Μόλις κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο «ανάλεκτο», το νέο βιβλίο του Ηλία Τσέχου: Ανθολογία Ποντιακής Ποίησης, η Δίγλωσσος.
Τα πολυτραγουδισμένα μαργαριτάρια της ποίησης του ποντιακού πολιτισμού, σε μία δίγλωσση έκδοση που επιτρέπει στον αναγνώστη να αφουγκραστεί την ανάσα της ποντιακής γλώσσας, αλλά και να κατανοήσει το περιεχόμενό της με την ποιητική ευαισθησία της νεοελληνικής μεταφοράς του Ηλία Τσέχου.
Στο βιβλίο ανθολογούνται μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματα και δίστιχα της ποντιακής παράδοσης, αλλά και νεότερων επώνυμων Ποντίων δημιουργών. Θεματογραφικά, τα τραγούδια της δημοτικής παράδοσης του Πόντου είναι κυρίως ιστορικά, ακριτικά, νεκρικά, ερωτικά, σατιρικά, εθιμικά, ενώ στους ποιητές (τους γεννημένους στον Πόντο, αλλά κι ααεκείνους της γενιάς που ακολουθεί) διακρίνεται, μεταξύ άλλων, η νοσταλγία για τις αλησμόνητες πατρίδες, φορές επικά, φορές λυρικά, πάντοτε με ενάργεια κι ευαισθησία, συνθέτοντας ποιητικές εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς.
Η Ανθολογία Ποντιακής Ποίησης είναι ένα έργο που θα συγκινήσει βαθιά όλους τους Πόντιους, αλλά και κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για την ποντιακή γλώσσα, την ποίηση και τον πολιτισμό του Πόντου. Όπως γράφει ο Ηλίας Τσέχος στα προλογικά του: «(…) κρατώντας το βιβλίο στα χέρια και ξεφυλλίζοντας τις σελίδες του, κρατήστε στον νου, στην καρδιά, τις αιωνόβιες ρίζες του Πόντου, τα Δάση ενός Λαού Οξυγόνου στον Πολιτισμό και στην Ιστορία του Κόσμου».
Την γλωσσική επιμέλεια των ποντιακών κειμένων και την μεταγραφή τους στην φωνητική γραφή της ποντιακής διαλέκτου έκανε η φιλόλογος, συγγραφέας, ερευνήτρια και διδασκάλισσα της ποντιακής γλώσσας Γιώτα Ιωακειμίδου.
Ο Ηλίας Τσέχος γεννήθηκε το 1952 στο Γιαννακοχώρι Νάουσας. Εργάσθηκε ως λαϊκός χορευτής στα μπαλέτα της Δόρας Στράτου από το1976 έως το 1986. Έχει συνεργαστεί σε κινηματογραφικές ταινίες των: Κούνδουρου, Τζεφιρέλι, Αγγελόπουλου, Ζερβουλάκου, Ψαρρά, Αχουριώτη, Χαραλαμπόπουλου, Σμαραγδή, Ρακιντζή, Χούρσογλου κ.ά. Από το 2002 δημοσιογραφεί σ’εφημερίδες της Ημαθίας και της Πέλλας.
Εμφανίστηκε στην λογοτεχνία το 1978 με την ποιητική συλλογή Έρημη Αλήθεια (α΄& β΄έκδοση Διογένης, γ΄έκδοση Κέδρος) και από τότε έχει εκδώσει συνολικά 13 βιβλία με ποίηση. Ποιήματα και στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από τους: Θόδωρο Αντωνίου, Τάσο Γκρους, Σωκράτη Βότσκο. Ποιήματα έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, λιθουανικά, αλβανικά, ιταλικά. Στην ζωή και το έργο του αναφέρονται τα βραβευμένα ντοκιμαντέρ του Ηλία Ιωσηφίδη «Από Πέτρα και Χρόνο» (2009 – 29΄) και «Ή Σταγόνα ή Ωκεανός» (2010 – 55΄).
