Διάβαζα προσφάτως ένα εξαιρετικό άρθρο του Παύλου Αγιαννίδη στο «Protagon» αναφορικά με τις σημαντικές απώλειες του ελληνικού τραγουδιού τη χρονιά που πέρασε και το ερώτημα «γιατί τους πενθούμε τόσο;».
Πράγματι, η είσοδος του 2020 βρήκε τον μουσικό μας πολιτισμό με ηχηρότατες απουσίες. Μαχαιρίτσας, Σπανός, Σπάθας, Λεονάρδου, Ρεπάνης, Ζήκας, Στέλιος Βαμβακάρης, Θάνος Μικρούτσικος. Μιλάμε για κολοσσούς! Για κολώνες του μουσικού μας Παρθενώνα. Κι όντως η απάντηση στο ερώτημα «γιατί τους πενθούμε τόσο» είναι αξιοσημείωτη. Αν και δεν είναι μόνη μια.
Νομίζω ότι όλοι αυτοί ήταν πρωτίστως καλοσυνάτοι άνθρωποι που σε γενικές γραμμές δεν προκάλεσαν και δεν προσέβαλλαν την κοινή γνώμη. Ούτε αισθητικά ούτε με άλλες πράξεις τους. Κι αυτό η κοινωνία με το ένστικτό της το αντιλαμβάνεται και το ανταποδίδει. Εξ ου και όλοι αυτοί, μέσα από το έργο τους έγιναν συνοδοιπόροι της κοινωνίας. Με τραγούδια που πολλές φορές ήταν εμβληματικά κι ο καθείς τα αισθανόταν ότι γράφηκαν γιε εκείνον. Τα ψιθύρισε, τα τραγούδησε μεγαλοφώνως, τα χόρεψε, ερωτεύθηκε και χώρισε μ’ αυτά ή και ταξίδεψε με τα λόγια και τις νότες τους.
Επιπλέον, ο Σπανός κι ο Μικρούτσικος μας έβαλαν μέσα στον κόσμο των ποιητών. Μπρεχτ, Χικμέτ, Καββαδίας… Τον τελευταίο ο Σπανός τον είχε ανακαλύψει πριν τον Μικρούτσικο. Ο δε Μαχαιρίτσας υπήρξε η επιτομή του σπουδαίου της διπλανής μας πόρτας… Ο συνθέτης, ο στιχουργός, ο ερμηνευτής! Τουτέστιν ο τραγουδοποιός! Ο θαυμαστής των Beatles μα συνάμα στη νιότη του κι ο ερμηνευτής… αντάρτικων! Ο συνεχιστής των μεγάλων. Κι ο Γιάννης Σπάθας. Λένε ότι ήταν στους 4-5 κορυφαίους κιθαρίστες του κόσμου! Ακόμη κι ο Αντώνης Ρεπάνης. Πολλοί έλεγαν ότι ήταν από τους δεύτερους του λαϊκού τραγουδιού. Μα εγώ δεν ξέρω πολλούς δεύτερους να έχουν γράψει τραγούδια σαν τον «Παλιατζή», σαν το «Αγάπη μου επικίνδυνη», σαν το «Είναι η σκέψη μου τρελή», σαν το «Ένας αητός γκρεμίστηκε», σαν την «Αφιλότιμη» ή και το «Χθες το βράδυ στην ταβέρνα». Πολλοί έχουν μείνει να φυλάνε Θερμοπύλες σ’ αυτό το όμορφο παλιό λαϊκό μ’ εκείνο το μπουζούκι που είναι ακόμη τόσο επιδραστικό στα ήθη μας. Κι η Σωτηρία! Η Σωτηρία Λεονάρδου η εκκεντρική περσόνα που όλοι τη συνδέσαμε με τον φανταστικό ρόλο της Μαρίκας Νίνου στο «Ρεμπέτικο» του Φέρρη. Κι ο Νίκος Ιγνατιάδης. Που δεν «πούλησε» ποτέ τη διεθνή του καριέρα. Που ελάχιστοι ξέραμε ότι ήταν βασικός συνεργάτης του Αζναβούρ! Του Χούλιο Ιγκλέσιας! Του Αλ Μπάνο! Του Ντέμη Ρούσσου! Που έγραψε για τον Πάριο, τη Μαρινέλλα, ακόμη και ποπ για την Μπέσυ Αργυράκη…
Τους θρηνήσαμε όλους αυτούς! Επειδή σηματοδοτούσαν για εμάς ένα παρελθόν που γίνεται ακόμη πιο πολύ παρελθόν. Επειδή κατανοούμε ότι ολοκληρώνεται ένας κύκλος και δυστυχώς δεν φαίνεται στον ορίζοντα να ανοίγει άλλος αντίστοιχος τα επόμενα χρόνια…
