξηροί καρποί, το αβοκάντο και τα ψάρια θα βοηθήσουν στη διατήρηση της καλής θρέψης του ατόμου. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι τροφές θα πρέπει να είναι «εύκολες» στη μάσηση/κατάποση και να μην απαιτούν ιδιαίτερους χειρισμούς (τεμαχισμό με μαχαίρι κλπ) προκειμένου να μην δυσκολεύουν τους ασθενείς.
Αλληλεπίδραση πρωτεΐνης με τη λεβοντόπα
Ένα από τα βασικότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του Πάρκινσον είναι η λεβοντόπα. Ωστόσο, καθώς τόσο η λεβοντόπα όσο και η πρωτεΐνη από τις τροφές απορροφώνται στο λεπτό έντερο, η πρωτεΐνη μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση του φαρμάκου από τον οργανισμό. Κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση στη δράση ή και την μειωμένη δράση του φαρμάκου.
Η λήψη του φαρμάκου λοιπόν με άδειο στομάχι κρίνεται σημαντική για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Σε περίπτωση που οι ασθενείς αντιμετωπίζουν αίσθημα ναυτίας μπορούν να δοκιμάσουν τη λήψη του φαρμάκου μαζί με 1-2 κρακεράκια αλλά σίγουρα όχι μαζί με ένα τρόφιμο που περιέχει πρωτεΐνη. Επιπλέον η λήψη του φαρμάκου μαζί με 1 ποτήρι νερό βοηθά στη καλύτερη διάσπασή του από τον οργανισμό.
Δυσκολία στον ύπνο
Ένα συχνό σύμπτωμα στους ασθενείς με Πάρκινσον που μπορεί να βελτιωθεί μέσω της διατροφής είναι και η αϋπνία. Ο περιορισμός της ζάχαρης, του αλκοόλ θα βοηθήσουν το άτομο να έχει ένα καλύτερο και ποιοτικότερο ύπνο. Ακόμα, σε περίπτωση που η κατανάλωση καφεΐνης αργά το απόγευμα προκαλεί ανησυχία στον ύπνο, λόγω ευαισθησίας στην ποσότητα κατανάλωσης, μια καλή επιλογή αποτελεί ο ντεκαφεϊνέ καφές.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ.
