Τα βοοειδή της Ελληνικής Βραχυκερατικής Φυλής, είναι ζώα ανθεκτικά, λιτοδίαιτα, με καλή αναπαραγωγική ικανότητα, ευπροσάρμοστα σε διαφορετικά περιβάλλοντα, μακρόβια και τα προϊόντα τους είναι υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας και φυσικά με άριστα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά.
Από την άλλη, τα ζώα της βραχυκερατικής φυλής είναι δύσκολα ζώα. Ζουν σε δύσκολα μέρη, κάνουν τη ζωή του κτηνοτρόφου δύσκολη, έχουν χαμηλές αποδόσεις και το χειρότερο, τα προϊόντα τους πωλούνται δύσκολα.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η εκτροφή υπήρξε συμφέρουσα λόγω της οικονομικής ενίσχυσης των απειλούμενων με εξαφάνιση αυτόχθονων φυλών παραγωγικών ζώων, μέσω του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης.
Το ομολογούμενως σημαντικό αυτό ποσό ενίσχυσης, έδωσε τη δυνατότητα σε όλες τις εκτροφές να είναι από βιώσιμες έως «χρυσορυχεία», ακόμη και με ελάχιστη ή και καθόλου παραγωγή.
Φαίνεται όμως ότι η εποχή των «παχέων αγελάδων» οδεύει στο τέλος της.
Το ζητούμενο είναι η δυνατότητα για τη βραχυκερατική φυλή, να βρίσκεται σε επόμενο πρόγραμμα διατήρησης αυτόχθονων φυλών, εάν βέβαια υπάρχει τέτοιο πρόγραμμα στην επόμενη προγραμματική περίοδο.
Όπως ήδη ακούστηκε, σήμερα υπάρχουν 7359 θηλυκά ζώα, εγγεγραμμένα στα γενεαλογικά βιβλία και ενταγμένα στο πρόγραμμα διατήρησης.
Με δεδομένο ότι το όριο για να θεωρείται μια φυλή βοοειδών ως απειλούμενη, έχει οριστεί ο αριθμός των 7500 θηλυκών ζώων αναπαραγωγής, αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι στο τέλος της πενταετίας αυτό θα έχει ξεπεραστεί κατά πολύ.
Βεβαίως το πως και από που «εμφανίστηκαν» όλα αυτά τα ζώα και οι εκτροφές (περίπου 60 περισσότερες από την προηγούμενη περίοδο) είναι ένα θέμα. Το γιατί είναι προφανές.
Το μείζων ερώτημα είναι πως μπορούν οι εκτροφές με ζώα βραχυκερατικής φυλής να είναι κερδοφόρες.
Η απάντηση γνωστή και απλή: α) με οικονομική στήριξη της εκτροφής και β) με την παραγωγή και πώληση προϊόντων που θα έχουν προστιθέμενη αξία λόγω της ιδιαιτερότητάς τους.
Όσον αφορά στη συνέχιση της οικονομικής ενίσχυσης των εκτροφών βραχυκερατικής, η άποψή μου είναι ότι δεν πρέπει μοιρολατρικά να δεχθούμε ότι αυτό ήταν και τέλειωσε, αλλά να αγωνιστούμε για να βρούμε λύση.
Οι τρόποι για να συνεχιστεί η ενίσχυση της φυλής, είναι δύο:
Είτε με αύξηση τουορίου των 7500 χιλ. ζώων, κάτι το οποίο δεν γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή πόσο εύκολο είναι, ποιοι και πόσοι φορείς εμπλέκονται, αν είναι θέμα της ελληνικής πολιτείας ή της ευρωπαϊκής ένωσης και πόσο χρόνο μπορεί αυτή η διαδικασία να χρειαστεί.
Είτε με μείωση του αριθμού των ζώων, τα οποία εμφανίζονται ως βραχυκερατικής φυλής.
Και εδώ υπάρχουν δύο επιλογές.
Η πρώτη και πιο χρονοβόρα, είναι η αναγνώριση κάποιων άλλων φυλών με διακριτές διαφοροποιήσεις εντός του πληθυσμού, που σήμερα χαρακτηρίζεται ως βραχυκερατική φυλή.
Προφανώς για να φτάσουμε εκεί χρειάζεται σοβαρή επιστημονική προσέγγιση, σκληρή δουλειά, κόστος, τύχη και χρόνος. Χρόνος, ο οποίος με δεδομένους τους ρυθμούς και τα αντανακλαστικά αυτού που λέμε κράτος, μπορεί να είναι «βιβλικός».
Η δεύτερη επιλογή είναι η εκκαθάριση του υπάρχοντος πληθυσμού από τα ζώα που δεν πληρούν καν τις βασικές φαινοτυπικές προδιαγραφές. Τα ζώα αυτά είναι πολλά και είναι παντού!
Δεν έχει κανένα νόημα να αναζητήσουμε τον αριθμό αυτών των ζώων, τους κατόχους ή αυτούς που τα πιστοποίησαν, είναι όμως βέβαιο ότι κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας και επιβάλλεται για το κοινό συμφέρον να διορθωθεί.
Μπορούμε να πάμε παραπέρα με αυτοκάθαρση κατ’ αρχήν, κανονισμός της φυλής χθες και γονιδιακή ταυτοποίηση σήμερα αν είναι δυνατόν, και φυσικά αναγνώριση φορέα τήρησης γενεαλογικών βιβλίων.
Όσον αφορά την εξασφάλιση εισοδήματος μέσω της παραγωγής και πώληση προϊόντων, πάλι βρισκόμαστε μπροστά σε δυσκολίες.
Κατά την άποψή μου, παράλληλα με τις όποιες κινήσεις για τη συνέχιση της ενίσχυσης της φυλής θα πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες για την εμπορική αξιοποίηση των προϊόντων μας.
Στην περίπτωσή μας 6 είναι τα βήματα που απαιτούνται, ώστε να φτάσουμε στο επίπεδο να έχουμε θετικό οικονομικό αποτέλεσμα.
- Συλλογικότητα
Όσο σωστά και να το κάνει ο καθ’ ένας μόνος του, θα δυσκολευτεί να τα καταφέρει λόγο κατ’ αρχήν του μικρού, κατά κανόνα, μεγέθους των εκτροφών. Δεν υπάρχει εκτροφή η οποία να διαθέτει την κρίσιμη μάζα, ώστε να μπορεί να διασφαλίσει συνέπεια και συνέχεια σε ένα σοβαρό πελάτη. Και σίγουρα είναι δύσκολο για έναν παραγωγό να ανταποκριθεί με επιτυχία και στο ρόλο του διαχειριστή μιας εμπορικής επιχείρησης.
Περισσότεροι παραγωγοί μαζί, προφανώς μπορούν πολύ πιο εύκολα να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα που προκύπτουν σε μια τέτοια διαδικασία, ώστε να καταφέρουμε κάποτε να εισπράξουμε μέρος της υπεραξίας που θα προκύψει από την εμπορική αξιοποίηση των προϊόντων βραχυκερατικής.
Τι σημαίνει «περισσότεροι παραγωγοί μαζί»; Πολλά πράγματα. Από μια άτυπη συνεργασία 2-3 παραγωγών, μια εταιρία μεταξύ κάποιων, μια ομάδα παραγωγών, έως έναν παραγωγικό συνεταιρισμό, η μια κοινή μεταποιητική μονάδα.Τι από αυτά μπορούμε να κάνουμε θα φανεί στην πορεία, αφού υπάρχει «πεδίον δόξης λαμπρό».
- Τεκμηρίωση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των προϊόντων.
Λέμε όλοι μας και σωστά, ότι το κρέας από ζώα βραχυκερατικής φυλής, είναι ποιοτικό και καλύτερο από αυτό των εισαγόμενων, ή των εγχώριων σταβλισμένων βελτιωμένων ή ξένων φυλών ζώων.
Κυρίως βασιζόμενοι στην δική μας και στις γνώμες των πελατών μας, που το δοκιμάζουν. Πέρα από τα αυτονόητα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από το εκτατικό σύστημα εκτροφής, κανένα άλλο ποιοτικό πλεονέκτημα δεν είναι καταγεγραμμένο, ταυτοποιημένο και πιστοποιημένο.
Είναι επιτακτική ανάγκη να τελειώνουμε με αυτό το κεφάλαιο άμεσα, με επιστημονικό και αδιαμφισβήτητο τρόπο, ώστε ότι λέμε περί ποιότητας να αποδεικνύεται.
Η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα της Συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, η οποία αναφέρθηκε, σε αυτό ακριβώς αποσκοπεί.
- Ταυτοποίηση /διασφάλιση του προϊόντος.
Εδώ υπάρχουν δύο παράμετροι: Η ταυτοποίηση της φυλής και η ταυτοποίηση του προϊόντος:
Όσον αφορά τη φυλή:
Η σημερινή πραγματικότητα, σε αντίθεση με ότι ισχύει στην Ευρώπη, στηρίζεται στην καλή διάθεση και τη προσωπική γνώση και εμπειρία των υπαλλήλων/στελεχών των ΚΖΓΠ, που ισχύει κατά κανόνα, αλλά σίγουρα όχι απόλυτα.
Κανονισμός της φυλής δεν υπάρχει. Ούτε καν μια λίστα με τα βασικά φαινοτυπικά χαρακτηριστικά που ένα ζώο χαρακτηρίζεται ως βραχυκερατικής φυλής.
Η τήρηση των γενεαλογικών βιβλίων είναι στην αποκλειστική ευθύνη των υπηρεσιών του κράτους, χωρίς καμία συμμετοχή των παραγωγών.
Αποτέλεσμα, ένας μεγάλος αριθμός ζώων εγγεγραμμένα στα γενεαλογικά, βιβλία να αποκλίνει καταφανώς από τα κοινώς και ατύπως αποδεκτά φαινοτυπικά χαρακτηριστικά της φυλής.
Αυτό ευελπιστούμε να λυθεί τόσο με τον κανονισμό της φυλής, ο οποίος είναι υπό έγκριση, και του οποίου το τελικό σχέδιο δυστυχώς δεν μας έχει δοθεί, αλλά κυρίως με την προσπάθεια σε συνεργασία με το ΓΠΑ και τον καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, κ. Μπιζέλη, για τη γονιδιακή ταυτοποίηση της φυλής.
Όσον αφορά στο προϊόν, ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα για πολλά διατροφικά προϊόντα είναι η αντιγραφή ή απομίμηση και η εξαπάτηση. Είναι συχνό το φαινόμενο, επί της ουσίας είναι ο κανόνας, προϊόντα να παρουσιάζονται διαφορετικά από ότι πραγματικά είναι. Ρουμάνικα ή Πολωνέζικα μοσχάρια λανσάρονται και πωλούνται ως ελληνικά, γουρούνια ντούροκ εμφανίζονται ως μαύρος ελληνικός χοίρος, κοκ.
Με συνέπια ο καταναλωτής από τη μία να αμφισβητεί τα αληθινά, προϊόντα και από την άλλη να εξαπατάται συστηματικά. Κλασικό παράδειγμα έρευνα που έδειξε ότι το 75% των καταναλωτών θεωρεί ότι καταναλώνει ελληνικό μοσχαρίσιο κρέας, όταν η εγχώρια παραγωγή είναι περί το 15%, και αυτό που τελικά πωλείται στα κρεοπωλεία είναι κάτω από 10%.
Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν θα είναι τουλάχιστον εύκολο, κάποιος να πουλάει κόκκινες μοσχίδες ελεύθερης βοσκής για βραχυκερατική. Το παράδειγμα δεν είναι τυχαίο!
Η άλλη πρότασή μας στο πρόγραμμα «Συνεργασία», σχετικά με την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων, με το ΓΠΑ, μπορεί σίγουρα να συμβάλει στον περιορισμό του φαινομένου.
- Δημιουργία ταυτότητας
Για να μπορέσει να πουληθεί ένα διαφορετικό προϊόν, πρέπει να έχει ένα όνομα και μια ταυτότητα. Ξέρετε καλά πως προσπαθώντας να πουλήσουμε απλά μοσχάρι, δεν έχουμε και μεγάλη τύχη. Ο κρεοπώλης δεν το θέλει γιατί έχει λέει, μεγάλη «φύρα» και ο καταναλωτής δεν το γνωρίζει.
Αν πουλήσουμε όμως ένα προϊόν από συγκεκριμένη φυλή, με συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως ποσοστό και είδος λιπαρών, είδος πρωτεϊνών κλπ., απευθυνόμαστε με αξιώσεις σε μια συγκεκριμένη αγορά και έχουμε βάσιμες ελπίδες να πάρουμε μέρος της υπεραξίας του προϊόντος.
Η δημιουργία ταυτότητας για ένα προϊόν, είναι μια σοβαρή δουλειά ειδικών και απαραίτητη προϋπόθεση για οποιοδήποτε εμπορικό εγχείρημα.
Κατά την άποψή μου, πρέπει άμεσα να μπούμε σε αυτή τη διαδικασία.
- Μεταποίηση – Τυποποίηση
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, έχει επιφέρει πολλές αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες των ανθρώπων συμπεριλαμβανομένων και των διατροφικών.
Μία από τις βασικές τάσεις στη διατροφή σήμερα η γρήγορη πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα. Ο καταναλωτής που θα αγοράσει κρέας που χρειάζεται τουλάχιστον 3 ώρες για να παρασκευαστεί, είναι σήμερα μειοψηφία. Ειδικά τώρα που υπάρχει η τάση οι καταναλωτές να αναζητούν κρεατοσκευάσματα που μαγειρεύονται γρήγορα. Μια τέτοια κίνηση, όσον αφορά τα προϊόντα βραχυκερατικής, θα έλυνε τα δύο βασικά εμπορικά προβλήματα, την απροθυμία των λιανοπωλητών και τη σκληρή υφή του κρέατος.
Είναι κάτι που θα πρέπει να μας προβληματίσει.
- Κατάλληλη προβολή
Τέλος, βασική προϋπόθεση για να αναζητήσει και να καταναλώσει ένα ιδιαίτερο προϊόν είναι να το γνωρίζει. Προφανώς και η προβολή ενός προϊόντος είναι θέμα ειδικών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι κάτι απαγορευτικά ακριβό. Όμως πρέπει να υπάρξει ένα συντονισμένο πρόγραμμα προβολής με εκδηλώσεις, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις στα ΜΜΕ αλλά και συμμετοχή στις εκθέσεις.
Νομίζω ότι και αυτό το κεφάλαιο θα πρέπει μεσοπρόθεσμα να μας απασχολήσει.
Συμπερασματικά συνοψίζουμε ότι :
- Η επιδότηση της φυλής είναι σε μεγάλο κίνδυνο.
- Για να μην αναγκαστούμε να αλλάξουμε επάγγελμα θα πρέπει από αυτή τη δουλειά να έχουμε εισόδημα.
- Ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να παράγουμε και να ενισχυόμαστε για την απώλεια εισοδήματος λόγω της ιδιαιτερότητας και της μειωμένης απόδοσης της φυλής.
- Η μόνη λύση φαίνεται να είναι η σωστή και συλλογική προσέγγιση των θεμάτων που μας αφορούν.
- Η ύπαρξη της Ένωσης και η μέχρι τώρα πορεία της, δείχνει ότι μπορεί να είναι το μέσο κατ’ αρχήν, για την υλοποίηση των απαραίτητων ενεργειών ώστε να τα καταφέρουμε.
Και θα τα καταφέρουμε.
