Παλιά Φράγκοι και Ενετοί ονόμαζαν την Κίμωλο «Αρζαντιέρα», δηλαδή «Ασημένια» εξ αιτίας των γκριζόλευκων βράχων της. Περιηγητές αναφέρουν ότι το όνομά της οφειλόταν σε αρχαία ορυχεία Αργύρου, αλλά τέτοια δεν έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα.
Η Κίμωλος δεν είναι όπως τα άλλα νησιά των Κυκλάδων που αποτελούνται από διάφορα μεταμορφωμένα πετρώματα, αλλά αποτέλεσμα έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας. Άλλωστε βρίσκεται στην εξωτερική ζώνη του ηφαιστειακού τόξου του Αιγαίου και υπάρχουν ίχνη ηφαιστειακής δραστηριότητας σε πολλά σημεία του νησιού: θερμές πηγές και ασυνήθιστοι γεωλογικοί σχηματισμοί που συνθέτουν τοπία εξαιρετικής και σπάνιας ομορφιάς.
Πάντα όταν πατώ το πόδι μου σ’ ένα Κυκλαδίτικο νησί νοιώθω μια χαρά, έναν ενθουσιασμό που δεν μπορώ να εξηγήσω. Είτε είναι η Νάξος αυτό το νησί, είτε η Αμοργός ή η Σύρος. Το ίδιο μου συνέβη και την πρώτη φορά που με πήγε η φίλη μου Μαρία στην Κίμωλο. Μόλις κατέβηκα στην Ψάθη δηλαδή στο Κιμωλιάτικο λιμάνι, πλημμύρισε η ψυχή μου λουλούδια. Χαρά, ευτυχία. Το ίδιο συνέβη και τις δεκάδες άλλες φορές που πήγα στην Κίμωλο. Συνήθως μετά από επίσκεψη στη Μήλο, από την οποία απέχει περίπου μισή ώρα.
Το λιμάνι, η Ψάθη, είναι κλασικό κυκλαδίτικο μικρό και απολύτως γραφικό. Κάποια ταβερνάκια, ένας φούρνος και κάποια μπαράκια. Αυτό είναι όλο. Τα νερά της θάλασσας κατά έναν περίεργο τρόπο δείχνουν πιο πολύ να έχουν «πράσινο» χρώμα παρά το γαλάζιο των Κυκλάδων και του Αιγαίου. Τα δε σπίτια, σχεδόν όλα με μπλε παράθυρα και πόρτες συνθέτουν έναν υπέροχο πίνακα ζωγραφικής.
Όποιος πάει στην Κίμωλο ορίζει συνάντηση με την ηρεμία. Πλην Αυγούστου φυσικά, που όπου κι αν πας δεν θα βρεις ηρεμία κι ησυχία. Είτε βρίσκεται κάποιος στην Ψάθη, είτε στο Χωριό, είτε στις διάφορες παραλίες, η ησυχία … «δονεί» την ατμόσφαιρα. Νησί προσιτό που δεν το έχει αγγίξει ο χρόνος, γραφικό με παραδοσιακή αρχιτεκτονική, πέτρινους ανεμόμυλους, αμέτρητες εκκλησίες, και πεντακάθαρες απάνεμες αμμουδιές…
Στην Κίμωλο μη ψάξετε τη… Χώρα. Δεν υπάρχει. Υπάρχει το Χωριό, περίπου ενάμιση χιλιόμετρο από την Ψάθη. Εκεί είναι η ζωή του νησιού, τα σπίτια του νησιού, το εμπόριο του νησιού. Όλοι οι δρόμοι κι από παντού, οδηγούν στο Χωριό. Που δεν υπάρχει θάλασσα! Ο επισκέπτης πάει εκεί είτε με το μικρό λεωφορείο είτε με αυτοκίνητο ή δίκυκλο.
Από το Χωριό ή από οπουδήποτε αλλού ο επισκέπτης μπορεί να εξερευνήσει το νησί. Η Κίμωλος δεν είναι μεγάλη αλλά χρειάζεται 2-3 ημέρες για να τη μάθει. Κι οπωσδήποτε απαιτείται μεταφορικό μέσο.
Στο Χωριό όλα είναι κυκλαδίτικα. Απλά, ζεστά, σ’ ένα αέναο καθημερινό φλερτ με τον ήλιο και το φεγγάρι. Με λουλουδιασμένες αυλές πνιγμένες από βουκαμβίλιες, γαρυφαλλιές, τριανταφυλλιές κι ένα σωρό χρώματα. Με ασβεστωμένα πλακόστρωτα στα οποία είναι απλωμένα τραπέζια και καρέκλες από τα καφενεία και τα μεζεδοπωλεία. Με μικρές παρέες από το απομεσήμερο που γίνονται δεκάδες, εκατοντάδες το απόβραδο και τα μεσάνυχτα. Άνθρωποι όλων των ηλικιών και ιδιοτήτων απολαμβάνουν το Χωριό, ειδικά το καλοκαίρι.
Μοναδικότητα του Χωριού είναι δεν έχει κεντρική πλατεία αλλά άλλες μικρότερες. Όπως της Θεοσκέπαστης, του Γιωργηλά (με πηγάδι), του Κάμπου (όπου και η Παιδική Χαρά), ενώ η μεγαλύτερη είναι αυτή του Σχολείου!
Ο επισκέπτης δεν μπορεί να μην πάει έστω κι έναν απλό περίπατο στο Κάστρο. Εκεί θα συναντήσει δυο οικισμούς που επικοινωνούν μεταξύ τους από τις «πορτάρες». Τον οικισμό του Μέσα Κάστρου και τον οικισμό του Έξω Κάστρου.
Δεν μπορεί, επίσης, να μη πάει για μπάνιο στην Αλυκή, στο Καλαμίτσι ή στη Μπονάτσα. Θαυμάσιες παραλίες με λίγο κόσμο, πλην Αυγούστου. Μπορεί να κάνει και βουτιές στο Ρέμα και στον Καρρά, δίπλα στις σπηλιές που τον χειμώνα οι ψαράδες «παρκάρουν» τις βάρκες τους κι ονομάζονται «Σύρματα».
Όμως είναι και τα Πράσα. Όποιον ρωτήσεις στην Κίμωλο θα σου πει ότι είναι η καλύτερη παραλία του νησιού. Μα περί ορέξεως κολοκυθόπιτα. Η αλήθεια είναι ότι εκεί υπάρχει μια υπέροχη αμμουδιά, ενώ υπάρχει και ο … πολιτισμός της καντίνας όπου ο επισκέπτης μπορεί να πιει καφέ, αναψυκτικό ή μια μπίρα.
Α, στα Πράσα… πολιτισμός είναι και οι ξαπλώστρες που υπάρχουν για όσους δεν έχουν δικές τους. Εκεί, κάτω από το εκκλησάκι του Αη Γιώργη υπάρχουν σπηλιές που βρίσκουν καταφύγιο οι μεσογειακές φώκιες monachus – monachus.
Είναι και η Πολύαιγος! Το μικρό ερημονήσι –βράχος, απέναντι από την Κίμωλο. Εκεί το μπάνιο είναι μοναδική εμπειρία, είτε σε περάσματα από θαλάσσιες σπηλιές και πετρώματα κιμωλίας είτε σε μοναχικές παραλίες. Εκεί μπορεί να σε πάει ο καπετάν Βαγγέλης από την Ψάθη ή να πας με δικό σου σκάφος. Διαδρομή μιας ανάσας.
Τι άλλο μπορεί να κάνεις και να δεις στην Κίμωλο; Πολλά. Ακούστε: Μπορεί να κάνεις βουτιά στα Ελληνικά. Με εξοπλισμό κατάδυσης ή έστω μια απλή μάσκα μπορεί να βουτήξει κάποιος και να συναντήσει την βυθισμένη από σεισμό αρχαία Κίμωλο.
Μπορεί, επίσης, να πάει στα Μαυροσπήλια για το ηλιοβασίλεμα. Μιλάμε για απίστευτη ομορφιά και «βουτιά» στον ρομαντισμό. Εξ ου και πάει κάποιος χεράκι χεράκι με την καλή ή τον καλό του. Μπορείτε να πάτε για μπάνιο εκεί από το πρωί ή το μεσημέρι και να μείνετε για να συναντήσετε τη δύση του ήλιου. Μα να έχετε μαζί νερό, καφέ, σάντουιτς ή φρούτα….
Κάτι άλλο που πρέπει να δει ο επισκέπτης είναι το Σκιάδι. Με ποδαρόδρομο ή άλλως πεζοπορία μέσα από μονοπάτια. Το Σκιάδι είναι ονομαστό γεωλογικό σημείο που μοιάζει με μεγάλο πέτρινο μανιτάρι και βρίσκεται σ’ ένα πλάτωμα από το οποίο βλέπεις σχεδόν όλη τη Μήλο. Κι εδώ είναι απαραίτητη η προμήθεια νερού και σνακς ή φαγητού.
Στην Κίμωλο η έννοια του τουρισμού είναι διφορούμενη. Πάω αρκετά χρόνια εκεί αλλά δεν έχω καταλήξει ακόμη αν οι Κιμωλιάτες θέλουν ή όχι τον τουρισμό. Από τη μια σκέφτομαι ότι είναι υπερβολικά φιλόξενοι, γελαστοί, ευγενικοί, δηλαδή διαθέτουν τα στοιχεία εκείνων που ζουν από τον τουρισμό. Κι από την άλλη πλευρά δεν ζουν για τον τουρισμό κι όπως φαίνεται δεν ζουν ούτε από αυτόν. Ωραίοι άνθρωποι, αυθεντικοί, ίσως μιας άλλης εποχής.
Στην Κίμωλο υπάρχουν καταλύματα τα οποία βρίσκει κάποιος από το διαδίκτυο. Πριν από την επίσκεψη εκεί, είναι σώφρων ενέργεια η έρευνα και η κράτηση δωματίου.
Κάτι τελευταίο. Προσωπικά εκτιμώ ότι η καλύτερη εποχή για να επισκεφθεί κάποιος την Κίμωλο είναι το φθινόπωρο, εκεί γύρω στα τέλη Σεπτεμβρίου. Τότε, στην παραλία της Αλυκής, με τα πρωτοβρόχια το γήπεδο που υπάρχει εκεί πλημμυρίζει και μετατρέπεται σε πανέμορφο υδροβιότοπο-μεταναστευτικό σταθμό για τα πουλιά που κατευθύνονται τέτοια εποχή στο νότο. Εκεί θα δίνετε για λίγες ημέρες ραντεβού με τους ερωδιούς… Μαγεία!
Όποιος έχει πάει στην Κίμωλο θα μείνει. Όποιος φύγει θα γυρίσει πάλι… Νησί που εξιτάρει νου κι αισθήσεις…