Γράφει η Ρωξάνη Οικονομίδου
Εδώ και περίπου εκατό χρόνια που μελετούν την προέλευση των ζώντων οργανισμών, έχουν επικεντρώσει στην «αβιογένεση», δηλαδή την προέλευσή τους από μη έμβια ύλη. Η μελέτη αυτή (διατυπωμένη του 1924 από τον Αλέξανδρο Οπάριν που αποκαλέστηκε αρχέγονη σούπα) υποστηρίζει ότι η ζωή ξεκίνησε από χημικές αντιδράσεις σε μια θερμή λίμνη, «πυροδοτούμενες» από εξωτερικές πηγές ενέργειας (κεραυνοί, υπεριώδεις ακτίνες, ήλιος κλπ).
Όμως, νεότερες έρευνες, επικεντρώνουν σε μια άλλη θεωρία. Που υποστηρίζει ότι η ζωή γεννήθηκε βαθιά στον ωκεανό, στους υδροθερμικούς πόρους που δημιουργεί ένα ζεστό και βραχώδες περιβάλλον. Η μελέτη του καθηγητή της θεωρητικής βιολογίας Arunas Radzvilacius στο επιστημονικό περιοδικό «The Convesation», υποστηρίζει ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος όλων των ζώντων κυττάρων τρέφονταν με αέριο υδρογόνο σε ένα περιβάλλον πλούσιο σε σίδηρο, που μοιάζει πολύ με αυτό μέσα στους πόρους.
Όπως τονίζει ο καθηγητής, επιστήμονες που υποστηρίζουν την συμβατική θεωρία, εμφανίζονται επιφυλακτικοί για το εάν και κατά πόσο τα ευρήματα μπορούν να ανατρέψουν την επικρατούσα άποψη για την προέλευση της ζωής. «Αλλά» όπως επισημαίνει «η υπόθεση του υδροθερμικού πόρου, που συχνά περιγράφεται ως εξωτική και αμφιλεγόμενη, εξηγεί πώς ανέπτυξαν τα ζώντα κύτταρα την ικανότητα να αποκτούν ενέργεια, με ένα τρόπο που δεν πρέπει να ήταν πιθανός στην αρχέγονη σούπα».
Όπως εξηγεί, σύμφωνα με την συμβατική θεωρία, «η ζωή υποτίθεται ότι ξεκίνησε όταν ένας κεραυνός ή ακτίνες UV προκάλεσαν μόρια να ενωθούν σε περισσότερο σύνθετες ενώσεις. Αυτές κατέληξαν στη δημιουργία μορίων που αποθηκεύουν πληροφορίες, όμοιες με το δικό μας DNA, οι οποίες εγκαταστάθηκαν στο εσωτερικό προστατευτικών φυσαλίδων των πρωτόγονων κυττάρων. Εργαστηριακά πειράματα επιβεβαιώνουν ότι ίχνος ποσοτήτων μοριακών δομικών λίθων που αποτελούνται από πρωτεΐνες και μόρια που αποθηκεύουν πληροφορία μπορούν πράγματι να δημιουργηθούν κάτω από αυτές τις συνθήκες. Για πολλούς, η αρχέγονη σούπα υπήρξε το πιο αληθοφανές περιβάλλον για την προέλευση του πρώτου ζώντος κυττάρου».
Βέβαια όπως αναφέρει ο καθηγητής Radzvilavicius «η ζωή δεν έχει σχέση μόνο με την αναπαραγωγή πληροφοριών αποθηκευμένων στο DNA. Όλα τα έμβια πλάσματα πρέπει να αναπαράγονται για να επιβιώσουν, αλλά η «αντιγραφή» DNA, η σύνθεση νέων πρωτεϊνών και η δημιουργία νέων δομικών κυττάρων απαιτεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Στον πυρήνα της ζωής βρίσκονται οι μηχανισμοί της πρόσληψης ενέργειας από το περιβάλλον, η αποθήκευση και η διαρκής διοχέτευση της στις βασικές μεταβολικές αντιδράσεις του κυττάρου».
Από που προέρχεται αυτή η ενέργεια και πως γίνεται όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να μας αποκαλύψει πολλά για τις οικουμενικές αρχές που αφορούν την προέλευση και την εξέλιξη της ζωής.
Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν όλο και περισσότερο ότι η «αρχέγονη σούπα» δεν ήταν το κατάλληλο περιβάλλον για να θέσει σε κίνηση τα πρώτα ζωντανά κύτταρα.
Για τους βιολόγους είναι δεδομένο πως όλη η ζωή στη Γη συνδέεται με την ενέργεια που «παρέχει» ο Ήλιος και αυτή «αιχμαλωτίζεται» από τα φυτά ή εξάγεται από απλές ενώσεις όπως το υδρογόνο ή το μεθάνιο. «Πολύ λιγότερο γνωστό είναι το γεγονός ότι όλη η ζωή αξιοποιεί αυτή την ενέργεια με τον ίδιο και αρκετά περίεργο τρόπο» επισημαίνει ο καθηγητής.
