Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρώπη έχασε απίστευτο χρόνο στον δρόμο προς την πλήρη πολιτική, οικονομική και στρατιωτική της ενοποίηση. Οι ηγέτες της, κυρίως οι Γερμανοί-τουτέστιν Μέρκελ- αδιαφόρησαν ή έστω στηρίχτηκαν περισσότερο στο ΝΑΤΟ, παρά στο να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για ευρωπαϊκό στρατό. Τα ίδια και στην οικονομία, που μια ζωή ψειρίζονται ακόμη και επουσιώδεις λεπτομέρειες. Χώρια που, πάλι ελέω Μέρκελ, η Ευρώπη εξαρτήθηκε τα μάλα από τη Ρωσία, στον τομέα της ενέργειας.
Όσοι γνωρίζουν ισχυρίζονται ότι με όλες τις εναλλακτικές προμήθειας ενέργειας από άλλες πηγές, η Ευρώπη θα κάνει δέκα χρόνια ν’ απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο. Με τον δικτάτορα Πούτιν να ασκεί εκβιασμούς, να προκαλεί πόλεμο και να επεμβαίνει παντοιοτρόπως (διπλωματικά, οικονομικά, κατασκοπικά κλπ) στις εκλογές των μεγάλων και μικρότερων χωρών της Δύσης. Από τις ΗΠΑ με τον διαβόητο Τραμπ, μέχρι τη διαφαινόμενη παρέμβαση υπέρ Λεπέν στη Γαλλία, με την ανάρμοστη σχέση τους και τα προσωπικά δάνεια… Ή και με την διείσδυση στη χώρα μας, ειδικά στη Βόρειο Ελλάδα και μέσω εκκλησίας.
Τι κάνει λοιπόν η Ευρώπη για να απεξαρτηθεί από τον δικτάτορα και ν’ αποφύγει το «κραχ» στην ενέργεια; Μπορεί η κάθε χώρα μόνη της; Μπορεί η Ευρώπη όπως είναι σήμερα; Είναι ερωτήματα που έχουν δύσκολες απαντήσεις.
Το βέβαιο είναι ότι οι όποιες συμφωνίες για ενέργεια (όπως το LNG εξ ΗΠΑ) ή άλλους προμηθευτές, μάλλον αποτελούν μεσοβέζικες λύσεις, απαιτούν επενδύσεις, κόστος και χρόνο. Οι δε ευρωπαϊκές ηγεσίες δεν πήραν χαμπάρι για τη λαίλαπα που φέρνει η ενεργειακή ακρίβεια. Μόνο ο Μητσοτάκης κι ο Μακρόν κατάλαβαν τι γίνεται. Οι δε άλλοι δεν κατάφεραν καν να συμφωνήσουν σε κάποιο οικονομικό πακέτο αντιμετώπισης του προβλήματος. Κάτι ευχολόγια περί κοινών προμηθειών αερίου, μάλλον είναι αστειότητες.
Να λοιπόν για ποιον λόγο είναι άμεσα απαιτητή η ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Όπως την καθιστά αναγκαία και σε στρατιωτικό επίπεδο. Όποιος θεωρεί ή πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ αρκεί για την ευρωπαϊκή άμυνα, πλανάται πλάνην οικτρά, αφού αυτό αποτελεί ουσιαστικά αμερικανικό όχημα. Απλά οι Ευρωπαίοι μέχρι τώρα ήταν βολεμένοι, κάποιοι που δεν έχουν στρατό θεωρούσαν ότι έχουν, ενώ το ίδιο έκαναν κι όσοι έχουν μικρό σε μέγεθος. Μα αυτό δεν μπορεί πλέον να εξασφαλίζει τα συμφέροντα της ΕΕ, το έχουμε δει και με τις συνεχείς ισορροπίες στα ελληνοτουρκικά, στην μισή κατοχή της Κύπρου, μα και τώρα στην Ουκρανία. Δεν μπορεί να εννοείται μια υπερδύναμη ως την ΕΕ χωρίς δικό της στρατό.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι στις κρίσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, δημιουργούνται μηχανισμοί αντιμετώπισης. Όντως έτσι είναι (ταμείο ανάκαμψης με κοινό δανεισμό, πανδημία και κοινοί εμβολιασμοί, η δημιουργία του ESM για την κρίση χρέους κλπ) αλλά μέχρι να δοθούν οι λύσεις, οι κρίσεις έχουν μεγεθυνθεί. Χώρια που δημιουργούνται συνεχείς διχασμοί. Αν η Ευρώπη ήταν ενοποιημένη, θα λάμβανε πιο γρήγορες αποφάσεις, οι λύσεις θα ήταν άμεσες και λιγότερο κοστοβόρες.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δείχνει τον δρόμο. Χωρίς πολιτική αυτονομία η ΕΕ δύσκολα θα κατοχυρώσει το κύρος της στη νέα κατάσταση που θα ξημερώσει και στις νέες γεωπολιτικές ισορροπίες. Τώρα η ΕΕ δεν είναι αυτόνομη αλλά εξαρτώμενη στο πεδίο της ενέργειας και της άμυνας. Κι όταν διαθέτει ένα νόμισμα με την ισχύ του ευρώ, είναι αδιανόητο να το απεμπολεί.
Ας σκεφτούμε πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα για όλη την ΕΕ αν υπήρχε ευρωομόλογο. Θα μπορούσε από τον κοινό δανεισμό να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις σε ενέργεια, στις κοινωνικές πολιτικές, στην ανάπτυξη, στη γεωργία, κτηνοτροφία κα κυρίως στην άμυνα.
Θα χρειαζόταν βεβαίως να γίνουν μεταφορές πόρων από τις εύπορες χώρες του βορρά προς τις φτωχές του νότου, αλλά είναι η μόνη λύση για να αποτραπεί το χάσμα μέσα στην ΕΕ. Ήδη υπάρχει αυτό και δεν πρέπει να μεγεθυνθεί επειδή μαθηματικά θα διαβρώσει το οικοδόμημα της ΕΕ.
Προσέξτε: Η Γερμανία «τορπιλίζει» κάθε σκέψη ενοποίησης και ευρωομολόγων. Η Γερμανία που οδήγησε ΚΑΙ στη σημερινή ενεργειακή κρίση με την εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά ακόμη και τα χρήματα του ταμείου ανάκαμψης (πανδημία) η Γερμανία ζητά ν’ ανακατευθυνθούν στις επενδύσεις που επιβάλλει ο πόλεμος, αντί να σπεύσουν με όλους τους εταίρους να δημιουργήσουν νέο ταμείο ανάκαμψης.
Όμως, το βέβαιο είναι ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για την ΕΕ. Όπως έλεγε ο αλήστου μνήμης Γιώργος Παπανδρέου –αλλά δεν έκανε- ή αλλάζει ή βουλιάζει. Αν τώρα δεν γίνουν τα βήματα της ενοποίησης, δεν θα γίνουν ποτέ και το οικοδόμημα θα βρεθεί προ εκπλήξεων… Ειδικά αν χάσουν τις εκλογές οι Μακρόν, Μητσοτάκης ή αν λείψει από την Ιταλία η σταθερότητα που προσφέρει ο Μάριο Ντράγκι.
