Ιδιαίτερα επωφελής για την καρδιαγγειακή αλλά και για τη μεταβολική υγεία φαίνεται ότι είναι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελετών, η ορθόδοξη νηστεία και ειδικά η μοναστηριακού τύπου. Η ορθόδοξη νηστεία αποτελεί μια παραλλαγή της μεσογειακής διατροφής, η οποία έχει αναδειχθεί από πλήθος μελετών ως ιδανικό διατροφικό μοντέλο για την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Τα παραπάνω επισημαίνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο ενδοκρινολόγος, μεταδιδακτορικός ερευνητής στην Α’ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ στο ΑΧΕΠΑ, Σπύρος Καρράς. Παράλληλα, σημειώνει ότι μεγάλες τυχαιοποιημένες μελέτες, όπως η μελέτη PREDIMED, κατέγραψαν σημαντική μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε γενικό πληθυσμό χωρίς προηγούμενο ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, ύστερα από εφαρμογή μη-υποθερμιδικής μεσογειακής δίαιτας, αναδεικνύοντας την ως βέλτιστο μοντέλο διατροφής για την καρδιαγγειακή υγεία.
«Η ορθόδοξη νηστεία αποτελεί μία περιοδική παραλλαγή και κομβικό υποσύνολο της κλασικής μεσογειακής διατροφής, η οποία ακολουθείται από ένα μεγάλο ποσοστό του ορθόδοξου πληθυσμού, για σημαντικό χρονικό διάστημα (περίπου 120 έως 180 ημέρες) κατά τη διάρκεια του έτους. Κατά τη διάρκεια των περιόδων νηστείας, απαιτείται αποχή από συγκεκριμένες τροφές, όπως το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά, ενώ τα ψάρια και το ελαιόλαδο επιτρέπονται μόνο κατά τη διάρκεια περιορισμένων ημερών της εβδομάδας. Μελέτες που διεξήχθησαν από την ερευνητική μας ομάδα την τελευταία επταετία, αναδεικνύουν ότι το συγκεκριμένο διατροφικό μοντέλο, ενσωματώνει χαρακτηριστικά ιδιαίτερα επωφελή για την καρδιαγγειακή υγεία, όπως η περιορισμένη πρόσληψη θερμίδων και κορεσμένου λίπους και η υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικούς παράγοντες, με αποτέλεσμα ιδιαίτερα ευνοϊκές επιδράσεις στο λιπιδαιμικό προφίλ των νηστών, αλλά και πληθώρας πρόσθετων μεταβολικών παραμέτρων, όπως η ομοιοστασία της γλυκόζης και ορμόνες του λιπώδους ιστού», επισημαίνει ο κ. Καρράς.
Παράλληλα αναφέρει ότι η ορθόδοξη νηστεία, ειδικά η μοναστικού τύπου (όπως για παράδειγμα στην μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους), ενσωματώνει -πέραν της πνευματικής εγρήγορσης και εγκράτειας- εφαρμογή θερμιδικού περιορισμού κατά τη διάρκεια της νηστείας καθώς και μεγάλη διάρκεια αποχής από πρόσληψη τροφής εντός της ημέρας.
«Ο θερμιδικός περιορισμός,για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, καθώς και η διαλειμματική πρόσληψη τροφής, θεωρείται ότι προάγουν τη μεταβολική υγεία και τη μακροβιότητα, μέσω πληθώρας μηχανισμών, σε κυτταρικό επίπεδο. Επιπρόσθετα, τα μοντέλα διαλειμματικής νηστείας, φαίνεται να ασκούν επωφελείς δράσεις στην ομοιοστασία του ανθρώπινου μεταβολισμού, μείωση του οξειδωτικού στρες και της συστηματικής φλεγμονής, επιδράσεις στον κιρκάδιο ρυθμό των ορμονών, την κυτταρική αυτοφαγία και το εντερικό μικροβίωμα. Μελέτες της ομάδας μας, αναδεικνύουν πως τα οφέλη της ορθόδοξης νηστείας στην ανθρώπινη υγεία, διαμεσολαβούνται από την αύξηση στα επίπεδα των λιποκινών, ορμονών που παράγονται από τον λιπώδη ιστό και εμφανίζουν ποικίλες βιολογικές ιδιότητες, συμμετέχοντας στη ρύθμιση της ομοιοστασίας της ενέργειας, υπογραμμίζοντας τη σημασία αυτού του διατροφικού μοντέλου, στη διατήρηση της καρδιαγγειακής και μεταβολικής υγείας», προσθέτει ο κ. Καρράς.
Παράλληλα αναφέρει ότι αναμένονται πρόσθετες μελλοντικές μελέτες, που θα συμβάλλουν περαιτέρω στην κατανόηση των καρδιοπροστατευτικών μηχανισμών της ορθόδοξης νηστείας σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, όπως ασθενείς με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο ή σακχαρώδη διαβήτη. «Τα διαθέσιμα δεδομένα, επί του παρόντος, υπογραμμίζουν την ασφάλεια και το μεταβολικό όφελος, αυτού του διατροφικού μοντέλου, ειδικότερα, αν αυτό ενσωματώνει, θερμιδικό περιορισμό και ταυτόχρονη εφαρμογή σωματικής και πνευματικής άσκησης», καταλήγει ο κ. Καρράς.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
