Βουλή – Συζήτηση για την πανδημία – Κυρ. Μητσοτάκης (πρωτολογία-συνολικό): “Η κυβέρνηση είναι έτοιμη για την επαναλειτουργία της αγοράς” – Ανακοίνωσε παράταση της κάλυψης του επαγγελματικού ενοικίου και της καταβολής επιδομάτων ανεργίας
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατ’ αρχάς καλή χρονιά, με υγεία σε εσάς, στις οικογένειές σας.
Η πρώτη μου παρουσία στο Κοινοβούλιο για το 2021 δεν θα μπορούσε παρά να έχει στο επίκεντρό της την πανδημία. Όχι μόνο γιατί έχει ήδη ξεκινήσει η επιχείρηση «Ελευθερία», για το μαζικό εμβολιασμό του ελληνικού πληθυσμού, για την οποία θα έχω την ευκαιρία να σας ενημερώσω κατά τη διάρκεια αυτής της συζήτησης πολύ πιο αναλυτικά, αλλά και γιατί θεωρώ ότι αυτή η συζήτηση είναι ταυτόχρονα μία ευκαιρία -στην αρχή του χρόνου- να δοθούν απαντήσεις, έγκυρες απαντήσεις, σε απορίες που δικαιολογημένα απασχολούν τους πολίτες. Είναι, επίσης, μία ευκαιρία να διαλυθούν μύθοι που -συνειδητά ή όχι μερικές φορές- διακινούνται και να περιγραφεί με τη γλώσσα της αλήθειας η κατάσταση η οποία επικρατεί σήμερα, μαζί με το σχέδιο το οποίο θα μας οδηγήσει με ασφάλεια στο αύριο.
Ξεκινώ λοιπόν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παραθέτοντας μια σειρά από στοιχεία για το πού βρισκόμαστε σήμερα σε σχέση με τη διαχείριση της πανδημίας. Θα ήθελα να τονίσω για ακόμα μια φορά στην αρχή της συζήτησης ότι μπορούμε να διαφωνούμε σε αυτήν την αίθουσα σε επίπεδο πολιτικών προτάσεων και προφανώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν κάθε δικαίωμα να ασκούν τεκμηριωμένη κριτική στην κυβέρνηση. Δεν γίνεται όμως να διαφωνούμε για τα δεδομένα και την πραγματική εικόνα η οποία επικρατεί σήμερα στη χώρα μας και για το τι έχει συμβεί διαχρονικά αυτούς τους 10 μήνες, από τις αρχές Μαρτίου του 2020, όταν πρωτοεμφανίστηκε στη χώρα μας το πρώτο κρούσμα του Covid-19.
Πού βρισκόμαστε, λοιπόν, σήμερα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ECDC -γνωρίζετε ότι αυτοί οι χάρτες δημοσιοποιούνται κάθε εβδομάδα- σήμερα, αυτήν την εβδομάδα την τελευταία, η 53η εβδομάδα που ο ECDC καταγράφει το σχετικό χάρτη, όπως βλέπετε όλη η Ευρώπη είναι κόκκινη και οι μόνες δύο χώρες οι οποίες είναι κίτρινες και έχουν και ορισμένες Περιφέρειες που είναι πράσινες, είναι η Ελλάδα και η Φινλανδία. Αυτή, λοιπόν, είναι η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα μας.
Όπως είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε πολλές φορές σε αυτή την αίθουσα, τον Νοέμβριο βρεθήκαμε αντιμέτωποι με το δεύτερο κύμα της πανδημίας. Ένα κύμα το οποίο αποτυπώθηκε σε μια ταχύτατη αύξηση των νοσηλευομένων συμπολιτών μας στα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αλλά και σε μία πολύ απότομη αύξηση του αριθμού των διασωληνωμένων.
Αυτή εδώ είναι η γραφική απεικόνιση της πορείας της επιδημίας σε επίπεδο νοσηλευομένων. Βλέπετε ότι η απότομη αύξηση στις νοσηλείες, η οποία ήταν αυτή που συμπαρέσυρε νομοτελειακά και την αύξηση του αριθμού των θανάτων στη χώρα μας, ξεκίνησε περίπου στις αρχές Νοεμβρίου, υπήρξε δραματική, έφτασε στο μέγιστο αριθμό νοσηλειών -κοντά στις 4.500- στις αρχές Δεκεμβρίου και στη συνέχεια έχει ξεκινήσει μια αποκλιμάκωση αρκετά γρήγορη, έτσι ώστε σήμερα στη χώρα μας να νοσηλεύουμε 1.690 συμπολίτες μας με Covid στα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Αντίστοιχη είναι και η πορεία των διασωληνωμένων. Βλέπουμε πάλι τη γρήγορη αύξηση στις αρχές Νοεμβρίου, το μέγιστο αριθμό ο οποίος ξεπέρασε τους 600 διασωληνωμένους -για Covid μιλάμε πάντα- στις αρχές Δεκεμβρίου και μια αποκλιμάκωση όχι τόσο γρήγορη όσο η μείωση των νοσηλειών στα νοσοκομεία μας. Σήμερα έχουμε 328 συμπολίτες μας οι οποίοι είναι διασωληνωμένοι.
Στην πιο μακάβρια στατιστική αυτή, των συμπολιτών μας οι οποίοι έχουν χάσει τη ζωή τους από τον Covid-19, η χώρα μας, με βάση και τα στοιχεία τα χθεσινά, αθροιστικά αν δούμε από την αφετηρία της πανδημίας, βρίσκεται στην 21η θέση, καλύτερη από το τέλος εννοώ, καλύτερη χώρα είναι η Φινλανδία. Είμαστε η 5η καλύτερη ή λιγότερο κακή χώρα στο επίπεδο των θανάτων, 518 συμπολίτες μας ανά 1.000.000 πληθυσμού. Αυτό είναι το μέτρο το οποίο χρησιμοποιείται σε αυτή την μακάβρια στατιστική.
Απλά, επειδή έχουμε ακούσει πολλά και για τον αριθμό των θανάτων στη χώρα μας, ας έχουμε μία αίσθηση σε αυτή την αίθουσα ότι και σε αυτό το επίπεδο τα έχουμε καταφέρει σχετικά καλύτερα από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Μάλιστα, ειδικά χθες η Ελλάδα ήταν η χώρα με τους λιγότερους θανάτους σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και ευχόμαστε ειλικρινά αυτή η τάση να είναι μία τάση η οποία θα συνεχιστεί. Κρατήστε παρακαλώ και αυτούς τους πίνακες.
Θέλω να επαναλάβω ότι αυτή η επιτυχημένη αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος της πανδημίας οφείλεται πρώτα και πάνω από όλα στις εκπληκτικές προσπάθειες των υγειονομικών, γιατρών, νοσηλευτών, εργαζόμενων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, οι οποίοι ειδικά κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου, στις περιοχές οι οποίες επιβαρύνθηκαν ιδιαίτερα από τον Covid υπερέβαλαν τους εαυτούς τους. Και αντιμετώπισαν μία κρίση πρωτοφανή με επαγγελματισμό, με αφοσίωση και με ανθρωπιά.
Αυτή η αποκλιμάκωση, όμως, στην πορεία της επιδημίας οφείλεται και στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια των ημερών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, με πολύ λίγες εξαιρέσεις, η ελληνική κοινωνία έδειξε πειθαρχία και συμμορφώθηκε με τις υποδείξεις των ειδικών.
Εάν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είχε συμβεί κάτι δραματικό τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, όπου είναι λογικό να υπήρχε μία φυσική χαλάρωση και η ανάγκη να έρθουμε σε στενότερη επαφή με τους ανθρώπους τους οποίους αγαπάμε, αυτό θα είχε ήδη φανεί στα επιδημιολογικά δεδομένα.
Ευτυχώς φαίνεται ότι ξεπεράσαμε το σκόπελο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς χωρίς ιδιαίτερες αναταράξεις. Και πιστεύω ότι σε αυτό βοήθησε και η πολιτική απόφαση, διότι πολιτική απόφαση ήταν της κυβέρνησης, για τις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου να επανέλθουμε σε όλη τη χώρα σε ένα αυστηρότερο καθεστώς lockdown από αυτό το οποίο είχαν εισηγηθεί οι ειδικοί λοιμωξιολόγοι. Ώστε να μπορέσουμε να απορροφήσουμε τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις από την αυξημένη κοινωνική επαφή που νομοτελειακά είχαμε τις ημέρες των Χριστουγέννων.
Αυτά, λοιπόν, είναι τα στατιστικά στοιχεία ως προς την πορεία της επιδημίας σήμερα. Θέλω να τονίσω ακόμα μία φορά ότι αυτή η θετική πορεία, αυτά είναι και τα στοιχεία τα οποία παρουσιάζονται αυτή την ώρα στην Επιτροπή των λοιμωξιολόγων, δεν δικαιολογούν κανέναν, επαναλαμβάνω, κανέναν απολύτως εφησυχασμό. Έχουμε δει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες τα πήγαιναν καλά σε άλλες περιόδους αυτής της επιδημίας, πολύ γρήγορη αύξηση των κρουσμάτων από τη στιγμή που υπήρξε μία χαλάρωση, που όπως απεδείχθη εκ των υστέρων σε αυτές τις χώρες προφανώς ήταν πιο επιθετική από αυτό το οποίο θα μπορούσαν να ανεχτούν οι χώρες αυτές.
Κατά συνέπεια, τα επόμενα βήματα στην αντιμετώπιση της πανδημίας είναι προδιαγεγραμμένα. Η διατήρηση των μέτρων προστασίας, η σταδιακή και προσεκτική επανεκκίνηση της οικονομίας -θα επανέλθω στο ζήτημα αυτό- ακολουθώντας πάντα τις υποδείξεις των ειδικών, και βέβαια οι στοχευμένοι περιορισμοί στις εστίες έξαρσης του ιού, αλλά και φυσικά η αύξηση του εμβολιασμού, διότι καθώς θα προχωράει ο εμβολιασμός, τόσο θα υποχωρεί ο κορoνοϊός.
Θα ήθελα λοιπόν, σήμερα, να απαντήσω σε κάποια ερωτήματα τα οποία έχουν τεθεί και από την αντιπολίτευση, αλλά τα οποία μας θέτουν συχνά και οι πολίτες, επιχειρώντας να κάνουμε και μία συνολική ανασκόπηση της πορείας μας αυτούς τους 10 μήνες, αλλά και να προδιαγράψουμε τα βήματά μας για το αμέσως επόμενο διάστημα.
Το πρώτο εύλογο ερώτημα είναι αν υπήρχε άλλος δρόμος και μήπως αυτή η τακτική την οποία έχουμε ακολουθήσει υποδηλώνει, όπως μας κατηγορεί η αντιπολίτευση, έλλειψη σχεδίου και παθητική παρακολούθηση της πανδημίας.
Απαντώ: Κάθε άλλο. Αν κάτι έχουμε μάθει από τον Covid-19, είναι ότι συνδέεται με το κύριο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης συμπεριφοράς, που δεν είναι άλλο από την επικοινωνία.
Έχουμε επίσης μάθει ότι εκδηλώνεται κάθε φορά με διαφορετική ένταση, σε διαφορετικούς τόπους, με διαφορετική ταχύτητα, με διαφορετικά φορτία. Τώρα, παραδείγματος χάριν, υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της βρετανικής μετάλλαξης του ιού, μια μετάλλαξη η οποία δεν καθιστά τον ιό πιο επικίνδυνο για αυτούς οι οποίοι θα αρρωστήσουν αλλά σίγουρα τον καθιστά πιο μεταδοτικό.
Αυτά, λοιπόν, είναι τα συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα τα οποία πρέπει κάθε κυβέρνηση, όχι μόνο η ελληνική, να αντιμετωπίσει. Εάν έπρεπε να κάνω μία αναλογία, είναι σαν να οδηγεί κανείς σε έναν άγνωστο δρόμο το βράδυ, ένα δρόμο με πολλές στροφές, με πολλές παγίδες. Σε έναν τέτοιο δρόμο άλλοτε πατάς γκάζι, άλλοτε πατάς φρένο, συχνά αλλάζεις ταχύτητες και όταν πρέπει στρίβεις το τιμόνι. Και νομίζω ότι θα ήταν ολέθριο σε τέτοιες συνθήκες να μένεις εγκλωβισμένος σε μία μονό πορεία, ακολουθώντας την ίδια ταχύτητα.
Την ίδια ακριβώς στρατηγική, της συνεχούς προσαρμογής σε μεταβαλλόμενα δεδομένα, έχουν ακολουθήσει -με περισσότερη ή λιγότερη επιτυχία- όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Και για αυτό και έχουμε προχωρήσει σε μία ακόμα πιο θεσμοθετημένη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε επίπεδο υγειονομικής Επιτροπής, η οποία θα συνεδριάζει τακτικά κάθε Πέμπτη ή Παρασκευή, θα τίθενται στη διάθεσή της ακριβώς τα ίδια δεδομένα με τρόπο απολύτως συγκρίσιμο, εβδομάδα-εβδομάδα. Η Επιτροπή θα παίρνει τις αποφάσεις της, θα εισηγείται στην κυβέρνηση και η κυβέρνηση θα ανακοινώνει τις αποφάσεις της σε εβδομαδιαία βάση κάθε Παρασκευή απόγευμα.
Θέλω να τονίσω εδώ ότι, εκτάκτως, η Πολιτική Προστασία διατηρεί πάντα τη δυνατότητα εάν δει σε τοπικό -το τονίζω- σε τοπικό επίπεδο κάποια ανησυχητική έξαρση της πανδημίας, να επιβάλει γρήγορα τοπικά περιοριστικά μέτρα. Και θέλω να θυμίσω ότι αυτή τη δυνατότητα την έχουμε πια σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό, διότι έχουμε αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των τεστ που κάνουμε. Έχουμε πολύ καλύτερη δυνατότητα να εντοπίζουμε γρήγορα τοπικές επιδημίες κάνοντας τη σωστή ιχνηλάτηση και επειδή τώρα ο απόλυτος αριθμός των κρουσμάτων έχει πέσει σε σχέση με το μέγιστο του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου, δίνουμε πάλι τη δυνατότητα στην Πολιτική Προστασία να μπορεί ακόμα πιο στοχευμένα, ακόμα πιο αποτελεσματικά, ακόμα πιο γρήγορα να κάνει τις ιχνηλατήσεις και να περιορίζει, να στεγανοποιεί τους κύκλους των κρουσμάτων πριν αυτοί ξεφύγουν από τον τοπικό έλεγχο.
Αυτός είναι και ο λόγος που πάρθηκαν γρήγορα αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο, αποφάσεις οι οποίες καταλαβαίνω ότι μερικές φορές μπορούν να προκαλούν μια σχετική δυσφορία, παίρνονται όμως πάντα λαμβάνοντας υπόψη μια σειρά από δείκτες, παίρνονται σε συνεννόηση μεταξύ της Πολιτικής Προστασίας και των ειδικών επιδημιολόγων. Και φυσικά μερικές φορές δεν είναι εύκολο να εξηγήσει κανείς σε συμπολίτες μας γιατί ένας φαινομενικά μικρός αριθμός κρουσμάτων μπορεί να οδηγήσει σε ένα τοπικό lockdown, υπάρχει πάντα, όμως, μία λογική πίσω από τη λήψη αυτών των αποφάσεων.
Αγαπητοί συνάδελφοι, αν αυτός είναι ο μόνος δρόμος τον οποίο μπορούμε να ακολουθήσουμε, τότε μπορεί να προκύψει εύλογα μια δεύτερη απορία: Τον ακολουθούμε όπως πρέπει; Έχουμε κάνει άραγε όλα αυτά τα οποία μας αναλογούν;
Ακούω συχνά -και φαντάζομαι θα επαναληφθεί και σήμερα- μία κριτική ότι η κυβέρνηση έχει αφήσει ανοχύρωτο το Εθνικό Σύστημα Υγείας, ότι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού δεν κάναμε ότι έπρεπε για να το ενισχύσουμε, γνωρίζοντας ότι θα έρθει δεύτερο κύμα και ότι εν πάση περιπτώσει εμείς οι ανάλγητοι νεοφιλελεύθεροι δεν ενδιαφερόμαστε για το Εθνικό Σύστημα Υγείας και περίπου -έχει εννοηθεί και αυτό- συνειδητά το αφήνουμε να εξασθενίζει προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων.
Κοιτάξτε, θέλω να θυμίσω, ειδικά στην αξιωματική αντιπολίτευση, ότι όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου παραλάβαμε 557 κρεβάτια Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Θέλω, επίσης, να θυμίσω στην αξιωματική αντιπολίτευση ότι κάθε χειμώνα, αυτό δεν αφορά μόνο την τετραετία από το 2015 ως το 2019 ήταν και παλαιότερο φαινόμενο, κάθε χειμώνα όταν είχαμε την εποχική γρίπη είχαμε αναμονές στις Εντατικές μας που συχνά έφταναν και τις 30 ημέρες. Υπάρχουν εξάλλου οι σχετικές καταγγελίες των υγειονομικών συνδικαλιστικών οργανώσεων, τις έχω καταθέσει σε προηγούμενη συζήτηση στα πρακτικά της Βουλής.
Σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας 1.295 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Εκτιμούμε ότι μέσα στους επόμενους δύο μήνες θα προστεθούν τουλάχιστον ακόμα 150, στα πλαίσια της υλοποίησης της δωρεάς του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» το οποίο εξοπλίζει πολλά περιφερειακά νοσοκομεία με Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Και σήμερα έχουμε 424 κενά κρεβάτια σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Έχουμε δηλαδή την ασφάλεια να μπορούμε να συζητήσουμε μια περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών και μια επαναφορά στην κανονικότητα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Γιατί ακριβώς έχει επιτευχθεί ο βασικός στόχος τον οποίο είχαμε θέσει μαζί με τον Υπουργό Υγείας, να μπορούμε να συζητάμε χαλάρωση των μέτρων μόνο από τη στιγμή που θα έχει μειωθεί σημαντικά η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Καταθέτω στα πρακτικά της Βουλής τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με την πορεία των νοσηλειών, τα κρεβάτια εντατικής θεραπείας και υπόλοιπους χρήσιμους δείκτες σχετικά με την πορεία της επιδημίας.
Θέλω να επισημάνω ειδικά έναν ο οποίος έχει ξεχωριστή σημασία και αυτός είναι ο δείκτης θετικότητας, το ποσοστό δηλαδή των θετικών τεστ επί του συνόλου των τεστ που γίνονται. Σήμερα είναι πια κάτω του 3%. Είναι ένας δείκτης ο οποίος ευτυχώς τις τελευταίες δέκα μέρες βαίνει μειούμενος, θέλουμε να τον βλέπουμε μειούμενο. Και φυσικά καθώς αυξάνουμε κάθε μέρα και τα τεστ τα οποία κάνουμε, έχουμε και περισσότερες δυνατότητες να κάνουμε αυτό το οποίο οι επιδημιολόγοι ζητούν πάντα και δεν είναι άλλο από τυχαίες δειγματοληψίες, έτσι ώστε να μπορούμε να γνωρίζουμε σε τυχαία δείγματα πληθυσμού εάν υπάρχει κάποια διασπορά του ιού την οποία ακόμα δεν την έχουμε εντοπίσει.
Θέλω να θυμίσω ότι είναι διαθέσιμη η εφαρμογή της πλατφόρμας testing.gov.gr σε όποιον συμπολίτη μας θέλει δωρεάν -το τονίζω- δωρεάν, να κάνει rapid test σε παραπάνω από 300 σημεία, δεν έχει παρά να εγγραφεί και θα ειδοποιηθεί. Θέλουμε να κάνουμε 12.000 τέτοια τυχαία τεστ την ημέρα.
Και θα ζητούσα, επειδή δεν είναι -δυστυχώς- και θέλω να το τονίσω αυτό, η ανταπόκριση των πολιτών η αναμενόμενη σε αυτά τα τυχαία τεστ και τη στήριξη της αντιπολίτευσης η οποία μας συχνά μας κατηγορεί ότι δεν κάνουμε αρκετά τεστ. Πλην όμως θα της ζητούσα να βοηθήσει και να ενθαρρύνει τους συμπολίτες μας, αφού υπάρχει η δυνατότητα να γραφτούν στην πλατφόρμα, έτσι ώστε να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα με την απαραίτητη γεωγραφική διασπορά.
Για τα ζητήματα τώρα του Συστήματος Υγείας, έχουμε μιλήσει πολλές φορές για το πόσοι νέοι γιατροί, παραπάνω από 7.000, έχουν προστεθεί, για το πώς θα ενισχυθεί το Σύστημα Υγείας με 1.420 ακόμα γιατρούς και 2.250 νοσηλευτές, με ειδική έμφαση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει στον ιατρικό εξοπλισμό, για το απόθεμα το οποίο υπάρχει σήμερα και για τη διαρκή ανανέωση των μέσων ατομικής προστασίας. Και φυσικά για το σύνολο του προϋπολογισμού του 2021 για την Υγεία, 4,3 δισεκατομμύρια, το μεγαλύτερο κονδύλι της τελευταίας πενταετίας.
«Ναι», θα σχολίαζε κάποιος, «αλλά την ίδια ώρα που γίνονται όλα αυτά, η οικονομία δοκιμάζεται», και βέβαια αυτό είμαι ο πρώτος που το γνωρίζει. Έχουμε πει από την πρώτη στιγμή ότι αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα είναι η δημόσια υγεία, αλλά για να μπορούμε να τη χρηματοδοτούμε, απαιτείται και μία υγιής οικονομία. Από την πρώτη στιγμή είπαμε και το κάναμε πράξη ότι δεν θα μείνει κανείς απροστάτευτος από αυτή την πρωτοφανή περιπέτεια που ταλανίζει ολόκληρο τον κόσμο.
Διαθέσαμε 24 δισεκατομμύρια εντός του προηγούμενου έτους, σχεδόν 15% του εθνικού μας προϊόντος, και δε θα επαναλάβω ότι ακόμα και τώρα το κράτος αποζημιώνει όλους όσοι αναγκαστικά βρίσκονται σε αναστολή εργασίας, καλύπτοντας και τις εργοδοτικές τους εισφορές. Δε θα ξαναπώ ότι σχεδόν 700.000 επιχειρήσεις ωφελήθηκαν από τη γρήγορη χρηματοδότηση της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.
Θα πω, όμως, κάτι το οποίο έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ότι σε αυτό το ασταθές 2020 δεν είδαμε, ευτυχώς, καμία επιβάρυνση στο συνολικό ισοζύγιο της απασχόλησης. Και αυτό το σχετικό δελτίο του Υπουργείου Εργασίας, το οποίο δίνει συνολικά τα στοιχεία για την απασχόληση του 2020, όπου μάλιστα εμφανίζεται θετικό ισοζύγιο, είναι ίσως η καλύτερη απόδειξη ότι η πολιτική αυτής της κυβέρνησης, η οποία έδωσε πάνω και πέρα από οποιαδήποτε άλλη πολιτική προτεραιότητα στην προστασία των θέσεων απασχόλησης, είναι μία πολιτική η οποία μέχρι σήμερα φαίνεται τουλάχιστον να αποδίδει. Καταθέτω το σχετικό δελτίο στα πρακτικά.
Και βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από την 01/01/2021, το εισόδημα πολλών νοικοκυριών θα αρχίσει να αυξάνεται, καθώς θα ωφεληθούν από την κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης, από τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών. Και βέβαια όλες οι επιχειρήσεις και οι συμπολίτες μας που πλήττονται από την πανδημία ωφελούνται από τη μετάθεση ασφαλιστικών και φορολογικών οφειλών, από την αναστολή καταβολής δόσεων στα δάνειά τους.
Μία ερώτηση η οποία γίνεται συχνά και αποτελεί και αντικείμενο κριτικής της αντιπολίτευσης είναι σε ποιο βαθμό και αν η κυβέρνηση ακολουθεί πάντα πιστά τις οδηγίες των ειδικών, διότι η αλήθεια είναι ότι ακούγονται πολλές διαφορετικές φωνές.
Η απάντηση είναι καταφατική. Σε κάθε περίπτωση, ακολουθήσαμε τις υποδείξεις των ειδικών της Επιδημιολογικής Επιτροπής κατά γράμμα. Μία φορά μόνο, όπως είπα, πήραμε πιο αυστηρά μέτρα από αυτά τα οποία μας εισηγήθηκαν οι ειδικοί και αυτό αφορά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου.
Μπορεί να σχολιάσατε ότι κάποια στιγμή απευθύνθηκα στον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα με το μικρό του όνομα, αλλά ποτέ δεν ακούστηκε ότι τον αγνόησα ή ότι δεν αναζήτησα τη συμβουλή του και τη συμβουλή των ειδικών, οι οποίοι έχουν τόσα συνεισφέρει στην υποστήριξη των δημόσιων πολιτικών μας. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Επιστημονική Επιτροπή ξεπερνά τους 30 ειδικούς διαφόρων τομέων. Όλοι έχουν τις ιδιαίτερες απόψεις τους. Δεν συμφωνούν πάντα όλοι με όλους. Είναι άνθρωποι οι οποίοι αρθρώνουν δημόσιο λόγο -οι πιο πολλοί από αυτούς. Είναι άνθρωποι, όμως επίσης, οι οποίοι δεσμεύονται από τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών που γίνονται εντός της Επιτροπής.
Επαναλαμβάνω, λοιπόν, για ακόμα μια φορά, ότι η τελική εισήγηση της Επιτροπής, η οποία αποτυπώνει σε περίπτωση που δεν υπάρχει ομοφωνία τις πλειοψηφίες που διαμορφώνονται εντός της Επιτροπής, έχουν ληφθεί πάντα υπόψη από την κυβέρνηση. Και το λέω αυτό, για να σταματήσει -έστω και τώρα- αυτή η παραφιλολογία η οποία προσβάλει πιστεύω συνολικά το επιστημονικό μας δυναμικό και χάρη στην προσφορά αυτών των ανθρώπων έχουμε πετύχει τα αποτελέσματα που έχουμε πετύχει στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Και θέλω να θυμίσω ότι, σε αντίθεση με άλλες χώρες, Ηνωμένες Πολιτείες, Βραζιλία, Ισπανία, ουδέποτε υπήρξε οποιαδήποτε σύγκρουση μεταξύ πολιτικής ηγεσίας και επιστημόνων. Σε άλλες χώρες έχουμε αρκετά παραδείγματα επιστημόνων οι οποίοι αποπέμφθηκαν από τη θέση την οποία είχαν λάβει, επειδή για κάποιο λόγο δεν συμφώνησαν με κυβερνητικές επιλογές. Αυτό προφανώς και δεν έγινε στην πατρίδα μας και δεν πρόκειται να γίνει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μαζί με το 2021 ανέτειλε και η ελπίδα. Η ελπίδα φυσικά δεν είναι άλλη από το εμβόλιο, το οποίο θα βάλει και οριστικό τέλος στον εφιάλτη του κορονοϊού, φέρνοντας όλα όσα συμπυκνώνει ο τίτλος της εκστρατείας που βρίσκεται σε εξέλιξη, την ελευθερία. Και οδηγώντας σε αυτό που δηλώνει το σύνθημά της: Να κερδίσουμε και πάλι πίσω τις ζωές μας. Θα το πετύχουμε; Ναι, είναι στο χέρι μας, θα απαντήσω.
Η χώρα μας, μέσω της αναλογικής προαγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει σήμερα εξασφαλίσει ποσότητες για 15.300.000 εμβολιασμούς. Και σπεύδω να προλάβω τοποθετήσεις των αρχηγών των υπόλοιπων κομμάτων, εάν είστε διατεθειμένοι να ασκήσετε κριτική για το ζήτημα αυτό, θα πρέπει πρώτα να απαντήσετε αν καλώς κάναμε και ενταχθήκαμε στο ευρωπαϊκό πλαίσιο -το έκαναν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες- και αν καλώς εξαντλήσαμε μέχρι αυτού του σημείου τη δυνατότητά μας να αγοράσουμε τον διπλάσιο, το τονίζω, τον διπλάσιο αριθμό εμβολίων από ό,τι δυνητικά θα χρειαστούμε ως χώρα. Εκτιμούμε ότι αν καταφέρουμε να εμβολιάσουμε 8.000.000 συμπολίτες μας θα μας περισσέψουν πάλι -και το ίδιο θα συμβεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες- παραπάνω από 7.000.000 εμβόλια.
Άρα, προκαταλαμβάνω την κριτική σας. Να μας πείτε, έπρεπε να αγοράσουμε λιγότερα; Θα θέλατε να είχαμε αγοράσει περισσότερα; Θα έπρεπε ενδεχομένως να διαπραγματευτούμε διμερώς με άλλες χώρες όταν αυτό απαγορεύεται ρητά από τη συμφωνία που έχουμε υπογράψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Κάναμε ακριβώς το ίδιο το οποίο έκαναν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Και αν μπορεί να ασκηθεί κάποια κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε ένα βαθμό ενδεχομένως δικαιολογημένη διότι πράγματι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ενέκρινε με την ίδια ταχύτητα που ενέκριναν κράτη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Μεγάλη Βρετανία τα πρώτα εμβόλια, ας αναλογιστεί κανείς και την άλλη όψη του νομίσματος: Τι θα είχε συμβεί εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έκανε αυτή την επιλογή. Οι μικρότερες χώρες θα ήταν σε καλύτερη ή σε χειρότερη μοίρα εάν κάθε χώρα διαπραγματευόταν ξεχωριστά με τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες τις ποσότητες που αυτή επιθυμούσε;
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ευρωπαϊκή απάντηση μέσω των οργανωμένων προαγορών εμβολίων, παρά τις όποιες καθυστερήσεις, παρά τις όποιες δυσκολίες, αποτέλεσε ένα έμπρακτο παράδειγμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Και πρέπει να χαιρετιστεί. Δεν έγιναν διακρίσεις ανάμεσα σε χώρες. Η κλείδα κατανομής αφορά αποκλειστικά τον πληθυσμό. Δεν έγιναν διακρίσεις ανάμεσα σε χώρες του βορρά, του νότου, πλούσιες ή φτωχές, όλες οι χώρες παίρνουν τον ίδιο αριθμό εμβολίων και τα παίρνουν επίσης με την ίδια σειρά.
Θέλω να τονίσω ότι, από τον Απρίλιο και μετά, όταν με το καλό θα έχουν εγκριθεί και άλλα εμβόλια, εκτιμώ ότι στη χώρα μας θα έχουμε περισσότερα εμβόλια από όσα χρειαζόμαστε για να καλύψουμε τη ζήτηση της στιγμής. Τώρα είμαστε στο ανάποδο στάδιο, τώρα έχουμε λιγότερα εμβόλια από αυτά τα οποία θα χρειαζόμασταν δυνητικά σήμερα. Το ίδιο ισχύει προφανώς για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, το ίδιο ισχύει για όλες τις χώρες του κόσμου, διότι είναι δεδομένη η παραγωγική δυνατότητα των εργοστασίων.
Κατά συνέπεια, πρέπει να είμαστε πολύ αυστηροί στην προτεραιοποίηση και στη διαδικασία των εμβολιασμών. Και πρέπει να σας πω ότι ο τρόπος με τον οποίο επιλέξαμε να κινηθούμε είναι τελείως καινοτόμος. Επιλέξαμε μία αμιγώς ηλεκτρονική διαδικασία που καταργεί τη γραφειοκρατία, μία διαδικασία με την οποία για πρώτη φορά το κράτος το ίδιο πηγαίνει στον πολίτη και όχι το αντίστροφο. Τον προσεγγίζει με βάση την ηλικία του ή την κατάσταση της υγείας, προτείνοντας ημερομηνία εμβολιασμού. Ο πολίτης δέχεται την πρόταση ή αλλάζει το ραντεβού. Όλα αυτά γίνονται ψηφιακά, γίνονται χωρίς καμία ταλαιπωρία, γίνονται με απόλυτη διαφάνεια για όποιον επιθυμεί να έχει εικόνα για την πορεία του εμβολιασμού στη χώρα μας.
Ήδη ολοκληρώνουμε τη θωράκιση των υγειονομικών στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, και προχωρά -θα ξεκινήσει σε λίγες μέρες- η διαδικασία εμβολιασμού πρώτα για τους πολίτες άνω των 85 ετών και αμέσως μετά και πολύ σύντομα πιστεύουμε ότι θα μπορούμε να ανοίξουμε την πλατφόρμα και για τους πολίτες άνω των 80, δηλαδή στις ηλικίες μεταξύ 80 και 84 ετών.
Και νομίζω ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι συνολικά η ελληνική κοινωνία αποδέχθηκε θετικά αυτή την πρωτοβουλία. Πάρα πολλά μηνύματα από συμπολίτες μας που μοιράζονται μαζί μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ιστορίες για τους γονείς τους, τους παππούδες, τις γιαγιάδες που έχουν πάρει το μήνυμα του εμβολιασμού. Είναι μία διαδικασία η οποία μέχρι στιγμής τρέχει όπως ακριβώς την έχουμε δρομολογήσει και η οποία -θέλω να το τονίσω αυτό- κάθε μέρα υπόκειται στη βάσανο της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Τα στατιστικά δεδομένα του εμβολιασμού είναι διαθέσιμα σε καθημερινή βάση, αυτά είναι τα χθεσινά δεδομένα τα οποία υπάρχουν στη σχετική πλατφόρμα, 71.000 συμπολίτες μας έχουν ήδη εμβολιαστεί. Το καταθέτω στα πρακτικά.
Και βέβαια μέχρι σήμερα έχουμε κλείσει ήδη 122.000 ηλεκτρονικά ραντεβού. Αυτά είναι τα χθεσινά στοιχεία από το Παρατηρητήριο των εμβολιασμών. Και η Ελλάδα είναι περίπου στον ευρωπαϊκό μέσο όρο σχετικά με την ταχύτητα των εμβολιασμών, η οποία -θέλω να το τονίσω για ακόμα μία φορά- είναι απολύτως εξαρτημένη από τα εμβόλια τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας.
Θέλουμε να δρομολογούμε την ταχύτητα του εμβολιασμού ανάλογα με τα διαθέσιμα εμβόλια, λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα εμβόλια δεν έχουν την ίδια διαδικασία εμβολιασμού. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η εφοδιαστική αλυσίδα από εμβόλιο σε εμβόλιο είναι διαφορετική. Είναι μία άσκηση η οποία είναι εξαιρετικά σύνθετη. Αλλά μέχρι στιγμής είμαι πολύ ικανοποιημένος από τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική διοίκηση και η Διυπουργική Επιτροπή η οποία έχει αναλάβει αυτή τη διαδικασία δρομολογεί αυτό το εξαιρετικά σύνθετο και πολύπλοκο εγχείρημα.
Και βέβαια, μία ακόμα ελληνική καινοτομία είναι και το ψηφιακό πιστοποιητικό που λαμβάνει ο κάθε εμβολιαζόμενος. Είναι κάτι το οποίο ήδη πρότεινα στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην κυρία von der Leyen, να πάρει κοινοτικό χαρακτήρα. Να εξελιχθεί σε μία γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των Ευρωπαίων, υπερβαίνοντας με αυτό τον τρόπο περιορισμούς στις μετακινήσεις.
Είναι κάτι το οποίο, όπως καταλαβαίνετε, είναι εξαιρετικά σημαντικό και για την πατρίδα μας ενόψει της καλοκαιρινής περιόδου. Έχουμε κάθε λόγο να είμαστε στην πρώτη γραμμή των χωρών που θα αγωνίζονται ώστε οι μεταφορές, οι μετακινήσεις των ευρωπαίων πολιτών να γίνονται όσο το δυνατόν πιο απρόσκοπτα. Και πιστεύουμε ότι αυτό το πιστοποιητικό εμβολιασμού πρέπει να αποκτήσει έναν ευρωπαϊκό χαρακτήρα, έτσι ώστε να μπορούμε οι ευρωπαϊκές χώρες να μοιραζόμαστε, χωρίς διακρίσεις, αλλά να μοιραζόμαστε αυτή την πληροφορία με τον ίδιο τρόπο.
Δεν μπορώ, πάντως, να μη σχολιάσω κι ένα έκτο αίολο επιχείρημα το οποίο ακούστηκε από τα χείλη του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Γιατί δεν παίρνετε», λέει, «τις πατέντες των εμβολίων ώστε να παράγονται εδώ από ελληνικές εταιρείες»; Πάλι καλά που δε μας ζητήσατε να κρατικοποιηθεί η Pfizer και η AstraZeneca με ένα νόμο και με ένα άρθρο. Αυτά είναι αστεία, είναι αστεία επιχειρήματα, είναι αστεία πυροτεχνήματα. Η ανεδαφικότητά τους καταδείχθηκε αμέσως από τις ίδιες τις φαρμακοβιομηχανίες. Είτε δηλώνουν σοβαρή άγνοια για τα ισχύοντα στο διεθνές ερευνητικό και επιχειρηματικό περιβάλλον είτε κάτι άλλο, μία ανεξήγητη αφέλεια, μία διάθεση παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης.
Όμως είναι επιβεβλημένο σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές ο πολίτης πάνω από όλα να έχει υπεύθυνη ενημέρωση. Να μην την έχει μόνο από την κυβέρνηση. Να την έχει και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Διότι φαίνεται ότι κάποιοι, μετά τα λεφτόδεντρα, ανακάλυψαν και τα εμβολιόδεντρα.
Υπάρχουν πάντως και κάποιες εύλογες ανησυχίες. Πώς θα υλοποιηθεί, όπως σας είπα, ένα τόσο δύσκολο και περίπλοκο εγχείρημα στην Ελλάδα. Πώς θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα τα οποία αναπόφευκτα θα προκύπτουν. Αλλά θέλω να ξαναπώ ότι αυτό το εγχείρημα του μαζικού εμβολιασμού είναι πρωτόγνωρο όχι μόνο για τη χώρα μας, για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Οι τελευταίοι μαζικοί εμβολιασμοί χρονολογούνται από τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Τότε μάλιστα ήταν και γεωγραφικά εντοπισμένοι.
Σήμερα καλούμαστε εντός ενός σχετικά σύντομου χρονικού διαστήματος, όσο δυνατόν πιο σύντομα γίνεται και λαμβάνοντας πάντα υπόψη την κύρια παράμετρο που είναι η διαθεσιμότητα των εμβολίων, να εμβολιάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους συμπολίτες μας. Η επιχείρηση αυτή, όπως σας είπα, έχει πολλά επίπεδα. Την ενημέρωση του πληθυσμού, την οργάνωση της μεταφοράς, της φύλαξης, της διανομής των εμβολίων, την εκπαίδευση των υγειονομικών, το συντονισμό με την Ευρώπη, την ηλεκτρονική ή φυσική ειδοποίηση των πολιτών, όπως είπα χωρίς γραφειοκρατία, σε κάθε σημείο της πατρίδας μας -είτε μιλάμε για την Αθήνα είτε μιλάμε για το πιο απομακρυσμένο νησί.
Είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν και αστοχίες και δυσκολίες. Το θέμα είναι να εντοπίζονται γρήγορα και να λύνονται. Και αυτό συμβαίνει μέχρι στιγμής εδώ, όταν σε κράτη με πολύ ισχυρή διοίκηση, όπως η Βρετανία, η Γαλλία, εμβόλια πετιούνται, εμβόλια λείπουν, μεγάλες δυσκολίες παρατηρούνται στην τροφοδοσία των εμβολιαστικών κέντρων.
Μέχρι στιγμής, όπως σας είπα, στην πατρίδα μας τα προβλήματα προσαρμογής μέχρι σήμερα είναι σχετικά μικρά. Και όλα βαίνουν σύμφωνα με το σχεδιασμό. Όπως είπα, πρώτα οι υγειονομικοί και υπερήλικες, ύστερα οι ευπαθείς ομάδες και σταδιακά όλες οι άλλες κατηγορίες.
Θέλω να επαναλάβω ακόμα μία φορά: Είναι πάρα πολύ σημαντικό από όλα τα κόμματα, όχι μόνο από την κυβέρνηση, να εκπέμπεται το μήνυμα ότι τα εμβόλια είναι και ασφαλή και αποτελεσματικά. Είναι ασφαλή διότι γνωρίζουμε πια ότι εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο έχουν εμβολιαστεί χωρίς παρενέργειες. Είναι και αποτελεσματικά, το γνωρίζουμε και αυτό ήδη. Όχι μόνο το γνωρίζουμε από τις κλινικές μελέτες που ήταν απαραίτητες για να εγκριθούν τα εμβόλια, το γνωρίζουμε και από τις πρώτες μελέτες οι οποίες ήδη γίνονται στο Ισραήλ, τη χώρα που έχει καταφέρει να κινηθεί με τη μεγαλύτερη ταχύτητα στον εμβολιασμό, όπου φαίνεται ότι και αυτό το ποσοστό των Ισραηλινών που έχει εμβολιαστεί έχει συμβάλει σημαντικά στον περιορισμό της επιδημίας. Και βέβαια όπως σας είπα, η δυνατότητα του καθημερινού εμβολιασμού θα αυξάνεται στη χώρα μας ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των εμβολίων.
Εντός του επόμενου μήνα θα τεθούν σε λειτουργία και στην πατρίδα μας τέσσερα μεγάλα εμβολιαστικά κέντρα, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Μόνο αυτά τα τέσσερα εμβολιαστικά κέντρα θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν 20.000 εμβολιασμούς ημερησίως. Σε αυτούς θα προσθέσετε, φυσικά, όλους τους εμβολιασμούς οι οποίοι γίνονται στις υπόλοιπες εμβολιαστικές γραμμές. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021 εκτιμούμε ότι θα φτάσουν στη χώρα μας 4.600.000 δόσεις εμβολίων. Είναι λοιπόν εφικτό μέχρι τα τέλη Μαρτίου να εμβολιάσουμε κοντά στα 2.000.000 συμπολίτες μας και αυτός είναι ο στόχος μας.
Κατά συνέπεια, ο εθνικός στόχος, στις αρχές του καλοκαιριού ο πληθυσμός μας να είναι ασφαλής, είναι ένας στόχος εφικτός. Και το εθνικό επιχειρησιακό σχέδιο των εμβολιασμών είναι εδώ και είναι στη διάθεση όλων. Επειδή έχω ακούσει κατηγορίες και από την κυρία Γεννηματά ότι δήθεν η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο. Βεβαίως και έχει σχέδιο. Μπορείτε να διαφωνείτε με το σχέδιό μας, αλλά δεν μπορείτε να λέτε ότι δεν έχουμε σχέδιο.
Λοιπόν, το επόμενο ερώτημα το οποίο προφανώς προκύπτει είναι αν όλα αυτά προέκυψαν τυχαία, αν η άμυνα στον Covid, η στήριξη της οικονομίας, ήταν ενέργειες οι οποίες ήταν αυτονόητες. Θέλω να επαναλάβω ότι η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπισε μέσα στο 2020 πολλές κρίσεις ταυτόχρονα. Την κρίση του μεταναστευτικού, την κρίση στις σχέσεις μας με την Τουρκία, την κρίση της πανδημίας, την κρίση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. Πιστεύω ότι αντιμετωπίσαμε αυτές τις προκλήσεις με τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα. Με σωστό σχεδιασμό και φυσικά πάντα με τη στήριξη και με την αρωγή της κοινωνίας. Και φέραμε αποτελέσματα.
Και είναι άδικο, είναι πολύ άδικο για τη χώρα μας, να παρουσιάζεται από την αντιπολίτευση, για λόγους μικροκομματικούς, μία εικόνα η οποία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Διότι με τη βοήθεια της κοινωνίας και με τη βοήθεια των πολιτών καταφέραμε να πετύχουμε αυτά τα αποτελέσματα. Θα επιμείνω και σήμερα στην ανάγκη να πορευτούμε ενωμένοι και συστρατευμένοι. Και θα απαντήσω και στο επιχείρημα το οποίο ακούγεται ότι δήθεν η επίκληση της ατομικής ευθύνης αποτελεί άλλοθι για κυβερνητικές αδυναμίες.
Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς σε αυτή την αίθουσα ο οποίος να μη συμφωνήσει ότι είναι αδύνατο να πετύχουμε σε αυτή τη μεγάλη συλλογική, εθνική προσπάθεια την οποία έχουμε αναλάβει αν ο καθένας δεν αναλογιστεί και δεν κάνει αυτό που του αναλογεί. Για αυτό και προτιμώ να μιλώ για «ατομική υπευθυνότητα» και όχι «ευθύνη», διότι η «ευθύνη» μερικές φορές μπορεί να ενέχει και την έννοια του φταιξίματος. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ατομική στάση είναι η αδερφή της Ελευθερίας. Και καθώς μόνο η δημοκρατία έχει στο επίκεντρό της το κάθε πρόσωπο ξεχωριστά, η δική του πειθαρχία, η δική του συμμόρφωση αποτελεί και συστατικό στοιχείο του πολιτεύματος.
Για αυτό και επιμένουμε και θα επιμένουμε και τώρα, καθώς μπαίνουμε σε μία νέα φάση και καθώς ελπίζουμε ότι θα μπορούμε να εφαρμόσουμε τις εισηγήσεις των ειδικών για μία σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, ότι αυτή η έννοια της ατομικής υπευθυνότητας είναι σήμερα περισσότερο σημαντική παρά ποτέ. Προφανώς η ατομική υπευθυνότητα δεν ακυρώνει την ανάγκη για συνολικό σχεδιασμό. Και προφανώς η ατομική υπευθυνότητα δεν μπορεί να αποτελεί και δικαιολογία για τις όποιες κυβερνητικές αστοχίες, τις οποίες πρώτος εγώ, με θάρρος, είμαι διατεθειμένος να αναγνωρίσω και να διορθώσω. Όμως, εξακολουθεί να μου κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης σε αυτή την κρίσιμη διάσταση για την επιτυχία μας σε αυτή την αντιμετώπιση της πανδημίας επιμένουν να μην την αναδεικνύουν καθόλου.
Ο καθένας έχει την ευθύνη του και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι είναι λίγες ατομικές συμπεριφορές αυτές οι οποίες είναι αρκετές για να κάνουν μεγάλη ζημιά και να μας αναγκάσουν να πάρουμε περιοριστικά μέτρα τα οποία δυστυχώς αφορούν όλους. Και μέτρα, βέβαια, τα οποία, ας μην κοροϊδευόμαστε, έχουν και ένα σημαντικό οικονομικό αποτύπωμα. Κάθε μήνας lockdown στοιχίζει στην ελληνική οικονομία παραπάνω από 3 δισεκατομμύρια. Για αυτό και είναι ίσως η ώρα, όπως είπα, και εφόσον αυτό μας υποδείξουν οι ειδικοί, να πάρουμε προσεκτικά -το τονίζω- το ρίσκο της σταδιακής επανεκκίνησης της οικονομίας. Να ανακουφιστεί το λιανεμπόριο μέσω της μεθόδου πωλήσεων εκτός καταστήματος ή και με οργανωμένο τρόπο μέσα σε αυτά.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία -διότι είχατε σπεύσει και αυτό να το απαξιώσετε σε μία προηγούμενη συζήτηση που είχαμε στις αρχές Δεκεμβρίου- ότι το click away, η παράδοση εκτός, δούλεψε. Ανακούφισε σημαντικά το λιανεμπόριο. Προφανώς και δεν μπορεί να αποτελεί υποκατάστατο για το πλήρες άνοιγμα της αγοράς. όμως, για μία σειρά από κλάδους δούλεψε. Δούλεψε λιγότερο για κάποιους άλλους κλάδους, όπως η ένδυση και η υπόδηση και όλα αυτά φυσικά θα τα λάβουμε κι εμείς υπόψη. Και σε συνεννόηση πάντα με τους ειδικούς θα πάρουμε τις αποφάσεις μας για το πώς μπορούμε να ανοίξουμε σταδιακά την οικονομική δραστηριότητα.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση είναι έτοιμη, εφόσον υπάρξει θετική εισήγηση, να υλοποιήσει αυτή την πολιτική από τη Δευτέρα. Πάντα με τήρηση των μέτρων προστασίας, με αυξημένους ελέγχους, ώστε η οικονομία των δυνάμεων της υγείας να γίνει η υγιής δύναμη της οικονομίας. Το πρόστιμο, μάλιστα, για τους παραβάτες, για όσους επιμένουν συνειδητά να παραβιάζουν τα μέτρα, θα αυξηθεί, από τα 300 ευρώ στα 500, ώστε να μπορούμε να αναθερμάνουμε την οικονομία δίχως να βάλουμε σε κίνδυνο την υγεία με ένα τρίτο κύμα πανδημίας.
Θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος, κάθε άνοιγμα οικονομικής δραστηριότητας εγκυμονεί τον κίνδυνο για μία αύξηση των κρουσμάτων. Όσο αυτή η αύξηση των κρουσμάτων είναι λελογισμένη και ελεγχόμενη και όσο δεν βάζει σε πίεση το Σύστημα Υγείας, είναι κάτι το οποίο μπορούμε να το αντέξουμε. Είναι αυτές οι δύσκολες ισορροπίες τις οποίες πρέπει να βρούμε. Εφόσον, λοιπόν, οι ειδικοί κρίνουν ότι το ρίσκο αυτό είναι λελογισμένο και εφόσον μας εισηγηθούν ότι πρέπει να πάμε σε ένα σταδιακό άνοιγμα του λιανεμπορίου, είμαστε έτοιμοι αυτό να το υλοποιήσουμε από τη Δευτέρα.
Σήμερα, όμως, θα ήθελα να ανακοινώσω δύο ακόμα μέτρα ανακούφισης της κοινωνίας και των νοικοκυριών. Θέλω να επαναλάβω ότι κατά τη διάρκεια και των επόμενων μηνών, καθώς ακόμα θα είναι αισθητές οι επιπτώσεις από την πανδημία σε επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας, θα υπάρχουν διαρκείς ανακοινώσεις της κυβέρνησης για στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Σήμερα ανακοινώνω, πρώτον, ότι η κάλυψη του ενοικίου των επαγγελματιών κατά 80% επεκτείνεται για ακόμα ένα μήνα, για το μήνα Φεβρουάριο. Και δεύτερον, ότι επεκτείνονται και θα συνεχίσουν να καταβάλλονται κανονικά για δύο μήνες ακόμα όλα τα επιδόματα ανεργίας τα οποία έχουν λήξει.
Σε όλο λοιπόν αυτό το διάστημα άλλαξαν πολλά στις ζωές μας. Το ένα πράγμα το οποίο, δυστυχώς, έχει μείνει αναλλοίωτο, είναι η κριτική την οποία ακούμε από την αντιπολίτευση, η οποία επιμένει συστηματικά να λέει το ακριβώς αντίθετο από αυτό το οποίο κάνει η κυβέρνηση. Δεν έχω πολλές ελπίδες ότι θα αλλάξει αυτή η στάση με τη σημερινή συζήτηση.
Οφείλω να επισημάνω όμως προκαταβολικά ότι αυτή η συνεχής άρνηση της πραγματικότητας έρχεται σε σύγκρουση με αυτό το οποίο νομίζω ζητάει η ελληνική κοινωνία, που είναι ενότητα και βέβαια δημιουργικές προτάσεις. Είμαι πάντα έτοιμος -και θα είμαι έτοιμος και σήμερα- να ακούσω και να υιοθετήσω -γιατί όχι- οποιαδήποτε δημιουργική, τεκμηριωμένη, ουσιαστική και εφαρμόσιμη πρόταση καταθέσει η αντιπολίτευση.
Από τις 26 Φεβρουαρίου, ημέρα που καταγράφηκε το πρώτο κρούσμα, έχω μιλήσει στη Βουλή 14 φορές, έξι από τις οποίες ήταν με αποκλειστικό αντικείμενο τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Και πιστεύω ότι και εγώ αλλά και η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας έχουμε αποδείξει ότι είμαστε ανοιχτοί σε προτάσεις, ιδέες, σκέψεις για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την πανδημία πιο αποτελεσματικά.
Εύχομαι και ελπίζω τέτοιες προτάσεις να ακούσουμε στη σημερινή συζήτηση, έτσι ώστε να μην δούμε πάλι στα δελτία ειδήσεων τους γνωστούς τίτλους που συνοδεύουν κάθε κοινοβουλευτική συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών και που νομίζω ότι αδικούν κιόλας τη σοβαρότητα και την κρισιμότητα των στιγμών, αλλά και τις απαιτήσεις των πολιτών από όλα τα πολιτικά κόμματα.
Κλείνω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με μία ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή σε μια λαμπρή αλλά σχετικά άγνωστη σελίδα μιας άλλης εθνικής προσπάθειας. Στο 1913, όταν τα ελληνικά όπλα αγωνιζόντουσαν για να κάνουν διπλάσια την πατρίδα.
Στις 11 Μαΐου, λοιπόν, του 1913, παραμονές του Δεύτερου Βαλκανικού Πολέμου, χολέρα χτύπησε τον ελληνικό στρατό ο οποίος στάθμευε τότε στη Θεσσαλονίκη. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αναθέτει στον καθηγητή Κωνσταντίνο Σάββα την παρασκευή αντίδοτου. Και εκείνος, μαζί με τον αρχίατρο Παναγιώτη Μανούσο και πέντε στρατευμένους φοιτητές της Ιατρικής, παραδίδουν ένα μήνα μετά το πρώτο ελληνικό αντιχολερικό εμβόλιο, το οποίο θα χορηγηθεί σε 150.000 στρατιώτες και 350.000 κατοίκους της Μακεδονίας, σταματώντας μια επιδημία που αποδεκάτιζε τις γειτονικές χώρες. Και δημιουργώντας και ένα ορόσημο, τον πρώτο μαζικό εμβολιασμό στη χώρα μας κατά της χολέρας.
Βρισκόμαστε, λοιπόν, και σήμερα απέναντι σε μια ανάλογη διπλή εθνική πρόκληση. Την απόκρουση της υγειονομικής απειλής, ταυτόχρονα και με την αναχαίτιση των επιθετικών συμπεριφορών σε βάρος κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Θα αγωνιστούμε λοιπόν με το ίδιο θάρρος και όπως και τότε η ενότητα, η επινοητικότητα και η υπευθυνότητα των Ελλήνων θα μας οδηγήσουν ξανά στη νίκη και την ελευθερία.
Σας ευχαριστώ πολύ. Και πάλι εύχομαι καλή χρονιά.
