Στους πρόποδες του Πάικου, στη Λάκα Πέλλας, σε μια περιοχή παραδοσιακά κτηνοτροφική, συναντήσαμε τον κτηνοτρόφο τρίτης γενιάς, τον Γιώργο Μπόλα.
Ρεπορτάζ: Σίσσυ Νίκα και Στέλιος Νίκας
Δείτε το βίντεο:
Στη σύγχρονη Φάρμα μικτού τύπου, εκτρέφονται 500 αίγες, κατσικάκια και τράγοι εκλεκτών φυλών Δαμασκού και ισπανικές Μουρθιάνα Γραναδίνα (Murciana Granadina).
Η κατσίκα Δαμασκού, επίσης γνωστή ως Shami, είναι αυτόχθονη φυλή από τη Συρία και χώρες της Εγγύς Ανατολής. Έχει καφεκόκκινο τριχώμα. Τα αυτιά είναι μακριά και κρεμαστά μήκους 27 – 32 cm. Η κατσίκα Δαμασκού είναι μια εξαιρετική, ιδιαίτερα προσαρμοστική και σκληραγωγημένη κατσίκα, γαλακτοπαραγωγής ή κρεατοπαραγωγής. Το μέσο βάρος ενήλικου αρσενικού είναι 75 κιλά, το ενήλικου θηλυκό είναι 65 κιλά.
Η μέση περιεκτικότητα λίπους στο γάλα είναι 4,2% και σε πρωτεΐνη είναι 4,5%. Η παραγωγή γάλακτος φθάνει τα 4-5 κιλά την ημέρα, με πολλές κατσίκες να παράγουν περισσότερο. Η συνολική παραγωγή γάλακτος, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος που παράγεται μέχρι τον απογαλακτισμό, κυμαίνεται μεταξύ 450-650 κιλά ανά αίγα, ανά γαλουχία. Χαρακτηριστικά της φυλής είναι η υψηλή περιεκτικότητα του γάλακτος σε λιπαρά, μεγάλος μαστός με ομοιόμορφες θηλές, ιδανικές για μηχανική άμελξη. Η κατσίκες Δαμασκού είναι ανθεκτικές στις ασθένειες.
Οι κατσίκες Μουρθιάνα Γραναδίνα (Murciana Granadina) προέρχονται από την αυτόχθονη φυλή και το όνομά τους οφείλουν στην περιοχή Μούρθια και Γρανάδα της Ισπανίας. Είναι μία φυλή με καθαρά χαρακτηριστικά (χρώμα Μαύρο ή καφέ) και μεσαίο μέγεθος. Τα αρσενικά φθάνουν τα 70 κιλά ενώ τα θηλυκά τα 50 με 55 κιλά. Είχε πάντα εξέχουσα θέση στις φυλές των αιγών ολόκληρου του κόσμου. Μέσος όρος γαλακτοπαραγωγής 650 λίτρα, η γαλακτική περίοδος είναι 290 ημέρες και η περιεκτικότητα σε λιπαρά είναι 5,8% και σε πρωτεϊνες 3,7%.
Στις 6 το πρωί οι κατσίκες αρμέγονται με ιδιαίτερη προσοχή και η δεύτερη αρμεγή γίνεται το απόγευμα. Η κάθε αίγα παράγει 2- 4 κιλά γάλα την ημέρα, και αμέσως μετά την αρμεγή απολυμαίνεται το κλειστό κύκλωμα του αρμεκτηρίου και τα θήλαστρα, με διάλυμα αλκαλικό, αλλά και όξινο.
Οι κατσίκες είναι έξυπνα ζώα, νευρικά και απαιτητικά αφού δεν μπορούν να ζήσουν αυστηρά ενσταβλισμένες οπότε η εκτροφή τους είναι μικτού τύπου και αρκετά απαιτητική. Το σιτηρέσιο αποτελείται από τριφύλλι, εκλεκτό καλαμπόκι, άχυρο και βιταμίνες, ιχνοστοιχεία κλπ. Οι κατσίκες είναι εκλεκτικές στην τροφή τους πολύ περισσότερο από τις αγελάδες και τα πρόβατα.
Το κύριο πρόβλημα των αιγοτρόφων εστιάζεται στην ιδιαίτερα χαμηλή τιμή του γάλακτος, που δεν τους επιτρέπει ούτε ανανέωση του ζωικού κεφαλαίου, ούτε επενδύσεις, ούτε ευημερία. Η τιμή κιλού γάλακτος είναι μόλις 40 λεπτά, ενώ στον καταναλωτή το κατσικίσιο γάλα φθάνει στα 2 – 2,5 ευρώ. Άλλωστε το κατσικίσιο γάλα τελευταία, έχει μεγάλη ζήτηση, γιατί υπερτερεί αφού είναι πιο εύπεπτο, είναι φυσικά ομογενοποιημένο, περιέχει λιγότερα ποσοστά λακτόζης και περισσότερο ασβέστιο. Εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, είναι λιγότερο αλλεργιογόνο, λόγω της πολύ μικρής περιεκτικότητάς του σε αs1-καζεΐνη.
Οι ελληνοποιήσεις του γάλακτος είναι ένα σημαντικό θέμα που απαιτεί αυστηρούς ελέγχους στο ισοζύγιο και την ιχνηλασιμότητα και μεγάλα πρόστιμα, μέχρι κλείσιμο της επιχείρησης, ώστε να αποθαρρύνονται «οι εισαγωγείς». Άλλωστε το κατσικίσιο γάλα είναι απαραίτητο συστατικό της ναυαρχίδας της ελληνικής τυροκομίας της φέτας ΠΟΠ, αφού η παρασκευή της απαιτεί 30% κατσικίσιο γάλα.
Η επιλεξιμότητα των βοσκοτόπων είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα όπως και η εξισωτική, αφού οι κτηνοτρόφοι αιγών είναι αυτοί που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.
Σε ότι αφορά τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της πολύ μεγάλης γραφειοκρατίας αποθαρρύνουν τους κτηνοτρόφους αφού δεν μπορούν να τα εκμεταλλευτούν.
Ενώ ο κλάδος της εγχώριας αιγοτροφίας έχει απεριόριστες δυνατότητες, μπορεί υπό τις κατάλληλες συνθήκες να στηρίξει, τη συνολικότερη ανάπτυξη της ελληνικής κτηνοτροφίας. Όμως όταν εκλείψουν οι ηλικιωμένοι κτηνοτρόφοι, η αιγοτροφία αντί να αναπτύσσεται, απειλείται με πλήρη εγκατάλειψη. Η ιδιοπαραγωγή ζωοτροφών, η βελτίωση της ποιότητας γάλακτος και των μεθόδων εκτροφής, η τυροκόμιση, η εμφιάλωση κατσικίσιου γάλακτος ή αριάν, η παραγωγή γιαούρτης, οι επιδοτήσεις και απαραίτητα η συμπαράσταση της πολιτείας, θα βοηθήσουν να μην εξαφανιστεί ο σημαντικότατος πρωτογενής τομέας της κτηνοτροφίας μας.
Φωτογραφίες:
