Γράφει ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος
Πέρασαν 87 χρόνια από την ημέρα που είδε το φως του ήλιου ο Άκης Πάνου. Ένας από τους κορυφαίους «ροκάδες» του λαϊκού μας τραγουδιού, που δημιούργησε αληθινά διαμάντια στο ελληνικό τραγούδι.
Πριν ακόμη συμπληρώσει τα δέκα του χρόνια, βγήκε στη βιοπάλη! «Σφουγγάρι» σε ταβέρνες! Ο πιτσιρικάς που τραγουδούσε κι ύστερα έβγαζε πιατάκι για να μαζεύει χρήματα… Λίγο μετά, ήταν δεν ήταν 13 ετών, βρέθηκε να παίζει και να τραγουδά δίπλα στον Γιάννη Σταματίου, τον ξακουστό «Σπόρο». Ε, το μικρόβιο της μουσικής και του τραγουδιού είχε φωλιάσει για τα καλά μέσα στην ψυχή του.
Μικρός μικρός στη βιοπάλη, μικρός μικρός και στα «βάσανα». Στα 17 του χρόνια φεύγει από το πατρικό του σπίτι και παντρεύεται την αγαπημένη του Δήμητρα. Γάμος, που δεν κράτησε πολύ. Αργότερα βρέθηκε με την Άννα, που του χάρισε τέσσερα παιδιά. Όπως ήταν φυσικό, με τις εμφανίσεις του σε ταβέρνες και το «σφουγγάρι» δεν έβγαινε μεροκάματο. Έτσι άρχισε να κάνει δεκάδες δουλειές του ποδαριού. Γύριζε στις γειτονιές και πουλούσε τσατσάρες, κουλούρια, τσιγάρα, εφημερίδες, ότι έβρισκε…
Πολύ νωρίς κατάλαβε ότι ως τραγουδιστής δεν θα μπορούσε να κάνει πολλά πράγματα κι άρχισε σιγά σιγά να γράφει μελωδίες και στίχους. Δεν είχε μάθει πολλά γράμματα. Ουσιαστικά μόνο γραφή κι ανάγνωση. Μα σπούδαζε συνεχώς στο πανεπιστήμιο του δρόμου, της νύχτας, της ζωής.
Το 1958, ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι, σε στίχους του Χρήστου Κολοκοτρώνη.
«Το παιδί που απόψε πίνει», με τη φωνή της Καίτης Γκρέυ. Τζίφος! Πλήρης αποτυχία.
Σχεδόν δέκα χρόνια πέρασαν στην πείνα και στην αφάνεια μέχρι που βρέθηκε στον δρόμο του ο Μπιθικώτσης. Έχει γράψει το τραγούδι «Θα κλείσω τα μάτια» και του το πάει. Ο Μπιθικώτσης το ακούει, του αρέσει πολύ και μπαίνει αμέσως στο studio και το ηχογραφεί.
Είναι στα 1967. Χούντα! Ο δίσκος κυκλοφορεί και μετά από δυο εβδομάδες αποσύρεται από την λογοκρισία. Μα ο Άκης Πάνου έχει προλάβει να δώσει στίγμα. Τον μαθαίνουν καλά οι άνθρωποι του σιναφιού του. Συνθέτες, τραγουδιστές, παραγωγοί, δισκογραφικές εταιρείες.
Το 1970 συναντιέται με τη Μοσχολιού. Της δίνει το ίδιο τραγούδι με ελαφρώς αλλαγμένους στίχους για να περάσει τη λογοκρισία. Η Μοσχολιού, φτασμένη πια, το ερμηνεύει και γίνεται ο χαμός! Ουσιαστικά τότε ξεκινά η πιο σημαντική δεκαετία στην πορεία του Άκη Πάνου. Γράφει τα διαμάντιά του. Κυρίως ερωτικά τραγούδια που ερμηνεύουν οι κορυφαίοι της εποχής. Μπιθικώτσης, Διονυσίου, Πόλυ Πάνου, Γιώτα Λύδια, Μοσχολιού, Μαρινέλλα, Μητροπάνος, Βοσκόπουλος…
Το 1973 γράφει το πιο φιλοσοφημένο του τραγούδι. «Η ζωή μου όλη»! Γράφει κι άλλα και κυκλοφορεί ο ομότιτλος δίσκος με τη φωνή του Καζαντζίδη.
Το 1976, γράφει τον περίφημο «Τρελό»! «Ας’ τον τρελό στην τρέλα του και μη τον συνεφέρεις»… Το λέει ο Μητσιάς και γίνεται ένα από τα διαχρονικότερα τραγούδια τους. Όμως, ο πιο εμπορικός του δίσκος είναι αυτός που κυκλοφορεί το 1982 με τη φωνή του Νταλάρα. «Θέλω να τα πω». Η Ελλάδα τραγουδά αυτό το τραγούδι, όπως και το περίφημο «Επτά νομά σ’ ένα δωμά».
Το 1983, τα «Παιδιά από την Πάτρα» ανασύρουν από την αφάνεια ένα από τα σπουδαιότερα τραγούδια του Άκη Πάνου (σε στίχους του Στράτου Ατταλίδη) που είχε ερμηνεύσει αρχικά ο Γιώργος Χατζηαντωνίου στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Το «δεν θέλω τη συμπόνια κανενός».
Το ερμηνεύει καταπληκτικά ο Λάμπρος Καρελλάς κι η Ελλάδα χορεύει και τραγουδά.
Τότε, γίνεται και το μεγάλο «Μπαμ». Η μεγάλη του έκρηξη. Διαμαρτύρεται με κάθε τρόπο ότι οι δισκογραφικές εταιρείες τον εκμεταλλεύονται και παρά τις επιτυχίες του εισπράττει πενταροδεκάρες. Τα παρατάει όλα και αποσύρεται στην Ξάνθη, στο σπίτι της συντρόφου του.
Λίγα χρόνια μετά, το 1989, πάλι τα «Παιδιά από την Πάτρα» τον πείθουν και κατεβαίνει στην Αθήνα όπου εμφανίζεται μαζί τους στο «Επειγόντως», στην Κυψέλη. Στήνει πάλκο με δυο σειρές! Στην πρώτη κάθονται οι μουσικοί. Στη δεύτερη οι τραγουδιστές! Ενδεικτικό της νοοτροπίας και της κουλτούρας που τον διέπνεαν. Δηλαδή, οι μουσικοί είναι πάντα μπροστάρηδες κι οι τραγουδιστές έπρεπε να έχουν υποδεέστερη θέση.
Άνθρωπος με αρχές, με τις δικές του αξίες και ήθος. Ευγενής με τους πάντες. Μιλούσε σχεδόν σ’ όλους στον πληθυντικό. Ακόμη και στους γονείς του. Κι αυτό απαιτούσε από τα παιδιά του όταν τα έφερε στον κόσμο και τα διαπαιδαγωγούσε.
Κι επειδή έγραψα για διαμάντια που άφησε στη δισκογραφία μας, ιδού μερικά:
«Η πιο μεγάλη ώρα» (Γιώτα Λύδια), «Η ζωή μου όλη» (Καζαντζίδης), «Ρολόι- Κομπολόι» (Μπιθικώτσης), «Νά ‘χα το κουράγιο» (Διονυσίου), «Στον σταθμό του Μονάχου» Διονυσίου), «Αχαριστία» (Διονυσίου), «Tου Κόσμου το περίγελο» (Διονυσίου), «Το θολωμένο μου μυαλό» (Καζαντζίδης), «Είδα τα μάτια σου κλαμένα» (Μενιδιάτης) , «Θα κλείσω τα μάτια» (Μοσχολιού), «Παράνομη αγάπη» Μενιδιάτης, «Ασφαλώς και δεν πρέπει» (Μοσχολιού), «Γιατί κακούργα πεθερά» (Μητροπάνος), «Και τί δεν κάνω» (Διονυσίου), «Για κοίτα με στα μάτια» (Μαρινέλλα), «Θέλω να τα πω» (Νταλάρας) , «Εφτά νομά σ’ ένα δωμά» (Νταλάρας) , «Γιατί καλέ γειτόνισσα» (Διονυσίου), «Τρελός» (Μητσιάς), «Ήταν όλα ψεύτικα» (Διουνυσίου), «Πήρα απ’ το χέρι σου νερό» (Μοσχολιού) , «Δεν θέλω τη συμπόνια κανενός» (Γιώργος Χατζηαντωνίου – Παιδιά από την Πάτρα), «Εγώ καλά σου τάλεγα» (Διονυσίου), κ.ά.
Ο ουσιαστικά αγράμματος Άκης Πάνου, έγραψε τραγούδια βαθιά φιλοσοφημένα.
Ακόμη και τα ερωτικά του. Βαθιά «αναρχικός» χαρακτήρας, δεν τα πήγε ποτέ καλά με τον επιτηδευμένο καθωσπρεπισμό. Δεν έγινε δούλος των δημοσίων σχέσεων και της ψεύτικης χρυσόσκονης του τιποτένιου star system. Παρ’ ότι έπρεπε να ζήσει. Ούτε έψαξε ποτέ τα φραγκοδίφραγκα για να στριμωχτεί σε ένα κάδρο διασκεδαστών της νύχτας που δήθεν διώχνει την μικροαστική άνοια. Ανυπότακτος!
Το 1997, η ελληνική κοινή γνώμη συγκλονίζεται από την είδηση ότι ο Άκης Πάνου σκότωσε τον φίλο της κόρης του επειδή δεν ενέκρινε τη σχέση τους. Αρσενικό όπως ήταν από τα μικράτα του, η τιμή ήταν πρώτιστη αξία της ζωής του. Μπορεί σήμερα ή και διαχρονικά κάποιοι να το διακωμωδούν, μα μεγάλα κοινωνικά τμήματα της Ελλάδας έτσι σκέφτονταν ή σκέφτονται.
Στην απολογία του είπε, ουσιαστικά, δυο φράσεις: «Όλα έγιναν σε μια κακιά στιγμή. Αναλαμβάνω τις ευθύνες μου»!
Καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Δεν του αναγνωρίστηκε κανένα ελαφρυντικό, ούτε της πολιτισμικής προσφοράς, που επικαλέστηκαν οι συνήγοροί του. Βλέπετε, συμφώνως με την απόφαση του δικαστηρίου «ο κατηγορούμενος δεν πρόσφερε και ιδιαίτερα στα πολιτισμικά πράγματα του τόπου». Τραγωδία για τον λαϊκό μας πολιτισμό!
Δεν του αναγνωρίστηκε ούτε και το ελαφρυντικό του πρότερου έντιμου βίου, επειδή κατείχε παράνομα στο σπίτι του δύο όπλα και επειδή, χωρίς να έχει χωρίσει από την πρώτη του γυναίκα, είχε εν γνώσει της δημιουργήσει οικογένεια με την Άννα Μπακιρτζή.
Οδηγήθηκε στις φυλακές Κομοτηνής κι αργότερα του Κορυδαλλού.
Στις 7 Απριλίου 1999, αποφυλακίστηκε με πεντάμηνη αναστολή της ποινής του αφού ο καρκίνος έτρωγε τα σωθικά του. Ένα χρόνο μετά, 7 Απριλίου 2000, «έφυγε» για τους ουρανούς. Κι εμείς ακόμη τραγουδάμε και θα τραγουδάμε τα αριστουργήματα που έγραψε και μας άφησε παρακαταθήκη και λαϊκή κληρονομιά…
